Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
൭. പുനബ്ബസുസുത്തവണ്ണനാ
7. Punabbasusuttavaṇṇanā
൨൪൧. സത്തമേ തേന ഖോ പന സമയേനാതി കതരസമയേന? സൂരിയസ്സ അത്ഥങ്ഗമനസമയേന. തദാ കിര ഭഗവാ പച്ഛാഭത്തേ മഹാജനസ്സ ധമ്മം ദേസേത്വാ മഹാജനം ഉയ്യോജേത്വാ ന്ഹാനകോട്ഠകേ ന്ഹത്വാ ഗന്ധകുടിപരിവേണേ പഞ്ഞത്തവരബുദ്ധാസനേ പുരത്ഥിമലോകധാതും ഓലോകയമാനോ നിസീദി. അഥേകചാരികദ്വിചാരികാദയോ പംസുകൂലികപിണ്ഡപാതികഭിക്ഖൂ അത്തനോ അത്തനോ വസനട്ഠാനേഹി നിക്ഖമിത്വാ ആഗമ്മ ദസബലം വന്ദിത്വാ രത്തസാണിയാ പരിക്ഖിപമാനാ വിയ നിസീദിംസു. അഥ നേസം അജ്ഝാസയം വിദിത്വാ സത്ഥാ നിബ്ബാനപടിസംയുത്തം ധമ്മകഥം കഥേസി.
241. Sattame tena kho pana samayenāti katarasamayena? Sūriyassa atthaṅgamanasamayena. Tadā kira bhagavā pacchābhatte mahājanassa dhammaṃ desetvā mahājanaṃ uyyojetvā nhānakoṭṭhake nhatvā gandhakuṭipariveṇe paññattavarabuddhāsane puratthimalokadhātuṃ olokayamāno nisīdi. Athekacārikadvicārikādayo paṃsukūlikapiṇḍapātikabhikkhū attano attano vasanaṭṭhānehi nikkhamitvā āgamma dasabalaṃ vanditvā rattasāṇiyā parikkhipamānā viya nisīdiṃsu. Atha nesaṃ ajjhāsayaṃ viditvā satthā nibbānapaṭisaṃyuttaṃ dhammakathaṃ kathesi.
ഏവം തോസേസീതി സാ കിര ധീതരം അങ്കേനാദായ പുത്തം അങ്ഗുലിയാ ഗഹേത്വാ ജേതവനപിട്ഠിയം പാകാരപരിക്ഖേപസമീപേ ഉച്ചാരപസ്സാവഖേളസിങ്ഘാണികം പരിയേസമാനാ അനുപുബ്ബേന ജേതവനദ്വാരകോട്ഠകം സമ്പത്താ. ഭഗവതോ ച, ‘‘ആനന്ദ, പത്തം ആഹര, ചീവരം ആഹര, വിഘാസാദാനം ദാനം ദേഹീ’’തി കഥേന്തസ്സ സദ്ദോ സമന്താ ദ്വാദസഹത്ഥമത്തമേവ ഗണ്ഹാതി. ധമ്മം ദേസേന്തസ്സ സചേപി ചക്കവാളപരിയന്തം കത്വാ പരിസാ നിസീദതി, യഥാ പരിസം ഗച്ഛതി, ബഹിപരിസായ ഏകങ്ഗുലിമത്തമ്പി ന നിഗ്ഗച്ഛതി, ‘‘മാ അകാരണാ മധുരസദ്ദോ നസ്സീ’’തി. തത്രായം യക്ഖിനീ ബഹിപരിസായ ഠിതാ സദ്ദം ന സുണാതി, ദ്വാരകോട്ഠകേ ഠിതായ പനസ്സാ മഹതിയാ ബുദ്ധവീഥിയാ അഭിമുഖേ ഠിതാ ഗന്ധകുടി പഞ്ഞായി. സാ നിവാതേ ദീപസിഖാ വിയ ബുദ്ധഗാരവേന ഹത്ഥകുക്കുച്ചാദിരഹിതം നിച്ചലം പരിസം ദിസ്വാ – ‘‘നൂന മേത്ഥ കിഞ്ചി ഭാജനീയഭണ്ഡം ഭവിസ്സതി, യതോ അഹം സപ്പിതേലമധുഫാണിതാദീസു കിഞ്ചിദേവ പത്തതോ വാ ഹത്ഥതോ വാ പഗ്ഘരന്തം ഭൂമിയം വാ പന പതിതം ലഭിസ്സാമീ’’തി അന്തോവിഹാരം പാവിസി. ദ്വാരകോട്ഠകേ അവരുദ്ധകാനം നിവാരണത്ഥായ ഠിതാ ആരക്ഖദേവതാ യക്ഖിനിയാ ഉപനിസ്സയം ദിസ്വാ ന നിവാരേസി. തസ്സാ സഹ പരിസായ ഏകീഭാവഗമനേന മധുരസ്സരോ ഛവിആദീനി ഛിന്ദിത്വാ അട്ഠിമിഞ്ജം ആഹച്ച അട്ഠാസി. തം ധമ്മസ്സവനത്ഥായ നിച്ചലം ഠിതം പുരിമനയേനേവ പുത്തകാ ചോദയിംസു. സാ ‘‘ധമ്മസ്സവനസ്സ മേ അന്തരായം കരോന്തീ’’തി പുത്തകേ തുണ്ഹീ ഉത്തരികേ ഹോഹീതി ഏവം തോസേസി.
Evaṃ tosesīti sā kira dhītaraṃ aṅkenādāya puttaṃ aṅguliyā gahetvā jetavanapiṭṭhiyaṃ pākāraparikkhepasamīpe uccārapassāvakheḷasiṅghāṇikaṃ pariyesamānā anupubbena jetavanadvārakoṭṭhakaṃ sampattā. Bhagavato ca, ‘‘ānanda, pattaṃ āhara, cīvaraṃ āhara, vighāsādānaṃ dānaṃ dehī’’ti kathentassa saddo samantā dvādasahatthamattameva gaṇhāti. Dhammaṃ desentassa sacepi cakkavāḷapariyantaṃ katvā parisā nisīdati, yathā parisaṃ gacchati, bahiparisāya ekaṅgulimattampi na niggacchati, ‘‘mā akāraṇā madhurasaddo nassī’’ti. Tatrāyaṃ yakkhinī bahiparisāya ṭhitā saddaṃ na suṇāti, dvārakoṭṭhake ṭhitāya panassā mahatiyā buddhavīthiyā abhimukhe ṭhitā gandhakuṭi paññāyi. Sā nivāte dīpasikhā viya buddhagāravena hatthakukkuccādirahitaṃ niccalaṃ parisaṃ disvā – ‘‘nūna mettha kiñci bhājanīyabhaṇḍaṃ bhavissati, yato ahaṃ sappitelamadhuphāṇitādīsu kiñcideva pattato vā hatthato vā paggharantaṃ bhūmiyaṃ vā pana patitaṃ labhissāmī’’ti antovihāraṃ pāvisi. Dvārakoṭṭhake avaruddhakānaṃ nivāraṇatthāya ṭhitā ārakkhadevatā yakkhiniyā upanissayaṃ disvā na nivāresi. Tassā saha parisāya ekībhāvagamanena madhurassaro chaviādīni chinditvā aṭṭhimiñjaṃ āhacca aṭṭhāsi. Taṃ dhammassavanatthāya niccalaṃ ṭhitaṃ purimanayeneva puttakā codayiṃsu. Sā ‘‘dhammassavanassa me antarāyaṃ karontī’’ti puttake tuṇhī uttarike hohīti evaṃ tosesi.
തത്ഥ യാവാതി യാവ ധമ്മം സുണാമി, താവ തുണ്ഹീ ഹോഹീതി അത്ഥോ. സബ്ബഗന്ഥപ്പമോചനന്തി നിബ്ബാനം ആഗമ്മ സബ്ബേ ഗന്ഥാ പമുച്ചന്തി, തസ്മാ തം സബ്ബഗന്ഥപ്പമോചനന്തി വുച്ചതി. അതിവേലാതി വേലാതിക്കന്താ പമാണാതിക്കന്താ. പിയായനാതി മഗ്ഗനാ പത്ഥനാ. തതോ പിയതരന്തി യാ അയം അസ്സ ധമ്മസ്സ മഗ്ഗനാ പത്ഥനാ, ഇദം മയ്ഹം തതോ പിയതരന്തി അത്ഥോ. പിയതരാതി വാ പാഠോ. പാണിനന്തി യഥാ പാണീനം ദുക്ഖാ മോചേതി. കേ മോചേതീതി? പാണിനേതി ആഹരിത്വാ വത്തബ്ബം. യം ധമ്മം അഭിസമ്ബുദ്ധന്തി, യം ധമ്മം ഭഗവാ അഭിസമ്ബുദ്ധോ. തുണ്ഹീഭൂതായമുത്തരാതി ന കേവലം അഹമേവ, അയം മേ ഭഗിനീ ഉത്തരാപി തുണ്ഹീഭൂതാതി വദതി. സദ്ധമ്മസ്സ അനഞ്ഞായാതി, അമ്മ, മയം പുബ്ബേപി ഇമം സദ്ധമ്മമേവ അജാനിത്വാ ഇദാനി ഇദം ഖുപ്പിപാസാദിദുക്ഖം അനുഭവന്താ ദുക്ഖം ചരാമ വിഹരാമ.
Tattha yāvāti yāva dhammaṃ suṇāmi, tāva tuṇhī hohīti attho. Sabbaganthappamocananti nibbānaṃ āgamma sabbe ganthā pamuccanti, tasmā taṃ sabbaganthappamocananti vuccati. Ativelāti velātikkantā pamāṇātikkantā. Piyāyanāti magganā patthanā. Tato piyataranti yā ayaṃ assa dhammassa magganā patthanā, idaṃ mayhaṃ tato piyataranti attho. Piyatarāti vā pāṭho. Pāṇinanti yathā pāṇīnaṃ dukkhā moceti. Ke mocetīti? Pāṇineti āharitvā vattabbaṃ. Yaṃ dhammaṃ abhisambuddhanti, yaṃ dhammaṃ bhagavā abhisambuddho. Tuṇhībhūtāyamuttarāti na kevalaṃ ahameva, ayaṃ me bhaginī uttarāpi tuṇhībhūtāti vadati. Saddhammassa anaññāyāti, amma, mayaṃ pubbepi imaṃ saddhammameva ajānitvā idāni idaṃ khuppipāsādidukkhaṃ anubhavantā dukkhaṃ carāma viharāma.
ചക്ഖുമാതി പഞ്ചഹി ചക്ഖൂഹി ചക്ഖുമാ. ധമ്മം ദേസേന്തോയേവ ഭഗവാ പരിസം സല്ലക്ഖയമാനോ തസ്സാ യക്ഖിനിയാ ചേവ യക്ഖദാരകസ്സ ച സോതാപത്തിഫലസ്സ ഉപനിസ്സയം ദിസ്വാ ദേസനം വിനിവട്ടേത്വാ ചതുസച്ചകഥം ദീപേതി, തം സുത്വാ തസ്മിംയേവ ദേസേ ഠിതാ യക്ഖിനീ സദ്ധിം പുത്തേന സോതാപത്തിഫലേ പതിട്ഠിതാ. ധീതുയാപി പനസ്സാ ഉപനിസ്സയോ അത്ഥി, അതിദഹരത്താ പന ദേസനം സമ്പടിച്ഛിതും നാസക്ഖി.
Cakkhumāti pañcahi cakkhūhi cakkhumā. Dhammaṃ desentoyeva bhagavā parisaṃ sallakkhayamāno tassā yakkhiniyā ceva yakkhadārakassa ca sotāpattiphalassa upanissayaṃ disvā desanaṃ vinivaṭṭetvā catusaccakathaṃ dīpeti, taṃ sutvā tasmiṃyeva dese ṭhitā yakkhinī saddhiṃ puttena sotāpattiphale patiṭṭhitā. Dhītuyāpi panassā upanissayo atthi, atidaharattā pana desanaṃ sampaṭicchituṃ nāsakkhi.
ഇദാനി സാ യക്ഖിനീ പുത്തസ്സ അനുമോദനം കരോന്തീ സാധു ഖോ പണ്ഡിതോ നാമാതിആദിമാഹ. അജ്ജാഹമ്ഹി സമുഗ്ഗതാതി അഹമ്ഹി അജ്ജ വട്ടതോ ഉഗ്ഗതാ സമുഗ്ഗതാ സാസനേ വാ ഉഗ്ഗതാ സമുഗ്ഗതാ, ത്വമ്പി സുഖീ ഹോഹീതി. ദിട്ഠാനീതി മയാ ച തയാ ച ദിട്ഠാനി. ഉത്തരാപി സുണാതു മേതി, ‘‘അമ്ഹാകം ചതുസച്ചപടിവേധഭാവം, ധീതാ മേ ഉത്തരാപി, സുണാതൂ’’തി വദതി. സഹ സച്ചപടിവേധേനേവ സാപി സൂചിലോമോ വിയ സബ്ബം സേതകണ്ഡുകച്ഛുആദിഭാവം പഹായ ദിബ്ബസമ്പത്തിം പടിലഭതി സദ്ധിം പുത്തേന. ധീതാ പനസ്സാ യഥാ നാമ ലോകേ മാതാപിതൂഹി ഇസ്സരിയേ ലദ്ധേ പുത്താനമ്പി തം ഹോതി, ഏവം മാതു-ആനുഭാവേനേവ സമ്പത്തിം ലഭി. തതോ പട്ഠായ ച സാ സദ്ധിം പുത്തകേഹി ഗന്ധകുടിസമീപരുക്ഖേയേവ നിവാസരുക്ഖം ലഭിത്വാ സായം പാതം ബുദ്ധദസ്സനം ലഭമാനാ ധമ്മം സുണമാനാ ദീഘരത്തം തത്ഥേവ വസി. സത്തമം.
Idāni sā yakkhinī puttassa anumodanaṃ karontī sādhu kho paṇḍito nāmātiādimāha. Ajjāhamhi samuggatāti ahamhi ajja vaṭṭato uggatā samuggatā sāsane vā uggatā samuggatā, tvampi sukhī hohīti. Diṭṭhānīti mayā ca tayā ca diṭṭhāni. Uttarāpi suṇātu meti, ‘‘amhākaṃ catusaccapaṭivedhabhāvaṃ, dhītā me uttarāpi, suṇātū’’ti vadati. Saha saccapaṭivedheneva sāpi sūcilomo viya sabbaṃ setakaṇḍukacchuādibhāvaṃ pahāya dibbasampattiṃ paṭilabhati saddhiṃ puttena. Dhītā panassā yathā nāma loke mātāpitūhi issariye laddhe puttānampi taṃ hoti, evaṃ mātu-ānubhāveneva sampattiṃ labhi. Tato paṭṭhāya ca sā saddhiṃ puttakehi gandhakuṭisamīparukkheyeva nivāsarukkhaṃ labhitvā sāyaṃ pātaṃ buddhadassanaṃ labhamānā dhammaṃ suṇamānā dīgharattaṃ tattheva vasi. Sattamaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൭. പുനബ്ബസുസുത്തം • 7. Punabbasusuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൭. പുനബ്ബസുസുത്തവണ്ണനാ • 7. Punabbasusuttavaṇṇanā