Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi |
७. पुच्छाविभागो
7. Pucchāvibhāgo
३९८. किं ते दिट्ठन्ति कतमा पुच्छा? किन्ति ते दिट्ठन्ति कतमा पुच्छा? कदा ते दिट्ठन्ति कतमा पुच्छा? कत्थ ते दिट्ठन्ति कतमा पुच्छा?
398. Kiṃ te diṭṭhanti katamā pucchā? Kinti te diṭṭhanti katamā pucchā? Kadā te diṭṭhanti katamā pucchā? Kattha te diṭṭhanti katamā pucchā?
३९९. किं ते दिट्ठन्ति वत्थुपुच्छा, विपत्तिपुच्छा, आपत्तिपुच्छा, अज्झाचारपुच्छा। वत्थुपुच्छाति – अट्ठपाराजिकानं वत्थुपुच्छा, तेवीससङ्घादिसेसानं वत्थुपुच्छा, द्वेअनियतानं वत्थुपुच्छा, द्वेचत्तारीसनिस्सग्गियानं वत्थुपुच्छा, अट्ठासीतिसतपाचित्तियानं वत्थुपुच्छा, द्वादसपाटिदेसनीयानं वत्थुपुच्छा, दुक्कटानं वत्थुपुच्छा, दुब्भासितानं वत्थुपुच्छा। विपत्तिपुच्छाति – सीलविपत्तिपुच्छा, आचारविपत्तिपुच्छा, दिट्ठिविपत्तिपुच्छा , आजीवविपत्तिपुच्छा। आपत्तिपुच्छाति – पाराजिकापत्तिपुच्छा, सङ्घादिसेसापत्तिपुच्छा, थुल्लच्चयापत्तिपुच्छा, पाचित्तियापत्तिपुच्छा, पाटिदेसनीयापत्तिपुच्छा, दुक्कटापत्तिपुच्छा, दुब्भासितापत्तिपुच्छा। अज्झाचारपुच्छाति – द्वयंद्वयसमापत्तिपुच्छा।
399.Kiṃ te diṭṭhanti vatthupucchā, vipattipucchā, āpattipucchā, ajjhācārapucchā. Vatthupucchāti – aṭṭhapārājikānaṃ vatthupucchā, tevīsasaṅghādisesānaṃ vatthupucchā, dveaniyatānaṃ vatthupucchā, dvecattārīsanissaggiyānaṃ vatthupucchā, aṭṭhāsītisatapācittiyānaṃ vatthupucchā, dvādasapāṭidesanīyānaṃ vatthupucchā, dukkaṭānaṃ vatthupucchā, dubbhāsitānaṃ vatthupucchā. Vipattipucchāti – sīlavipattipucchā, ācāravipattipucchā, diṭṭhivipattipucchā , ājīvavipattipucchā. Āpattipucchāti – pārājikāpattipucchā, saṅghādisesāpattipucchā, thullaccayāpattipucchā, pācittiyāpattipucchā, pāṭidesanīyāpattipucchā, dukkaṭāpattipucchā, dubbhāsitāpattipucchā. Ajjhācārapucchāti – dvayaṃdvayasamāpattipucchā.
४००. किन्ति ते दिट्ठन्ति लिङ्गपुच्छा, इरियापथपुच्छा, आकारपुच्छा, विप्पकारपुच्छा। लिङ्गपुच्छाति – दीघं वा रस्सं वा कण्हं वा ओदातं वा। इरियापथपुच्छाति गच्छन्तं वा ठितं वा निसिन्नं वा निपन्नं वा। आकारपुच्छाति गिहिलिङ्गे वा तित्थियलिङ्गे वा पब्बजितलिङ्गे वा। विप्पकारपुच्छाति गच्छन्तं वा ठितं वा निसिन्नं वा निपन्नं वा।
400.Kinti te diṭṭhanti liṅgapucchā, iriyāpathapucchā, ākārapucchā, vippakārapucchā. Liṅgapucchāti – dīghaṃ vā rassaṃ vā kaṇhaṃ vā odātaṃ vā. Iriyāpathapucchāti gacchantaṃ vā ṭhitaṃ vā nisinnaṃ vā nipannaṃ vā. Ākārapucchāti gihiliṅge vā titthiyaliṅge vā pabbajitaliṅge vā. Vippakārapucchāti gacchantaṃ vā ṭhitaṃ vā nisinnaṃ vā nipannaṃ vā.
४०१. कदा ते दिट्ठन्ति कालपुच्छा, समयपुच्छा, दिवसपुच्छा, उतुपुच्छा। कालपुच्छाति पुब्बण्हकाले वा मज्झन्हिककाले वा सायन्हकाले वा। समयपुच्छाति पुब्बण्हसमये वा मज्झन्हिकसमये वा सायन्हसमये वा। दिवसपुच्छाति पुरेभत्तं वा पच्छाभत्तं वा रत्तिं वा दिवा वा काळे वा जुण्हे वा। उतुपुच्छाति हेमन्ते वा गिम्हे वा वस्से वा 1।
401.Kadāte diṭṭhanti kālapucchā, samayapucchā, divasapucchā, utupucchā. Kālapucchāti pubbaṇhakāle vā majjhanhikakāle vā sāyanhakāle vā. Samayapucchāti pubbaṇhasamaye vā majjhanhikasamaye vā sāyanhasamaye vā. Divasapucchāti purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā rattiṃ vā divā vā kāḷe vā juṇhe vā. Utupucchāti hemante vā gimhe vā vasse vā 2.
४०२. कत्थ ते दिट्ठन्ति ठानपुच्छा, भूमिपुच्छा, ओकासपुच्छा, पदेसपुच्छा। ठानपुच्छाति भूमिया वा पथविया वा धरणिया वा जगतिया वा। भूमिपुच्छाति भूमिया वा पथविया वा पब्बते वा पासाणे वा पासादे वा। ओकासपुच्छाति पुरत्थिमे वा ओकासे पच्छिमे वा ओकासे उत्तरे वा ओकासे दक्खिणे वा ओकासे। पदेसपुच्छाति पुरत्थिमे वा पदेसे पच्छिमे वा पदेसे उत्तरे वा पदेसे दक्खिणे वा पदेसेति।
402.Kattha te diṭṭhanti ṭhānapucchā, bhūmipucchā, okāsapucchā, padesapucchā. Ṭhānapucchāti bhūmiyā vā pathaviyā vā dharaṇiyā vā jagatiyā vā. Bhūmipucchāti bhūmiyā vā pathaviyā vā pabbate vā pāsāṇe vā pāsāde vā. Okāsapucchāti puratthime vā okāse pacchime vā okāse uttare vā okāse dakkhiṇe vā okāse. Padesapucchāti puratthime vā padese pacchime vā padese uttare vā padese dakkhiṇe vā padeseti.
महासङ्गामो निट्ठितो।
Mahāsaṅgāmo niṭṭhito.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
वत्थु निदानं आकारो, पुब्बापरं कताकतं।
Vatthu nidānaṃ ākāro, pubbāparaṃ katākataṃ;
कम्माधिकरणञ्चेव, समथो छन्दगामि च॥
Kammādhikaraṇañceva, samatho chandagāmi ca.
दोसा मोहा भया चेव, सञ्ञा निज्झापनेन च।
Dosā mohā bhayā ceva, saññā nijjhāpanena ca;
पेक्खा पसादे पक्खोम्हि, सुतथेरतरेन च॥
Pekkhā pasāde pakkhomhi, sutatheratarena ca.
असम्पत्तञ्च सम्पत्तं, धम्मेन विनयेन च।
Asampattañca sampattaṃ, dhammena vinayena ca;
सत्थुस्स सासनेनापि, महासङ्गामञापनाति॥
Satthussa sāsanenāpi, mahāsaṅgāmañāpanāti.
Footnotes:
Related texts:
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / वोहरन्तेनजानितब्बादिवण्णना • Voharantenajānitabbādivaṇṇanā