| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
२. पुग्गलविसेसनिद्देसवण्णना
2. Puggalavisesaniddesavaṇṇanā
८. द्वे पुग्गलातिआदीहि पटिसम्भिदप्पत्तपुग्गलविसेसपटिपाटिं दस्सेति। तत्थ पुब्बयोगोति अतीतजातीसु पटिसम्भिदप्पत्तिहेतुभूतो पुञ्ञपयोगो। तेनाति तेन पुब्बयोगकारणेन। एवं सेसेसुपि। अतिरेको होतीति अतिरित्तो होति, अतिरेकयोगतो वा ‘‘अतिरेको’’ति वुत्तो। अधिको होतीति अग्गो होति। विसेसो होतीति विसिट्ठो होति, विसेसयोगतो वा विसेसो। ञाणं पभिज्जतीति पटिसम्भिदाञाणप्पभेदं पापुणाति।
8.Dvepuggalātiādīhi paṭisambhidappattapuggalavisesapaṭipāṭiṃ dasseti. Tattha pubbayogoti atītajātīsu paṭisambhidappattihetubhūto puññapayogo. Tenāti tena pubbayogakāraṇena. Evaṃ sesesupi. Atireko hotīti atiritto hoti, atirekayogato vā ‘‘atireko’’ti vutto. Adhiko hotīti aggo hoti. Viseso hotīti visiṭṭho hoti, visesayogato vā viseso. Ñāṇaṃ pabhijjatīti paṭisambhidāñāṇappabhedaṃ pāpuṇāti.
बहुस्सुतोति बुद्धवचनवसेन। देसनाबहुलोति धम्मदेसनावसेन। गरूपनिस्सितोति पञ्ञाय अधिकं गरुं उपनिस्सितो। विहारबहुलोति विपस्सनाविहारबहुलो, फलसमापत्तिविहारबहुलो वा। पच्चवेक्खणाबहुलोति विपस्सनाविहारे सति विपस्सनापच्चवेक्खणाबहुलो, फलसमापत्तिविहारे सति फलसमापत्तिपच्चवेक्खणाबहुलो। सेखपटिसम्भिदप्पत्तोति सेखो हुत्वा पटिसम्भिदप्पत्तो। एवं असेखपटिसम्भिदप्पत्तो। सावकपारमिप्पत्तोति एत्थ महापञ्ञानं अग्गस्स महासावकस्स सत्तसट्ठिया सावकञाणानं पारगमनं पारमी, सावकस्स पारमी सावकपारमी, तं सावकपारमिं पत्तोति सावकपारमिप्पत्तो। सावकपारमिताप्पत्तोति वा पाठो। सत्तसट्ठिया सावकञाणानं पालको पूरको च सो महासावको परमो, तस्स परमस्स अयं सत्तसट्ठिभेदा ञाणकिरिया परमस्स भावो, कम्मं वाति पारमी, तस्स सावकस्स पारमी सावकपारमी , तं पत्तोति सावकपारमिप्पत्तो। सावकपारमिप्पत्तोति महामोग्गल्लानत्थेरादिको यो कोचि सावको। सावकपारमिप्पत्तसावकतो अतिरेकस्स अञ्ञस्स सावकस्स अभावा एको पच्चेकसम्बुद्धोति आह। पुन पञ्ञापभेदकुसलोतिआदीहि वुत्तत्थमेव निगमेत्वा दस्सेसीति। ञाणकथाय येभुय्येन अनेकानि ञाणानि निद्दिट्ठानि। पञ्ञाकथाय येभुय्येन एकापि पञ्ञा नानाकारवसेन नानाकत्वा वुत्ताति अयं विसेसो।
Bahussutoti buddhavacanavasena. Desanābahuloti dhammadesanāvasena. Garūpanissitoti paññāya adhikaṃ garuṃ upanissito. Vihārabahuloti vipassanāvihārabahulo, phalasamāpattivihārabahulo vā. Paccavekkhaṇābahuloti vipassanāvihāre sati vipassanāpaccavekkhaṇābahulo, phalasamāpattivihāre sati phalasamāpattipaccavekkhaṇābahulo. Sekhapaṭisambhidappattoti sekho hutvā paṭisambhidappatto. Evaṃ asekhapaṭisambhidappatto. Sāvakapāramippattoti ettha mahāpaññānaṃ aggassa mahāsāvakassa sattasaṭṭhiyā sāvakañāṇānaṃ pāragamanaṃ pāramī, sāvakassa pāramī sāvakapāramī, taṃ sāvakapāramiṃ pattoti sāvakapāramippatto. Sāvakapāramitāppattoti vā pāṭho. Sattasaṭṭhiyā sāvakañāṇānaṃ pālako pūrako ca so mahāsāvako paramo, tassa paramassa ayaṃ sattasaṭṭhibhedā ñāṇakiriyā paramassa bhāvo, kammaṃ vāti pāramī, tassa sāvakassa pāramī sāvakapāramī , taṃ pattoti sāvakapāramippatto. Sāvakapāramippattoti mahāmoggallānattherādiko yo koci sāvako. Sāvakapāramippattasāvakato atirekassa aññassa sāvakassa abhāvā eko paccekasambuddhoti āha. Puna paññāpabhedakusalotiādīhi vuttatthameva nigametvā dassesīti. Ñāṇakathāya yebhuyyena anekāni ñāṇāni niddiṭṭhāni. Paññākathāya yebhuyyena ekāpi paññā nānākāravasena nānākatvā vuttāti ayaṃ viseso.
महापञ्ञाकथावण्णना निट्ठिता।
Mahāpaññākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / पटिसम्भिदामग्गपाळि • Paṭisambhidāmaggapāḷi / २. पुग्गलविसेसनिद्देसो • 2. Puggalavisesaniddeso
