| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
2. පුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තවණ්‌ණනා
2. Pubbesambodhasuttavaṇṇanā
115. අයං පථවීධාතුං නිස්‌සාය තං ආරබ්‌භ පවත්‌තො අස්‌සාදො. එවං පවත්‌තානන්‌ති එවං කායෙ පභාවස්‌ස පවෙදනවසෙනෙව පවත්‌තානං. හුත්‌වා අභාවාකාරෙනාති පුබ්‌බෙ අවිජ්‌ජමානා පච්‌චයසාමග්‌ගියා හුත්‌වා උප්‌පජ්‌ජිත්‌වා පුන භඞ්‌ගුපගමනතො උද්‌ධං අභාවාකාරෙන. න නිච්‌චාති අනිච්‌චා අද්‌ධුවත්‌තා, ධුවං නිච්‌චං. පටිපීළනාකාරෙනාති උදයබ්‌බයවසෙන අභිණ්‌හං පීළනාකාරෙන දුක්‌ඛට්‌ඨෙන. සභාවවිගමාකාරෙනාති අත්‌තනො සභාවස්‌ස විගච්‌ඡනාකාරෙන. සභාවධම්‌මා හි අප්‌පමත්‌තං ඛණං පත්‌වා නිරුජ්‌ඣන්‌ති. තස්‌මා තෙ ‘‘ජරාය මරණෙන චා’’ති ද්‌වෙධා විපරිණමන්‌ති. තෙනාහ ‘‘විපරිණාමධම්‌මා’’ති. ආදීනං වාති පවත්‌තෙතීති ආදීනවො, පරමකාපඤ්‌ඤතා. විනීයතීති වූපසමීයති. අච්‌චන්‌තප්‌පහානවසෙන නිස්‌සරති එතෙනාති නිස්‌සරණං.
115. Ayaṃ pathavīdhātuṃ nissāya taṃ ārabbha pavatto assādo. Evaṃ pavattānanti evaṃ kāye pabhāvassa pavedanavaseneva pavattānaṃ. Hutvā abhāvākārenāti pubbe avijjamānā paccayasāmaggiyā hutvā uppajjitvā puna bhaṅgupagamanato uddhaṃ abhāvākārena. Na niccāti aniccā addhuvattā, dhuvaṃ niccaṃ. Paṭipīḷanākārenāti udayabbayavasena abhiṇhaṃ pīḷanākārena dukkhaṭṭhena. Sabhāvavigamākārenāti attano sabhāvassa vigacchanākārena. Sabhāvadhammā hi appamattaṃ khaṇaṃ patvā nirujjhanti. Tasmā te ‘‘jarāya maraṇena cā’’ti dvedhā vipariṇamanti. Tenāha ‘‘vipariṇāmadhammā’’ti. Ādīnaṃ vāti pavattetīti ādīnavo, paramakāpaññatā. Vinīyatīti vūpasamīyati. Accantappahānavasena nissarati etenāti nissaraṇaṃ.
සායං නිපන්‌නා සබ්‌බරත්‌තිං ඛෙපෙත්‌වා පාතො උට්‌ඨහාම, මාසපුණ්‌ණඝටො විය නො සරීරං නිස්‌සන්‌දාභාවතො.
Sāyaṃ nipannā sabbarattiṃ khepetvā pāto uṭṭhahāma, māsapuṇṇaghaṭo viya no sarīraṃ nissandābhāvato.
ඵුසිතමත්‌තෙසුපීති උදකස්‌ස ඵුසිතමත්‌තෙසුපි.
Phusitamattesupīti udakassa phusitamattesupi.
අතිනාමෙන්‌ති කාලං. එවං වුත්‌තනයෙන පවත්‌තා පුග්‌ගලා එතා පථවීධාතුආදයො අස්‌සාදෙන්‌ති නාම අභිරතිවසෙන තත්‌ථ ආකඞ්‌ඛුප්‌පාදනතො.
Atināmenti kālaṃ. Evaṃ vuttanayena pavattā puggalā etā pathavīdhātuādayo assādenti nāma abhirativasena tattha ākaṅkhuppādanato.
අභිවිසිට්‌ඨෙන ඤාණෙනාති අග්‌ගමග්‌ගඤාණෙන. රුක්‌ඛො බොධි ‘‘බුජ්‌ඣති එත්‌ථා’’ති කත්‌වා. මග්‌ගො බොධි ‘‘බුජ්‌ඣති එතෙනා’’ති කත්‌වා. සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං බොධි සම්‌මා සාමඤ්‌ච සබ්‌බධම්‌මානං බුජ්‌ඣනතො. නිබ්‌බානං බොධි බුජ්‌ඣිතබ්‌බතො. තෙසන්‌ති නිද්‌ධාරණෙ සාමිවචනං. සාවකපාරමීඤාණන්‌ති සාවකපාරමීඤාණං යාථාවතො දස්‌සනවත්‌ථු.
Abhivisiṭṭhena ñāṇenāti aggamaggañāṇena. Rukkho bodhi ‘‘bujjhati etthā’’ti katvā. Maggo bodhi ‘‘bujjhati etenā’’ti katvā. Sabbaññutaññāṇaṃ bodhi sammā sāmañca sabbadhammānaṃ bujjhanato. Nibbānaṃ bodhi bujjhitabbato. Tesanti niddhāraṇe sāmivacanaṃ. Sāvakapāramīñāṇanti sāvakapāramīñāṇaṃ yāthāvato dassanavatthu.
අකුප්‌පාති පටිපක්‌ඛෙහි අකොපෙතබ්‌බො. කාරණතොති අරියමග්‌ගතො. තතො හිස්‌ස අකුප්‌පතා. තෙනාහ ‘‘සා හී’’තිආදී. ආරම්‌මණතොති නිබ්‌බානාරම්‌මණතො නිබ්‌බානාරම්‌මණානං ලොකියසමාපත්‌තීනං අභාවතො.
Akuppāti paṭipakkhehi akopetabbo. Kāraṇatoti ariyamaggato. Tato hissa akuppatā. Tenāha ‘‘sā hī’’tiādī. Ārammaṇatoti nibbānārammaṇato nibbānārammaṇānaṃ lokiyasamāpattīnaṃ abhāvato.
විත්‌ථාරවසෙනාති එකෙකධාතුවසෙනාති වදන්‌ති, එකෙකිස්‌සා පන ධාතුයා ලක්‌ඛණවිභත්‌තිදස්‌සනවසෙන. යන්‌ති හෙතුඅත්‌ථෙ නිපාතො, යං නිමිත්‌තන්‌ති අත්‌ථො. අස්‌සාදෙති එතෙනාති අස්‌සාදො, තණ්‌හා. අයං පථවීධාතුයා අස්‌සාදොති එත්‌ථ අයං-සද්‌දො ‘‘පහානපටිවෙධො’’ති එත්‌ථාපි ආනෙත්‌වා සම්‌බන්‌ධිතබ්‌බො ‘‘අයං පහානපටිවෙධො පටිවිජ්‌ඣිතබ්‌බට්‌ඨෙන සමුදයසච්‌ච’’න්‌ති. එස නයො සෙසසච්‌චෙසුපි. යාති යථාවුත්‌තෙසු අස්‌සාදො ආදීනවො නිස්‌සරණන්‌ති ඉමෙසු තීසු ඨානෙසු පවත්‌තා යා දිට්‌ඨි…පෙ.… යො සමාධි, අයං භාවනාපටිවෙධො මග්‌ගසච්‌චන්‌ති වුත්‌තනයෙනෙව යොජෙතබ්‌බං.
Vitthāravasenāti ekekadhātuvasenāti vadanti, ekekissā pana dhātuyā lakkhaṇavibhattidassanavasena. Yanti hetuatthe nipāto, yaṃ nimittanti attho. Assādeti etenāti assādo, taṇhā. Ayaṃ pathavīdhātuyā assādoti ettha ayaṃ-saddo ‘‘pahānapaṭivedho’’ti etthāpi ānetvā sambandhitabbo ‘‘ayaṃ pahānapaṭivedho paṭivijjhitabbaṭṭhena samudayasacca’’nti. Esa nayo sesasaccesupi. Yāti yathāvuttesu assādo ādīnavo nissaraṇanti imesu tīsu ṭhānesu pavattā yā diṭṭhi…pe… yo samādhi, ayaṃ bhāvanāpaṭivedho maggasaccanti vuttanayeneva yojetabbaṃ.
පුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Pubbesambodhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 2. පුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තං • 2. Pubbesambodhasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 2. පුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Pubbesambodhasuttavaṇṇanā
