Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
បុច្ឆាគណនគាថាយោ
Pucchāgaṇanagāthāyo
កុសលាទិ ឯកកត្តយ-មថាទិ អន្តេន មជ្ឈិមន្តេន;
Kusalādi ekakattaya-mathādi antena majjhimantena;
អាទិ ច មជ្ឈេន ទុកា, តយោ តិកេកោ ច វិញ្ញេយ្យោ។
Ādi ca majjhena dukā, tayo tikeko ca viññeyyo.
តេស្វេកេកំ មូលំ កត្វា, តំ សត្តសត្តកា បុច្ឆា;
Tesvekekaṃ mūlaṃ katvā, taṃ sattasattakā pucchā;
ឯកេកបច្ចយេ យថា, ភវន្តិ ឯកូនបញ្ញាស។
Ekekapaccaye yathā, bhavanti ekūnapaññāsa.
ឆសត្តតាធិកសតំ, សហស្សមេកញ្ច សុទ្ធិកេ បុច្ឆា;
Chasattatādhikasataṃ, sahassamekañca suddhike pucchā;
ឯស ច នយោនុលោមេ, បច្ចនីយេ ចាតិ នាញ្ញត្ថ។
Esa ca nayonulome, paccanīye cāti nāññattha.
រាសិគុណិតស្ស រាសិស្សឌ្ឍំ, សហ រាសិកស្ស បិណ្ឌោ សោ;
Rāsiguṇitassa rāsissaḍḍhaṃ, saha rāsikassa piṇḍo so;
រាសិស្ស វា សហេកស្សឌ្ឍំ, បុន រាសិនា គុណិតំ។
Rāsissa vā sahekassaḍḍhaṃ, puna rāsinā guṇitaṃ.
ឥតិ ហេតុមូលកាទុក-តិកាទយោ ឆច្ច សត្តតិសតា ទ្វេ;
Iti hetumūlakāduka-tikādayo chacca sattatisatā dve;
ចតុវីសតេត្ថ បុច្ឆា, អឌ្ឍុឌ្ឍសហស្សនហុតញ្ច។
Catuvīsatettha pucchā, aḍḍhuḍḍhasahassanahutañca.
តាសំ យស្មា សុទ្ធិក-នយោ ន បច្ចេកបច្ចយេ តស្មា;
Tāsaṃ yasmā suddhika-nayo na paccekapaccaye tasmā;
ចតុវីសតិគុណិតានំ, សសុទ្ធិកានំ អយំ គណនា។
Catuvīsatiguṇitānaṃ, sasuddhikānaṃ ayaṃ gaṇanā.
លក្ខត្តយំ ទ្វិនហុតំ, បញ្ច សហស្សានិ សត្ត ច សតានិ;
Lakkhattayaṃ dvinahutaṃ, pañca sahassāni satta ca satāni;
ទ្វាបញ្ញាសា ឯតា, អនុលោមេ បិណ្ឌិតា បុច្ឆា។
Dvāpaññāsā etā, anulome piṇḍitā pucchā.
អនុលោមសទិសគណនា, ភវន្តិ បុច្ឆានយេ ច បច្ចនីយេ;
Anulomasadisagaṇanā, bhavanti pucchānaye ca paccanīye;
ហាបេត្វា បន សេសេ, នយទ្វយេ សុទ្ធិកេ លទ្ធា។
Hāpetvā pana sese, nayadvaye suddhike laddhā.
ឆប្បញ្ញាស ភវន្តិ បុច្ឆា, ឆសតសហិតញ្ច លក្ខតេរសកំ;
Chappaññāsa bhavanti pucchā, chasatasahitañca lakkhaterasakaṃ;
បុច្ឆានយេសុ គណិតា, បដិច្ចវារេ ចតូស្វបិ។
Pucchānayesu gaṇitā, paṭiccavāre catūsvapi.
សត្តហិ គុណិតា កុសលត្តិកេ ទ្វយំ, នវុតិញ្ចេវ បញ្ចសតា;
Sattahi guṇitā kusalattike dvayaṃ, navutiñceva pañcasatā;
ចត្តារិ សហស្សានិ ច, តថេកនវុតេ ច លក្ខកា។
Cattāri sahassāni ca, tathekanavute ca lakkhakā.
នាទ្វាវីសតិ គុណិតា, តិកេសុ សព្ពេសុ វីសតិ ច កោដិ;
Nādvāvīsati guṇitā, tikesu sabbesu vīsati ca koṭi;
លក្ខត្តយំ សហស្សំ, ចតុវីសតិ ចាបិ វិញ្ញេយ្យា។
Lakkhattayaṃ sahassaṃ, catuvīsati cāpi viññeyyā.
