| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
३. ततियपण्णासकं
3. Tatiyapaṇṇāsakaṃ
(११) १. सम्बोधवग्गो
(11) 1. Sambodhavaggo
१. पुब्बेवसम्बोधसुत्तवण्णना
1. Pubbevasambodhasuttavaṇṇanā
१०४. ततियस्स पठमे पुब्बेव सम्बोधाति सम्बोधितो पुब्बेव, अरियमग्गप्पत्तितो अपरभागेयेवाति वुत्तं होति। अनभिसम्बुद्धस्साति अप्पटिविद्धचतुसच्चस्स। बोधिसत्तस्सेव सतोति बुज्झनकसत्तस्सेव सतो, सम्मासम्बोधिं अधिगन्तुं आरभन्तस्सेव सतो, सम्बोधिया वा सत्तस्सेव लग्गस्सेव सतो। दीपङ्करस्स हि भगवतो पादमूले अट्ठधम्मसमोधानेन अभिनीहारसमिद्धितो पभुति तथागतो सम्मासम्बोधिं सत्तो लग्गो ‘‘पत्तब्बा मया एसा’’ति तदधिगमाय परक्कमं अमुञ्चन्तोयेव आगतो, तस्मा बोधिसत्तोति वुच्चति। को नु खोति कतमो नु खो। लोकोति सङ्खारलोको। अस्सादोति मधुराकारो। आदीनवोति अनभिनन्दितब्बाकारो। तस्स मय्हन्ति तस्स एवं बोधिसत्तस्सेव सतो मय्हं। छन्दरागविनयो छन्दरागप्पहानन्ति निब्बानं आगम्म आरब्भ पटिच्च छन्दरागो विनयं गच्छति पहीयति, तस्मा निब्बानं ‘‘छन्दरागविनयो छन्दरागप्पहान’’न्ति वुच्चति। इदं लोकनिस्सरणन्ति इदं निब्बानं लोकतो निस्सटत्ता लोकनिस्सरणन्ति वुच्चति। यावकीवन्ति यत्तकं पमाणं कालं। अब्भञ्ञासिन्ति अभिविसिट्ठेन अरियमग्गञाणेन अञ्ञासिं। ञाणञ्च पन मे दस्सनन्ति द्वीहिपि पदेहि पच्चवेक्खणञाणं वुत्तं। सेसमेत्थ उत्तानमेवाति।
104. Tatiyassa paṭhame pubbeva sambodhāti sambodhito pubbeva, ariyamaggappattito aparabhāgeyevāti vuttaṃ hoti. Anabhisambuddhassāti appaṭividdhacatusaccassa. Bodhisattasseva satoti bujjhanakasattasseva sato, sammāsambodhiṃ adhigantuṃ ārabhantasseva sato, sambodhiyā vā sattasseva laggasseva sato. Dīpaṅkarassa hi bhagavato pādamūle aṭṭhadhammasamodhānena abhinīhārasamiddhito pabhuti tathāgato sammāsambodhiṃ satto laggo ‘‘pattabbā mayā esā’’ti tadadhigamāya parakkamaṃ amuñcantoyeva āgato, tasmā bodhisattoti vuccati. Ko nu khoti katamo nu kho. Lokoti saṅkhāraloko. Assādoti madhurākāro. Ādīnavoti anabhinanditabbākāro. Tassa mayhanti tassa evaṃ bodhisattasseva sato mayhaṃ. Chandarāgavinayo chandarāgappahānanti nibbānaṃ āgamma ārabbha paṭicca chandarāgo vinayaṃ gacchati pahīyati, tasmā nibbānaṃ ‘‘chandarāgavinayo chandarāgappahāna’’nti vuccati. Idaṃ lokanissaraṇanti idaṃ nibbānaṃ lokato nissaṭattā lokanissaraṇanti vuccati. Yāvakīvanti yattakaṃ pamāṇaṃ kālaṃ. Abbhaññāsinti abhivisiṭṭhena ariyamaggañāṇena aññāsiṃ. Ñāṇañca pana me dassananti dvīhipi padehi paccavekkhaṇañāṇaṃ vuttaṃ. Sesamettha uttānamevāti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / १. पुब्बेवसम्बोधसुत्तं • 1. Pubbevasambodhasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १-३. पुब्बेवसम्बोधसुत्तादिवण्णना • 1-3. Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā
