| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / सुत्तनिपात-अट्ठकथा • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
३. पुण्णकसुत्तवण्णना
3. Puṇṇakasuttavaṇṇanā
१०५०. अनेजन्ति पुण्णकसुत्तं। इमम्पि पुरिमनयेनेव मोघराजानं पटिक्खिपित्वा वुत्तं। तत्थ मूलदस्साविन्ति अकुसलमूलादिदस्साविं। इसयोति इसिनामका जटिला। यञ्ञन्ति देय्यधम्मं। अकप्पयिंसूति परियेसन्ति।
1050.Anejanti puṇṇakasuttaṃ. Imampi purimanayeneva mogharājānaṃ paṭikkhipitvā vuttaṃ. Tattha mūladassāvinti akusalamūlādidassāviṃ. Isayoti isināmakā jaṭilā. Yaññanti deyyadhammaṃ. Akappayiṃsūti pariyesanti.
१०५१. आसीसमानाति रूपादीनि पत्थयमाना। इत्थत्तन्ति इत्थभावञ्च पत्थयमाना, मनुस्सादिभावं इच्छन्ताति वुत्तं होति। जरं सिताति जरं निस्सिता। जरामुखेन चेत्थ सब्बवट्टदुक्खं वुत्तं। तेन वट्टदुक्खनिस्सिता ततो अपरिमुच्चमाना एव कप्पयिंसूति दीपेति।
1051.Āsīsamānāti rūpādīni patthayamānā. Itthattanti itthabhāvañca patthayamānā, manussādibhāvaṃ icchantāti vuttaṃ hoti. Jaraṃ sitāti jaraṃ nissitā. Jarāmukhena cettha sabbavaṭṭadukkhaṃ vuttaṃ. Tena vaṭṭadukkhanissitā tato aparimuccamānā eva kappayiṃsūti dīpeti.
१०५२. कच्चिस्सु ते भगवा यञ्ञपथे अप्पमत्ता, अतारुं जातिञ्च जरञ्च मारिसाति एत्थ यञ्ञोयेव यञ्ञपथो। इदं वुत्तं होति – कच्चि ते यञ्ञे अप्पमत्ता हुत्वा यञ्ञं कप्पयन्ता वट्टदुक्खमतरिंसूति।
1052.Kaccissu te bhagavā yaññapathe appamattā, atāruṃ jātiñca jarañca mārisāti ettha yaññoyeva yaññapatho. Idaṃ vuttaṃ hoti – kacci te yaññe appamattā hutvā yaññaṃ kappayantā vaṭṭadukkhamatariṃsūti.
१०५३. आसीसन्तीति रूपपटिलाभादयो पत्थेन्ति। थोमयन्तीति ‘‘सुयिट्ठं सुचि दिन्न’’न्तिआदिना नयेन यञ्ञादीनि पसंसन्ति। अभिजप्पन्तीति रूपादिपटिलाभाय वाचं भिन्दन्ति। जुहन्तीति देन्ति। कामाभिजप्पन्ति पटिच्च लाभन्ति रूपादिपटिलाभं पटिच्च पुनप्पुनं कामे एव अभिजप्पन्ति, ‘‘अहो वत अम्हाकं सियु’’न्ति वदन्ति, तण्हञ्च तत्थ वड्ढेन्तीति वुत्तं होति। याजयोगाति यागाधिमुत्ता। भवरागरत्ताति एवमिमेहि आसीसनादीहि भवरागेनेव रत्ता, भवरागरत्ता वा हुत्वा एतानि आसीसनादीनि करोन्ता नातरिंसु जातिआदिवट्टदुक्खं न उत्तरिंसूति।
1053.Āsīsantīti rūpapaṭilābhādayo patthenti. Thomayantīti ‘‘suyiṭṭhaṃ suci dinna’’ntiādinā nayena yaññādīni pasaṃsanti. Abhijappantīti rūpādipaṭilābhāya vācaṃ bhindanti. Juhantīti denti. Kāmābhijappanti paṭicca lābhanti rūpādipaṭilābhaṃ paṭicca punappunaṃ kāme eva abhijappanti, ‘‘aho vata amhākaṃ siyu’’nti vadanti, taṇhañca tattha vaḍḍhentīti vuttaṃ hoti. Yājayogāti yāgādhimuttā. Bhavarāgarattāti evamimehi āsīsanādīhi bhavarāgeneva rattā, bhavarāgarattā vā hutvā etāni āsīsanādīni karontā nātariṃsu jātiādivaṭṭadukkhaṃ na uttariṃsūti.
१०५४-५. अथकोचरहीति अथ इदानि को अञ्ञो अतारीति। सङ्खायाति ञाणेन वीमंसित्वा। परोपरानीति परानि च ओरानि च, परत्तभावसकत्तभावादीनि परानि च ओरानि चाति वुत्तं होति। विधूमोति कायदुच्चरितादिधूमविरहितो। अनीघोति रागादिईघविरहितो । अतारि सोति सो एवरूपो अरहा जातिजरं अतारि। सेसमेत्थ पाकटमेव।
1054-5.Athakocarahīti atha idāni ko añño atārīti. Saṅkhāyāti ñāṇena vīmaṃsitvā. Paroparānīti parāni ca orāni ca, parattabhāvasakattabhāvādīni parāni ca orāni cāti vuttaṃ hoti. Vidhūmoti kāyaduccaritādidhūmavirahito. Anīghoti rāgādiīghavirahito . Atāri soti so evarūpo arahā jātijaraṃ atāri. Sesamettha pākaṭameva.
एवं भगवा इमम्पि सुत्तं अरहत्तनिकूटेनेव देसेसि। देसनापरियोसाने अयम्पि ब्राह्मणो अरहत्ते पतिट्ठासि सद्धिं अन्तेवासिसहस्सेन, अञ्ञेसञ्च अनेकसतानं धम्मचक्खुं उदपादि। सेसं वुत्तसदिसमेवाति।
Evaṃ bhagavā imampi suttaṃ arahattanikūṭeneva desesi. Desanāpariyosāne ayampi brāhmaṇo arahatte patiṭṭhāsi saddhiṃ antevāsisahassena, aññesañca anekasatānaṃ dhammacakkhuṃ udapādi. Sesaṃ vuttasadisamevāti.
परमत्थजोतिकाय खुद्दक-अट्ठकथाय
Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya
सुत्तनिपात-अट्ठकथाय पुण्णकसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Suttanipāta-aṭṭhakathāya puṇṇakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / सुत्तनिपातपाळि • Suttanipātapāḷi / ३. पुण्णकमाणवपुच्छा • 3. Puṇṇakamāṇavapucchā
