| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៧. បុនព្ពសុសុត្តវណ្ណនា
7. Punabbasusuttavaṇṇanā
២៤១. សត្តមេ តេន ខោ បន សមយេនាតិ កតរសមយេន? សូរិយស្ស អត្ថង្គមនសមយេន។ តទា កិរ ភគវា បច្ឆាភត្តេ មហាជនស្ស ធម្មំ ទេសេត្វា មហាជនំ ឧយ្យោជេត្វា ន្ហានកោដ្ឋកេ ន្ហត្វា គន្ធកុដិបរិវេណេ បញ្ញត្តវរពុទ្ធាសនេ បុរត្ថិមលោកធាតុំ ឱលោកយមានោ និសីទិ។ អថេកចារិកទ្វិចារិកាទយោ បំសុកូលិកបិណ្ឌបាតិកភិក្ខូ អត្តនោ អត្តនោ វសនដ្ឋានេហិ និក្ខមិត្វា អាគម្ម ទសពលំ វន្ទិត្វា រត្តសាណិយា បរិក្ខិបមានា វិយ និសីទិំសុ។ អថ នេសំ អជ្ឈាសយំ វិទិត្វា សត្ថា និព្ពានបដិសំយុត្តំ ធម្មកថំ កថេសិ។
241. Sattame tena kho pana samayenāti katarasamayena? Sūriyassa atthaṅgamanasamayena. Tadā kira bhagavā pacchābhatte mahājanassa dhammaṃ desetvā mahājanaṃ uyyojetvā nhānakoṭṭhake nhatvā gandhakuṭipariveṇe paññattavarabuddhāsane puratthimalokadhātuṃ olokayamāno nisīdi. Athekacārikadvicārikādayo paṃsukūlikapiṇḍapātikabhikkhū attano attano vasanaṭṭhānehi nikkhamitvā āgamma dasabalaṃ vanditvā rattasāṇiyā parikkhipamānā viya nisīdiṃsu. Atha nesaṃ ajjhāsayaṃ viditvā satthā nibbānapaṭisaṃyuttaṃ dhammakathaṃ kathesi.
ឯវំ តោសេសីតិ សា កិរ ធីតរំ អង្កេនាទាយ បុត្តំ អង្គុលិយា គហេត្វា ជេតវនបិដ្ឋិយំ បាការបរិក្ខេបសមីបេ ឧច្ចារបស្សាវខេឡសិង្ឃាណិកំ បរិយេសមានា អនុបុព្ពេន ជេតវនទ្វារកោដ្ឋកំ សម្បត្តា។ ភគវតោ ច, ‘‘អានន្ទ, បត្តំ អាហរ, ចីវរំ អាហរ, វិឃាសាទានំ ទានំ ទេហី’’តិ កថេន្តស្ស សទ្ទោ សមន្តា ទ្វាទសហត្ថមត្តមេវ គណ្ហាតិ។ ធម្មំ ទេសេន្តស្ស សចេបិ ចក្កវាឡបរិយន្តំ កត្វា បរិសា និសីទតិ, យថា បរិសំ គច្ឆតិ, ពហិបរិសាយ ឯកង្គុលិមត្តម្បិ ន និគ្គច្ឆតិ, ‘‘មា អការណា មធុរសទ្ទោ នស្សី’’តិ។ តត្រាយំ យក្ខិនី ពហិបរិសាយ ឋិតា សទ្ទំ ន សុណាតិ, ទ្វារកោដ្ឋកេ ឋិតាយ បនស្សា មហតិយា ពុទ្ធវីថិយា អភិមុខេ ឋិតា គន្ធកុដិ បញ្ញាយិ។ សា និវាតេ ទីបសិខា វិយ ពុទ្ធគារវេន ហត្ថកុក្កុច្ចាទិរហិតំ និច្ចលំ បរិសំ ទិស្វា – ‘‘នូន មេត្ថ កិញ្ចិ ភាជនីយភណ្ឌំ ភវិស្សតិ, យតោ អហំ សប្បិតេលមធុផាណិតាទីសុ កិញ្ចិទេវ បត្តតោ វា ហត្ថតោ វា បគ្ឃរន្តំ ភូមិយំ វា បន បតិតំ លភិស្សាមី’’តិ អន្តោវិហារំ បាវិសិ។ ទ្វារកោដ្ឋកេ អវរុទ្ធកានំ និវារណត្ថាយ ឋិតា អារក្ខទេវតា យក្ខិនិយា ឧបនិស្សយំ ទិស្វា ន និវារេសិ។ តស្សា សហ បរិសាយ ឯកីភាវគមនេន មធុរស្សរោ ឆវិអាទីនិ ឆិន្ទិត្វា អដ្ឋិមិញ្ជំ អាហច្ច អដ្ឋាសិ។ តំ ធម្មស្សវនត្ថាយ និច្ចលំ ឋិតំ បុរិមនយេនេវ បុត្តកា ចោទយិំសុ។ សា ‘‘ធម្មស្សវនស្ស មេ អន្តរាយំ ករោន្តី’’តិ បុត្តកេ តុណ្ហី ឧត្តរិកេ ហោហីតិ ឯវំ តោសេសិ។
Evaṃ tosesīti sā kira dhītaraṃ aṅkenādāya puttaṃ aṅguliyā gahetvā jetavanapiṭṭhiyaṃ pākāraparikkhepasamīpe uccārapassāvakheḷasiṅghāṇikaṃ pariyesamānā anupubbena jetavanadvārakoṭṭhakaṃ sampattā. Bhagavato ca, ‘‘ānanda, pattaṃ āhara, cīvaraṃ āhara, vighāsādānaṃ dānaṃ dehī’’ti kathentassa saddo samantā dvādasahatthamattameva gaṇhāti. Dhammaṃ desentassa sacepi cakkavāḷapariyantaṃ katvā parisā nisīdati, yathā parisaṃ gacchati, bahiparisāya ekaṅgulimattampi na niggacchati, ‘‘mā akāraṇā madhurasaddo nassī’’ti. Tatrāyaṃ yakkhinī bahiparisāya ṭhitā saddaṃ na suṇāti, dvārakoṭṭhake ṭhitāya panassā mahatiyā buddhavīthiyā abhimukhe ṭhitā gandhakuṭi paññāyi. Sā nivāte dīpasikhā viya buddhagāravena hatthakukkuccādirahitaṃ niccalaṃ parisaṃ disvā – ‘‘nūna mettha kiñci bhājanīyabhaṇḍaṃ bhavissati, yato ahaṃ sappitelamadhuphāṇitādīsu kiñcideva pattato vā hatthato vā paggharantaṃ bhūmiyaṃ vā pana patitaṃ labhissāmī’’ti antovihāraṃ pāvisi. Dvārakoṭṭhake avaruddhakānaṃ nivāraṇatthāya ṭhitā ārakkhadevatā yakkhiniyā upanissayaṃ disvā na nivāresi. Tassā saha parisāya ekībhāvagamanena madhurassaro chaviādīni chinditvā aṭṭhimiñjaṃ āhacca aṭṭhāsi. Taṃ dhammassavanatthāya niccalaṃ ṭhitaṃ purimanayeneva puttakā codayiṃsu. Sā ‘‘dhammassavanassa me antarāyaṃ karontī’’ti puttake tuṇhī uttarike hohīti evaṃ tosesi.
តត្ថ យាវាតិ យាវ ធម្មំ សុណាមិ, តាវ តុណ្ហី ហោហីតិ អត្ថោ។ សព្ពគន្ថប្បមោចនន្តិ និព្ពានំ អាគម្ម សព្ពេ គន្ថា បមុច្ចន្តិ, តស្មា តំ សព្ពគន្ថប្បមោចនន្តិ វុច្ចតិ។ អតិវេលាតិ វេលាតិក្កន្តា បមាណាតិក្កន្តា។ បិយាយនាតិ មគ្គនា បត្ថនា។ តតោ បិយតរន្តិ យា អយំ អស្ស ធម្មស្ស មគ្គនា បត្ថនា, ឥទំ មយ្ហំ តតោ បិយតរន្តិ អត្ថោ។ បិយតរាតិ វា បាឋោ។ បាណិនន្តិ យថា បាណីនំ ទុក្ខា មោចេតិ។ កេ មោចេតីតិ? បាណិនេតិ អាហរិត្វា វត្តព្ពំ។ យំ ធម្មំ អភិសម្ពុទ្ធន្តិ, យំ ធម្មំ ភគវា អភិសម្ពុទ្ធោ។ តុណ្ហីភូតាយមុត្តរាតិ ន កេវលំ អហមេវ, អយំ មេ ភគិនី ឧត្តរាបិ តុណ្ហីភូតាតិ វទតិ។ សទ្ធម្មស្ស អនញ្ញាយាតិ, អម្ម, មយំ បុព្ពេបិ ឥមំ សទ្ធម្មមេវ អជានិត្វា ឥទានិ ឥទំ ខុប្បិបាសាទិទុក្ខំ អនុភវន្តា ទុក្ខំ ចរាម វិហរាម។
Tattha yāvāti yāva dhammaṃ suṇāmi, tāva tuṇhī hohīti attho. Sabbaganthappamocananti nibbānaṃ āgamma sabbe ganthā pamuccanti, tasmā taṃ sabbaganthappamocananti vuccati. Ativelāti velātikkantā pamāṇātikkantā. Piyāyanāti magganā patthanā. Tato piyataranti yā ayaṃ assa dhammassa magganā patthanā, idaṃ mayhaṃ tato piyataranti attho. Piyatarāti vā pāṭho. Pāṇinanti yathā pāṇīnaṃ dukkhā moceti. Ke mocetīti? Pāṇineti āharitvā vattabbaṃ. Yaṃ dhammaṃ abhisambuddhanti, yaṃ dhammaṃ bhagavā abhisambuddho. Tuṇhībhūtāyamuttarāti na kevalaṃ ahameva, ayaṃ me bhaginī uttarāpi tuṇhībhūtāti vadati. Saddhammassa anaññāyāti, amma, mayaṃ pubbepi imaṃ saddhammameva ajānitvā idāni idaṃ khuppipāsādidukkhaṃ anubhavantā dukkhaṃ carāma viharāma.
ចក្ខុមាតិ បញ្ចហិ ចក្ខូហិ ចក្ខុមា។ ធម្មំ ទេសេន្តោយេវ ភគវា បរិសំ សល្លក្ខយមានោ តស្សា យក្ខិនិយា ចេវ យក្ខទារកស្ស ច សោតាបត្តិផលស្ស ឧបនិស្សយំ ទិស្វា ទេសនំ វិនិវដ្ដេត្វា ចតុសច្ចកថំ ទីបេតិ, តំ សុត្វា តស្មិំយេវ ទេសេ ឋិតា យក្ខិនី សទ្ធិំ បុត្តេន សោតាបត្តិផលេ បតិដ្ឋិតា។ ធីតុយាបិ បនស្សា ឧបនិស្សយោ អត្ថិ, អតិទហរត្តា បន ទេសនំ សម្បដិច្ឆិតុំ នាសក្ខិ។
Cakkhumāti pañcahi cakkhūhi cakkhumā. Dhammaṃ desentoyeva bhagavā parisaṃ sallakkhayamāno tassā yakkhiniyā ceva yakkhadārakassa ca sotāpattiphalassa upanissayaṃ disvā desanaṃ vinivaṭṭetvā catusaccakathaṃ dīpeti, taṃ sutvā tasmiṃyeva dese ṭhitā yakkhinī saddhiṃ puttena sotāpattiphale patiṭṭhitā. Dhītuyāpi panassā upanissayo atthi, atidaharattā pana desanaṃ sampaṭicchituṃ nāsakkhi.
ឥទានិ សា យក្ខិនី បុត្តស្ស អនុមោទនំ ករោន្តី សាធុ ខោ បណ្ឌិតោ នាមាតិអាទិមាហ។ អជ្ជាហម្ហិ សមុគ្គតាតិ អហម្ហិ អជ្ជ វដ្ដតោ ឧគ្គតា សមុគ្គតា សាសនេ វា ឧគ្គតា សមុគ្គតា, ត្វម្បិ សុខី ហោហីតិ។ ទិដ្ឋានីតិ មយា ច តយា ច ទិដ្ឋានិ។ ឧត្តរាបិ សុណាតុ មេតិ, ‘‘អម្ហាកំ ចតុសច្ចបដិវេធភាវំ, ធីតា មេ ឧត្តរាបិ, សុណាតូ’’តិ វទតិ។ សហ សច្ចបដិវេធេនេវ សាបិ សូចិលោមោ វិយ សព្ពំ សេតកណ្ឌុកច្ឆុអាទិភាវំ បហាយ ទិព្ពសម្បត្តិំ បដិលភតិ សទ្ធិំ បុត្តេន។ ធីតា បនស្សា យថា នាម លោកេ មាតាបិតូហិ ឥស្សរិយេ លទ្ធេ បុត្តានម្បិ តំ ហោតិ, ឯវំ មាតុ-អានុភាវេនេវ សម្បត្តិំ លភិ។ តតោ បដ្ឋាយ ច សា សទ្ធិំ បុត្តកេហិ គន្ធកុដិសមីបរុក្ខេយេវ និវាសរុក្ខំ លភិត្វា សាយំ បាតំ ពុទ្ធទស្សនំ លភមានា ធម្មំ សុណមានា ទីឃរត្តំ តត្ថេវ វសិ។ សត្តមំ។
Idāni sā yakkhinī puttassa anumodanaṃ karontī sādhu kho paṇḍito nāmātiādimāha. Ajjāhamhi samuggatāti ahamhi ajja vaṭṭato uggatā samuggatā sāsane vā uggatā samuggatā, tvampi sukhī hohīti. Diṭṭhānīti mayā ca tayā ca diṭṭhāni. Uttarāpi suṇātu meti, ‘‘amhākaṃ catusaccapaṭivedhabhāvaṃ, dhītā me uttarāpi, suṇātū’’ti vadati. Saha saccapaṭivedheneva sāpi sūcilomo viya sabbaṃ setakaṇḍukacchuādibhāvaṃ pahāya dibbasampattiṃ paṭilabhati saddhiṃ puttena. Dhītā panassā yathā nāma loke mātāpitūhi issariye laddhe puttānampi taṃ hoti, evaṃ mātu-ānubhāveneva sampattiṃ labhi. Tato paṭṭhāya ca sā saddhiṃ puttakehi gandhakuṭisamīparukkheyeva nivāsarukkhaṃ labhitvā sāyaṃ pātaṃ buddhadassanaṃ labhamānā dhammaṃ suṇamānā dīgharattaṃ tattheva vasi. Sattamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៧. បុនព្ពសុសុត្តំ • 7. Punabbasusuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៧. បុនព្ពសុសុត្តវណ្ណនា • 7. Punabbasusuttavaṇṇanā
