| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
२. दुतियपण्णासकं
2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ
(६) १. पुग्गलवग्गवण्णना
(6) 1. Puggalavaggavaṇṇanā
५३. दुतियपण्णासकस्स पठमे हितग्गहणेन मेत्ता वुत्ता होति, न करुणा, अनुकम्पागहणेन पन करुणाति चक्कवत्तिना सद्धिं गहितत्ता ‘‘लोकानुकम्पाया’’ति न वुत्तं। निप्परियायतो लोकानुकम्पा नाम सम्मासम्बुद्धाधीनाति। द्वेति मनुस्सदेवसम्पत्तिवसेन द्वे सम्पत्तियो। ता द्वे, निब्बानसम्पत्ति चाति तिस्सो।
53. Dutiyapaṇṇāsakassa paṭhame hitaggahaṇena mettā vuttā hoti, na karuṇā, anukampāgahaṇena pana karuṇāti cakkavattinā saddhiṃ gahitattā ‘‘lokānukampāyā’’ti na vuttaṃ. Nippariyāyato lokānukampā nāma sammāsambuddhādhīnāti. Dveti manussadevasampattivasena dve sampattiyo. Tā dve, nibbānasampatti cāti tisso.
५४. दुतिये बहुसो लोके न चिण्णा न पवत्ता मनुस्साति आचिण्णमनुस्सा। कदाचिदेव हि नेसं लोके निब्बत्ति अभूतपुब्बा भूताति अब्भुतमनुस्सा।
54. Dutiye bahuso loke na ciṇṇā na pavattā manussāti āciṇṇamanussā. Kadācideva hi nesaṃ loke nibbatti abhūtapubbā bhūtāti abbhutamanussā.
५५. ततिये दससु चक्कवाळसहस्सेसु अनुतापं करोति तस्स एकबुद्धखेत्तभावतो।
55. Tatiye dasasu cakkavāḷasahassesu anutāpaṃ karoti tassa ekabuddhakhettabhāvato.
५६. चतुत्थे थूपस्स युत्ताति धातुयो पक्खिपित्वा थूपकरणस्स युत्ता।
56. Catutthe thūpassa yuttāti dhātuyo pakkhipitvā thūpakaraṇassa yuttā.
५७. पञ्चमे अत्तनो आनुभावेनाति सयम्भुञाणेन। बुद्धाति बुद्धवन्तो।
57. Pañcame attano ānubhāvenāti sayambhuñāṇena. Buddhāti buddhavanto.
५८. छट्ठे पहीनत्ता न भायतीति अत्तसिनेहाभावतो न भायति। सक्कायदिट्ठिग्गहणञ्चेत्थ निदस्सनमत्तं, अत्तसिनेहस्स पटिघस्स तदेकट्ठसम्मोहस्स च वसेन भायनं होतीति तेसम्पि पहीनत्ता न भायति, अञ्ञथा सोतापन्नादीनं अभयेन भवितब्बं सिया। सक्कायदिट्ठिया बलवत्ताति एत्थ अहंकारसम्मोहनतादीनम्पि बलवत्ताति वत्तब्बं।
58. Chaṭṭhe pahīnattā na bhāyatīti attasinehābhāvato na bhāyati. Sakkāyadiṭṭhiggahaṇañcettha nidassanamattaṃ, attasinehassa paṭighassa tadekaṭṭhasammohassa ca vasena bhāyanaṃ hotīti tesampi pahīnattā na bhāyati, aññathā sotāpannādīnaṃ abhayena bhavitabbaṃ siyā. Sakkāyadiṭṭhiyā balavattāti ettha ahaṃkārasammohanatādīnampi balavattāti vattabbaṃ.
५९. सत्तमे अस्साजानीयोति लिखन्ति, उसभाजानीयोति पन पाठोति।
59. Sattame assājānīyoti likhanti, usabhājānīyoti pana pāṭhoti.
६१. नवमे तत्थाति अन्तरापणे। एकोति द्वीसु किन्नरेसु एको। अम्बिलिकाफलञ्च अद्दसाति आनेत्वा सम्बन्धो। अम्बिलिकाफलन्ति तिन्तिणीफलन्ति वदन्ति, चतुरम्बिलन्ति अपरे। द्वे अत्थेति पाळियं वुत्ते द्वे अत्थे।
61. Navame tatthāti antarāpaṇe. Ekoti dvīsu kinnaresu eko. Ambilikāphalañca addasāti ānetvā sambandho. Ambilikāphalanti tintiṇīphalanti vadanti, caturambilanti apare. Dve attheti pāḷiyaṃ vutte dve atthe.
६२. दसमे यथाआरद्धे किच्चे वत्तमाने अन्तरा एव पटिगमनं पटिवानं, नत्थि एतस्स पटिवानन्ति अप्पटिवानो। तत्थ असंकोचप्पत्तो। तेनाह ‘‘अनुक्कण्ठितो’’तिआदि।
62. Dasame yathāāraddhe kicce vattamāne antarā eva paṭigamanaṃ paṭivānaṃ, natthi etassa paṭivānanti appaṭivāno. Tattha asaṃkocappatto. Tenāha ‘‘anukkaṇṭhito’’tiādi.
६३. एकादसमे सन्निवासन्ति सहवासं। यथा असप्पुरिसा सह वसन्ता अञ्ञमञ्ञं अगारवेन अनादरियं करोन्ति, तप्पटिक्खेपेन सप्पुरिसानं सगारवप्पटिपत्तिदस्सनपरमिदं सुत्तं दट्ठब्बं।
63. Ekādasame sannivāsanti sahavāsaṃ. Yathā asappurisā saha vasantā aññamaññaṃ agāravena anādariyaṃ karonti, tappaṭikkhepena sappurisānaṃ sagāravappaṭipattidassanaparamidaṃ suttaṃ daṭṭhabbaṃ.
६४. द्वादसमे द्वीसुपि पक्खेसूति विवादापन्नानं भिक्खूनं द्वीसुपि पक्खेसु। संसरमानाति पवत्तमाना। दिट्ठिपळासोति दिट्ठिसन्निस्सयो पळासो युगग्गाहो। आघातेन्तोति आहनन्तो बाधेन्तो। अनभिराधनवसेनाति यस्स उप्पज्जति, तस्स तदञ्ञेसञ्च अत्थस्स अनभिराधनवसेन। सब्बम्पेतन्ति वचीसंसारोति सब्बम्पेतं। अत्तनो चित्ते परिसाय च चित्तेति आनेत्वा सम्बन्धो।
64. Dvādasame dvīsupi pakkhesūti vivādāpannānaṃ bhikkhūnaṃ dvīsupi pakkhesu. Saṃsaramānāti pavattamānā. Diṭṭhipaḷāsoti diṭṭhisannissayo paḷāso yugaggāho. Āghātentoti āhananto bādhento. Anabhirādhanavasenāti yassa uppajjati, tassa tadaññesañca atthassa anabhirādhanavasena. Sabbampetanti vacīsaṃsāroti sabbampetaṃ. Attano citte parisāya ca citteti ānetvā sambandho.
पुग्गलवग्गवण्णना निट्ठिता।
Puggalavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / (६) १. पुग्गलवग्गो • (6) 1. Puggalavaggo
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / (६) १. पुग्गलवग्गवण्णना • (6) 1. Puggalavaggavaṇṇanā
