Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ಖನ್ಧಕಪುಚ್ಛಾವಾರೋ
Khandhakapucchāvāro
ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾವಣ್ಣನಾ
Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
೩೨೦. ಉಪಸಮ್ಪದಕ್ಖನ್ಧಕನ್ತಿ ಮಹಾಖನ್ಧಕಂ। ‘‘ನಿದಾನೇನ ಚ ನಿದ್ದೇಸೇನ ಚ ಸದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಹ ನಿದಾನೇನಾತಿ ಸನಿದಾನಂ, ಸಹ ನಿದ್ದೇಸೇನಾತಿ ಸನಿದ್ದೇಸನ್ತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಏತ್ಥ ನಿದಾನೇನಾತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಪಞ್ಞತ್ತಿದೇಸಸಙ್ಖಾತೇನ ನಿದಾನೇನ। ನಿದ್ದೇಸೇನಾತಿ ಪುಗ್ಗಲಾದಿನಿದ್ದೇಸೇನ। ತತ್ಥಾತಿ ಉಪಸಮ್ಪದಕ್ಖನ್ಧಕೇ। ಸಮುಕ್ಕಟ್ಠಪದಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಸಮುಕ್ಕಟ್ಠಸದ್ದೋ ಉತ್ತಮಪರಿಯಾಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ಉತ್ತಮಾನೀ’’ತಿ। ಪದಾನೀತಿ ‘‘ನ ಭಿಕ್ಖವೇ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೪೦೨-೪೦೩; ಮಹಾವ॰ ೧೨೪) ಆದಿನಾ ನಯೇನ ವುತ್ತಾನಿ ಪದಾನಿ। ಇಮೇಹಿ ಪದೇಹಿ ‘‘ಸಮುಕ್ಕಟ್ಠಾನಿ ಪದಾನಿ ಸಮುಕ್ಕಟ್ಠಪದಾನೀ’’ತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಇತೀತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ। ಕಸ್ಮಾ ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಸಮುಕ್ಕಟ್ಠಪದಾನಂ ಕತಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ’’ತಿ ಪದಾನಮೇವ ಸಾಮಿವಸೇನ ನಿದ್ದೇಸೋ ಕತೋ, ನನು ಆಪತ್ತಿಯೋ ನಾಮ ಪುಗ್ಗಲಾನಞ್ಞೇವ ಹೋನ್ತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಯೇನ ಯೇನ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಹೀತಿ ಯಸ್ಮಾ। ಯೇನ ಯೇನ ಪದೇನ ಪಞ್ಞತ್ತಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಾ ಸಾತಿ ಆಪತ್ತಿ। ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋತಿ ಏತ್ಥ ದ್ವಿನ್ನಂ ಆಪತ್ತೀನಂ ಸರೂಪಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ।
320.Upasampadakkhandhakanti mahākhandhakaṃ. ‘‘Nidānena ca niddesena ca saddhi’’nti iminā saha nidānenāti sanidānaṃ, saha niddesenāti saniddesanti vacanatthaṃ dasseti. Ettha nidānenāti sikkhāpadapaññattidesasaṅkhātena nidānena. Niddesenāti puggalādiniddesena. Tatthāti upasampadakkhandhake. Samukkaṭṭhapadānanti ettha samukkaṭṭhasaddo uttamapariyāyoti āha ‘‘uttamānī’’ti. Padānīti ‘‘na bhikkhave ūnavīsativasso puggalo upasampādetabbo’’ti (pāci. 402-403; mahāva. 124) ādinā nayena vuttāni padāni. Imehi padehi ‘‘samukkaṭṭhāni padāni samukkaṭṭhapadānī’’ti vacanatthaṃ dasseti. Itīti ayamattho. Kasmā panettha ‘‘samukkaṭṭhapadānaṃ kati āpattiyo’’ti padānameva sāmivasena niddeso kato, nanu āpattiyo nāma puggalānaññeva hontīti āha ‘‘yena yena hī’’tiādi. Hīti yasmā. Yena yena padena paññattāti sambandho. Sā sāti āpatti. Dve āpattiyoti ettha dvinnaṃ āpattīnaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘pācittiyaṃ, dukkaṭa’’nti.
ನಸ್ಸನ್ತೇತೇತಿ ನಸ್ಸನ್ತು ಏತೇ। ವಿನಸ್ಸನ್ತೇತೇತಿ ವಿನಸ್ಸನ್ತು ಏತೇ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇಹೀತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ। ವದತೋತಿ ವದನ್ತಾನಂ। ಸೇಸೇಸು ಉಪೋಸಥಕರಣೇಸೂತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ‘‘ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಯೇವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಏಕಾ ಆಪತ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಅತ್ಥಪಕರಣಾದಿವಸೇನ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಯೇವಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
Nassanteteti nassantu ete. Vinassanteteti vinassantu ete bhikkhūti attho. Tehīti bhikkhūhi. Vadatoti vadantānaṃ. Sesesu uposathakaraṇesūti sambandho. ‘‘Dukkaṭāpattiyevā’’ti iminā ekā āpattīti ettha atthapakaraṇādivasena dukkaṭāpattiyevāti dasseti.
ಪವಾರಣಕ್ಖನ್ಧಕೇಪೀತಿ ಪಿಸದ್ದೋ ಉಪೋಸಥಕ್ಖನ್ಧಕಂ ಅಪೇಕ್ಖತಿ।
Pavāraṇakkhandhakepīti pisaddo uposathakkhandhakaṃ apekkhati.