តិកបដ្ឋានំ។
Tikapaṭṭhānaṃ.
ឯកកបច្ចយេ បន, នវ នវ កត្វា សសោឡសទ្វិសតំ;
Ekakapaccaye pana, nava nava katvā sasoḷasadvisataṃ;
ហេតុទុកបឋមវារេ, បឋមនយេ សុទ្ធិកេ បុច្ឆា។
Hetudukapaṭhamavāre, paṭhamanaye suddhike pucchā.
ហេតាទិមូលកនយេ-ស្វេកេកស្មិំ ទុកាទិភេទយុតេ;
Hetādimūlakanaye-svekekasmiṃ dukādibhedayute;
ចតុរាសីតិចតុសត-សហិតំ សហស្សទ្វយំ បុច្ឆា។
Caturāsīticatusata-sahitaṃ sahassadvayaṃ pucchā.
តា ចតុវីសតិគុណិតា, សសុទ្ធិកា ឯត្ថ ហោន្តិ អនុលោមេ;
Tā catuvīsatiguṇitā, sasuddhikā ettha honti anulome;
ទ្វត្តិំសដ្ឋសតាធិក-សហស្សនវកឌ្ឍលក្ខកា។
Dvattiṃsaṭṭhasatādhika-sahassanavakaḍḍhalakkhakā.
ឯវំ បច្ចនីយេ ទ្វេ, សុទ្ធិករហិតា ចតូស្វតោ ហោន្តិ;
Evaṃ paccanīye dve, suddhikarahitā catūsvato honti;
ឆន្នវុតដ្ឋសតដ្ឋ-តិំសសហស្សទ្វិលក្ខកានិ។
Channavutaṭṭhasataṭṭha-tiṃsasahassadvilakkhakāni.
តា បន សត្តគុណា ទ្វេ, សត្តតិសតទ្វយំ សហស្សានិ;
Tā pana sattaguṇā dve, sattatisatadvayaṃ sahassāni;
ទ្វាសត្តតិ ហោន្តិ តតោ, សោឡស លក្ខានិ ហេតុទុកេ។
Dvāsattati honti tato, soḷasa lakkhāni hetuduke.
តា សតគុណា ទុកសតេ, សតទ្វយំ សត្តវីសតិ សហស្សា;
Tā sataguṇā dukasate, satadvayaṃ sattavīsati sahassā;
ទ្វាសត្តតិលក្ខានិ ច, សោឡសកោដិ តតោ បុច្ឆា។
Dvāsattatilakkhāni ca, soḷasakoṭi tato pucchā.
ទុកបដ្ឋានំ។
Dukapaṭṭhānaṃ.
ទុកតិកបដ្ឋានេ តិក-បក្ខេបោ ហោតិ ឯកមេកទុកេ;
Dukatikapaṭṭhāne tika-pakkhepo hoti ekamekaduke;
តស្ស ឆសដ្ឋិគុណេន តេ, ឆសដ្ឋិសតំ ទុកា ហោន្តិ។
Tassa chasaṭṭhiguṇena te, chasaṭṭhisataṃ dukā honti.
ហេតុទុកលទ្ធបុច្ឆា, គុណិតា តេហិ ច ហោន្តិ តិកបទមេវ;
Hetudukaladdhapucchā, guṇitā tehi ca honti tikapadameva;
ទុកបដ្ឋានេ បុច្ឆា, តាសំ គណនា អយំ ញេយ្យា។
Dukapaṭṭhāne pucchā, tāsaṃ gaṇanā ayaṃ ñeyyā.
ទ្វាបញ្ញាស សតានិ ច, នវេវ នហុតានិ នវ ច សដ្ឋិញ្ច;
Dvāpaññāsa satāni ca, naveva nahutāni nava ca saṭṭhiñca;
លក្ខានិ តីហិ សហិតំ, សតំ សហស្សញ្ច កោដិនំ។
Lakkhāni tīhi sahitaṃ, sataṃ sahassañca koṭinaṃ.
ទុកតិកបដ្ឋានំ។
Dukatikapaṭṭhānaṃ.
តិកទុកបដ្ឋានេ តិក-មេកេកំ ទ្វិសតភេទនំ កត្វា;
Tikadukapaṭṭhāne tika-mekekaṃ dvisatabhedanaṃ katvā;
ទ្វាវីសទ្វិសតគុណា, ញេយ្យា កុសលត្តិកេ លទ្ធា។
Dvāvīsadvisataguṇā, ñeyyā kusalattike laddhā.
