| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៣. តតិយវគ្គោ
3. Tatiyavaggo
១. បុគ្គលសុត្តវណ្ណនា
1. Puggalasuttavaṇṇanā
១៣២. តតិយវគ្គស្ស បឋមេ ‘‘នីចេ កុលេ បច្ចាជាតោ’’តិអាទិកេន តមេន យុត្តោតិ តមោ។ កាយទុច្ចរិតាទីហិ បុន និរយតមូបគមនតោ តមបរាយណោ។ ឥតិ ឧភយេនបិ ខន្ធតមោវ កថិតោ ហោតិ។ ‘‘ឧច្ចេ កុលេ បច្ចាជាតោ’’តិអាទិកេន ជោតិនា យុត្តតោ ជោតិ, អាលោកីភូតោតិ វុត្តំ ហោតិ។ កាយសុចរិតាទីហិ បុន សគ្គូបបត្តិជោតិភាវូបគមនតោ ជោតិបរាយណោ។ ឥមិនា នយេន ឥតរេបិ ទ្វេ វេទិតព្ពា។
132. Tatiyavaggassa paṭhame ‘‘nīce kule paccājāto’’tiādikena tamena yuttoti tamo. Kāyaduccaritādīhi puna nirayatamūpagamanato tamaparāyaṇo. Iti ubhayenapi khandhatamova kathito hoti. ‘‘Ucce kule paccājāto’’tiādikena jotinā yuttato joti, ālokībhūtoti vuttaṃ hoti. Kāyasucaritādīhi puna saggūpapattijotibhāvūpagamanato jotiparāyaṇo. Iminā nayena itarepi dve veditabbā.
វេនកុលេតិ វិលីវការកុលេ។ នេសាទកុលេតិ មិគលុទ្ទកាទីនំ កុលេ។ រថការកុលេតិ ចម្មការកុលេ។ បុក្កុសកុលេតិ បុប្ផឆឌ្ឌកកុលេ។ កសិរវុត្តិកេតិ ទុក្ខវុត្តិកេ។ ទុព្ពណ្ណោតិ បំសុបិសាចកោ វិយ ឈាមខាណុវណ្ណោ។ ទុទ្ទសិកោតិ វិជាតមាតុយាបិ អមនាបទស្សនោ ។ ឱកោដិមកោតិ លកុណ្ឌកោ។ កាណោតិ ឯកក្ខិកាណោ វា ឧភយក្ខិកាណោ វា។ កុណីតិ ឯកហត្ថកុណី វា ឧភយហត្ថកុណី វា។ ខញ្ជោតិ ឯកបាទខញ្ជោ វា ឧភយបាទខញ្ជោ វា។ បក្ខហតោតិ ហតបក្ខោ បីឋសប្បី។ បទីបេយ្យស្សាតិ តេលកបល្លកាទិនោ បទីបឧបករណស្ស។ ឯវំ ខោ, មហារាជាតិ ឯត្ថ ឯកោ បុគ្គលោ ពហិទ្ធា អាលោកំ អទិស្វា មាតុកុច្ឆិស្មិំយេវ កាលំ កត្វា អបាយេសុ និព្ពត្តន្តោ សកលំ កប្បម្បិ សំសរតិ, សោបិ តមោតមបរាយណោវ។ សោ បន កុហកបុគ្គលោ ភវេយ្យ។ កុហកស្ស ហិ ឯវរូបា និព្ពត្តិ ហោតីតិ វុត្តំ។
Venakuleti vilīvakārakule. Nesādakuleti migaluddakādīnaṃ kule. Rathakārakuleti cammakārakule. Pukkusakuleti pupphachaḍḍakakule. Kasiravuttiketi dukkhavuttike. Dubbaṇṇoti paṃsupisācako viya jhāmakhāṇuvaṇṇo. Duddasikoti vijātamātuyāpi amanāpadassano . Okoṭimakoti lakuṇḍako. Kāṇoti ekakkhikāṇo vā ubhayakkhikāṇo vā. Kuṇīti ekahatthakuṇī vā ubhayahatthakuṇī vā. Khañjoti ekapādakhañjo vā ubhayapādakhañjo vā. Pakkhahatoti hatapakkho pīṭhasappī. Padīpeyyassāti telakapallakādino padīpaupakaraṇassa. Evaṃ kho, mahārājāti ettha eko puggalo bahiddhā ālokaṃ adisvā mātukucchismiṃyeva kālaṃ katvā apāyesu nibbattanto sakalaṃ kappampi saṃsarati, sopi tamotamaparāyaṇova. So pana kuhakapuggalo bhaveyya. Kuhakassa hi evarūpā nibbatti hotīti vuttaṃ.
ឯត្ថ ច ‘‘នីចេ កុលេ បច្ចាជាតោ ហោតិ ចណ្ឌាលកុលេ វា’’តិអាទីហិ អាគមនវិបត្តិ ចេវ បុព្ពុប្បន្នបច្ចយវិបត្តិ ច ទស្សិតា។ ទលិទ្ទេតិអាទីហិ បវត្តបច្ចយវិបត្តិ។ កសិរវុត្តិកេតិអាទីហិ អាជីវុបាយវិបត្តិ។ ទុព្ពណ្ណោតិអាទីហិ អត្តភាវវិបត្តិ។ ពវ្ហាពាធោតិអាទីហិ ទុក្ខការណសមាយោគោ។ ន លាភីតិអាទីហិ សុខការណវិបត្តិ ចេវ ឧបភោគវិបត្តិ ច។ កាយេន ទុច្ចរិតន្តិអាទីហិ តមបរាយណភាវស្ស ការណសមាយោគោ។ កាយស្ស ភេទាតិអាទីហិ សម្បរាយិកតមូបគមោ។ សុក្កបក្ខោ វុត្តបដិបក្ខនយេន វេទិតព្ពោ។
Ettha ca ‘‘nīce kule paccājāto hoti caṇḍālakule vā’’tiādīhi āgamanavipatti ceva pubbuppannapaccayavipatti ca dassitā. Daliddetiādīhi pavattapaccayavipatti. Kasiravuttiketiādīhi ājīvupāyavipatti. Dubbaṇṇotiādīhi attabhāvavipatti. Bavhābādhotiādīhi dukkhakāraṇasamāyogo. Na lābhītiādīhi sukhakāraṇavipatti ceva upabhogavipatti ca. Kāyena duccaritantiādīhi tamaparāyaṇabhāvassa kāraṇasamāyogo. Kāyassa bhedātiādīhi samparāyikatamūpagamo. Sukkapakkho vuttapaṭipakkhanayena veditabbo.
អក្កោសតីតិ ទសហិ អក្កោសវត្ថូហិ អក្កោសតិ។ បរិភាសតីតិ, ‘‘កស្មា តិដ្ឋថ? កិំ តុម្ហេហិ អម្ហាកំ កសិកម្មាទីនិ កតានី’’តិអាទីហិ? បរិភវវចនេហិ បរិភាសតិ។ រោសកោតិ ឃដ្ដកោ។ អព្យគ្គមនសោតិ ឯកគ្គចិត្តោ។ បឋមំ។
Akkosatīti dasahi akkosavatthūhi akkosati. Paribhāsatīti, ‘‘kasmā tiṭṭhatha? Kiṃ tumhehi amhākaṃ kasikammādīni katānī’’tiādīhi? Paribhavavacanehi paribhāsati. Rosakoti ghaṭṭako. Abyaggamanasoti ekaggacitto. Paṭhamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. បុគ្គលសុត្តំ • 1. Puggalasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១. បុគ្គលសុត្តវណ្ណនា • 1. Puggalasuttavaṇṇanā