ಚಮ್ಮಸಂಯುತ್ತೇಪೀತಿ ಚಮ್ಮೇನ ಸಂಯುತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ದೇಸಿತೇ ಖನ್ಧಕೇಪಿ, ಚಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಕೇಪೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಿಸದ್ದೋ ಪವಾರಣಕ್ಖನ್ಧಕಂ ಅಪೇಕ್ಖತಿ। ಭೇಸಜ್ಜಕ್ಖನ್ಧಕೇಪೀತಿ ಪಿಸದ್ದೋ ಚಮ್ಮಕ್ಖನ್ಧಕಂ ಅಪೇಕ್ಖತಿ। ಸಮನ್ತಾತಿ ಅಙ್ಗಜಾತಸ್ಸ ಸಮನ್ತತೋ।
Cammasaṃyuttepīti cammena saṃyuttaṃ katvā desite khandhakepi, cammakkhandhakepīti attho. Pisaddo pavāraṇakkhandhakaṃ apekkhati. Bhesajjakkhandhakepīti pisaddo cammakkhandhakaṃ apekkhati. Samantāti aṅgajātassa samantato.
ತತ್ಥಾತಿ ಕಥಿನಕ್ಖನ್ಧಕೇ। ಚೀವರಸಂಯುತ್ತೇತಿ ಚೀವರಕ್ಖನ್ಧಕೇ।
Tatthāti kathinakkhandhake. Cīvarasaṃyutteti cīvarakkhandhake.
ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕೇತಿ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕ್ಖನ್ಧಕೇ। ಸಮುಚ್ಚಯಕ್ಖನ್ಧಕೇಸುಪೀತಿ ಪಿಸದ್ದೋ ಚಮ್ಪೇಯ್ಯಕ್ಖನ್ಧಕಂ ಅಪೇಕ್ಖತಿ।
Campeyyaketi campeyyakkhandhake. Samuccayakkhandhakesupīti pisaddo campeyyakkhandhakaṃ apekkhati.
ಸಮಥಕ್ಖನ್ಧಕೇ ಇಮಾ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಏಸೇವ ನಯೋ ಸೇಸೇಸುಪಿ। ಖುದ್ದಕವತ್ಥುಕೇತಿ ಖುದ್ದಕವತ್ಥುಕ್ಖನ್ಧಕೇ। ಗರುಭಣ್ಡವಿಸ್ಸಜ್ಜನೇತಿ ಗರುಭಣ್ಡಸ್ಸ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನೇ।
Samathakkhandhake imā dve āpattiyo hontīti yojanā. Eseva nayo sesesupi. Khuddakavatthuketi khuddakavatthukkhandhake. Garubhaṇḍavissajjaneti garubhaṇḍassa vissajjane.
ಸಙ್ಘಭೇದೇತಿ ಸಙ್ಘಭೇದಕ್ಖನ್ಧಕೇ। ‘‘ಸಮಾಚಾರಂ ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ವತ್ತಕ್ಖನ್ಧಕೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮಾಚಾರಸದ್ದೇನ ವತ್ತಕ್ಖನ್ಧಕಂ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಸಾತಿ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ। ‘‘ತಥಾ’’ತಿ ಪದೇನ ‘‘ಏಕಾ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಯೇವಾ’’ತಿ ಪದಂ ಅತಿದಿಸತಿ। ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಟ್ಠಪನೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಾಳಿಯಂ ಠಪನಂ ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ’’ನ್ತಿಆದಿಪದಸ್ಸ ಲೋಪಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪಞ್ಚಸತಿಕಸತ್ತಸತಿಕೇಸೂತಿ ಪಞ್ಚಸತಿಕಕ್ಖನ್ಧಕಸತ್ತಸತಿಕಕ್ಖನ್ಧಕೇಸು। ಆರೋಪಿತೋತಿ ಏತ್ಥ ರುಪಧಾತುಯಾ ದ್ವಿಕಮ್ಮಿಕತ್ತಾ, ನ್ಯಾದಿಗಣತ್ತಾ ಚ ‘‘ಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ಪಧಾನಕಮ್ಮಮೇವ ವುತ್ತಂ, ನ ‘‘ಸಙ್ಗಹ’’ನ್ತಿ ಅಪಧಾನಕಮ್ಮಂ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಧಮ್ಮೋ ಸಙ್ಗಹ’’ನ್ತಿ। ತತ್ಥಾತಿ ಪಞ್ಚಸತಿಕಸತ್ತಸತಿಕೇಸು।
Saṅghabhedeti saṅghabhedakkhandhake. ‘‘Samācāraṃ pucchissanti vutte vattakkhandhake’’ti iminā samācārasaddena vattakkhandhakaṃ gahetabbanti dasseti. Sāti dukkaṭāpatti. ‘‘Tathā’’ti padena ‘‘ekā dukkaṭāpattiyevā’’ti padaṃ atidisati. ‘‘Pātimokkhaṭṭhapane’’ti iminā pāḷiyaṃ ṭhapanaṃ pucchissanti ettha ‘‘pātimokkha’’ntiādipadassa lopaṃ dasseti. Pañcasatikasattasatikesūti pañcasatikakkhandhakasattasatikakkhandhakesu. Āropitoti ettha rupadhātuyā dvikammikattā, nyādigaṇattā ca ‘‘dhammo’’ti padhānakammameva vuttaṃ, na ‘‘saṅgaha’’nti apadhānakammaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘dhammo saṅgaha’’nti. Tatthāti pañcasatikasattasatikesu.
ಇತಿ ಖನ್ಧಕಪುಚ್ಛಾವಣ್ಣನಾಯ ಯೋಜನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Iti khandhakapucchāvaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ಖನ್ಧಕಪುಚ್ಛಾವಾರೋ • Khandhakapucchāvāro
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾವಣ್ಣನಾ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾವಣ್ಣನಾ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾವಣ್ಣನಾ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾವಣ್ಣನಾ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā