Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
ഖന്ധകപുച്ഛാവാരോ
Khandhakapucchāvāro
പുച്ഛാവിസ്സജ്ജനാവണ്ണനാ
Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
൩൨൦. ഉപസമ്പദക്ഖന്ധകന്തി മഹാഖന്ധകം. ‘‘നിദാനേന ച നിദ്ദേസേന ച സദ്ധി’’ന്തി ഇമിനാ സഹ നിദാനേനാതി സനിദാനം, സഹ നിദ്ദേസേനാതി സനിദ്ദേസന്തി വചനത്ഥം ദസ്സേതി. ഏത്ഥ നിദാനേനാതി സിക്ഖാപദപഞ്ഞത്തിദേസസങ്ഖാതേന നിദാനേന. നിദ്ദേസേനാതി പുഗ്ഗലാദിനിദ്ദേസേന. തത്ഥാതി ഉപസമ്പദക്ഖന്ധകേ. സമുക്കട്ഠപദാനന്തി ഏത്ഥ സമുക്കട്ഠസദ്ദോ ഉത്തമപരിയായോതി ആഹ ‘‘ഉത്തമാനീ’’തി. പദാനീതി ‘‘ന ഭിക്ഖവേ ഊനവീസതിവസ്സോ പുഗ്ഗലോ ഉപസമ്പാദേതബ്ബോ’’തി (പാചി॰ ൪൦൨-൪൦൩; മഹാവ॰ ൧൨൪) ആദിനാ നയേന വുത്താനി പദാനി. ഇമേഹി പദേഹി ‘‘സമുക്കട്ഠാനി പദാനി സമുക്കട്ഠപദാനീ’’തി വചനത്ഥം ദസ്സേതി. ഇതീതി അയമത്ഥോ. കസ്മാ പനേത്ഥ ‘‘സമുക്കട്ഠപദാനം കതി ആപത്തിയോ’’തി പദാനമേവ സാമിവസേന നിദ്ദേസോ കതോ, നനു ആപത്തിയോ നാമ പുഗ്ഗലാനഞ്ഞേവ ഹോന്തീതി ആഹ ‘‘യേന യേന ഹീ’’തിആദി. ഹീതി യസ്മാ. യേന യേന പദേന പഞ്ഞത്താതി സമ്ബന്ധോ. സാ സാതി ആപത്തി. ദ്വേ ആപത്തിയോതി ഏത്ഥ ദ്വിന്നം ആപത്തീനം സരൂപം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘പാചിത്തിയം, ദുക്കട’’ന്തി.
320.Upasampadakkhandhakanti mahākhandhakaṃ. ‘‘Nidānena ca niddesena ca saddhi’’nti iminā saha nidānenāti sanidānaṃ, saha niddesenāti saniddesanti vacanatthaṃ dasseti. Ettha nidānenāti sikkhāpadapaññattidesasaṅkhātena nidānena. Niddesenāti puggalādiniddesena. Tatthāti upasampadakkhandhake. Samukkaṭṭhapadānanti ettha samukkaṭṭhasaddo uttamapariyāyoti āha ‘‘uttamānī’’ti. Padānīti ‘‘na bhikkhave ūnavīsativasso puggalo upasampādetabbo’’ti (pāci. 402-403; mahāva. 124) ādinā nayena vuttāni padāni. Imehi padehi ‘‘samukkaṭṭhāni padāni samukkaṭṭhapadānī’’ti vacanatthaṃ dasseti. Itīti ayamattho. Kasmā panettha ‘‘samukkaṭṭhapadānaṃ kati āpattiyo’’ti padānameva sāmivasena niddeso kato, nanu āpattiyo nāma puggalānaññeva hontīti āha ‘‘yena yena hī’’tiādi. Hīti yasmā. Yena yena padena paññattāti sambandho. Sā sāti āpatti. Dve āpattiyoti ettha dvinnaṃ āpattīnaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘pācittiyaṃ, dukkaṭa’’nti.
നസ്സന്തേതേതി നസ്സന്തു ഏതേ. വിനസ്സന്തേതേതി വിനസ്സന്തു ഏതേ ഭിക്ഖൂതി അത്ഥോ. തേഹീതി ഭിക്ഖൂഹി. വദതോതി വദന്താനം. സേസേസു ഉപോസഥകരണേസൂതി സമ്ബന്ധോ. ‘‘ദുക്കടാപത്തിയേവാ’’തി ഇമിനാ ഏകാ ആപത്തീതി ഏത്ഥ അത്ഥപകരണാദിവസേന ദുക്കടാപത്തിയേവാതി ദസ്സേതി.
Nassanteteti nassantu ete. Vinassanteteti vinassantu ete bhikkhūti attho. Tehīti bhikkhūhi. Vadatoti vadantānaṃ. Sesesu uposathakaraṇesūti sambandho. ‘‘Dukkaṭāpattiyevā’’ti iminā ekā āpattīti ettha atthapakaraṇādivasena dukkaṭāpattiyevāti dasseti.
പവാരണക്ഖന്ധകേപീതി പിസദ്ദോ ഉപോസഥക്ഖന്ധകം അപേക്ഖതി.
Pavāraṇakkhandhakepīti pisaddo uposathakkhandhakaṃ apekkhati.
