| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๐. ปุคฺคลสุตฺตํ
10. Puggalasuttaṃ
๑๓๓. เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ คิชฺฌกูเฎ ปพฺพเตฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘ภิกฺขโว’’ติฯ ‘‘ภทเนฺต’’ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –
133. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘อนมตโคฺคยํ , ภิกฺขเว, สํสาโร…เป.… เอกปุคฺคลสฺส, ภิกฺขเว, กปฺปํ สนฺธาวโต สํสรโต สิยา เอวํ มหา อฎฺฐิกงฺกโล อฎฺฐิปุโญฺช อฎฺฐิราสิ ยถายํ เวปุโลฺล ปพฺพโต, สเจ สํหารโก อสฺส, สมฺภตญฺจ น วินเสฺสยฺยฯ ตํ กิสฺส เหตุ? อนมตโคฺคยํ, ภิกฺขเว, สํสาโร…เป.… อลํ วิมุจฺจิตุ’’นฺติฯ
‘‘Anamataggoyaṃ , bhikkhave, saṃsāro…pe… ekapuggalassa, bhikkhave, kappaṃ sandhāvato saṃsarato siyā evaṃ mahā aṭṭhikaṅkalo aṭṭhipuñjo aṭṭhirāsi yathāyaṃ vepullo pabbato, sace saṃhārako assa, sambhatañca na vinasseyya. Taṃ kissa hetu? Anamataggoyaṃ, bhikkhave, saṃsāro…pe… alaṃ vimuccitu’’nti.
อิทมโวจ ภควาฯ อิทํ วตฺวาน สุคโต อถาปรํ เอตทโวจ สตฺถา –
Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘เอกเสฺสเกน กเปฺปน, ปุคฺคลสฺสฎฺฐิสญฺจโย;
‘‘Ekassekena kappena, puggalassaṭṭhisañcayo;
สิยา ปพฺพตสโม ราสิ, อิติ วุตฺตํ มเหสินาฯ
Siyā pabbatasamo rāsi, iti vuttaṃ mahesinā.
‘‘โส โข ปนายํ อกฺขาโต, เวปุโลฺล ปพฺพโต มหา;
‘‘So kho panāyaṃ akkhāto, vepullo pabbato mahā;
อุตฺตโร คิชฺฌกูฎสฺส, มคธานํ คิริพฺพเชฯ
Uttaro gijjhakūṭassa, magadhānaṃ giribbaje.
‘‘ยโต จ อริยสจฺจานิ, สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสติ;
‘‘Yato ca ariyasaccāni, sammappaññāya passati;
ทุกฺขํ ทุกฺขสมุปฺปาทํ, ทุกฺขสฺส จ อติกฺกมํ;
Dukkhaṃ dukkhasamuppādaṃ, dukkhassa ca atikkamaṃ;
อริยํ จฎฺฐงฺคิกํ มคฺคํ, ทุกฺขูปสมคามินํฯ
Ariyaṃ caṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, dukkhūpasamagāminaṃ.
‘‘ส สตฺตกฺขตฺตุํปรมํ, สนฺธาวิตฺวาน ปุคฺคโล;
‘‘Sa sattakkhattuṃparamaṃ, sandhāvitvāna puggalo;
ทุกฺขสฺสนฺตกโร โหติ, สพฺพสํโยชนกฺขยา’’ติฯ ทสมํ;
Dukkhassantakaro hoti, sabbasaṃyojanakkhayā’’ti. dasamaṃ;
ปฐโม วโคฺคฯ
Paṭhamo vaggo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
ติณกฎฺฐญฺจ ปถวี, อสฺสุ ขีรญฺจ ปพฺพตํ;
Tiṇakaṭṭhañca pathavī, assu khīrañca pabbataṃ;
สาสปา สาวกา คงฺคา, ทโณฺฑ จ ปุคฺคเลน จาติฯ
Sāsapā sāvakā gaṅgā, daṇḍo ca puggalena cāti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. ปุคฺคลสุตฺตวณฺณนา • 10. Puggalasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. ปุคฺคลสุตฺตวณฺณนา • 10. Puggalasuttavaṇṇanā