បុច្ឆា អដ្ឋសតាធិក-ចតុសហស្សទ្វិលក្ខយុត្តានំ;
Pucchā aṭṭhasatādhika-catusahassadvilakkhayuttānaṃ;
កោដីនំ ឆក្កមថោ, កោដិសហស្សានិ ចត្តារិ។
Koṭīnaṃ chakkamatho, koṭisahassāni cattāri.
តិកទុកបដ្ឋានំ។
Tikadukapaṭṭhānaṃ.
តិកតិកបដ្ឋានេ , តេសដ្ឋិវិធេកេកភេទនា តុ តិកា;
Tikatikapaṭṭhāne , tesaṭṭhividhekekabhedanā tu tikā;
តេហិ ច គុណិតា កុសល-ត្តិកបុច្ឆាបិ ហោន្តិ បុច្ឆា តា។
Tehi ca guṇitā kusala-ttikapucchāpi honti pucchā tā.
ទ្វាទស បញ្ចសតា ចតុ-សដ្ឋិសហស្សានិ នវុតិ ចេកូនា;
Dvādasa pañcasatā catu-saṭṭhisahassāni navuti cekūnā;
លក្ខានមេកសដ្ឋិ, ទ្វាទសសតកោដិយោ ចេវ។
Lakkhānamekasaṭṭhi, dvādasasatakoṭiyo ceva.
តិកតិកបដ្ឋានំ។
Tikatikapaṭṭhānaṃ.
ទ្វយហីនទ្វយសតគុណោ, ឯកេកោ ទុកទុកេ តេហិ;
Dvayahīnadvayasataguṇo, ekeko dukaduke tehi;
ហេតុទុកេ លទ្ធា សង្ខ្យ-ភេទេហិ ច វឌ្ឍិតា បុច្ឆា។
Hetuduke laddhā saṅkhya-bhedehi ca vaḍḍhitā pucchā.
ឆសតយុតានិ បញ្ចា-សីតិសហស្សានិ លក្ខនវកញ្ច;
Chasatayutāni pañcā-sītisahassāni lakkhanavakañca;
ឯកាទសាបិ កោដិ, បុន កោដិសតានិ តេត្តិំស។
Ekādasāpi koṭi, puna koṭisatāni tettiṃsa.
ទុកទុកបដ្ឋានំ។
Dukadukapaṭṭhānaṃ.
សម្បិណ្ឌិតា តុ បុច្ឆា, អនុលោមេ ឆព្ពិធេបិ បដ្ឋានេ;
Sampiṇḍitā tu pucchā, anulome chabbidhepi paṭṭhāne;
ឆត្តិំសតិសតសហស្ស-ដ្ឋកយុតសត្តនហុតានិ។
Chattiṃsatisatasahassa-ṭṭhakayutasattanahutāni.
លក្ខានិ ឆច្ច ចត្តា-លីសេវ នវាថ កោដិយោ ទស ច;
Lakkhāni chacca cattā-līseva navātha koṭiyo dasa ca;
សត្តកោដិសតេហិ ច, កោដិសហស្សានិ នវ ហោន្តិ។
Sattakoṭisatehi ca, koṭisahassāni nava honti.
តា ចតុគុណិតា បុច្ឆា, ចតុប្បភេទេ សមន្តបដ្ឋានេ;
Tā catuguṇitā pucchā, catuppabhede samantapaṭṭhāne;
ចតុចត្តាលីសសតត្តយំ, សហស្សានិ តេរស ច។
Catucattālīsasatattayaṃ, sahassāni terasa ca.
សត្តាសីតិ ច លក្ខានំ, កោដីនញ្ច សត្តសត្តតិយោ;
Sattāsīti ca lakkhānaṃ, koṭīnañca sattasattatiyo;
ហោន្តិដ្ឋសតានិដ្ឋ-តិំសសតសហស្សានិ ឥតិ គណនា។
Hontiṭṭhasatāniṭṭha-tiṃsasatasahassāni iti gaṇanā.
បដ្ឋានស្ស បុច្ឆាគណនគាថា។
Paṭṭhānassa pucchāgaṇanagāthā.
បដ្ឋានបករណ-មូលដីកា សមត្តា។
Paṭṭhānapakaraṇa-mūlaṭīkā samattā.
ឥតិ ភទន្តអានន្ទាចរិយកេន កតា លីនត្ថបទវណ្ណនា
Iti bhadantaānandācariyakena katā līnatthapadavaṇṇanā
អភិធម្មស្ស មូលដីកា សមត្តា។
Abhidhammassa mūlaṭīkā samattā.