ചമ്മസംയുത്തേപീതി ചമ്മേന സംയുത്തം കത്വാ ദേസിതേ ഖന്ധകേപി, ചമ്മക്ഖന്ധകേപീതി അത്ഥോ. പിസദ്ദോ പവാരണക്ഖന്ധകം അപേക്ഖതി. ഭേസജ്ജക്ഖന്ധകേപീതി പിസദ്ദോ ചമ്മക്ഖന്ധകം അപേക്ഖതി. സമന്താതി അങ്ഗജാതസ്സ സമന്തതോ.
Cammasaṃyuttepīti cammena saṃyuttaṃ katvā desite khandhakepi, cammakkhandhakepīti attho. Pisaddo pavāraṇakkhandhakaṃ apekkhati. Bhesajjakkhandhakepīti pisaddo cammakkhandhakaṃ apekkhati. Samantāti aṅgajātassa samantato.
തത്ഥാതി കഥിനക്ഖന്ധകേ. ചീവരസംയുത്തേതി ചീവരക്ഖന്ധകേ.
Tatthāti kathinakkhandhake. Cīvarasaṃyutteti cīvarakkhandhake.
ചമ്പേയ്യകേതി ചമ്പേയ്യക്ഖന്ധകേ. സമുച്ചയക്ഖന്ധകേസുപീതി പിസദ്ദോ ചമ്പേയ്യക്ഖന്ധകം അപേക്ഖതി.
Campeyyaketi campeyyakkhandhake. Samuccayakkhandhakesupīti pisaddo campeyyakkhandhakaṃ apekkhati.
സമഥക്ഖന്ധകേ ഇമാ ദ്വേ ആപത്തിയോ ഹോന്തീതി യോജനാ. ഏസേവ നയോ സേസേസുപി. ഖുദ്ദകവത്ഥുകേതി ഖുദ്ദകവത്ഥുക്ഖന്ധകേ. ഗരുഭണ്ഡവിസ്സജ്ജനേതി ഗരുഭണ്ഡസ്സ വിസ്സജ്ജനേ.
Samathakkhandhake imā dve āpattiyo hontīti yojanā. Eseva nayo sesesupi. Khuddakavatthuketi khuddakavatthukkhandhake. Garubhaṇḍavissajjaneti garubhaṇḍassa vissajjane.
സങ്ഘഭേദേതി സങ്ഘഭേദക്ഖന്ധകേ. ‘‘സമാചാരം പുച്ഛിസ്സന്തി വുത്തേ വത്തക്ഖന്ധകേ’’തി ഇമിനാ സമാചാരസദ്ദേന വത്തക്ഖന്ധകം ഗഹേതബ്ബന്തി ദസ്സേതി. സാതി ദുക്കടാപത്തി. ‘‘തഥാ’’തി പദേന ‘‘ഏകാ ദുക്കടാപത്തിയേവാ’’തി പദം അതിദിസതി. ‘‘പാതിമോക്ഖട്ഠപനേ’’തി ഇമിനാ പാളിയം ഠപനം പുച്ഛിസ്സന്തി ഏത്ഥ ‘‘പാതിമോക്ഖ’’ന്തിആദിപദസ്സ ലോപം ദസ്സേതി. പഞ്ചസതികസത്തസതികേസൂതി പഞ്ചസതികക്ഖന്ധകസത്തസതികക്ഖന്ധകേസു. ആരോപിതോതി ഏത്ഥ രുപധാതുയാ ദ്വികമ്മികത്താ, ന്യാദിഗണത്താ ച ‘‘ധമ്മോ’’തി പധാനകമ്മമേവ വുത്തം, ന ‘‘സങ്ഗഹ’’ന്തി അപധാനകമ്മം. തേന വുത്തം ‘‘ധമ്മോ സങ്ഗഹ’’ന്തി. തത്ഥാതി പഞ്ചസതികസത്തസതികേസു.
Saṅghabhedeti saṅghabhedakkhandhake. ‘‘Samācāraṃ pucchissanti vutte vattakkhandhake’’ti iminā samācārasaddena vattakkhandhakaṃ gahetabbanti dasseti. Sāti dukkaṭāpatti. ‘‘Tathā’’ti padena ‘‘ekā dukkaṭāpattiyevā’’ti padaṃ atidisati. ‘‘Pātimokkhaṭṭhapane’’ti iminā pāḷiyaṃ ṭhapanaṃ pucchissanti ettha ‘‘pātimokkha’’ntiādipadassa lopaṃ dasseti. Pañcasatikasattasatikesūti pañcasatikakkhandhakasattasatikakkhandhakesu. Āropitoti ettha rupadhātuyā dvikammikattā, nyādigaṇattā ca ‘‘dhammo’’ti padhānakammameva vuttaṃ, na ‘‘saṅgaha’’nti apadhānakammaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘dhammo saṅgaha’’nti. Tatthāti pañcasatikasattasatikesu.
ഇതി ഖന്ധകപുച്ഛാവണ്ണനായ യോജനാ സമത്താ.
Iti khandhakapucchāvaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / പരിവാരപാളി • Parivārapāḷi / ഖന്ധകപുച്ഛാവാരോ • Khandhakapucchāvāro
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / പരിവാര-അട്ഠകഥാ • Parivāra-aṭṭhakathā / പുച്ഛാവിസ്സജ്ജനാവണ്ണനാ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / പുച്ഛാവിസ്സജ്ജനാവണ്ണനാ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / പുച്ഛാവിസ്സജ്ജനാവണ്ണനാ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / പുച്ഛാവിസ്സജ്ജനാവണ്ണനാ • Pucchāvissajjanāvaṇṇanā