Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ਖਨ੍ਧਕਪੁਚ੍ਛਾવਾਰੋ
Khandhakapucchāvāro
ਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾવਣ੍ਣਨਾ
Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
੩੨੦. ਉਪਸਮ੍ਪਦਕ੍ਖਨ੍ਧਕਨ੍ਤਿ ਮਹਾਖਨ੍ਧਕਂ। ‘‘ਨਿਦਾਨੇਨ ਚ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ ਚ ਸਦ੍ਧਿ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਹ ਨਿਦਾਨੇਨਾਤਿ ਸਨਿਦਾਨਂ, ਸਹ ਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨਾਤਿ ਸਨਿਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤਿ વਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਨਿਦਾਨੇਨਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੇਸਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਨਿਦਾਨੇਨ। ਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨਾਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾਦਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ। ਸਮੁਕ੍ਕਟ੍ਠਪਦਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮੁਕ੍ਕਟ੍ਠਸਦ੍ਦੋ ਉਤ੍ਤਮਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਾਨੀ’’ਤਿ। ਪਦਾਨੀਤਿ ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਊਨવੀਸਤਿવਸ੍ਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੪੦੨-੪੦੩; ਮਹਾવ॰ ੧੨੪) ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ વੁਤ੍ਤਾਨਿ ਪਦਾਨਿ। ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ‘‘ਸਮੁਕ੍ਕਟ੍ਠਾਨਿ ਪਦਾਨਿ ਸਮੁਕ੍ਕਟ੍ਠਪਦਾਨੀ’’ਤਿ વਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਇਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ। ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਸਮੁਕ੍ਕਟ੍ਠਪਦਾਨਂ ਕਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ’’ਤਿ ਪਦਾਨਮੇવ ਸਾਮਿવਸੇਨ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਕਤੋ, ਨਨੁ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਾਮ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਞ੍ਞੇવ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯੇਨ ਯੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਹੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ। ਯੇਨ ਯੇਨ ਪਦੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਸਾ ਸਾਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਦ੍વੇ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਆਪਤ੍ਤੀਨਂ ਸਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ।
320.Upasampadakkhandhakanti mahākhandhakaṃ. ‘‘Nidānena ca niddesena ca saddhi’’nti iminā saha nidānenāti sanidānaṃ, saha niddesenāti saniddesanti vacanatthaṃ dasseti. Ettha nidānenāti sikkhāpadapaññattidesasaṅkhātena nidānena. Niddesenāti puggalādiniddesena. Tatthāti upasampadakkhandhake. Samukkaṭṭhapadānanti ettha samukkaṭṭhasaddo uttamapariyāyoti āha ‘‘uttamānī’’ti. Padānīti ‘‘na bhikkhave ūnavīsativasso puggalo upasampādetabbo’’ti (pāci. 402-403; mahāva. 124) ādinā nayena vuttāni padāni. Imehi padehi ‘‘samukkaṭṭhāni padāni samukkaṭṭhapadānī’’ti vacanatthaṃ dasseti. Itīti ayamattho. Kasmā panettha ‘‘samukkaṭṭhapadānaṃ kati āpattiyo’’ti padānameva sāmivasena niddeso kato, nanu āpattiyo nāma puggalānaññeva hontīti āha ‘‘yena yena hī’’tiādi. Hīti yasmā. Yena yena padena paññattāti sambandho. Sā sāti āpatti. Dve āpattiyoti ettha dvinnaṃ āpattīnaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘pācittiyaṃ, dukkaṭa’’nti.
ਨਸ੍ਸਨ੍ਤੇਤੇਤਿ ਨਸ੍ਸਨ੍ਤੁ ਏਤੇ। વਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤੇਤੇਤਿ વਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤੁ ਏਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਹੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ। વਦਤੋਤਿ વਦਨ੍ਤਾਨਂ। ਸੇਸੇਸੁ ਉਪੋਸਥਕਰਣੇਸੂਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿਯੇવਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਏਕਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਪਕਰਣਾਦਿવਸੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿਯੇવਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Nassanteteti nassantu ete. Vinassanteteti vinassantu ete bhikkhūti attho. Tehīti bhikkhūhi. Vadatoti vadantānaṃ. Sesesu uposathakaraṇesūti sambandho. ‘‘Dukkaṭāpattiyevā’’ti iminā ekā āpattīti ettha atthapakaraṇādivasena dukkaṭāpattiyevāti dasseti.
ਪવਾਰਣਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦੋ ਉਪੋਸਥਕ੍ਖਨ੍ਧਕਂ ਅਪੇਕ੍ਖਤਿ।
Pavāraṇakkhandhakepīti pisaddo uposathakkhandhakaṃ apekkhati.
ਚਮ੍ਮਸਂਯੁਤ੍ਤੇਪੀਤਿ ਚਮ੍ਮੇਨ ਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਦੇਸਿਤੇ ਖਨ੍ਧਕੇਪਿ, ਚਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇਪੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਿਸਦ੍ਦੋ ਪવਾਰਣਕ੍ਖਨ੍ਧਕਂ ਅਪੇਕ੍ਖਤਿ। ਭੇਸਜ੍ਜਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦੋ ਚਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਕਂ ਅਪੇਕ੍ਖਤਿ। ਸਮਨ੍ਤਾਤਿ ਅਙ੍ਗਜਾਤਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਤੋ।
Cammasaṃyuttepīti cammena saṃyuttaṃ katvā desite khandhakepi, cammakkhandhakepīti attho. Pisaddo pavāraṇakkhandhakaṃ apekkhati. Bhesajjakkhandhakepīti pisaddo cammakkhandhakaṃ apekkhati. Samantāti aṅgajātassa samantato.
ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਕਥਿਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ। ਚੀવਰਸਂਯੁਤ੍ਤੇਤਿ ਚੀવਰਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ।
Tatthāti kathinakkhandhake. Cīvarasaṃyutteti cīvarakkhandhake.
ਚਮ੍ਪੇਯ੍ਯਕੇਤਿ ਚਮ੍ਪੇਯ੍ਯਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ। ਸਮੁਚ੍ਚਯਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇਸੁਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦੋ ਚਮ੍ਪੇਯ੍ਯਕ੍ਖਨ੍ਧਕਂ ਅਪੇਕ੍ਖਤਿ।
Campeyyaketi campeyyakkhandhake. Samuccayakkhandhakesupīti pisaddo campeyyakkhandhakaṃ apekkhati.
ਸਮਥਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਇਮਾ ਦ੍વੇ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏਸੇવ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ। ਖੁਦ੍ਦਕવਤ੍ਥੁਕੇਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕવਤ੍ਥੁਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ। ਗਰੁਭਣ੍ਡવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਤਿ ਗਰੁਭਣ੍ਡਸ੍ਸ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ।
Samathakkhandhake imā dve āpattiyo hontīti yojanā. Eseva nayo sesesupi. Khuddakavatthuketi khuddakavatthukkhandhake. Garubhaṇḍavissajjaneti garubhaṇḍassa vissajjane.
ਸਙ੍ਘਭੇਦੇਤਿ ਸਙ੍ਘਭੇਦਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ। ‘‘ਸਮਾਚਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ વਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਚਾਰਸਦ੍ਦੇਨ વਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਕਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸਾਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿ। ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ‘‘ਏਕਾ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿਯੇવਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਅਤਿਦਿਸਤਿ। ‘‘ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਟ੍ਠਪਨੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਠਪਨਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਪਦਸ੍ਸ ਲੋਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਪਞ੍ਚਸਤਿਕਸਤ੍ਤਸਤਿਕੇਸੂਤਿ ਪਞ੍ਚਸਤਿਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕਸਤ੍ਤਸਤਿਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇਸੁ। ਆਰੋਪਿਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰੁਪਧਾਤੁਯਾ ਦ੍વਿਕਮ੍ਮਿਕਤ੍ਤਾ, ਨ੍ਯਾਦਿਗਣਤ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ ਪਧਾਨਕਮ੍ਮਮੇવ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ‘‘ਸਙ੍ਗਹ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਧਾਨਕਮ੍ਮਂ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ ਸਙ੍ਗਹ’’ਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਪਞ੍ਚਸਤਿਕਸਤ੍ਤਸਤਿਕੇਸੁ।
Saṅghabhedeti saṅghabhedakkhandhake. ‘‘Samācāraṃ pucchissanti vutte vattakkhandhake’’ti iminā samācārasaddena vattakkhandhakaṃ gahetabbanti dasseti. Sāti dukkaṭāpatti. ‘‘Tathā’’ti padena ‘‘ekā dukkaṭāpattiyevā’’ti padaṃ atidisati. ‘‘Pātimokkhaṭṭhapane’’ti iminā pāḷiyaṃ ṭhapanaṃ pucchissanti ettha ‘‘pātimokkha’’ntiādipadassa lopaṃ dasseti. Pañcasatikasattasatikesūti pañcasatikakkhandhakasattasatikakkhandhakesu. Āropitoti ettha rupadhātuyā dvikammikattā, nyādigaṇattā ca ‘‘dhammo’’ti padhānakammameva vuttaṃ, na ‘‘saṅgaha’’nti apadhānakammaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘dhammo saṅgaha’’nti. Tatthāti pañcasatikasattasatikesu.
ਇਤਿ ਖਨ੍ਧਕਪੁਚ੍ਛਾવਣ੍ਣਨਾਯ ਯੋਜਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Iti khandhakapucchāvaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿ • Parivārapāḷi / ਖਨ੍ਧਕਪੁਚ੍ਛਾવਾਰੋ • Khandhakapucchāvāro
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਰਿવਾਰ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾવਣ੍ਣਨਾ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾવਣ੍ਣਨਾ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾવਣ੍ਣਨਾ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਪੁਚ੍ਛਾવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾવਣ੍ਣਨਾ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā