| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೭. ಪುನಬ್ಬಸುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Punabbasusuttavaṇṇanā
೨೪೧. ಸತ್ತಮೇ ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನಾತಿ ಕತರಸಮಯೇನ? ಸೂರಿಯಸ್ಸ ಅತ್ಥಙ್ಗಮನಸಮಯೇನ। ತದಾ ಕಿರ ಭಗವಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತೇ ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ಮಹಾಜನಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತ್ವಾ ನ್ಹಾನಕೋಟ್ಠಕೇ ನ್ಹತ್ವಾ ಗನ್ಧಕುಟಿಪರಿವೇಣೇ ಪಞ್ಞತ್ತವರಬುದ್ಧಾಸನೇ ಪುರತ್ಥಿಮಲೋಕಧಾತುಂ ಓಲೋಕಯಮಾನೋ ನಿಸೀದಿ। ಅಥೇಕಚಾರಿಕದ್ವಿಚಾರಿಕಾದಯೋ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಭಿಕ್ಖೂ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ವಸನಟ್ಠಾನೇಹಿ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಆಗಮ್ಮ ದಸಬಲಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ರತ್ತಸಾಣಿಯಾ ಪರಿಕ್ಖಿಪಮಾನಾ ವಿಯ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಅಥ ನೇಸಂ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಸತ್ಥಾ ನಿಬ್ಬಾನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇಸಿ।
241. Sattame tena kho pana samayenāti katarasamayena? Sūriyassa atthaṅgamanasamayena. Tadā kira bhagavā pacchābhatte mahājanassa dhammaṃ desetvā mahājanaṃ uyyojetvā nhānakoṭṭhake nhatvā gandhakuṭipariveṇe paññattavarabuddhāsane puratthimalokadhātuṃ olokayamāno nisīdi. Athekacārikadvicārikādayo paṃsukūlikapiṇḍapātikabhikkhū attano attano vasanaṭṭhānehi nikkhamitvā āgamma dasabalaṃ vanditvā rattasāṇiyā parikkhipamānā viya nisīdiṃsu. Atha nesaṃ ajjhāsayaṃ viditvā satthā nibbānapaṭisaṃyuttaṃ dhammakathaṃ kathesi.
ಏವಂ ತೋಸೇಸೀತಿ ಸಾ ಕಿರ ಧೀತರಂ ಅಙ್ಕೇನಾದಾಯ ಪುತ್ತಂ ಅಙ್ಗುಲಿಯಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಜೇತವನಪಿಟ್ಠಿಯಂ ಪಾಕಾರಪರಿಕ್ಖೇಪಸಮೀಪೇ ಉಚ್ಚಾರಪಸ್ಸಾವಖೇಳಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಂ ಪರಿಯೇಸಮಾನಾ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಜೇತವನದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕಂ ಸಮ್ಪತ್ತಾ। ಭಗವತೋ ಚ, ‘‘ಆನನ್ದ, ಪತ್ತಂ ಆಹರ, ಚೀವರಂ ಆಹರ, ವಿಘಾಸಾದಾನಂ ದಾನಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸ ಸದ್ದೋ ಸಮನ್ತಾ ದ್ವಾದಸಹತ್ಥಮತ್ತಮೇವ ಗಣ್ಹಾತಿ। ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇಪಿ ಚಕ್ಕವಾಳಪರಿಯನ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿಸಾ ನಿಸೀದತಿ, ಯಥಾ ಪರಿಸಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಬಹಿಪರಿಸಾಯ ಏಕಙ್ಗುಲಿಮತ್ತಮ್ಪಿ ನ ನಿಗ್ಗಚ್ಛತಿ, ‘‘ಮಾ ಅಕಾರಣಾ ಮಧುರಸದ್ದೋ ನಸ್ಸೀ’’ತಿ। ತತ್ರಾಯಂ ಯಕ್ಖಿನೀ ಬಹಿಪರಿಸಾಯ ಠಿತಾ ಸದ್ದಂ ನ ಸುಣಾತಿ, ದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕೇ ಠಿತಾಯ ಪನಸ್ಸಾ ಮಹತಿಯಾ ಬುದ್ಧವೀಥಿಯಾ ಅಭಿಮುಖೇ ಠಿತಾ ಗನ್ಧಕುಟಿ ಪಞ್ಞಾಯಿ। ಸಾ ನಿವಾತೇ ದೀಪಸಿಖಾ ವಿಯ ಬುದ್ಧಗಾರವೇನ ಹತ್ಥಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾದಿರಹಿತಂ ನಿಚ್ಚಲಂ ಪರಿಸಂ ದಿಸ್ವಾ – ‘‘ನೂನ ಮೇತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಿ ಭಾಜನೀಯಭಣ್ಡಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಯತೋ ಅಹಂ ಸಪ್ಪಿತೇಲಮಧುಫಾಣಿತಾದೀಸು ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಪತ್ತತೋ ವಾ ಹತ್ಥತೋ ವಾ ಪಗ್ಘರನ್ತಂ ಭೂಮಿಯಂ ವಾ ಪನ ಪತಿತಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅನ್ತೋವಿಹಾರಂ ಪಾವಿಸಿ। ದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕೇ ಅವರುದ್ಧಕಾನಂ ನಿವಾರಣತ್ಥಾಯ ಠಿತಾ ಆರಕ್ಖದೇವತಾ ಯಕ್ಖಿನಿಯಾ ಉಪನಿಸ್ಸಯಂ ದಿಸ್ವಾ ನ ನಿವಾರೇಸಿ। ತಸ್ಸಾ ಸಹ ಪರಿಸಾಯ ಏಕೀಭಾವಗಮನೇನ ಮಧುರಸ್ಸರೋ ಛವಿಆದೀನಿ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಂ ಆಹಚ್ಚ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ತಂ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನತ್ಥಾಯ ನಿಚ್ಚಲಂ ಠಿತಂ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ಪುತ್ತಕಾ ಚೋದಯಿಂಸು। ಸಾ ‘‘ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಸ್ಸ ಮೇ ಅನ್ತರಾಯಂ ಕರೋನ್ತೀ’’ತಿ ಪುತ್ತಕೇ ತುಣ್ಹೀ ಉತ್ತರಿಕೇ ಹೋಹೀತಿ ಏವಂ ತೋಸೇಸಿ।
Evaṃ tosesīti sā kira dhītaraṃ aṅkenādāya puttaṃ aṅguliyā gahetvā jetavanapiṭṭhiyaṃ pākāraparikkhepasamīpe uccārapassāvakheḷasiṅghāṇikaṃ pariyesamānā anupubbena jetavanadvārakoṭṭhakaṃ sampattā. Bhagavato ca, ‘‘ānanda, pattaṃ āhara, cīvaraṃ āhara, vighāsādānaṃ dānaṃ dehī’’ti kathentassa saddo samantā dvādasahatthamattameva gaṇhāti. Dhammaṃ desentassa sacepi cakkavāḷapariyantaṃ katvā parisā nisīdati, yathā parisaṃ gacchati, bahiparisāya ekaṅgulimattampi na niggacchati, ‘‘mā akāraṇā madhurasaddo nassī’’ti. Tatrāyaṃ yakkhinī bahiparisāya ṭhitā saddaṃ na suṇāti, dvārakoṭṭhake ṭhitāya panassā mahatiyā buddhavīthiyā abhimukhe ṭhitā gandhakuṭi paññāyi. Sā nivāte dīpasikhā viya buddhagāravena hatthakukkuccādirahitaṃ niccalaṃ parisaṃ disvā – ‘‘nūna mettha kiñci bhājanīyabhaṇḍaṃ bhavissati, yato ahaṃ sappitelamadhuphāṇitādīsu kiñcideva pattato vā hatthato vā paggharantaṃ bhūmiyaṃ vā pana patitaṃ labhissāmī’’ti antovihāraṃ pāvisi. Dvārakoṭṭhake avaruddhakānaṃ nivāraṇatthāya ṭhitā ārakkhadevatā yakkhiniyā upanissayaṃ disvā na nivāresi. Tassā saha parisāya ekībhāvagamanena madhurassaro chaviādīni chinditvā aṭṭhimiñjaṃ āhacca aṭṭhāsi. Taṃ dhammassavanatthāya niccalaṃ ṭhitaṃ purimanayeneva puttakā codayiṃsu. Sā ‘‘dhammassavanassa me antarāyaṃ karontī’’ti puttake tuṇhī uttarike hohīti evaṃ tosesi.
ತತ್ಥ ಯಾವಾತಿ ಯಾವ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾಮಿ, ತಾವ ತುಣ್ಹೀ ಹೋಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಬ್ಬಗನ್ಥಪ್ಪಮೋಚನನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಆಗಮ್ಮ ಸಬ್ಬೇ ಗನ್ಥಾ ಪಮುಚ್ಚನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ಸಬ್ಬಗನ್ಥಪ್ಪಮೋಚನನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಅತಿವೇಲಾತಿ ವೇಲಾತಿಕ್ಕನ್ತಾ ಪಮಾಣಾತಿಕ್ಕನ್ತಾ। ಪಿಯಾಯನಾತಿ ಮಗ್ಗನಾ ಪತ್ಥನಾ। ತತೋ ಪಿಯತರನ್ತಿ ಯಾ ಅಯಂ ಅಸ್ಸ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಮಗ್ಗನಾ ಪತ್ಥನಾ, ಇದಂ ಮಯ್ಹಂ ತತೋ ಪಿಯತರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಿಯತರಾತಿ ವಾ ಪಾಠೋ। ಪಾಣಿನನ್ತಿ ಯಥಾ ಪಾಣೀನಂ ದುಕ್ಖಾ ಮೋಚೇತಿ। ಕೇ ಮೋಚೇತೀತಿ? ಪಾಣಿನೇತಿ ಆಹರಿತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧನ್ತಿ, ಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಭಗವಾ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ತುಣ್ಹೀಭೂತಾಯಮುತ್ತರಾತಿ ನ ಕೇವಲಂ ಅಹಮೇವ, ಅಯಂ ಮೇ ಭಗಿನೀ ಉತ್ತರಾಪಿ ತುಣ್ಹೀಭೂತಾತಿ ವದತಿ। ಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅನಞ್ಞಾಯಾತಿ, ಅಮ್ಮ, ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇಪಿ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಮೇವ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಇದಂ ಖುಪ್ಪಿಪಾಸಾದಿದುಕ್ಖಂ ಅನುಭವನ್ತಾ ದುಕ್ಖಂ ಚರಾಮ ವಿಹರಾಮ।
Tattha yāvāti yāva dhammaṃ suṇāmi, tāva tuṇhī hohīti attho. Sabbaganthappamocananti nibbānaṃ āgamma sabbe ganthā pamuccanti, tasmā taṃ sabbaganthappamocananti vuccati. Ativelāti velātikkantā pamāṇātikkantā. Piyāyanāti magganā patthanā. Tato piyataranti yā ayaṃ assa dhammassa magganā patthanā, idaṃ mayhaṃ tato piyataranti attho. Piyatarāti vā pāṭho. Pāṇinanti yathā pāṇīnaṃ dukkhā moceti. Ke mocetīti? Pāṇineti āharitvā vattabbaṃ. Yaṃ dhammaṃ abhisambuddhanti, yaṃ dhammaṃ bhagavā abhisambuddho. Tuṇhībhūtāyamuttarāti na kevalaṃ ahameva, ayaṃ me bhaginī uttarāpi tuṇhībhūtāti vadati. Saddhammassa anaññāyāti, amma, mayaṃ pubbepi imaṃ saddhammameva ajānitvā idāni idaṃ khuppipāsādidukkhaṃ anubhavantā dukkhaṃ carāma viharāma.
ಚಕ್ಖುಮಾತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಚಕ್ಖೂಹಿ ಚಕ್ಖುಮಾ। ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತೋಯೇವ ಭಗವಾ ಪರಿಸಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖಯಮಾನೋ ತಸ್ಸಾ ಯಕ್ಖಿನಿಯಾ ಚೇವ ಯಕ್ಖದಾರಕಸ್ಸ ಚ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಸ್ಸ ಉಪನಿಸ್ಸಯಂ ದಿಸ್ವಾ ದೇಸನಂ ವಿನಿವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಚತುಸಚ್ಚಕಥಂ ದೀಪೇತಿ, ತಂ ಸುತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ದೇಸೇ ಠಿತಾ ಯಕ್ಖಿನೀ ಸದ್ಧಿಂ ಪುತ್ತೇನ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಿತಾ। ಧೀತುಯಾಪಿ ಪನಸ್ಸಾ ಉಪನಿಸ್ಸಯೋ ಅತ್ಥಿ, ಅತಿದಹರತ್ತಾ ಪನ ದೇಸನಂ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ನಾಸಕ್ಖಿ।
Cakkhumāti pañcahi cakkhūhi cakkhumā. Dhammaṃ desentoyeva bhagavā parisaṃ sallakkhayamāno tassā yakkhiniyā ceva yakkhadārakassa ca sotāpattiphalassa upanissayaṃ disvā desanaṃ vinivaṭṭetvā catusaccakathaṃ dīpeti, taṃ sutvā tasmiṃyeva dese ṭhitā yakkhinī saddhiṃ puttena sotāpattiphale patiṭṭhitā. Dhītuyāpi panassā upanissayo atthi, atidaharattā pana desanaṃ sampaṭicchituṃ nāsakkhi.
ಇದಾನಿ ಸಾ ಯಕ್ಖಿನೀ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಅನುಮೋದನಂ ಕರೋನ್ತೀ ಸಾಧು ಖೋ ಪಣ್ಡಿತೋ ನಾಮಾತಿಆದಿಮಾಹ। ಅಜ್ಜಾಹಮ್ಹಿ ಸಮುಗ್ಗತಾತಿ ಅಹಮ್ಹಿ ಅಜ್ಜ ವಟ್ಟತೋ ಉಗ್ಗತಾ ಸಮುಗ್ಗತಾ ಸಾಸನೇ ವಾ ಉಗ್ಗತಾ ಸಮುಗ್ಗತಾ, ತ್ವಮ್ಪಿ ಸುಖೀ ಹೋಹೀತಿ। ದಿಟ್ಠಾನೀತಿ ಮಯಾ ಚ ತಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಾನಿ। ಉತ್ತರಾಪಿ ಸುಣಾತು ಮೇತಿ, ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಚತುಸಚ್ಚಪಟಿವೇಧಭಾವಂ, ಧೀತಾ ಮೇ ಉತ್ತರಾಪಿ, ಸುಣಾತೂ’’ತಿ ವದತಿ। ಸಹ ಸಚ್ಚಪಟಿವೇಧೇನೇವ ಸಾಪಿ ಸೂಚಿಲೋಮೋ ವಿಯ ಸಬ್ಬಂ ಸೇತಕಣ್ಡುಕಚ್ಛುಆದಿಭಾವಂ ಪಹಾಯ ದಿಬ್ಬಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಲಭತಿ ಸದ್ಧಿಂ ಪುತ್ತೇನ। ಧೀತಾ ಪನಸ್ಸಾ ಯಥಾ ನಾಮ ಲೋಕೇ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿ ಇಸ್ಸರಿಯೇ ಲದ್ಧೇ ಪುತ್ತಾನಮ್ಪಿ ತಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ಮಾತು-ಆನುಭಾವೇನೇವ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಲಭಿ। ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಚ ಸಾ ಸದ್ಧಿಂ ಪುತ್ತಕೇಹಿ ಗನ್ಧಕುಟಿಸಮೀಪರುಕ್ಖೇಯೇವ ನಿವಾಸರುಕ್ಖಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಬುದ್ಧದಸ್ಸನಂ ಲಭಮಾನಾ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಮಾನಾ ದೀಘರತ್ತಂ ತತ್ಥೇವ ವಸಿ। ಸತ್ತಮಂ।
Idāni sā yakkhinī puttassa anumodanaṃ karontī sādhu kho paṇḍito nāmātiādimāha. Ajjāhamhi samuggatāti ahamhi ajja vaṭṭato uggatā samuggatā sāsane vā uggatā samuggatā, tvampi sukhī hohīti. Diṭṭhānīti mayā ca tayā ca diṭṭhāni. Uttarāpi suṇātu meti, ‘‘amhākaṃ catusaccapaṭivedhabhāvaṃ, dhītā me uttarāpi, suṇātū’’ti vadati. Saha saccapaṭivedheneva sāpi sūcilomo viya sabbaṃ setakaṇḍukacchuādibhāvaṃ pahāya dibbasampattiṃ paṭilabhati saddhiṃ puttena. Dhītā panassā yathā nāma loke mātāpitūhi issariye laddhe puttānampi taṃ hoti, evaṃ mātu-ānubhāveneva sampattiṃ labhi. Tato paṭṭhāya ca sā saddhiṃ puttakehi gandhakuṭisamīparukkheyeva nivāsarukkhaṃ labhitvā sāyaṃ pātaṃ buddhadassanaṃ labhamānā dhammaṃ suṇamānā dīgharattaṃ tattheva vasi. Sattamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೭. ಪುನಬ್ಬಸುಸುತ್ತಂ • 7. Punabbasusuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೭. ಪುನಬ್ಬಸುಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Punabbasusuttavaṇṇanā
