Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā

    ੩. ਪੁਣ੍ਣਕਮਾਣવਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ

    3. Puṇṇakamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā

    ੧੨. ਤਤਿਯੇ ਪੁਣ੍ਣਕਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੇ – ਅਨੇਜਨ੍ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇવ ਮੋਘਰਾਜਾਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਦਸ੍ਸਾવਿਨ੍ਤਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਦਿਦਸ੍ਸਾવਿਂ। ਇਸਯੋਤਿ ਇਸਿਨਾਮਕਾ ਜਟਿਲਾ। ਯਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ। ਅਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂਤਿ ਪਰਿਯੇਸਿਂਸੁ।

    12. Tatiye puṇṇakasuttaniddese – anejanti idampi purimanayeneva mogharājānaṃ paṭikkhipitvā vuttaṃ. Tattha mūladassāvinti akusalamūlādidassāviṃ. Isayoti isināmakā jaṭilā. Yaññanti deyyadhammaṃ. Akappayiṃsūti pariyesiṃsu.

    ਹੇਤੁਦਸ੍ਸਾવੀਤਿਆਦੀਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਕਾਰਣવੇવਚਨਾਨੇવ। ਕਾਰਣਞ੍ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਫਲਤ੍ਥਾਯ ਹਿਨੋਤਿ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਹੇਤੂਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਫਲਂ ਨਿਦੇਤਿ ‘ਹਨ੍ਦ, ਗਣ੍ਹਥ ਨ’ਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪੇਤਿ વਿਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਸਮ੍ਭવਦਸ੍ਸਾવੀਤਿਆਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚ ਪਦਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦਸ੍ਸਿਤਨਯਾਨਿ ਏવ। ਯਸ੍ਮਾ ਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਏਤਿ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਫਲਂ ਤਤੋ ਸਮੁਦੇਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਚ ਸਮੁਦਯੋਤਿ ਚ વੁਚ੍ਚਤਿ।

    Hetudassāvītiādīni sabbāni kāraṇavevacanāneva. Kāraṇañhi yasmā attano phalatthāya hinoti pavattati, tasmā hetūti vuccati. Yasmā taṃ phalaṃ nideti ‘handa, gaṇhatha na’nti appeti viya, tasmā nidānanti vuccati. Sambhavadassāvītiādīni pañca padāni heṭṭhā dassitanayāni eva. Yasmā taṃ paṭicca eti pavattati, tañca phalaṃ tato samudeti uppajjati, tasmā paccayoti ca samudayoti ca vuccati.

    ਯਾ વਾ ਪਨਞ੍ਞਾਪਿ ਕਾਚਿ ਸੁਗਤਿਯੋਤਿ ਚਤੁਅਪਾਯવਿਨਿਮੁਤ੍ਤਕਾ ਉਤ੍ਤਰਮਾਤਾਦਯੋ ਅਪ੍ਪੇਸਕ੍ਖਾ ਕਪਣਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਦੁਲ੍ਲਭਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਾ ਦੁਕ੍ਖਪੀਲ਼ਿਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਯਾ વਾ ਪਨਞ੍ਞਾਪਿ ਕਾਚਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯੋਤਿ ਯਮਰਾਜਨਾਗਸੁਪਣ੍ਣਪੇਤਮਹਿਦ੍ਧਿਕਾਦਯੋ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਾ। ਅਤ੍ਤਭਾવਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਸੇਨ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭਤ੍ਥਾਯ। ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣੇਨ ਜਾਨਾਤਿ। ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਮਨ੍ਤਚਕ੍ਖੁਨਾ ਪਸ੍ਸਤਿ।

    Yā vā panaññāpi kāci sugatiyoti catuapāyavinimuttakā uttaramātādayo appesakkhā kapaṇamanussā ca dullabhaghāsacchādanā dukkhapīḷitā veditabbā. Yā vā panaññāpi kāci duggatiyoti yamarājanāgasupaṇṇapetamahiddhikādayo paccetabbā. Attabhāvābhinibbattiyāti tīsu ṭhānesu paṭisandhivasena attabhāvapaṭilābhatthāya. Jānātīti sabbaññutaññāṇena jānāti. Passatīti samantacakkhunā passati.

    ਅਕੁਸਲਾਤਿ ਅਕੋਸਲ੍ਲਸਮ੍ਭੂਤਾ। ਅਕੁਸਲਂ ਭਜਨ੍ਤੀਤਿ ਅਕੁਸਲਭਾਗਿਯਾ। ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖੇ ਭવਾਤਿ ਅਕੁਸਲਪਕ੍ਖਿਕਾ। ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਅવਿਜ੍ਜਾ ਮੂਲਂ ਕਾਰਣਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਾਮੂਲਕਾ। ਅવਿਜ੍ਜਾਯ ਸਮੋਸਰਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਮਾ ਓਸਰਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਾਸਮੋਸਰਣਾ। ਅવਿਜ੍ਜਾਸਮੁਗ੍ਘਾਤਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਅવਿਜ੍ਜਾਯ ਹਤਾਯ। ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਸਮੁਗ੍ਘਾਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾ ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਹਤਭਾવਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ।

    Akusalāti akosallasambhūtā. Akusalaṃ bhajantīti akusalabhāgiyā. Akusalapakkhe bhavāti akusalapakkhikā. Sabbe te avijjā mūlaṃ kāraṇaṃ etesanti avijjāmūlakā. Avijjāya samosaranti sammā osaranti gacchantīti avijjāsamosaraṇā. Avijjāsamugghātāti arahattamaggena avijjāya hatāya. Sabbe te samugghātaṃ gacchantīti vuttappakārā akusaladhammā, te sabbe hatabhāvaṃ pāpuṇanti.

    ਅਪ੍ਪਮਾਦਮੂਲਕਾਤਿ ਸਤਿਅવਿਪ੍ਪવਾਸੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਮੂਲਂ ਕਾਰਣਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਦਮੂਲਕਾ। ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾ ਓਸਰਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਦਸਮੋਸਰਣਾ। ਅਪ੍ਪਮਾਦੋ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤੀਤਿ ਸਯਂ ਕਾਮਾવਚਰੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾવੇਨ ਅਗ੍ਗੋ ਨਾਮ ਜਾਤੋ।

    Appamādamūlakāti satiavippavāso appamādo mūlaṃ kāraṇaṃ etesanti appamādamūlakā. Appamādesu sammā osaranti gacchantīti appamādasamosaraṇā. Appamādo tesaṃ dhammānaṃ aggamakkhāyatīti sayaṃ kāmāvacaropi samāno catubhūmakadhammānaṃ patiṭṭhābhāvena aggo nāma jāto.

    ਅਲਮਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮਤ੍ਥਚਿਤ੍ਤੋ। ਮਯਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ ਮਯਾ ਪੁਟ੍ਠਂ। વਹਸ੍ਸੇਤਂ ਭਾਰਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਆਭਤਭਾਰਂ વਹਸ੍ਸੁ। ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ। ‘‘ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ।

    Alamattoti samatthacitto. Mayā pucchitanti mayā puṭṭhaṃ. Vahassetaṃ bhāranti etaṃ ābhatabhāraṃ vahassu. Ye keci isipabbajjaṃ pabbajitā. ‘‘Isipabbajjā pabbajitā’’tipi pāṭho.

    ਆਜੀવਕਸਾવਕਾਨਂ ਆਜੀવਕਾ ਦੇવਤਾਤਿ ਯੇ ਆਜੀવਕવਚਨਂ ਸੁਣਨ੍ਤਿ ਸੁਸ੍ਸੁਸਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਆਜੀવਕਸਾવਕਾ, ਤੇਸਂ ਆਜੀવਕਸਾવਕਾਨਂ। ਆਜੀવਕਾ ਚ ਤੇਸਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਏવ ਆਜੀવਕਾ ਦੇવਤਾ। ਏવਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ। ਯੇ ਯੇਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੇ ਆਜੀવਕਾਦਯੋ ਦਿਸਾਪਰਿਯੋਸਾਨਾ ਯੇਸਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦੀਨਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾਨੁਚ੍ਛવਿਕਾ। ਤੇ ਤੇਸਂ ਦੇવਤਾਤਿ ਤੇ ਆਜੀવਕਾਦਯੋ ਤੇਸਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦੀਨਂ ਦੇવਤਾ।

    Ājīvakasāvakānaṃ ājīvakā devatāti ye ājīvakavacanaṃ suṇanti sussusanti, te ājīvakasāvakā, tesaṃ ājīvakasāvakānaṃ. Ājīvakā ca tesaṃ deyyadhammaṃ paṭiggaṇhanti, te eva ājīvakā devatā. Evaṃ sabbattha. Ye yesaṃ dakkhiṇeyyāti ye ājīvakādayo disāpariyosānā yesaṃ khattiyādīnaṃ deyyadhammānucchavikā. Te tesaṃ devatāti te ājīvakādayo tesaṃ khattiyādīnaṃ devatā.

    ਯੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਏਸਨ੍ਤੀਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਗવੇਸਨ੍ਤੀਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ। ਯਞ੍ਞਾ વਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂਤਿ ਯਞ੍ਞਾ ਏવ વਾ ਏਤੇ ਪੁਥੁਕਾ। ਯਞ੍ਞਯਾਜਕਾ વਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯਾਜਨਕਾ ਏવ વਾ ਏਤੇ ਪੁਥੁਕਾ। ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾ વਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾਨੁਚ੍ਛવਿਕਾ ਏવ વਾ ਏਤੇ ਪੁਥੁਕਾ। ਤੇ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕਥਂ ਯਞ੍ਞਾ વਾ ਏਤੇ ਪੁਥੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।

    Yepi yaññaṃ esantīti deyyadhammaṃ icchanti. Gavesantīti olokenti. Pariyesantīti uppādenti. Yaññā vā ete puthūti yaññā eva vā ete puthukā. Yaññayājakā vā ete puthūti deyyadhammassa yājanakā eva vā ete puthukā. Dakkhiṇeyyā vā ete puthūti deyyadhammānucchavikā eva vā ete puthukā. Te vitthārato dassetuṃ ‘‘kathaṃ yaññā vā ete puthū’’tiādinā nayena vitthārena dasseti.

    ੧੩. ਆਸੀਸਮਾਨਾਤਿ ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ। ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਤ੍ਥਭਾવਞ੍ਚ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਦਿਭਾવਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਜਰਂ ਸਿਤਾਤਿ ਜਰਂ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ। ਜਰਾਮੁਖੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਂ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਤਤੋ ਅਪਰਿਮੁਚ੍ਚਮਾਨਾਯੇવ ਕਪ੍ਪਯਿਂਸੂਤਿ ਦੀਪੇਤਿ।

    13.Āsīsamānāti rūpādīni patthayamānā. Itthattanti itthabhāvañca patthayamānā, manussādibhāvaṃ icchantāti vuttaṃ hoti. Jaraṃ sitāti jaraṃ nissitā. Jarāmukhena cettha sabbaṃ vaṭṭadukkhaṃ vuttaṃ. Tena vaṭṭadukkhanissitā tato aparimuccamānāyeva kappayiṃsūti dīpeti.

    ਰੂਪਪਟਿਲਾਭਂ ਆਸੀਸਮਾਨਾਤਿ વਣ੍ਣਾਯਤਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਲਾਭਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ। ਸਦ੍ਦਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਖਤ੍ਤਿਯਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭਨ੍ਤਿ ਸਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਅਤ੍ਤਭਾવਲਾਭਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਾ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕੇਸੁ ਦੇવੇਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਬ੍ਬਭવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਕੁਲਾਦੀਸੁ।

    Rūpapaṭilābhaṃ āsīsamānāti vaṇṇāyatanasampattilābhaṃ patthayamānā. Saddādīsupi eseva nayo. Khattiyamahāsālakule attabhāvapaṭilābhanti sārappatte khattiyānaṃ mahāsālakule attabhāvalābhaṃ paṭisandhiṃ patthayamānā. Brāhmaṇamahāsālakulādīsupi eseva nayo. Brahmakāyikesu devesūti ettha pubbabhavaṃ sandhāya vuttaṃ. Etthāti khattiyakulādīsu.

    ਜਰਾਨਿਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਜਰਂ ਅਸ੍ਸਿਤਾ। ਬ੍ਯਾਧਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਏਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਂ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ।

    Jarānissitāti jaraṃ assitā. Byādhinissitātiādīsupi eseva nayo. Etehi sabbaṃ vaṭṭadukkhaṃ pariyādiyitvā dassitaṃ hoti.

    ੧੪. ਕਚ੍ਚਿਸੁ ਤੇ ਭਗવਾ ਯਞ੍ਞਪਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ, ਅਤਾਰੁ ਜਾਤਿਞ੍ਚ ਜਰਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਞ੍ਞੋ ਏવ ਯਞ੍ਞਪਥੋ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਕਚ੍ਚਿ ਤੇ ਯਞ੍ਞੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍વਾ ਯਞ੍ਞਂ ਕਪ੍ਪਯਨ੍ਤਾ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਮੁਤ੍ਤਰਿਂਸੂਤਿ।

    14.Kaccisu te bhagavā yaññapathe appamattā, atāru jātiñca jarañca mārisāti ettha yañño eva yaññapatho. Idaṃ vuttaṃ hoti – kacci te yaññe appamattā hutvā yaññaṃ kappayantā vaṭṭadukkhamuttariṃsūti.

    ਯੇਪਿ ਯਞ੍ਞਂ ਦੇਨ੍ਤਿ ਯਜਨ੍ਤੀਤਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਦਾਨવਸੇਨ ਯਜਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੀਤਿ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤਿ।

    Yepiyaññaṃ denti yajantīti deyyadhammadānavasena yajanti. Pariccajantīti vissajjenti.

    ੧੫. ਆਸੀਸਨ੍ਤੀਤਿ ਰੂਪਪਟਿਲਾਭਾਦਯੋ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ। ਥੋਮਯਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਸੁਚਿਂ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਯਞ੍ਞਾਦੀਨਿ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ। ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਰੂਪਾਦਿਪਟਿਲਾਭਾਯ વਾਚਂ ਗੀਰਨ੍ਤਿ। ਜੁਹਨ੍ਤੀਤਿ ਦੇਨ੍ਤਿ। ਕਾਮਾਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਚ ਲਾਭਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾਦਿਲਾਭਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਾਮੇ ਏવ ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਹੋ વਤ ਅਮ੍ਹਾਕਮ੍ਪਿ ਸਿਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਣ੍ਹਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ વਡ੍ਢੇਨ੍ਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਯਾਜਯੋਗਾਤਿ ਯਾਗਾਧਿਮੁਤ੍ਤਾ। ਭવਰਾਗਰਤ੍ਤਾਤਿ ਏવਮਿਮੇਹਿ ਆਸੀਸਨਾਦੀਹਿ ਭવਰਾਗੇਨੇવ ਰਤ੍ਤਾ, ਭવਰਾਗਰਤ੍ਤਾ વਾ ਹੁਤ੍વਾ ਏਤਾਨਿ ਆਸੀਸਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਨਾਤਰਿਂਸੁ ਜਾਤਿਆਦਿવਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਂ ਨ ਉਤ੍ਤਰਿਂਸੁ।

    15.Āsīsantīti rūpapaṭilābhādayo patthenti. Thomayantīti ‘‘suciṃ dinna’’ntiādinā nayena yaññādīni pasaṃsanti. Abhijappantīti rūpādipaṭilābhāya vācaṃ gīranti. Juhantīti denti. Kāmābhijappanti paṭicca lābhanti rūpādilābhaṃ paṭicca punappunaṃ kāme eva abhijappanti, ‘‘aho vata amhākampi siyyu’’nti vadanti, taṇhañca tattha vaḍḍhentīti vuttaṃ hoti. Yājayogāti yāgādhimuttā. Bhavarāgarattāti evamimehi āsīsanādīhi bhavarāgeneva rattā, bhavarāgarattā vā hutvā etāni āsīsanādīni karontā nātariṃsu jātiādivaṭṭadukkhaṃ na uttariṃsu.

    ਯਞ੍ਞਂ વਾ ਥੋਮੇਨ੍ਤੀਤਿ ਦਾਨਂ વਾ વਣ੍ਣੇਨ੍ਤਿ। ਫਲਂ વਾਤਿ ਰੂਪਾਦਿਪਟਿਲਾਭਂ। ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ વਾਤਿ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਦੀਸੁ। ਸੁਚਿਂ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸੁਚਿਂ ਕਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਂ। ਮਨਾਪਨ੍ਤਿ ਮਨવਡ੍ਢਨਕਂ। ਪਣੀਤਨ੍ਤਿ ਓਜવਨ੍ਤਂ। ਕਾਲੇਨਾਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਕਾਲੇ । ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਂ। ਅਨવਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੋਸਂ। ਅਭਿਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ। ਦਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦਿਤਨ੍ਤਿ ਦਦਤੋ ਮੁਞ੍ਚਨਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦਿਤਨ੍ਤਿ। ਥੋਮੇਨ੍ਤਿ ਕਿਤ੍ਤੇਨ੍ਤੀਤਿ ਗੁਣਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। વਣ੍ਣੇਨ੍ਤੀਤਿ વਣ੍ਣਂ ਭਣਨ੍ਤਿ। ਪਸਂਸਨ੍ਤੀਤਿ ਪਸਾਦਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ।

    Yaññaṃ vā thomentīti dānaṃ vā vaṇṇenti. Phalaṃ vāti rūpādipaṭilābhaṃ. Dakkhiṇeyye vāti jātisampannādīsu. Suciṃ dinnanti suciṃ katvā dinnaṃ. Manāpanti manavaḍḍhanakaṃ. Paṇītanti ojavantaṃ. Kālenāti tattha tattha sampattakāle . Kappiyanti akappiyaṃ vajjetvā dinnaṃ. Anavajjanti niddosaṃ. Abhiṇhanti punappunaṃ. Dadaṃ cittaṃ pasāditanti dadato muñcanacittaṃ pasāditanti. Thomenti kittentīti guṇaṃ pākaṭaṃ karonti. Vaṇṇentīti vaṇṇaṃ bhaṇanti. Pasaṃsantīti pasādaṃ pāpenti.

    ਇਤੋ ਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਤੋ ਦਿਨ੍ਨਕਾਰਣਾ। ਅਜ੍ਝਾਯਕਾਤਿ ਮਨ੍ਤੇ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਨ੍ਤਾ। ਮਨ੍ਤਧਰਾਤਿ ਮਨ੍ਤੇ ਧਾਰੇਨ੍ਤਾ। ਤਿਣ੍ਣਂ વੇਦਾਨਨ੍ਤਿ ਇਰੁવੇਦਯਜੁવੇਦਸਾਮવੇਦਾਨਂ। ਓਟ੍ਠਪਹਟਕਰਣવਸੇਨ ਪਾਰਂ ਗਤਾਤਿ ਪਾਰਗੂ। ਸਹ ਨਿਘਣ੍ਡੁਨਾ ਚ ਕੇਟੁਭੇਨ ਚ ਸਨਿਘਣ੍ਡੁਕੇਟੁਭਾਨਂ। ਨਿਘਣ੍ਡੂਤਿ ਨਿਘਣ੍ਡੁਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ વੇવਚਨਪ੍ਪਕਾਸਕਂ ਸਤ੍ਥਂ। ਕੇਟੁਭਨ੍ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਕਪ੍ਪવਿਕਪ੍ਪੋ ਕવੀਨਂ ਉਪਕਾਰਾવਹਂ ਸਤ੍ਥਂ । ਸਹ ਅਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦੇਨ ਸਾਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ। ਅਕ੍ਖਰਪ੍ਪਭੇਦੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾ ਚ ਨਿਰੁਤ੍ਤਿ ਚ। ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾਨਨ੍ਤਿ ਆਥਬ੍ਬਣવੇਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਇਤਿਹ ਆਸ, ਇਤਿਹ ਆਸਾ’’ਤਿ ਈਦਿਸવਚਨਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਪੁਰਾਣਕਥਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਇਤਿਹਾਸੋ ਪਞ੍ਚਮੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾ, ਤੇਸਂ ਇਤਿਹਾਸਪਞ੍ਚਮਾਨਂ વੇਦਾਨਂ।

    Ito nidānanti ito manussalokato dinnakāraṇā. Ajjhāyakāti mante parivattentā. Mantadharāti mante dhārentā. Tiṇṇaṃ vedānanti iruvedayajuvedasāmavedānaṃ. Oṭṭhapahaṭakaraṇavasena pāraṃ gatāti pāragū. Saha nighaṇḍunā ca keṭubhena ca sanighaṇḍukeṭubhānaṃ. Nighaṇḍūti nighaṇḍurukkhādīnaṃ vevacanappakāsakaṃ satthaṃ. Keṭubhanti kiriyākappavikappo kavīnaṃ upakārāvahaṃ satthaṃ . Saha akkharappabhedena sākkharappabhedānaṃ. Akkharappabhedoti sikkhā ca nirutti ca. Itihāsapañcamānanti āthabbaṇavedaṃ catutthaṃ katvā ‘‘itiha āsa, itiha āsā’’ti īdisavacanapaṭisaṃyuttapurāṇakathāsaṅkhāto itihāso pañcamo etesanti itihāsapañcamā, tesaṃ itihāsapañcamānaṃ vedānaṃ.

    ਪਦਂ ਤਦવਸੇਸਞ੍ਚ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਅਧਿਯਨ੍ਤਿ, વੇਦੇਨ੍ਤਿ વਾਤਿ ਪਦਕਾ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾ। ਲੋਕਾਯਤਂ વੁਚ੍ਚਤਿ વਿਤਣ੍ਡવਾਦਸਤ੍ਥਂ। ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਮਹਾਪੁਰਿਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦੀਨਂ ਲਕ੍ਖਣਦੀਪਕਂ ਦ੍વਾਦਸਸਹਸ੍ਸਗਨ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸਤ੍ਥਂ। ਯਤ੍ਥ ਸੋਲ਼ਸਸਹਸ੍ਸਗਾਥਾਪਦਪਰਿਮਾਣਾ ਬੁਦ੍ਧਮਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਅਹੇਸੁਂ। ਯੇਸਂ વਸੇਨ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਬੁਦ੍ਧਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਇਮਿਨਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ, ਅਗ੍ਗਸਾવਕਾ , ਅਸੀਤਿਮਹਾਸਾવਕਾ (ਥੇਰਗਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੧੨੮੮), ਬੁਦ੍ਧਮਾਤਾ, ਬੁਦ੍ਧਪਿਤਾ, ਅਗ੍ਗੁਪਟ੍ਠਾਕੋ, ਅਗ੍ਗੁਪਟ੍ਠਾਯਿਕਾ, ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਯਂ વਿਸੇਸੋ ਞਾਯਤਿ। ਅਨવਯਾਤਿ ਇਮੇਸੁ ਲੋਕਾਯਤਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣੇਸੁ ਅਨੂਨਾ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰਿਨੋ, ਅવਯਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅવਯਾ ਨਾਮ ਯੇ ਤਾਨਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਚ ਗਨ੍ਥਤੋ ਚ ਸਨ੍ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ। વੀਤਰਾਗਾਤਿ ਪਹੀਨਰਾਗਾ। ਏਤੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਾ। ਰਾਗવਿਨਯਾਯ વਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਤਿ ਏਤੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾ। વੀਤਦੋਸਾਤਿ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਟ੍ਠਾ। ਦੋਸવਿਨਯਾਯ વਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਤਿ ਏਤੇਨ ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾ। વੀਤਮੋਹਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਟ੍ਠਾ। ਮੋਹવਿਨਯਾਯ વਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਟ੍ਠਾ। ਸੀਲਸਮਾਧਿਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਏਤੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਿਸ੍ਸਕੇਹਿ ਸੀਲਾਦੀਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ। વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਏਤੇਨ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਞਾਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਲੋਕਿਯਮੇવ। ਅਭਿਜਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਿ। ਜਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤਿ। ਪਜਪ੍ਪਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤੀવ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤਿ। ਯਾਜਯੋਗੇਸੁ ਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗੇ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੇ ਅਭਿਯੋਗવਸੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ।

    Padaṃ tadavasesañca byākaraṇaṃ adhiyanti, vedenti vāti padakā veyyākaraṇā. Lokāyataṃ vuccati vitaṇḍavādasatthaṃ. Mahāpurisalakkhaṇanti mahāpurisānaṃ buddhādīnaṃ lakkhaṇadīpakaṃ dvādasasahassaganthappamāṇaṃ satthaṃ. Yattha soḷasasahassagāthāpadaparimāṇā buddhamantā nāma ahesuṃ. Yesaṃ vasena ‘‘iminā lakkhaṇena samannāgatā buddhā nāma honti, iminā paccekabuddhā, aggasāvakā , asītimahāsāvakā (theragā. aṭṭha. 2.1288), buddhamātā, buddhapitā, aggupaṭṭhāko, aggupaṭṭhāyikā, rājā cakkavattī’’ti ayaṃ viseso ñāyati. Anavayāti imesu lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anūnā paripūrakārino, avayā na hontīti vuttaṃ hoti. Avayā nāma ye tāni atthato ca ganthato ca sandhāretuṃ na sakkonti. Vītarāgāti pahīnarāgā. Etena arahattaphalaṭṭhā vuttā. Rāgavinayāya vā paṭipannāti etena arahattamaggaṭṭhā. Vītadosāti anāgāmiphalaṭṭhā. Dosavinayāya vā paṭipannāti etena anāgāmimaggaṭṭhā. Vītamohāti arahattaphalaṭṭhā. Mohavinayāya vā paṭipannāti arahattamaggaṭṭhā. Sīlasamādhipaññāvimuttisampannāti etehi catūhi lokiyalokuttaramissakehi sīlādīhi sampannā. Vimuttiñāṇadassanasampannāti etena paccavekkhaṇañāṇasampannā vuttāti ñātabbaṃ, tañca kho lokiyameva. Abhijappantīti patthenti. Jappantīti paccāsīsanti. Pajappantīti atīva paccāsīsanti. Yājayogesu yuttāti anuyoge deyyadhamme diyyamāne abhiyogavasena yuttā.

    ੧੬. ਅਥ ਕੋ ਚਰਹੀਤਿ ਅਥ ਇਦਾਨਿ ਕੋ ਅਞ੍ਞੋ ਅਤਾਰਿ।

    16.Atha ko carahīti atha idāni ko añño atāri.

    ੧੭. ਸਙ੍ਖਾਯਾਤਿ ਞਾਣੇਨ વੀਮਂਸਿਤ੍વਾ। ਪਰੋਪਰਾਨੀਤਿ ਪਰਾਨਿ ਚ ਓਪਰਾਨਿ ਚ, ਪਰਤ੍ਤਭਾવਸਕਤ੍ਤਭਾવਾਦੀਨਿ ਪਰਾਨਿ ਚ ਓਪਰਾਨਿ ਚਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। વਿਧੂਮੋਤਿ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਧੂਮવਿਰਹਿਤੋ । ਅਨੀਘੋਤਿ ਰਾਗਾਦਿਈਘવਿਰਹਿਤੋ। ਅਤਾਰਿ ਸੋਤਿ ਸੋ ਏવਰੂਪੋ ਅਰਹਾ ਜਾਤਿਜਰਂ ਅਤਾਰਿ।

    17.Saṅkhāyāti ñāṇena vīmaṃsitvā. Paroparānīti parāni ca oparāni ca, parattabhāvasakattabhāvādīni parāni ca oparāni cāti vuttaṃ hoti. Vidhūmoti kāyaduccaritādidhūmavirahito . Anīghoti rāgādiīghavirahito. Atāri soti so evarūpo arahā jātijaraṃ atāri.

    ਸਕਰੂਪਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰੂਪਾ। ਪਰਰੂਪਾਤਿ ਪਰੇਸਂ ਰੂਪਾ। ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ વਿਧੂਮਿਤਨ੍ਤਿ ਤਿવਿਧਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ વਿਧੂਮਂ ਕਤਂ। વਿਧਮਿਤਨ੍ਤਿ ਨਾਸਿਤਂ।

    Sakarūpāti attano rūpā. Pararūpāti paresaṃ rūpā. Kāyaduccaritaṃ vidhūmitanti tividhakāyaduccaritaṃ vidhūmaṃ kataṃ. Vidhamitanti nāsitaṃ.

    ਮਾਨੋ ਹਿ ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਖਾਰਿਭਾਰੋਤਿ ਯਥਾ ਖਾਰਿਭਾਰੋ ਖਨ੍ਧੇਨ વਯ੍ਹਮਾਨੋ ਉਪਰਿਟ੍ਠਿਤੋਪਿ ਅਕ੍ਕਨ੍ਤਕ੍ਕਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਪਥવਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਫਸ੍ਸੇਤਿ વਿਯ, ਏવਂ ਜਾਤਿਗੋਤ੍ਤਕੁਲਾਦੀਨਿ ਮਾਨવਤ੍ਥੂਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਸ੍ਸਾਪਿਤੋ ਮਾਨੋ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਇਸ੍ਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਚਤੂਸੁ ਅਪਾਯੇਸੁ ਸਂਸੀਦਾਪੇਤਿ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਮਾਨੋ ਹਿ ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਖਾਰਿਭਾਰੋ’’ਤਿ। ਕੋਧੋ ਧੂਮੋਤਿ ਤવ ਞਾਣਗ੍ਗਿਸ੍ਸ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸਟ੍ਠੇਨ ਕੋਧੋ ਧੂਮੋ। ਤੇਨ ਹਿ ਤੇ ਉਪਕ੍ਕਿਲਿਟ੍ਠੋ ਞਾਣਗ੍ਗਿ ਨ વਿਰੋਚਤਿ। ਭਸ੍ਮਨਿ ਮੋਸવਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਨਿਰੋਜਟ੍ਠੇਨ ਮੁਸਾવਾਦੋ ਛਾਰਿਕਾ ਨਾਮ। ਯਥਾ ਹਿ ਛਾਰਿਕਾਯ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਅਗ੍ਗਿ ਨ ਜੋਤਤਿ, ਏવਂ ਤੇ ਮੁਸਾવਾਦੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਜਿવ੍ਹਾ ਸੁਜਾਤਿ ਯਥਾ ਤੁਯ੍ਹਂ ਸੁવਣ੍ਣਰਜਤਲੋਹਕਟ੍ਠਮਤ੍ਤਿਕਾਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਮਯਾ ਯਾਗਯਜਨਤ੍ਥਾਯ ਸੁਜਾ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਮਯ੍ਹਂ ਧਮ੍ਮਯਾਗਯਜਨਤ੍ਥਾਯ ਪਹੁਤਜਿવ੍ਹਾ ਸੁਜਾਤਿ વਦਤਿ। ਯਥਾ ਤੁਯ੍ਹਂ ਨਦੀਤੀਰੇ ਯਜਨਟ੍ਠਾਨਂ, ਏવਂ ਧਮ੍ਮਯਾਗਯਜਨਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ ਹਦਯਂ ਜੋਤਿਟ੍ਠਾਨਂ। ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ।

    Māno hi te, brāhmaṇa, khāribhāroti yathā khāribhāro khandhena vayhamāno upariṭṭhitopi akkantakkantaṭṭhānaṃ pathaviyā saddhiṃ phasseti viya, evaṃ jātigottakulādīni mānavatthūni nissāya ussāpito māno, tattha tattha issaṃ uppādento catūsu apāyesu saṃsīdāpeti. Tenāha – ‘‘māno hi te, brāhmaṇa, khāribhāro’’ti. Kodho dhūmoti tava ñāṇaggissa upakkilesaṭṭhena kodho dhūmo. Tena hi te upakkiliṭṭho ñāṇaggi na virocati. Bhasmani mosavajjanti nirojaṭṭhena musāvādo chārikā nāma. Yathā hi chārikāya paṭicchanno aggi na jotati, evaṃ te musāvādena paṭicchannaṃ ñāṇanti dasseti. Jivhā sujāti yathā tuyhaṃ suvaṇṇarajatalohakaṭṭhamattikāsu aññataramayā yāgayajanatthāya sujā hoti, evaṃ mayhaṃ dhammayāgayajanatthāya pahutajivhā sujāti vadati. Yathā tuyhaṃ nadītīre yajanaṭṭhānaṃ, evaṃ dhammayāgayajanaṭṭhānaṭṭhena hadayaṃ jotiṭṭhānaṃ. Attāti cittaṃ.

    ਜਾਤੀਤਿ ਜਾਯਨਕવਸੇਨ ਜਾਤਿ। ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਸਭਾવਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ। ਸਞ੍ਜਾਯਨવਸੇਨ ਸਞ੍ਜਾਤਿ, ਉਪਸਗ੍ਗੇਨ ਪਦਂ વਡ੍ਢਿਤਂ। ਓਕ੍ਕਮਨવਸੇਨ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਿ। ਜਾਯਨਟ੍ਠੇਨ વਾ ਜਾਤਿ। ਸਾ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਤਨવਸੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ। ਸਞ੍ਜਾਯਨਟ੍ਠੇਨ ਸਞ੍ਜਾਤਿ। ਸਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਤਨવਸੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ। ਓਕ੍ਕਮਨਟ੍ਠੇਨ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਿ। ਸਾ ਅਣ੍ਡਜਜਲਾਬੁਜવਸੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ। ਤੇ ਹਿ ਅਣ੍ਡਕੋਸਞ੍ਚ વਤ੍ਥਿਕੋਸਞ੍ਚ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਿ ਪવਿਸਨ੍ਤਿ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਾ ਪવਿਸਨ੍ਤਾ વਿਯ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ। ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਟ੍ਠੇਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ। ਸਾ ਸਂਸੇਦਜਓਪਪਾਤਿਕવਸੇਨ ਯੁਤ੍ਤਾ। ਤੇ ਹਿ ਪਾਕਟਾ ਏવ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ ਤਾવ ਸਮ੍ਮੁਤਿਕਥਾ।

    Jātīti jāyanakavasena jāti. Idamettha sabhāvapaccattaṃ. Sañjāyanavasena sañjāti, upasaggena padaṃ vaḍḍhitaṃ. Okkamanavasena okkanti. Jāyanaṭṭhena vā jāti. Sā aparipuṇṇāyatanavasena yuttā. Sañjāyanaṭṭhena sañjāti. Sā paripuṇṇāyatanavasena yuttā. Okkamanaṭṭhena okkanti. Sā aṇḍajajalābujavasena yuttā. Te hi aṇḍakosañca vatthikosañca okkamanti pavisanti okkamantā pavisantā viya paṭisandhiṃ gaṇhanti. Abhinibbattanaṭṭhena abhinibbatti. Sā saṃsedajaopapātikavasena yuttā. Te hi pākaṭā eva hutvā nibbattanti. Ayaṃ tāva sammutikathā.

    ਇਦਾਨਿ ਪਰਮਤ੍ਥਕਥਾ ਹੋਤਿ। ਖਨ੍ਧਾ ਏવ ਹਿ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਤ੍ਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਚ ਖਨ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਏਕવੋਕਾਰਭવੇ ਏਕਸ੍ਸ, ਚਤੁવੋਕਾਰਭવੇ ਚਤੁਨ੍ਨਂ, ਪਞ੍ਚવੋਕਾਰਭવੇ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਗਹਣਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਪਾਤੁਭਾવੋਤਿ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ। ਆਯਤਨਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨਾਯਤਨਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਪਟਿਲਾਭੋਤਿ ਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਪਾਤੁਭਾવੋਯੇવ। ਪਾਤੁਭવਨ੍ਤਾਨੇવ ਹਿ ਤਾਨਿ ਪਟਿਲਦ੍ਧਾਨਿ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ ਪਠਮਾਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਲਕ੍ਖਣਾ ਜਾਤਿ, ਨਿਯ੍ਯਾਤਨਰਸਾ, ਅਤੀਤਭવਤੋ ਇਧ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ, ਫਲવਸੇਨ ਦੁਕ੍ਖવਿਚਿਤ੍ਤਤਾਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ વਾ।

    Idāni paramatthakathā hoti. Khandhā eva hi paramatthato pātubhavanti, na sattā. Tattha ca khandhānanti ekavokārabhave ekassa, catuvokārabhave catunnaṃ, pañcavokārabhave pañcannampi gahaṇaṃ veditabbaṃ. Pātubhāvoti uppatti. Āyatanānanti ettha tatra tatra upapajjamānāyatanānaṃ saṅgaho veditabbo. Paṭilābhoti santatiyā pātubhāvoyeva. Pātubhavantāneva hi tāni paṭiladdhāni nāma honti. Sā panesā tattha tattha bhave paṭhamābhinibbattilakkhaṇā jāti, niyyātanarasā, atītabhavato idha ummujjanapaccupaṭṭhānā, phalavasena dukkhavicittatāpaccupaṭṭhānā vā.

    ਜਰਾਤਿ ਸਭਾવਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ। ਜੀਰਣਤਾਤਿ ਆਕਾਰਭਾવਨਿਦ੍ਦੇਸੋ। ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਯੋ ਤਯੋ ਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਕਿਚ੍ਚਨਿਦ੍ਦੇਸਾ, ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਦ੍વੇ ਪਕਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਾ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਜਰਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਦੇਨ ਸਭਾવਤੋ ਦੀਪਿਤਾ। ਤੇਨਸ੍ਸਾ ਇਦਂ ਸਭਾવਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ। ਜੀਰਣਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਕਾਰਤੋ, ਤੇਨਸ੍ਸਾਯਂ ਆਕਾਰਨਿਦ੍ਦੇਸੋ। ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਦਨ੍ਤਨਖਾਨਂ ਖਣ੍ਡਿਤਭਾવਕਰਣਕਿਚ੍ਚਤੋ। ਪਾਲਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕੇਸਲੋਮਾਨਂ ਪਲਿਤਭਾવਕਰਣਕਿਚ੍ਚਤੋ। વਲਿਤ੍ਤਚਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮਂਸਂ ਮਿਲਾਪੇਤ੍વਾ ਤਚੇ વਲਿਭਾવਕਰਣਕਿਚ੍ਚਤੋ। ਤੇਨਸ੍ਸਾ ਇਮੇ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਯੋ ਤਯੋ ਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਕਿਚ੍ਚਨਿਦ੍ਦੇਸਾ। ਤੇਹਿ ਇਮੇਸਂ વਿਕਾਰਾਨਂ ਦਸ੍ਸਨવਸੇਨ ਪਾਕਟੀਭੂਤਾ ਪਾਕਟਜਰਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ਯਥੇવ ਹਿ ਉਦਕਸ੍ਸ વਾ વਾਤਸ੍ਸ વਾ ਅਗ੍ਗਿਨੋ વਾ ਤਿਣਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ ਸਂਭਗ੍ਗਪਲਿਭਗ੍ਗਤਾਯ વਾ ਝਾਮਤਾਯ વਾ ਗਤਮਗ੍ਗੋ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਚ ਸੋ ਗਤਮਗ੍ਗੋ ਤਾਨੇવ ਉਦਕਾਦੀਨਿ, ਏવਮੇવ ਜਰਾਯ ਦਨ੍ਤਾਦੀਨਂ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਾਦਿવਸੇਨ ਗਤਮਗ੍ਗੋ ਪਾਕਟੋ, ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍વਾਪਿ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਨ ਚ ਖਣ੍ਡਿਚ੍ਚਾਦੀਨੇવ ਜਰਾ। ਨ ਹਿ ਜਰਾ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਹੋਤਿ।

    Jarāti sabhāvapaccattaṃ. Jīraṇatāti ākārabhāvaniddeso. Khaṇḍiccantiādayo tayo kālātikkame kiccaniddesā, pacchimā dve pakatiniddesā. Ayañhi jarāti iminā padena sabhāvato dīpitā. Tenassā idaṃ sabhāvapaccattaṃ. Jīraṇatāti iminā ākārato, tenassāyaṃ ākāraniddeso. Khaṇḍiccanti iminā kālātikkame dantanakhānaṃ khaṇḍitabhāvakaraṇakiccato. Pāliccanti iminā kesalomānaṃ palitabhāvakaraṇakiccato. Valittacatāti iminā maṃsaṃ milāpetvā tace valibhāvakaraṇakiccato. Tenassā ime khaṇḍiccantiādayo tayo kālātikkame kiccaniddesā. Tehi imesaṃ vikārānaṃ dassanavasena pākaṭībhūtā pākaṭajarā dassitā. Yatheva hi udakassa vā vātassa vā aggino vā tiṇarukkhādīnaṃ saṃbhaggapalibhaggatāya vā jhāmatāya vā gatamaggo pākaṭo hoti, na ca so gatamaggo tāneva udakādīni, evameva jarāya dantādīnaṃ khaṇḍiccādivasena gatamaggo pākaṭo, cakkhuṃ ummīletvāpi gayhati, na ca khaṇḍiccādīneva jarā. Na hi jarā cakkhuviññeyyā hoti.

    ਆਯੁਨੋ ਸਂਹਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਰਿਪਾਕੋਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਨ ਪਦੇਹਿ ਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਮੇਯੇવ ਅਭਿਬ੍ਯਤ੍ਤਾਯ ਆਯੁਕ੍ਖਯਚਕ੍ਖਾਦਿਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਪਰਿਪਾਕਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਪਕਤਿਯਾ ਦੀਪਿਤਾ, ਤੇਨਸ੍ਸਿਮੇ ਪਚ੍ਛਿਮਾ ਦ੍વੇ ਪਕਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਜਰਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਯੁ ਹਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਰਾ ‘‘ਆਯੁਨੋ ਸਂਹਾਨੀ’’ਤਿ ਫਲੂਪਚਾਰੇਨ વੁਤ੍ਤਾ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਦਹਰਕਾਲੇ ਸੁਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ ਸੁਖੁਮਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਸਯਂ ਸੁਖੇਨੇવ ਗਣ੍ਹਨਸਮਤ੍ਥਾਨਿ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਜਰਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਪਕ੍ਕਾਨਿ ਆਲੁਲ਼ਿਤਾਨਿ ਅવਿਸਦਾਨਿ, ਓਲ਼ਾਰਿਕਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਸਯਂ ਗਹੇਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਰਿਪਾਕੋ’’ਤਿ ਫਲੂਪਚਾਰੇਨੇવ વੁਤ੍ਤਾ।

    Āyunosaṃhāni indriyānaṃ paripākoti imehi pana padehi kālātikkameyeva abhibyattāya āyukkhayacakkhādiindriyaparipākasaṅkhātāya pakatiyā dīpitā, tenassime pacchimā dve pakatiniddesāti veditabbā. Tattha yasmā jaraṃ pattassa āyu hāyati, tasmā jarā ‘‘āyuno saṃhānī’’ti phalūpacārena vuttā. Yasmā ca daharakāle suppasannāni sukhumampi attano visayaṃ sukheneva gaṇhanasamatthāni cakkhādīni indriyāni jaraṃ pattassa paripakkāni āluḷitāni avisadāni, oḷārikampi attano visayaṃ gahetuṃ asamatthāni honti. Tasmā ‘‘indriyānaṃ paripāko’’ti phalūpacāreneva vuttā.

    ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਏવਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਜਰਾ ਪਾਕਟਾ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਤਿ ਦੁવਿਧਾ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਦਨ੍ਤਾਦੀਸੁ ਖਣ੍ਡਾਦਿਭਾવਦਸ੍ਸਨਤੋ ਰੂਪਧਮ੍ਮੇਸੁ ਜਰਾ ਪਾਕਟਜਰਾ ਨਾਮ। ਅਰੂਪਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਨ ਜਰਾ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ વਿਕਾਰਸ੍ਸ ਅਦਸ੍ਸਨਤੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਜਰਾ ਨਾਮ। ਤਤ੍ਥ ਯ੍વਾਯਂ ਖਣ੍ਡਾਦਿਭਾવੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਤਾਦਿਸਾਨਂ ਦਨ੍ਤਾਦੀਨਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ વਣ੍ਣੋਯੇવ। ਤਞ੍ਚ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਦਿਸ੍વਾ ਮਨੋਦ੍વਾਰੇਨ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ‘‘ਇਮੇ ਦਨ੍ਤਾ ਜਰਾਯ ਪਹਟਾ’’ਤਿ ਜਰਂ ਜਾਨਾਤਿ। ਉਦਕਟ੍ਠਾਨੇ ਬਦ੍ਧਾਨਿ ਗੋਸਿਙ੍ਗਾਦੀਨਿ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਉਦਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਭਾવਜਾਨਨਂ વਿਯ।

    Sā panesā evaṃ niddiṭṭhā sabbāpi jarā pākaṭā paṭicchannāti duvidhā hoti. Tattha dantādīsu khaṇḍādibhāvadassanato rūpadhammesu jarā pākaṭajarā nāma. Arūpadhammesu pana jarā tādisassa vikārassa adassanato paṭicchannajarā nāma. Tattha yvāyaṃ khaṇḍādibhāvo dissati, so tādisānaṃ dantādīnaṃ suviññeyyattā vaṇṇoyeva. Tañca cakkhunā disvā manodvārena cintetvā ‘‘ime dantā jarāya pahaṭā’’ti jaraṃ jānāti. Udakaṭṭhāne baddhāni gosiṅgādīni oloketvā heṭṭhā udakassa atthibhāvajānanaṃ viya.

    ਪੁਨ ਅવੀਚਿ ਸવੀਚੀਤਿ ਏવਮ੍ਪਿ ਅਯਂ ਜਰਾ ਦੁવਿਧਾ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਮਣਿਕਨਕਰਜਤਪવਾਲ਼ਚਨ੍ਦਸੂਰਿਯਾਦੀਨਂ ਮਨ੍ਦਦਸਕਾਦੀਸੁ ਪਾਣੀਨਂ વਿਯ ਚ ਪੁਪ੍ਫਫਲਪਲ੍ਲવਾਦੀਸੁ ਅਪਾਣੀਨਂ વਿਯ ਚ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ વਣ੍ਣવਿਸੇਸਾਦੀਨਂ ਦੁਬ੍ਬਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਜਰਾ ਅવੀਚਿਜਰਾ ਨਾਮ, ਨਿਰਨ੍ਤਰਜਰਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਪਨ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਸੁ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ વਣ੍ਣવਿਸੇਸਾਦੀਨਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਤ੍ਤਾ ਜਰਾ ਸવੀਚਿਜਰਾ ਨਾਮ।

    Puna avīci savīcīti evampi ayaṃ jarā duvidhā hoti. Tattha maṇikanakarajatapavāḷacandasūriyādīnaṃ mandadasakādīsu pāṇīnaṃ viya ca pupphaphalapallavādīsu apāṇīnaṃ viya ca antarantarā vaṇṇavisesādīnaṃ dubbiññeyyattā jarā avīcijarā nāma, nirantarajarāti attho. Tato aññesu pana yathāvuttesu antarantarā vaṇṇavisesādīnaṃ suviññeyyattā jarā savīcijarā nāma.

    ਤਤ੍ਥ ਸવੀਚਿਜਰਾ ਉਪਾਦਿਨ੍ਨਕਅਨੁਪਾਦਿਨ੍ਨਕવਸੇਨ ਏવਂ ਦੀਪੇਤਬ੍ਬਾ – ਦਹਰਕੁਮਾਰਕਾਨਞ੍ਹਿ ਪਠਮਮੇવ ਖੀਰਦਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇ ਥਿਰਾ। ਤੇਸੁ ਪਨ ਪਤਿਤੇਸੁ ਪੁਨ ਦਨ੍ਤਾ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਠਮਮੇવ ਸੇਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਜਰਾવਾਤੇਨ ਪਨ ਪਹਟਕਾਲੇ ਕਾਲ਼ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਕੇਸਾ ਪਨ ਪਠਮਮੇવ ਤਮ੍ਬਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕਾਲ਼ਕਾਪਿ ਸੇਤਕਾਪਿ। ਛવਿ ਪਨ ਸਲੋਹਿਤਕਾ ਹੋਤਿ। વਡ੍ਢਨ੍ਤਾਨਂ વਡ੍ਢਨ੍ਤਾਨਂ ਓਦਾਤਾਨਂ ਓਦਾਤਭਾવੋ, ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਕਾਲ਼ਕਭਾવੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ। ਜਰਾવਾਤੇਨ ਪਹਟਕਾਲੇ ਚ વਲਿਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਸਸ੍ਸਂ વਪਿਤਕਾਲੇ ਸੇਤਂ ਹੋਤਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਨੀਲਂ। ਜਰਾવਾਤੇਨ ਪਨ ਪਹਟਕਾਲੇ ਪਣ੍ਡਰਂ ਹੋਤਿ। ਅਮ੍ਬਙ੍ਕੁਰੇਨਾਪਿ ਦੀਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ ਏવ। ਸਾ ਪਨੇਸਾ ਖਨ੍ਧਪਰਿਪਾਕਲਕ੍ਖਣਾ ਜਰਾ, ਮਰਣੂਪਨਯਨਰਸਾ, ਯੋਬ੍ਬਨવਿਨਾਸਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਾ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਾਕਟਮੇવ। ਏવਂ ਭਗવਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨੇવ ਦੇਸੇਸਿ, ਦੇਸਨਾਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਯਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸਹਸ੍ਸੇਨ। ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਅਨੇਕਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਸਦਿਸਮੇવ।

    Tattha savīcijarā upādinnakaanupādinnakavasena evaṃ dīpetabbā – daharakumārakānañhi paṭhamameva khīradantā nāma uṭṭhahanti, na te thirā. Tesu pana patitesu puna dantā uṭṭhahanti, te paṭhamameva setā honti, jarāvātena pana pahaṭakāle kāḷakā honti. Kesā pana paṭhamameva tambāpi honti kāḷakāpi setakāpi. Chavi pana salohitakā hoti. Vaḍḍhantānaṃ vaḍḍhantānaṃ odātānaṃ odātabhāvo, kāḷakānaṃ kāḷakabhāvo paññāyati. Jarāvātena pahaṭakāle ca valiṃ gaṇhāti. Sabbampi sassaṃ vapitakāle setaṃ hoti, pacchā nīlaṃ. Jarāvātena pana pahaṭakāle paṇḍaraṃ hoti. Ambaṅkurenāpi dīpetuṃ vaṭṭati eva. Sā panesā khandhaparipākalakkhaṇā jarā, maraṇūpanayanarasā, yobbanavināsapaccupaṭṭhānā. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva. Evaṃ bhagavā idampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi, desanāpariyosāne ayampi brāhmaṇo arahatte patiṭṭhāsi saddhiṃ antevāsikasahassena. Aññesañca anekasahassānaṃ dhammacakkhuṃ udapādi. Sesaṃ vuttasadisameva.

    ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਜ੍ਜੋਤਿਕਾਯ ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ

    Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya

    ਪੁਣ੍ਣਕਮਾਣવਸੁਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Puṇṇakamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਚੂਲ਼ਨਿਦ੍ਦੇਸਪਾਲ਼ਿ • Cūḷaniddesapāḷi
    ੩. ਪੁਣ੍ਣਕਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾ • 3. Puṇṇakamāṇavapucchā
    ੩. ਪੁਣ੍ਣਕਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 3. Puṇṇakamāṇavapucchāniddeso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact