Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੩. ਤਤਿਯਪਣ੍ਣਾਸਕਂ
3. Tatiyapaṇṇāsakaṃ
(੧੧) ੧. ਸਮ੍ਬੋਧવਗ੍ਗੋ
(11) 1. Sambodhavaggo
੧-੩. ਪੁਬ੍ਬੇવਸਮ੍ਬੋਧਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
1-3. Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā
੧੦੪-੧੦੬. ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਪਠਮੇ ਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇવਾਤਿ ਸਮ੍ਬੋਧੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਚਤੂਸੁ ਮਗ੍ਗੇਸੁ ਞਾਣਂ ‘‘ਸਾਮਂ ਸਮ੍ਮਾ ਬੁਜ੍ਝਿ ਏਤੇਨਾ’’ਤਿ ਕਤ੍વਾ, ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਯੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਅਪਰਭਾਗੇਯੇવਾ’’ਤਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਸਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾ ਉਦਕਤੋ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਠਿਤਂ ਪਰਿਪਾਕਗਤਂ ਪਦੁਮਂ ਸੂਰਿਯਰਸ੍ਮਿਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਨ ਅવਸ੍ਸਂ ਬੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਬੁਜ੍ਝਨਕਪਦੁਮਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਏવਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਬ੍ਯਾਕਰਣਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅવਸ੍ਸਂ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਪਾਰਮਿਯੋ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਬੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਬੁਜ੍ਝਨਕਸਤ੍ਤੋਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬੁਜ੍ਝਨਕਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ…ਪੇ॰… ਆਰਭਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਸਤੋ’’ਤਿ। ਯਾ વਾ ਏਸਾ ਚਤੁਮਗ੍ਗਞਾਣਸਙ੍ਖਾਤਾ ਬੋਧਿ, ‘‘ਤਂ ਬੋਧਿਂ ਕੁਦਾਸ੍ਸੁ ਨਾਮਾਹਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਬੋਧਿਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਆਸਤ੍ਤੋਤਿਪਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਬੋਧਿਯਾ વਾ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਲਗ੍ਗਸ੍ਸੇવ ਸਤੋ’’ਤਿ।
104-106. Tatiyassa paṭhame sambodhito pubbevāti sambodho vuccati catūsu maggesu ñāṇaṃ ‘‘sāmaṃ sammā bujjhi etenā’’ti katvā, tato pubbeyevāti attho. Tenāha ‘‘ariyamaggappattito aparabhāgeyevā’’ti. Bodhisattasseva satoti ettha yathā udakato uggantvā ṭhitaṃ paripākagataṃ padumaṃ sūriyarasmisamphassena avassaṃ bujjhissatīti bujjhanakapadumanti vuccati. Evaṃ buddhānaṃ santike byākaraṇassa laddhattā avassaṃ anantarāyena pāramiyo pūretvā bujjhissatīti bujjhanakasattoti bodhisatto. Tenāha ‘‘bujjhanakasattasseva…pe… ārabhantasseva sato’’ti. Yā vā esā catumaggañāṇasaṅkhātā bodhi, ‘‘taṃ bodhiṃ kudāssu nāmāhaṃ pāpuṇissāmī’’ti patthayamāno paṭipajjatīti bodhiyaṃ satto āsattotipi bodhisatto. Tenāha ‘‘sambodhiyā vā sattasseva laggasseva sato’’ti.
ਅਥ વਾ ਬੋਧੀਤਿ ਞਾਣਂ ‘‘ਬੁਜ੍ਝਤਿ ਏਤੇਨਾ’’ਤਿ ਕਤ੍વਾ, ਬੋਧਿਮਾ ਸਤ੍ਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ, ਪੁਰਿਮਪਦੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪਂ ਕਤ੍વਾ ਯਥਾ ‘‘ਞਾਣਸਤ੍ਤੋ’’ਤਿ, ਞਾਣવਾ ਪਞ੍ਞવਾ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਬੁਦ੍ਧਾਨਞ੍ਹਿ ਪਾਦਮੂਲੇ ਅਭਿਨੀਹਾਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋવ ਸੋ ਸਤ੍ਤੋ, ਨ ਅਨ੍ਧਬਾਲੋਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ। ਏવਂ ਗੁਣવਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨਾਮવਸੇਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਸਤੋ। ਅਸ੍ਸਾਦੀਯਤੀਤਿ ਅਸ੍ਸਾਦੋ, ਸੁਖਂ। ਤਞ੍ਚ ਸਾਤਾਕਾਰਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸ੍ਸਾਦੋਤਿ ਮਧੁਰਾਕਾਰੋ’’ਤਿ। ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ વਿਨੀਯਤਿ ਚੇવ ਪਹੀਯਤਿ ਚ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ‘‘ਛਨ੍ਦਰਾਗવਿਨਯੋ ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਞ੍ਚਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਆਗਮ੍ਮਾਤਿ ਇਦਂ ਯੋ ਜਨੋ ਰਾਗਂ વਿਨੇਤਿ ਪਜਹਤਿ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਾਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇવ।
Atha vā bodhīti ñāṇaṃ ‘‘bujjhati etenā’’ti katvā, bodhimā satto bodhisatto, purimapade uttarapadalopaṃ katvā yathā ‘‘ñāṇasatto’’ti, ñāṇavā paññavā paṇḍito sattoti attho. Buddhānañhi pādamūle abhinīhārato paṭṭhāya paṇḍitova so satto, na andhabāloti bodhisatto. Evaṃ guṇavato uppannanāmavasena bodhisattasseva sato. Assādīyatīti assādo, sukhaṃ. Tañca sātākāralakkhaṇanti āha ‘‘assādoti madhurākāro’’ti. Chandarāgo vinīyati ceva pahīyati ca etthāti nibbānaṃ ‘‘chandarāgavinayo chandarāgappahānañcā’’ti vuccati. Tenāha ‘‘nibbāna’’ntiādi. Tattha āgammāti idaṃ yo jano rāgaṃ vineti pajahati ca, tassa ārammaṇakaraṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Dutiyatatiyāni uttānatthāneva.
ਪੁਬ੍ਬੇવਸਮ੍ਬੋਧਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya
੧. ਪੁਬ੍ਬੇવਸਮ੍ਬੋਧਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Pubbevasambodhasuttaṃ
੨. ਪਠਮਅਸ੍ਸਾਦਸੁਤ੍ਤਂ • 2. Paṭhamaassādasuttaṃ
੩. ਦੁਤਿਯਅਸ੍ਸਾਦਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Dutiyaassādasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
੧. ਪੁਬ੍ਬੇવਸਮ੍ਬੋਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Pubbevasambodhasuttavaṇṇanā
੨. ਪਠਮਅਸ੍ਸਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Paṭhamaassādasuttavaṇṇanā