| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೩. ತತಿಯಪಣ್ಣಾಸಕಂ
3. Tatiyapaṇṇāsakaṃ
(೧೧) ೧. ಸಮ್ಬೋಧವಗ್ಗೋ
(11) 1. Sambodhavaggo
೧-೩. ಪುಬ್ಬೇವಸಮ್ಬೋಧಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
1-3. Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā
೧೦೪-೧೦೬. ತತಿಯಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಸಮ್ಬೋಧಿತೋ ಪುಬ್ಬೇವಾತಿ ಸಮ್ಬೋಧೋ ವುಚ್ಚತಿ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಞಾಣಂ ‘‘ಸಾಮಂ ಸಮ್ಮಾ ಬುಜ್ಝಿ ಏತೇನಾ’’ತಿ ಕತ್ವಾ, ತತೋ ಪುಬ್ಬೇಯೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅರಿಯಮಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಅಪರಭಾಗೇಯೇವಾ’’ತಿ। ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸೇವ ಸತೋತಿ ಏತ್ಥ ಯಥಾ ಉದಕತೋ ಉಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ಠಿತಂ ಪರಿಪಾಕಗತಂ ಪದುಮಂ ಸೂರಿಯರಸ್ಮಿಸಮ್ಫಸ್ಸೇನ ಅವಸ್ಸಂ ಬುಜ್ಝಿಸ್ಸತೀತಿ ಬುಜ್ಝನಕಪದುಮನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಏವಂ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಬ್ಯಾಕರಣಸ್ಸ ಲದ್ಧತ್ತಾ ಅವಸ್ಸಂ ಅನನ್ತರಾಯೇನ ಪಾರಮಿಯೋ ಪೂರೇತ್ವಾ ಬುಜ್ಝಿಸ್ಸತೀತಿ ಬುಜ್ಝನಕಸತ್ತೋತಿ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಬುಜ್ಝನಕಸತ್ತಸ್ಸೇವ…ಪೇ॰… ಆರಭನ್ತಸ್ಸೇವ ಸತೋ’’ತಿ। ಯಾ ವಾ ಏಸಾ ಚತುಮಗ್ಗಞಾಣಸಙ್ಖಾತಾ ಬೋಧಿ, ‘‘ತಂ ಬೋಧಿಂ ಕುದಾಸ್ಸು ನಾಮಾಹಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪತ್ಥಯಮಾನೋ ಪಟಿಪಜ್ಜತೀತಿ ಬೋಧಿಯಂ ಸತ್ತೋ ಆಸತ್ತೋತಿಪಿ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಸಮ್ಬೋಧಿಯಾ ವಾ ಸತ್ತಸ್ಸೇವ ಲಗ್ಗಸ್ಸೇವ ಸತೋ’’ತಿ।
104-106. Tatiyassa paṭhame sambodhito pubbevāti sambodho vuccati catūsu maggesu ñāṇaṃ ‘‘sāmaṃ sammā bujjhi etenā’’ti katvā, tato pubbeyevāti attho. Tenāha ‘‘ariyamaggappattito aparabhāgeyevā’’ti. Bodhisattasseva satoti ettha yathā udakato uggantvā ṭhitaṃ paripākagataṃ padumaṃ sūriyarasmisamphassena avassaṃ bujjhissatīti bujjhanakapadumanti vuccati. Evaṃ buddhānaṃ santike byākaraṇassa laddhattā avassaṃ anantarāyena pāramiyo pūretvā bujjhissatīti bujjhanakasattoti bodhisatto. Tenāha ‘‘bujjhanakasattasseva…pe… ārabhantasseva sato’’ti. Yā vā esā catumaggañāṇasaṅkhātā bodhi, ‘‘taṃ bodhiṃ kudāssu nāmāhaṃ pāpuṇissāmī’’ti patthayamāno paṭipajjatīti bodhiyaṃ satto āsattotipi bodhisatto. Tenāha ‘‘sambodhiyā vā sattasseva laggasseva sato’’ti.
ಅಥ ವಾ ಬೋಧೀತಿ ಞಾಣಂ ‘‘ಬುಜ್ಝತಿ ಏತೇನಾ’’ತಿ ಕತ್ವಾ, ಬೋಧಿಮಾ ಸತ್ತೋ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ, ಪುರಿಮಪದೇ ಉತ್ತರಪದಲೋಪಂ ಕತ್ವಾ ಯಥಾ ‘‘ಞಾಣಸತ್ತೋ’’ತಿ, ಞಾಣವಾ ಪಞ್ಞವಾ ಪಣ್ಡಿತೋ ಸತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಬುದ್ಧಾನಞ್ಹಿ ಪಾದಮೂಲೇ ಅಭಿನೀಹಾರತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಣ್ಡಿತೋವ ಸೋ ಸತ್ತೋ, ನ ಅನ್ಧಬಾಲೋತಿ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ। ಏವಂ ಗುಣವತೋ ಉಪ್ಪನ್ನನಾಮವಸೇನ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸೇವ ಸತೋ। ಅಸ್ಸಾದೀಯತೀತಿ ಅಸ್ಸಾದೋ, ಸುಖಂ। ತಞ್ಚ ಸಾತಾಕಾರಲಕ್ಖಣನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಅಸ್ಸಾದೋತಿ ಮಧುರಾಕಾರೋ’’ತಿ। ಛನ್ದರಾಗೋ ವಿನೀಯತಿ ಚೇವ ಪಹೀಯತಿ ಚ ಏತ್ಥಾತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ ‘‘ಛನ್ದರಾಗವಿನಯೋ ಛನ್ದರಾಗಪ್ಪಹಾನಞ್ಚಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ನಿಬ್ಬಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಆಗಮ್ಮಾತಿ ಇದಂ ಯೋ ಜನೋ ರಾಗಂ ವಿನೇತಿ ಪಜಹತಿ ಚ, ತಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಕರಣಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ದುತಿಯತತಿಯಾನಿ ಉತ್ತಾನತ್ಥಾನೇವ।
Atha vā bodhīti ñāṇaṃ ‘‘bujjhati etenā’’ti katvā, bodhimā satto bodhisatto, purimapade uttarapadalopaṃ katvā yathā ‘‘ñāṇasatto’’ti, ñāṇavā paññavā paṇḍito sattoti attho. Buddhānañhi pādamūle abhinīhārato paṭṭhāya paṇḍitova so satto, na andhabāloti bodhisatto. Evaṃ guṇavato uppannanāmavasena bodhisattasseva sato. Assādīyatīti assādo, sukhaṃ. Tañca sātākāralakkhaṇanti āha ‘‘assādoti madhurākāro’’ti. Chandarāgo vinīyati ceva pahīyati ca etthāti nibbānaṃ ‘‘chandarāgavinayo chandarāgappahānañcā’’ti vuccati. Tenāha ‘‘nibbāna’’ntiādi. Tattha āgammāti idaṃ yo jano rāgaṃ vineti pajahati ca, tassa ārammaṇakaraṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Dutiyatatiyāni uttānatthāneva.
ಪುಬ್ಬೇವಸಮ್ಬೋಧಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya
೧. ಪುಬ್ಬೇವಸಮ್ಬೋಧಸುತ್ತಂ • 1. Pubbevasambodhasuttaṃ
೨. ಪಠಮಅಸ್ಸಾದಸುತ್ತಂ • 2. Paṭhamaassādasuttaṃ
೩. ದುತಿಯಅಸ್ಸಾದಸುತ್ತಂ • 3. Dutiyaassādasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
೧. ಪುಬ್ಬೇವಸಮ್ಬೋಧಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Pubbevasambodhasuttavaṇṇanā
೨. ಪಠಮಅಸ್ಸಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Paṭhamaassādasuttavaṇṇanā
