| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
២. បុព្ពេសម្ពោធសុត្តវណ្ណនា
2. Pubbesambodhasuttavaṇṇanā
១១៥. អយំ បថវីធាតុំ និស្សាយ តំ អារព្ភ បវត្តោ អស្សាទោ។ ឯវំ បវត្តានន្តិ ឯវំ កាយេ បភាវស្ស បវេទនវសេនេវ បវត្តានំ។ ហុត្វា អភាវាការេនាតិ បុព្ពេ អវិជ្ជមានា បច្ចយសាមគ្គិយា ហុត្វា ឧប្បជ្ជិត្វា បុន ភង្គុបគមនតោ ឧទ្ធំ អភាវាការេន។ ន និច្ចាតិ អនិច្ចា អទ្ធុវត្តា, ធុវំ និច្ចំ។ បដិបីឡនាការេនាតិ ឧទយព្ពយវសេន អភិណ្ហំ បីឡនាការេន ទុក្ខដ្ឋេន។ សភាវវិគមាការេនាតិ អត្តនោ សភាវស្ស វិគច្ឆនាការេន។ សភាវធម្មា ហិ អប្បមត្តំ ខណំ បត្វា និរុជ្ឈន្តិ។ តស្មា តេ ‘‘ជរាយ មរណេន ចា’’តិ ទ្វេធា វិបរិណមន្តិ។ តេនាហ ‘‘វិបរិណាមធម្មា’’តិ។ អាទីនំ វាតិ បវត្តេតីតិ អាទីនវោ, បរមកាបញ្ញតា។ វិនីយតីតិ វូបសមីយតិ។ អច្ចន្តប្បហានវសេន និស្សរតិ ឯតេនាតិ និស្សរណំ។
115. Ayaṃ pathavīdhātuṃ nissāya taṃ ārabbha pavatto assādo. Evaṃ pavattānanti evaṃ kāye pabhāvassa pavedanavaseneva pavattānaṃ. Hutvā abhāvākārenāti pubbe avijjamānā paccayasāmaggiyā hutvā uppajjitvā puna bhaṅgupagamanato uddhaṃ abhāvākārena. Na niccāti aniccā addhuvattā, dhuvaṃ niccaṃ. Paṭipīḷanākārenāti udayabbayavasena abhiṇhaṃ pīḷanākārena dukkhaṭṭhena. Sabhāvavigamākārenāti attano sabhāvassa vigacchanākārena. Sabhāvadhammā hi appamattaṃ khaṇaṃ patvā nirujjhanti. Tasmā te ‘‘jarāya maraṇena cā’’ti dvedhā vipariṇamanti. Tenāha ‘‘vipariṇāmadhammā’’ti. Ādīnaṃ vāti pavattetīti ādīnavo, paramakāpaññatā. Vinīyatīti vūpasamīyati. Accantappahānavasena nissarati etenāti nissaraṇaṃ.
សាយំ និបន្នា សព្ពរត្តិំ ខេបេត្វា បាតោ ឧដ្ឋហាម, មាសបុណ្ណឃដោ វិយ នោ សរីរំ និស្សន្ទាភាវតោ។
Sāyaṃ nipannā sabbarattiṃ khepetvā pāto uṭṭhahāma, māsapuṇṇaghaṭo viya no sarīraṃ nissandābhāvato.
ផុសិតមត្តេសុបីតិ ឧទកស្ស ផុសិតមត្តេសុបិ។
Phusitamattesupīti udakassa phusitamattesupi.
អតិនាមេន្តិ កាលំ។ ឯវំ វុត្តនយេន បវត្តា បុគ្គលា ឯតា បថវីធាតុអាទយោ អស្សាទេន្តិ នាម អភិរតិវសេន តត្ថ អាកង្ខុប្បាទនតោ។
Atināmenti kālaṃ. Evaṃ vuttanayena pavattā puggalā etā pathavīdhātuādayo assādenti nāma abhirativasena tattha ākaṅkhuppādanato.
អភិវិសិដ្ឋេន ញាណេនាតិ អគ្គមគ្គញាណេន។ រុក្ខោ ពោធិ ‘‘ពុជ្ឈតិ ឯត្ថា’’តិ កត្វា។ មគ្គោ ពោធិ ‘‘ពុជ្ឈតិ ឯតេនា’’តិ កត្វា។ សព្ពញ្ញុតញ្ញាណំ ពោធិ សម្មា សាមញ្ច សព្ពធម្មានំ ពុជ្ឈនតោ។ និព្ពានំ ពោធិ ពុជ្ឈិតព្ពតោ។ តេសន្តិ និទ្ធារណេ សាមិវចនំ។ សាវកបារមីញាណន្តិ សាវកបារមីញាណំ យាថាវតោ ទស្សនវត្ថុ។
Abhivisiṭṭhena ñāṇenāti aggamaggañāṇena. Rukkho bodhi ‘‘bujjhati etthā’’ti katvā. Maggo bodhi ‘‘bujjhati etenā’’ti katvā. Sabbaññutaññāṇaṃ bodhi sammā sāmañca sabbadhammānaṃ bujjhanato. Nibbānaṃ bodhi bujjhitabbato. Tesanti niddhāraṇe sāmivacanaṃ. Sāvakapāramīñāṇanti sāvakapāramīñāṇaṃ yāthāvato dassanavatthu.
អកុប្បាតិ បដិបក្ខេហិ អកោបេតព្ពោ។ ការណតោតិ អរិយមគ្គតោ។ តតោ ហិស្ស អកុប្បតា។ តេនាហ ‘‘សា ហី’’តិអាទី។ អារម្មណតោតិ និព្ពានារម្មណតោ និព្ពានារម្មណានំ លោកិយសមាបត្តីនំ អភាវតោ។
Akuppāti paṭipakkhehi akopetabbo. Kāraṇatoti ariyamaggato. Tato hissa akuppatā. Tenāha ‘‘sā hī’’tiādī. Ārammaṇatoti nibbānārammaṇato nibbānārammaṇānaṃ lokiyasamāpattīnaṃ abhāvato.
វិត្ថារវសេនាតិ ឯកេកធាតុវសេនាតិ វទន្តិ, ឯកេកិស្សា បន ធាតុយា លក្ខណវិភត្តិទស្សនវសេន។ យន្តិ ហេតុអត្ថេ និបាតោ, យំ និមិត្តន្តិ អត្ថោ។ អស្សាទេតិ ឯតេនាតិ អស្សាទោ, តណ្ហា។ អយំ បថវីធាតុយា អស្សាទោតិ ឯត្ថ អយំ-សទ្ទោ ‘‘បហានបដិវេធោ’’តិ ឯត្ថាបិ អានេត្វា សម្ពន្ធិតព្ពោ ‘‘អយំ បហានបដិវេធោ បដិវិជ្ឈិតព្ពដ្ឋេន សមុទយសច្ច’’ន្តិ។ ឯស នយោ សេសសច្ចេសុបិ។ យាតិ យថាវុត្តេសុ អស្សាទោ អាទីនវោ និស្សរណន្តិ ឥមេសុ តីសុ ឋានេសុ បវត្តា យា ទិដ្ឋិ…បេ.… យោ សមាធិ, អយំ ភាវនាបដិវេធោ មគ្គសច្ចន្តិ វុត្តនយេនេវ យោជេតព្ពំ។
Vitthāravasenāti ekekadhātuvasenāti vadanti, ekekissā pana dhātuyā lakkhaṇavibhattidassanavasena. Yanti hetuatthe nipāto, yaṃ nimittanti attho. Assādeti etenāti assādo, taṇhā. Ayaṃ pathavīdhātuyā assādoti ettha ayaṃ-saddo ‘‘pahānapaṭivedho’’ti etthāpi ānetvā sambandhitabbo ‘‘ayaṃ pahānapaṭivedho paṭivijjhitabbaṭṭhena samudayasacca’’nti. Esa nayo sesasaccesupi. Yāti yathāvuttesu assādo ādīnavo nissaraṇanti imesu tīsu ṭhānesu pavattā yā diṭṭhi…pe… yo samādhi, ayaṃ bhāvanāpaṭivedho maggasaccanti vuttanayeneva yojetabbaṃ.
បុព្ពេសម្ពោធសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Pubbesambodhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ២. បុព្ពេសម្ពោធសុត្តំ • 2. Pubbesambodhasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ២. បុព្ពេសម្ពោធសុត្តវណ្ណនា • 2. Pubbesambodhasuttavaṇṇanā
