| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๓. ตติยปณฺณาสกํ
3. Tatiyapaṇṇāsakaṃ
(๑๑) ๑. สโมฺพธวโคฺค
(11) 1. Sambodhavaggo
๑. ปุเพฺพวสโมฺพธสุตฺตวณฺณนา
1. Pubbevasambodhasuttavaṇṇanā
๑๐๔. ตติยสฺส ปฐเม ปุเพฺพว สโมฺพธาติ สโมฺพธิโต ปุเพฺพว, อริยมคฺคปฺปตฺติโต อปรภาเคเยวาติ วุตฺตํ โหติฯ อนภิสมฺพุทฺธสฺสาติ อปฺปฎิวิทฺธจตุสจฺจสฺสฯ โพธิสตฺตเสฺสว สโตติ พุชฺฌนกสตฺตเสฺสว สโต, สมฺมาสโมฺพธิํ อธิคนฺตุํ อารภนฺตเสฺสว สโต, สโมฺพธิยา วา สตฺตเสฺสว ลคฺคเสฺสว สโตฯ ทีปงฺกรสฺส หิ ภควโต ปาทมูเล อฎฺฐธมฺมสโมธาเนน อภินีหารสมิทฺธิโต ปภุติ ตถาคโต สมฺมาสโมฺพธิํ สโตฺต ลโคฺค ‘‘ปตฺตพฺพา มยา เอสา’’ติ ตทธิคมาย ปรกฺกมํ อมุญฺจโนฺตเยว อาคโต, ตสฺมา โพธิสโตฺตติ วุจฺจติฯ โก นุ โขติ กตโม นุ โขฯ โลโกติ สงฺขารโลโกฯ อสฺสาโทติ มธุรากาโรฯ อาทีนโวติ อนภินนฺทิตพฺพากาโรฯ ตสฺส มยฺหนฺติ ตสฺส เอวํ โพธิสตฺตเสฺสว สโต มยฺหํฯ ฉนฺทราควินโย ฉนฺทราคปฺปหานนฺติ นิพฺพานํ อาคมฺม อารพฺภ ปฎิจฺจ ฉนฺทราโค วินยํ คจฺฉติ ปหียติ, ตสฺมา นิพฺพานํ ‘‘ฉนฺทราควินโย ฉนฺทราคปฺปหาน’’นฺติ วุจฺจติฯ อิทํ โลกนิสฺสรณนฺติ อิทํ นิพฺพานํ โลกโต นิสฺสฎตฺตา โลกนิสฺสรณนฺติ วุจฺจติฯ ยาวกีวนฺติ ยตฺตกํ ปมาณํ กาลํฯ อพฺภญฺญาสินฺติ อภิวิสิเฎฺฐน อริยมคฺคญาเณน อญฺญาสิํฯ ญาณญฺจ ปน เม ทสฺสนนฺติ ทฺวีหิปิ ปเทหิ ปจฺจเวกฺขณญาณํ วุตฺตํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ
104. Tatiyassa paṭhame pubbeva sambodhāti sambodhito pubbeva, ariyamaggappattito aparabhāgeyevāti vuttaṃ hoti. Anabhisambuddhassāti appaṭividdhacatusaccassa. Bodhisattasseva satoti bujjhanakasattasseva sato, sammāsambodhiṃ adhigantuṃ ārabhantasseva sato, sambodhiyā vā sattasseva laggasseva sato. Dīpaṅkarassa hi bhagavato pādamūle aṭṭhadhammasamodhānena abhinīhārasamiddhito pabhuti tathāgato sammāsambodhiṃ satto laggo ‘‘pattabbā mayā esā’’ti tadadhigamāya parakkamaṃ amuñcantoyeva āgato, tasmā bodhisattoti vuccati. Ko nu khoti katamo nu kho. Lokoti saṅkhāraloko. Assādoti madhurākāro. Ādīnavoti anabhinanditabbākāro. Tassa mayhanti tassa evaṃ bodhisattasseva sato mayhaṃ. Chandarāgavinayo chandarāgappahānanti nibbānaṃ āgamma ārabbha paṭicca chandarāgo vinayaṃ gacchati pahīyati, tasmā nibbānaṃ ‘‘chandarāgavinayo chandarāgappahāna’’nti vuccati. Idaṃ lokanissaraṇanti idaṃ nibbānaṃ lokato nissaṭattā lokanissaraṇanti vuccati. Yāvakīvanti yattakaṃ pamāṇaṃ kālaṃ. Abbhaññāsinti abhivisiṭṭhena ariyamaggañāṇena aññāsiṃ. Ñāṇañca pana me dassananti dvīhipi padehi paccavekkhaṇañāṇaṃ vuttaṃ. Sesamettha uttānamevāti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๑. ปุเพฺพวสโมฺพธสุตฺตํ • 1. Pubbevasambodhasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๓. ปุเพฺพวสโมฺพธสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-3. Pubbevasambodhasuttādivaṇṇanā
