๑-๓. ปุเพฺพวสโมฺพธสุตฺตาทิวณฺณนา

1-3. Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā

๑๐๔-๑๐๖. ตติยสฺส ปฐเม สโมฺพธิโต ปุเพฺพวาติ สโมฺพโธ วุจฺจติ จตูสุ มเคฺคสุ ญาณํ ‘‘สามํ สมฺมา พุชฺฌิ เอเตนา’’ติ กตฺวา, ตโต ปุเพฺพเยวาติ อโตฺถฯ เตนาห ‘‘อริยมคฺคปฺปตฺติโต อปรภาเคเยวา’’ติฯ โพธิสตฺตเสฺสว สโตติ เอตฺถ ยถา อุทกโต อุคฺคนฺตฺวา ฐิตํ ปริปากคตํ ปทุมํ สูริยรสฺมิสมฺผเสฺสน อวสฺสํ พุชฺฌิสฺสตีติ พุชฺฌนกปทุมนฺติ วุจฺจติฯ เอวํ พุทฺธานํ สนฺติเก พฺยากรณสฺส ลทฺธตฺตา อวสฺสํ อนนฺตราเยน ปารมิโย ปูเรตฺวา พุชฺฌิสฺสตีติ พุชฺฌนกสโตฺตติ โพธิสโตฺตฯ เตนาห ‘‘พุชฺฌนกสตฺตเสฺสว…เป.… อารภนฺตเสฺสว สโต’’ติฯ ยา วา เอสา จตุมคฺคญาณสงฺขาตา โพธิ, ‘‘ตํ โพธิํ กุทาสฺสุ นามาหํ ปาปุณิสฺสามี’’ติ ปตฺถยมาโน ปฎิปชฺชตีติ โพธิยํ สโตฺต อาสโตฺตติปิ โพธิสโตฺตฯ เตนาห ‘‘สโมฺพธิยา วา สตฺตเสฺสว ลคฺคเสฺสว สโต’’ติฯ

104-106. Tatiyassa paṭhame sambodhito pubbevāti sambodho vuccati catūsu maggesu ñāṇaṃ ‘‘sāmaṃ sammā bujjhi etenā’’ti katvā, tato pubbeyevāti attho. Tenāha ‘‘ariyamaggappattito aparabhāgeyevā’’ti. Bodhisattasseva satoti ettha yathā udakato uggantvā ṭhitaṃ paripākagataṃ padumaṃ sūriyarasmisamphassena avassaṃ bujjhissatīti bujjhanakapadumanti vuccati. Evaṃ buddhānaṃ santike byākaraṇassa laddhattā avassaṃ anantarāyena pāramiyo pūretvā bujjhissatīti bujjhanakasattoti bodhisatto. Tenāha ‘‘bujjhanakasattasseva…pe… ārabhantasseva sato’’ti. Yā vā esā catumaggañāṇasaṅkhātā bodhi, ‘‘taṃ bodhiṃ kudāssu nāmāhaṃ pāpuṇissāmī’’ti patthayamāno paṭipajjatīti bodhiyaṃ satto āsattotipi bodhisatto. Tenāha ‘‘sambodhiyā vā sattasseva laggasseva sato’’ti.

อถ วา โพธีติ ญาณํ ‘‘พุชฺฌติ เอเตนา’’ติ กตฺวา, โพธิมา สโตฺต โพธิสโตฺต, ปุริมปเท อุตฺตรปทโลปํ กตฺวา ยถา ‘‘ญาณสโตฺต’’ติ, ญาณวา ปญฺญวา ปณฺฑิโต สโตฺตติ อโตฺถฯ พุทฺธานญฺหิ ปาทมูเล อภินีหารโต ปฎฺฐาย ปณฺฑิโตว โส สโตฺต, น อนฺธพาโลติ โพธิสโตฺตฯ เอวํ คุณวโต อุปฺปนฺนนามวเสน โพธิสตฺตเสฺสว สโตฯ อสฺสาทียตีติ อสฺสาโท, สุขํฯ ตญฺจ สาตาการลกฺขณนฺติ อาห ‘‘อสฺสาโทติ มธุรากาโร’’ติฯ ฉนฺทราโค วินียติ เจว ปหียติ จ เอตฺถาติ นิพฺพานํ ‘‘ฉนฺทราควินโย ฉนฺทราคปฺปหานญฺจา’’ติ วุจฺจติฯ เตนาห ‘‘นิพฺพาน’’นฺติอาทิฯ ตตฺถ อาคมฺมาติ อิทํ โย ชโน ราคํ วิเนติ ปชหติ จ, ตสฺส อารมฺมณกรณํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ทุติยตติยานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

Atha vā bodhīti ñāṇaṃ ‘‘bujjhati etenā’’ti katvā, bodhimā satto bodhisatto, purimapade uttarapadalopaṃ katvā yathā ‘‘ñāṇasatto’’ti, ñāṇavā paññavā paṇḍito sattoti attho. Buddhānañhi pādamūle abhinīhārato paṭṭhāya paṇḍitova so satto, na andhabāloti bodhisatto. Evaṃ guṇavato uppannanāmavasena bodhisattasseva sato. Assādīyatīti assādo, sukhaṃ. Tañca sātākāralakkhaṇanti āha ‘‘assādoti madhurākāro’’ti. Chandarāgo vinīyati ceva pahīyati ca etthāti nibbānaṃ ‘‘chandarāgavinayo chandarāgappahānañcā’’ti vuccati. Tenāha ‘‘nibbāna’’ntiādi. Tattha āgammāti idaṃ yo jano rāgaṃ vineti pajahati ca, tassa ārammaṇakaraṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Dutiyatatiyāni uttānatthāneva.

ปุเพฺพวสโมฺพธสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ

Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.

Next: ๔-๙. สมณพฺราหฺมณสุตฺตาทิวณฺณนา • 4-9. Samaṇabrāhmaṇasuttādivaṇṇanā

Related texts:

ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๑. ปุเพฺพวสโมฺพธสุตฺตํ • 1. Pubbevasambodhasuttaṃ
๒. ปฐมอสฺสาทสุตฺตํ • 2. Paṭhamaassādasuttaṃ
๓. ทุติยอสฺสาทสุตฺตํ • 3. Dutiyaassādasuttaṃ

อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
๑. ปุเพฺพวสโมฺพธสุตฺตวณฺณนา • 1. Pubbevasambodhasuttavaṇṇanā
๒. ปฐมอสฺสาทสุตฺตวณฺณนา • 2. Paṭhamaassādasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact