Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā

    पुच्छागणनगाथायो

    Pucchāgaṇanagāthāyo

    कुसलादि एककत्तय-मथादि अन्तेन मज्झिमन्तेन।

    Kusalādi ekakattaya-mathādi antena majjhimantena;

    आदि च मज्झेन दुका, तयो तिकेको च विञ्‍ञेय्यो॥

    Ādi ca majjhena dukā, tayo tikeko ca viññeyyo.

    तेस्वेकेकं मूलं कत्वा, तं सत्तसत्तका पुच्छा।

    Tesvekekaṃ mūlaṃ katvā, taṃ sattasattakā pucchā;

    एकेकपच्‍चये यथा, भवन्ति एकूनपञ्‍ञास॥

    Ekekapaccaye yathā, bhavanti ekūnapaññāsa.

    छसत्तताधिकसतं, सहस्समेकञ्‍च सुद्धिके पुच्छा।

    Chasattatādhikasataṃ, sahassamekañca suddhike pucchā;

    एस च नयोनुलोमे, पच्‍चनीये चाति नाञ्‍ञत्थ॥

    Esa ca nayonulome, paccanīye cāti nāññattha.

    रासिगुणितस्स रासिस्सड्ढं, सह रासिकस्स पिण्डो सो।

    Rāsiguṇitassa rāsissaḍḍhaṃ, saha rāsikassa piṇḍo so;

    रासिस्स वा सहेकस्सड्ढं, पुन रासिना गुणितं॥

    Rāsissa vā sahekassaḍḍhaṃ, puna rāsinā guṇitaṃ.

    इति हेतुमूलकादुक-तिकादयो छच्‍च सत्ततिसता द्वे।

    Iti hetumūlakāduka-tikādayo chacca sattatisatā dve;

    चतुवीसतेत्थ पुच्छा, अड्ढुड्ढसहस्सनहुतञ्‍च॥

    Catuvīsatettha pucchā, aḍḍhuḍḍhasahassanahutañca.

    तासं यस्मा सुद्धिक-नयो न पच्‍चेकपच्‍चये तस्मा।

    Tāsaṃ yasmā suddhika-nayo na paccekapaccaye tasmā;

    चतुवीसतिगुणितानं, ससुद्धिकानं अयं गणना॥

    Catuvīsatiguṇitānaṃ, sasuddhikānaṃ ayaṃ gaṇanā.

    लक्खत्तयं द्विनहुतं, पञ्‍च सहस्सानि सत्त च सतानि।

    Lakkhattayaṃ dvinahutaṃ, pañca sahassāni satta ca satāni;

    द्वापञ्‍ञासा एता, अनुलोमे पिण्डिता पुच्छा॥

    Dvāpaññāsā etā, anulome piṇḍitā pucchā.

    अनुलोमसदिसगणना, भवन्ति पुच्छानये च पच्‍चनीये।

    Anulomasadisagaṇanā, bhavanti pucchānaye ca paccanīye;

    हापेत्वा पन सेसे, नयद्वये सुद्धिके लद्धा॥

    Hāpetvā pana sese, nayadvaye suddhike laddhā.

    छप्पञ्‍ञास भवन्ति पुच्छा, छसतसहितञ्‍च लक्खतेरसकं।

    Chappaññāsa bhavanti pucchā, chasatasahitañca lakkhaterasakaṃ;

    पुच्छानयेसु गणिता, पटिच्‍चवारे चतूस्वपि॥

    Pucchānayesu gaṇitā, paṭiccavāre catūsvapi.

    सत्तहि गुणिता कुसलत्तिके द्वयं, नवुतिञ्‍चेव पञ्‍चसता।

    Sattahi guṇitā kusalattike dvayaṃ, navutiñceva pañcasatā;

    चत्तारि सहस्सानि च, तथेकनवुते च लक्खका॥

    Cattāri sahassāni ca, tathekanavute ca lakkhakā.

    नाद्वावीसति गुणिता, तिकेसु सब्बेसु वीसति च कोटि।

    Nādvāvīsati guṇitā, tikesu sabbesu vīsati ca koṭi;

    लक्खत्तयं सहस्सं, चतुवीसति चापि विञ्‍ञेय्या॥

    Lakkhattayaṃ sahassaṃ, catuvīsati cāpi viññeyyā.

    तिकपट्ठानं।

    Tikapaṭṭhānaṃ.

    एककपच्‍चये पन, नव नव कत्वा ससोळसद्विसतं।

    Ekakapaccaye pana, nava nava katvā sasoḷasadvisataṃ;

    हेतुदुकपठमवारे, पठमनये सुद्धिके पुच्छा॥

    Hetudukapaṭhamavāre, paṭhamanaye suddhike pucchā.

    हेतादिमूलकनये-स्वेकेकस्मिं दुकादिभेदयुते।

    Hetādimūlakanaye-svekekasmiṃ dukādibhedayute;

    चतुरासीतिचतुसत-सहितं सहस्सद्वयं पुच्छा॥

    Caturāsīticatusata-sahitaṃ sahassadvayaṃ pucchā.

    ता चतुवीसतिगुणिता, ससुद्धिका एत्थ होन्ति अनुलोमे।

    Tā catuvīsatiguṇitā, sasuddhikā ettha honti anulome;

    द्वत्तिंसट्ठसताधिक-सहस्सनवकड्ढलक्खका॥

    Dvattiṃsaṭṭhasatādhika-sahassanavakaḍḍhalakkhakā.

    एवं पच्‍चनीये द्वे, सुद्धिकरहिता चतूस्वतो होन्ति।

    Evaṃ paccanīye dve, suddhikarahitā catūsvato honti;

    छन्‍नवुतट्ठसतट्ठ-तिंससहस्सद्विलक्खकानि॥

    Channavutaṭṭhasataṭṭha-tiṃsasahassadvilakkhakāni.

    ता पन सत्तगुणा द्वे, सत्ततिसतद्वयं सहस्सानि।

    Tā pana sattaguṇā dve, sattatisatadvayaṃ sahassāni;

    द्वासत्तति होन्ति ततो, सोळस लक्खानि हेतुदुके॥

    Dvāsattati honti tato, soḷasa lakkhāni hetuduke.

    ता सतगुणा दुकसते, सतद्वयं सत्तवीसति सहस्सा।

    Tā sataguṇā dukasate, satadvayaṃ sattavīsati sahassā;

    द्वासत्ततिलक्खानि च, सोळसकोटि ततो पुच्छा॥

    Dvāsattatilakkhāni ca, soḷasakoṭi tato pucchā.

    दुकपट्ठानं।

    Dukapaṭṭhānaṃ.

    दुकतिकपट्ठाने तिक-पक्खेपो होति एकमेकदुके।

    Dukatikapaṭṭhāne tika-pakkhepo hoti ekamekaduke;

    तस्स छसट्ठिगुणेन ते, छसट्ठिसतं दुका होन्ति॥

    Tassa chasaṭṭhiguṇena te, chasaṭṭhisataṃ dukā honti.

    हेतुदुकलद्धपुच्छा, गुणिता तेहि च होन्ति तिकपदमेव।

    Hetudukaladdhapucchā, guṇitā tehi ca honti tikapadameva;

    दुकपट्ठाने पुच्छा, तासं गणना अयं ञेय्या॥

    Dukapaṭṭhāne pucchā, tāsaṃ gaṇanā ayaṃ ñeyyā.

    द्वापञ्‍ञास सतानि च, नवेव नहुतानि नव च सट्ठिञ्‍च।

    Dvāpaññāsa satāni ca, naveva nahutāni nava ca saṭṭhiñca;

    लक्खानि तीहि सहितं, सतं सहस्सञ्‍च कोटिनं॥

    Lakkhāni tīhi sahitaṃ, sataṃ sahassañca koṭinaṃ.

    दुकतिकपट्ठानं।

    Dukatikapaṭṭhānaṃ.

    तिकदुकपट्ठाने तिक-मेकेकं द्विसतभेदनं कत्वा।

    Tikadukapaṭṭhāne tika-mekekaṃ dvisatabhedanaṃ katvā;

    द्वावीसद्विसतगुणा, ञेय्या कुसलत्तिके लद्धा॥

    Dvāvīsadvisataguṇā, ñeyyā kusalattike laddhā.

    पुच्छा अट्ठसताधिक-चतुसहस्सद्विलक्खयुत्तानं।

    Pucchā aṭṭhasatādhika-catusahassadvilakkhayuttānaṃ;

    कोटीनं छक्‍कमथो, कोटिसहस्सानि चत्तारि॥

    Koṭīnaṃ chakkamatho, koṭisahassāni cattāri.

    तिकदुकपट्ठानं।

    Tikadukapaṭṭhānaṃ.

    तिकतिकपट्ठाने , तेसट्ठिविधेकेकभेदना तु तिका।

    Tikatikapaṭṭhāne , tesaṭṭhividhekekabhedanā tu tikā;

    तेहि च गुणिता कुसल-त्तिकपुच्छापि होन्ति पुच्छा ता॥

    Tehi ca guṇitā kusala-ttikapucchāpi honti pucchā tā.

    द्वादस पञ्‍चसता चतु-सट्ठिसहस्सानि नवुति चेकूना।

    Dvādasa pañcasatā catu-saṭṭhisahassāni navuti cekūnā;

    लक्खानमेकसट्ठि, द्वादससतकोटियो चेव॥

    Lakkhānamekasaṭṭhi, dvādasasatakoṭiyo ceva.

    तिकतिकपट्ठानं।

    Tikatikapaṭṭhānaṃ.

    द्वयहीनद्वयसतगुणो, एकेको दुकदुके तेहि।

    Dvayahīnadvayasataguṇo, ekeko dukaduke tehi;

    हेतुदुके लद्धा सङ्ख्य-भेदेहि च वड्ढिता पुच्छा॥

    Hetuduke laddhā saṅkhya-bhedehi ca vaḍḍhitā pucchā.

    छसतयुतानि पञ्‍चा-सीतिसहस्सानि लक्खनवकञ्‍च।

    Chasatayutāni pañcā-sītisahassāni lakkhanavakañca;

    एकादसापि कोटि, पुन कोटिसतानि तेत्तिंस॥

    Ekādasāpi koṭi, puna koṭisatāni tettiṃsa.

    दुकदुकपट्ठानं।

    Dukadukapaṭṭhānaṃ.

    सम्पिण्डिता तु पुच्छा, अनुलोमे छब्बिधेपि पट्ठाने।

    Sampiṇḍitā tu pucchā, anulome chabbidhepi paṭṭhāne;

    छत्तिंसतिसतसहस्स-ट्ठकयुतसत्तनहुतानि॥

    Chattiṃsatisatasahassa-ṭṭhakayutasattanahutāni.

    लक्खानि छच्‍च चत्ता-लीसेव नवाथ कोटियो दस च।

    Lakkhāni chacca cattā-līseva navātha koṭiyo dasa ca;

    सत्तकोटिसतेहि च, कोटिसहस्सानि नव होन्ति॥

    Sattakoṭisatehi ca, koṭisahassāni nava honti.

    ता चतुगुणिता पुच्छा, चतुप्पभेदे समन्तपट्ठाने।

    Tā catuguṇitā pucchā, catuppabhede samantapaṭṭhāne;

    चतुचत्तालीससतत्तयं, सहस्सानि तेरस च॥

    Catucattālīsasatattayaṃ, sahassāni terasa ca.

    सत्तासीति च लक्खानं, कोटीनञ्‍च सत्तसत्ततियो।

    Sattāsīti ca lakkhānaṃ, koṭīnañca sattasattatiyo;

    होन्तिट्ठसतानिट्ठ-तिंससतसहस्सानि इति गणना॥

    Hontiṭṭhasatāniṭṭha-tiṃsasatasahassāni iti gaṇanā.

    पट्ठानस्स पुच्छागणनगाथा।

    Paṭṭhānassa pucchāgaṇanagāthā.

    पट्ठानपकरण-मूलटीका समत्ता।

    Paṭṭhānapakaraṇa-mūlaṭīkā samattā.

    इति भदन्तआनन्दाचरियकेन कता लीनत्थपदवण्णना

    Iti bhadantaānandācariyakena katā līnatthapadavaṇṇanā

    अभिधम्मस्स मूलटीका समत्ता।

    Abhidhammassa mūlaṭīkā samattā.


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact