| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੭. ਪੁਨਬ੍ਬਸੁਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
7. Punabbasusuttavaṇṇanā
੨੪੧. ਸਤ੍ਤਮੇ ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਕਤਰਸਮਯੇਨ? ਸੂਰਿਯਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਨਸਮਯੇਨ। ਤਦਾ ਕਿਰ ਭਗવਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤੇ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤ੍વਾ ਮਹਾਜਨਂ ਉਯ੍ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਨ੍ਹਾਨਕੋਟ੍ਠਕੇ ਨ੍ਹਤ੍વਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿવੇਣੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤવਰਬੁਦ੍ਧਾਸਨੇ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਲੋਕਧਾਤੁਂ ਓਲੋਕਯਮਾਨੋ ਨਿਸੀਦਿ। ਅਥੇਕਚਾਰਿਕਦ੍વਿਚਾਰਿਕਾਦਯੋ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸਨਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਆਗਮ੍ਮ ਦਸਬਲਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਰਤ੍ਤਸਾਣਿਯਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਮਾਨਾ વਿਯ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਅਥ ਨੇਸਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਥੇਸਿ।
241. Sattame tena kho pana samayenāti katarasamayena? Sūriyassa atthaṅgamanasamayena. Tadā kira bhagavā pacchābhatte mahājanassa dhammaṃ desetvā mahājanaṃ uyyojetvā nhānakoṭṭhake nhatvā gandhakuṭipariveṇe paññattavarabuddhāsane puratthimalokadhātuṃ olokayamāno nisīdi. Athekacārikadvicārikādayo paṃsukūlikapiṇḍapātikabhikkhū attano attano vasanaṭṭhānehi nikkhamitvā āgamma dasabalaṃ vanditvā rattasāṇiyā parikkhipamānā viya nisīdiṃsu. Atha nesaṃ ajjhāsayaṃ viditvā satthā nibbānapaṭisaṃyuttaṃ dhammakathaṃ kathesi.
ਏવਂ ਤੋਸੇਸੀਤਿ ਸਾ ਕਿਰ ਧੀਤਰਂ ਅਙ੍ਕੇਨਾਦਾਯ ਪੁਤ੍ਤਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਜੇਤવਨਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਪਾਕਾਰਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸਮੀਪੇ ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾવਖੇਲ਼ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਂ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਜੇਤવਨਦ੍વਾਰਕੋਟ੍ਠਕਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ। ਭਗવਤੋ ਚ, ‘‘ਆਨਨ੍ਦ, ਪਤ੍ਤਂ ਆਹਰ, ਚੀવਰਂ ਆਹਰ, વਿਘਾਸਾਦਾਨਂ ਦਾਨਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੋ ਸਮਨ੍ਤਾ ਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥਮਤ੍ਤਮੇવ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਚੇਪਿ ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਪਰਿਸਾ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਯਥਾ ਪਰਿਸਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਬਹਿਪਰਿਸਾਯ ਏਕਙ੍ਗੁਲਿਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਨਿਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ, ‘‘ਮਾ ਅਕਾਰਣਾ ਮਧੁਰਸਦ੍ਦੋ ਨਸ੍ਸੀ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਯਕ੍ਖਿਨੀ ਬਹਿਪਰਿਸਾਯ ਠਿਤਾ ਸਦ੍ਦਂ ਨ ਸੁਣਾਤਿ, ਦ੍વਾਰਕੋਟ੍ਠਕੇ ਠਿਤਾਯ ਪਨਸ੍ਸਾ ਮਹਤਿਯਾ ਬੁਦ੍ਧવੀਥਿਯਾ ਅਭਿਮੁਖੇ ਠਿਤਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿ ਪਞ੍ਞਾਯਿ। ਸਾ ਨਿવਾਤੇ ਦੀਪਸਿਖਾ વਿਯ ਬੁਦ੍ਧਗਾਰવੇਨ ਹਤ੍ਥਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਦਿਰਹਿਤਂ ਨਿਚ੍ਚਲਂ ਪਰਿਸਂ ਦਿਸ੍વਾ – ‘‘ਨੂਨ ਮੇਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭਾਜਨੀਯਭਣ੍ਡਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਯਤੋ ਅਹਂ ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਪਤ੍ਤਤੋ વਾ ਹਤ੍ਥਤੋ વਾ ਪਗ੍ਘਰਨ੍ਤਂ ਭੂਮਿਯਂ વਾ ਪਨ ਪਤਿਤਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਨ੍ਤੋવਿਹਾਰਂ ਪਾવਿਸਿ। ਦ੍વਾਰਕੋਟ੍ਠਕੇ ਅવਰੁਦ੍ਧਕਾਨਂ ਨਿવਾਰਣਤ੍ਥਾਯ ਠਿਤਾ ਆਰਕ੍ਖਦੇવਤਾ ਯਕ੍ਖਿਨਿਯਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦਿਸ੍વਾ ਨ ਨਿવਾਰੇਸਿ। ਤਸ੍ਸਾ ਸਹ ਪਰਿਸਾਯ ਏਕੀਭਾવਗਮਨੇਨ ਮਧੁਰਸ੍ਸਰੋ ਛવਿਆਦੀਨਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ ਆਹਚ੍ਚ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਚ੍ਚਲਂ ਠਿਤਂ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇવ ਪੁਤ੍ਤਕਾ ਚੋਦਯਿਂਸੁ। ਸਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨਸ੍ਸ ਮੇ ਅਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਤ੍ਤਕੇ ਤੁਣ੍ਹੀ ਉਤ੍ਤਰਿਕੇ ਹੋਹੀਤਿ ਏવਂ ਤੋਸੇਸਿ।
Evaṃ tosesīti sā kira dhītaraṃ aṅkenādāya puttaṃ aṅguliyā gahetvā jetavanapiṭṭhiyaṃ pākāraparikkhepasamīpe uccārapassāvakheḷasiṅghāṇikaṃ pariyesamānā anupubbena jetavanadvārakoṭṭhakaṃ sampattā. Bhagavato ca, ‘‘ānanda, pattaṃ āhara, cīvaraṃ āhara, vighāsādānaṃ dānaṃ dehī’’ti kathentassa saddo samantā dvādasahatthamattameva gaṇhāti. Dhammaṃ desentassa sacepi cakkavāḷapariyantaṃ katvā parisā nisīdati, yathā parisaṃ gacchati, bahiparisāya ekaṅgulimattampi na niggacchati, ‘‘mā akāraṇā madhurasaddo nassī’’ti. Tatrāyaṃ yakkhinī bahiparisāya ṭhitā saddaṃ na suṇāti, dvārakoṭṭhake ṭhitāya panassā mahatiyā buddhavīthiyā abhimukhe ṭhitā gandhakuṭi paññāyi. Sā nivāte dīpasikhā viya buddhagāravena hatthakukkuccādirahitaṃ niccalaṃ parisaṃ disvā – ‘‘nūna mettha kiñci bhājanīyabhaṇḍaṃ bhavissati, yato ahaṃ sappitelamadhuphāṇitādīsu kiñcideva pattato vā hatthato vā paggharantaṃ bhūmiyaṃ vā pana patitaṃ labhissāmī’’ti antovihāraṃ pāvisi. Dvārakoṭṭhake avaruddhakānaṃ nivāraṇatthāya ṭhitā ārakkhadevatā yakkhiniyā upanissayaṃ disvā na nivāresi. Tassā saha parisāya ekībhāvagamanena madhurassaro chaviādīni chinditvā aṭṭhimiñjaṃ āhacca aṭṭhāsi. Taṃ dhammassavanatthāya niccalaṃ ṭhitaṃ purimanayeneva puttakā codayiṃsu. Sā ‘‘dhammassavanassa me antarāyaṃ karontī’’ti puttake tuṇhī uttarike hohīti evaṃ tosesi.
ਤਤ੍ਥ ਯਾવਾਤਿ ਯਾવ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਮਿ, ਤਾવ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਥਪ੍ਪਮੋਚਨਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸਬ੍ਬੇ ਗਨ੍ਥਾ ਪਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਥਪ੍ਪਮੋਚਨਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਅਤਿવੇਲਾਤਿ વੇਲਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਪਮਾਣਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ। ਪਿਯਾਯਨਾਤਿ ਮਗ੍ਗਨਾ ਪਤ੍ਥਨਾ। ਤਤੋ ਪਿਯਤਰਨ੍ਤਿ ਯਾ ਅਯਂ ਅਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਨਾ ਪਤ੍ਥਨਾ, ਇਦਂ ਮਯ੍ਹਂ ਤਤੋ ਪਿਯਤਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਿਯਤਰਾਤਿ વਾ ਪਾਠੋ। ਪਾਣਿਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਪਾਣੀਨਂ ਦੁਕ੍ਖਾ ਮੋਚੇਤਿ। ਕੇ ਮੋਚੇਤੀਤਿ? ਪਾਣਿਨੇਤਿ ਆਹਰਿਤ੍વਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਭਗવਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ। ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਾਯਮੁਤ੍ਤਰਾਤਿ ਨ ਕੇવਲਂ ਅਹਮੇવ, ਅਯਂ ਮੇ ਭਗਿਨੀ ਉਤ੍ਤਰਾਪਿ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਾਤਿ વਦਤਿ। ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨਞ੍ਞਾਯਾਤਿ, ਅਮ੍ਮ, ਮਯਂ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਇਮਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਮੇવ ਅਜਾਨਿਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਇਦਂ ਖੁਪ੍ਪਿਪਾਸਾਦਿਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨੁਭવਨ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖਂ ਚਰਾਮ વਿਹਰਾਮ।
Tattha yāvāti yāva dhammaṃ suṇāmi, tāva tuṇhī hohīti attho. Sabbaganthappamocananti nibbānaṃ āgamma sabbe ganthā pamuccanti, tasmā taṃ sabbaganthappamocananti vuccati. Ativelāti velātikkantā pamāṇātikkantā. Piyāyanāti magganā patthanā. Tato piyataranti yā ayaṃ assa dhammassa magganā patthanā, idaṃ mayhaṃ tato piyataranti attho. Piyatarāti vā pāṭho. Pāṇinanti yathā pāṇīnaṃ dukkhā moceti. Ke mocetīti? Pāṇineti āharitvā vattabbaṃ. Yaṃ dhammaṃ abhisambuddhanti, yaṃ dhammaṃ bhagavā abhisambuddho. Tuṇhībhūtāyamuttarāti na kevalaṃ ahameva, ayaṃ me bhaginī uttarāpi tuṇhībhūtāti vadati. Saddhammassa anaññāyāti, amma, mayaṃ pubbepi imaṃ saddhammameva ajānitvā idāni idaṃ khuppipāsādidukkhaṃ anubhavantā dukkhaṃ carāma viharāma.
ਚਕ੍ਖੁਮਾਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ। ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋਯੇવ ਭਗવਾ ਪਰਿਸਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖਯਮਾਨੋ ਤਸ੍ਸਾ ਯਕ੍ਖਿਨਿਯਾ ਚੇવ ਯਕ੍ਖਦਾਰਕਸ੍ਸ ਚ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਂ ਦਿਸ੍વਾ ਦੇਸਨਂ વਿਨਿવਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਚਤੁਸਚ੍ਚਕਥਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਦੇਸੇ ਠਿਤਾ ਯਕ੍ਖਿਨੀ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ। ਧੀਤੁਯਾਪਿ ਪਨਸ੍ਸਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਤਿਦਹਰਤ੍ਤਾ ਪਨ ਦੇਸਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ।
Cakkhumāti pañcahi cakkhūhi cakkhumā. Dhammaṃ desentoyeva bhagavā parisaṃ sallakkhayamāno tassā yakkhiniyā ceva yakkhadārakassa ca sotāpattiphalassa upanissayaṃ disvā desanaṃ vinivaṭṭetvā catusaccakathaṃ dīpeti, taṃ sutvā tasmiṃyeva dese ṭhitā yakkhinī saddhiṃ puttena sotāpattiphale patiṭṭhitā. Dhītuyāpi panassā upanissayo atthi, atidaharattā pana desanaṃ sampaṭicchituṃ nāsakkhi.
ਇਦਾਨਿ ਸਾ ਯਕ੍ਖਿਨੀ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ ਸਾਧੁ ਖੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਨਾਮਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਅਜ੍ਜਾਹਮ੍ਹਿ ਸਮੁਗ੍ਗਤਾਤਿ ਅਹਮ੍ਹਿ ਅਜ੍ਜ વਟ੍ਟਤੋ ਉਗ੍ਗਤਾ ਸਮੁਗ੍ਗਤਾ ਸਾਸਨੇ વਾ ਉਗ੍ਗਤਾ ਸਮੁਗ੍ਗਤਾ, ਤ੍વਮ੍ਪਿ ਸੁਖੀ ਹੋਹੀਤਿ। ਦਿਟ੍ਠਾਨੀਤਿ ਮਯਾ ਚ ਤਯਾ ਚ ਦਿਟ੍ਠਾਨਿ। ਉਤ੍ਤਰਾਪਿ ਸੁਣਾਤੁ ਮੇਤਿ, ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਪਟਿવੇਧਭਾવਂ, ਧੀਤਾ ਮੇ ਉਤ੍ਤਰਾਪਿ, ਸੁਣਾਤੂ’’ਤਿ વਦਤਿ। ਸਹ ਸਚ੍ਚਪਟਿવੇਧੇਨੇવ ਸਾਪਿ ਸੂਚਿਲੋਮੋ વਿਯ ਸਬ੍ਬਂ ਸੇਤਕਣ੍ਡੁਕਚ੍ਛੁਆਦਿਭਾવਂ ਪਹਾਯ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਲਭਤਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਤ੍ਤੇਨ। ਧੀਤਾ ਪਨਸ੍ਸਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਲੋਕੇ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿ ਇਸ੍ਸਰਿਯੇ ਲਦ੍ਧੇ ਪੁਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਤਂ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਮਾਤੁ-ਆਨੁਭਾવੇਨੇવ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਲਭਿ। ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਚ ਸਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਤ੍ਤਕੇਹਿ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਸਮੀਪਰੁਕ੍ਖੇਯੇવ ਨਿવਾਸਰੁਕ੍ਖਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਬੁਦ੍ਧਦਸ੍ਸਨਂ ਲਭਮਾਨਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਮਾਨਾ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥੇવ વਸਿ। ਸਤ੍ਤਮਂ।
Idāni sā yakkhinī puttassa anumodanaṃ karontī sādhu kho paṇḍito nāmātiādimāha. Ajjāhamhi samuggatāti ahamhi ajja vaṭṭato uggatā samuggatā sāsane vā uggatā samuggatā, tvampi sukhī hohīti. Diṭṭhānīti mayā ca tayā ca diṭṭhāni. Uttarāpi suṇātu meti, ‘‘amhākaṃ catusaccapaṭivedhabhāvaṃ, dhītā me uttarāpi, suṇātū’’ti vadati. Saha saccapaṭivedheneva sāpi sūcilomo viya sabbaṃ setakaṇḍukacchuādibhāvaṃ pahāya dibbasampattiṃ paṭilabhati saddhiṃ puttena. Dhītā panassā yathā nāma loke mātāpitūhi issariye laddhe puttānampi taṃ hoti, evaṃ mātu-ānubhāveneva sampattiṃ labhi. Tato paṭṭhāya ca sā saddhiṃ puttakehi gandhakuṭisamīparukkheyeva nivāsarukkhaṃ labhitvā sāyaṃ pātaṃ buddhadassanaṃ labhamānā dhammaṃ suṇamānā dīgharattaṃ tattheva vasi. Sattamaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੭. ਪੁਨਬ੍ਬਸੁਸੁਤ੍ਤਂ • 7. Punabbasusuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੭. ਪੁਨਬ੍ਬਸੁਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Punabbasusuttavaṇṇanā
