| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදාන-අට්‌ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā |
2. පුණ්‌ණකත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා
2. Puṇṇakattheraapadānavaṇṇanā
29. දුතියාපදානෙ පබ්‌භාරකූටං නිස්‌සායාතිආදිකං ආයස්‌මතො පුණ්‌ණකත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. තත්‌ථ හිමවන්‌තෙ යක්‌ඛසෙනාපති හුත්‌වා පරිනිබ්‌බුතස්‌ස පච්‌චෙකබුද්‌ධස්‌ස ආළහනකරණමෙව නානත්‌තං. සෙසං පාඨානුසාරෙන සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව.
29. Dutiyāpadāne pabbhārakūṭaṃ nissāyātiādikaṃ āyasmato puṇṇakattherassa apadānaṃ. Tattha himavante yakkhasenāpati hutvā parinibbutassa paccekabuddhassa āḷahanakaraṇameva nānattaṃ. Sesaṃ pāṭhānusārena suviññeyyameva.
45. තතියාපදානෙ හිමවන්‌තස්‌සාවිදූරෙතිආදිකං ආයස්‌මතො මෙත්‌තගුත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. තත්‌ථ හිමවන්‌තසමීපෙ අසොකපබ්‌බතෙ සො තාපසො හුත්‌වා පණ්‌ණසාලායං වසන්‌තො සුමෙධසම්‌බුද්‌ධං දිස්‌වා පත්‌තං ගහෙත්‌වා සප්‌පිපූරණං විසෙසො. සෙසං පුඤ්‌ඤඵලානි ච සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යානෙව. අපදානගාථානං අත්‌ථො ච පාකටොයෙව.
45. Tatiyāpadāne himavantassāvidūretiādikaṃ āyasmato mettaguttherassa apadānaṃ. Tattha himavantasamīpe asokapabbate so tāpaso hutvā paṇṇasālāyaṃ vasanto sumedhasambuddhaṃ disvā pattaṃ gahetvā sappipūraṇaṃ viseso. Sesaṃ puññaphalāni ca suviññeyyāneva. Apadānagāthānaṃ attho ca pākaṭoyeva.
72. චතුත්‌ථාපදානෙ ගඞ්‌ගා භාගීරථී නාමාතිආදිකං ආයස්‌මතො ධොතකත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. තත්‍රාපි බ්‍රාහ්‌මණො හුත්‌වා භාගීරථීගඞ්‌ගාය තරමානෙ භික්‌ඛූ දිස්‌වා පසන්‌නමානසො සෙතුං කාරාපෙත්‌වා බුද්‌ධප්‌පමුඛස්‌ස භික්‌ඛුසඞ්‌ඝස්‌ස නිය්‍යාදිතභාවොයෙව විසෙසො. පුඤ්‌ඤඵලපරිදීපනගාථානං අත්‌ථො නයානුසාරෙන සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යොව.
72. Catutthāpadāne gaṅgā bhāgīrathī nāmātiādikaṃ āyasmato dhotakattherassa apadānaṃ. Tatrāpi brāhmaṇo hutvā bhāgīrathīgaṅgāya taramāne bhikkhū disvā pasannamānaso setuṃ kārāpetvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa niyyāditabhāvoyeva viseso. Puññaphalaparidīpanagāthānaṃ attho nayānusārena suviññeyyova.
100. පඤ්‌චමාපදානෙ හිමවන්‌තස්‌සාවිදූරෙතිආදිකං ආයස්‌මතො උපසිවත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. අයම්‌පි පුරිමබුද්‌ධෙසු කතාධිකාරො තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ විවට්‌ටූපනිස්‌සයානි පුඤ්‌ඤානි උපචිනන්‌තො පදුමුත්‌තරස්‌ස භගවතො කාලෙ කුලගෙහෙ නිබ්‌බත්‌තො විඤ්‌ඤුතං පත්‌තො ඝරාවාසං පහාය ඉසිපබ්‌බජ්‌ජං පබ්‌බජිත්‌වා හිමවන්‌තෙ පදුමුත්‌තරං භගවන්‌තං දිස්‌වා තිණසන්‌ථරං සන්‌ථරිත්‌වා තත්‌ථ නිසින්‌නස්‌ස භගවතො සාලපුප්‌ඵපූජං අකාසීති අයං විසෙසො, සෙසමුත්‌තානමෙව.
100. Pañcamāpadāne himavantassāvidūretiādikaṃ āyasmato upasivattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle kulagehe nibbatto viññutaṃ patto gharāvāsaṃ pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā himavante padumuttaraṃ bhagavantaṃ disvā tiṇasantharaṃ santharitvā tattha nisinnassa bhagavato sālapupphapūjaṃ akāsīti ayaṃ viseso, sesamuttānameva.
161. ඡට්‌ඨාපදානෙ මිගලුද්‌දො පුරෙ ආසින්‌තිආදිකං ආයස්‌මතො නන්‌දකත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. අයං කිර පදුමුත්‌තරස්‌ස භගවතො කාලෙ කරවිකසකුණො හුත්‌වා මධුරකූජිතං කරොන්‌තො සත්‌ථාරං පදක්‌ඛිණං අකාසි. අපරභාගෙ මයූරො හුත්‌වා අඤ්‌ඤතරස්‌ස පච්‌චෙකබුද්‌ධස්‌ස වසනගුහාද්‌වාරෙ පසන්‌නමානසො දිවසස්‌ස තික්‌ඛත්‌තුං මධුරෙන වස්‌සිතං වස්‌සි. එවං තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ පුඤ්‌ඤානි කත්‌වා අම්‌හාකං භගවතො කාලෙ සාවත්‌ථියං කුලගෙහෙ නිබ්‌බත්‌තො නන්‌දකොති ලද්‌ධනාමො සත්‌ථු සන්‌තිකෙ ධම්‌මං සුත්‌වා පබ්‌බජිත්‌වා විපස්‌සනං වඩ්‌ඪෙත්‌වා අරහත්‌තං පාපුණි. සො අපරභාගෙ අත්‌තනො පුබ්‌බකම්‌මං සරිත්‌වා සොමනස්‌සජාතො පුබ්‌බචරිතාපදානං පකාසෙන්‌තො මිගලුද්‌දො පුරෙ ආසින්‌තිආදිමාහ. තත්‌ථ පච්‌චෙකබුද්‌ධස්‌ස මණ්‌ඩපං කත්‌වා පදුමපුප්‌ඵෙහි ඡදනමෙව විසෙසො.
161. Chaṭṭhāpadāne migaluddo pure āsintiādikaṃ āyasmato nandakattherassa apadānaṃ. Ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle karavikasakuṇo hutvā madhurakūjitaṃ karonto satthāraṃ padakkhiṇaṃ akāsi. Aparabhāge mayūro hutvā aññatarassa paccekabuddhassa vasanaguhādvāre pasannamānaso divasassa tikkhattuṃ madhurena vassitaṃ vassi. Evaṃ tattha tattha bhave puññāni katvā amhākaṃ bhagavato kāle sāvatthiyaṃ kulagehe nibbatto nandakoti laddhanāmo satthu santike dhammaṃ sutvā pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. So aparabhāge attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento migaluddo pure āsintiādimāha. Tattha paccekabuddhassa maṇḍapaṃ katvā padumapupphehi chadanameva viseso.
183. සත්‌තමාපදානෙ පබ්‌භාරකූටං නිස්‌සායාතිආදිකං ආයස්‌මතො හෙමකත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. තත්‌ථාපි ඉසිපබ්‌බජ්‌ජං පබ්‌බජිත්‌වා හිමවන්‌තෙ වසන්‌තො පියදස්‌සිං භගවන්‌තං උපගතං දිස්‌වා රතනමයං පීඨං අත්‌ථරිත්‌වා අට්‌ඨාසි. තත්‌ථ නිසින්‌නස්‌ස කුම්‌භමත්‌තං ජම්‌බුඵලං ආහරිත්‌වා අදාසි. භගවා තස්‌ස චිත්‌තප්‌පසාදත්‌ථාය තං ඵලං පරිභුඤ්‌ජි. එත්‌තකමෙව විසෙසො.
183. Sattamāpadāne pabbhārakūṭaṃ nissāyātiādikaṃ āyasmato hemakattherassa apadānaṃ. Tatthāpi isipabbajjaṃ pabbajitvā himavante vasanto piyadassiṃ bhagavantaṃ upagataṃ disvā ratanamayaṃ pīṭhaṃ attharitvā aṭṭhāsi. Tattha nisinnassa kumbhamattaṃ jambuphalaṃ āharitvā adāsi. Bhagavā tassa cittappasādatthāya taṃ phalaṃ paribhuñji. Ettakameva viseso.
224. අට්‌ඨමාපදානෙ රාජාසි විජයො නාමාතිආදිකං ආයස්‌මතො තොදෙය්‍යත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. තත්‌ථ රාජාසි විජයො නාමාති දහරකාලතො පට්‌ඨාය සබ්‌බසඞ්‌ගාමෙසු ජිනතො, චතූහි සඞ්‌ගහවත්‌ථූහි ජනං රඤ්‌ජනතො අල්‌ලීයනතො විජයො නාම රාජා අහොසීති අත්‌ථො. කෙතුමතීපුරුත්‌තමෙති කෙතු වුච්‌චන්‌ති ධජපටාකා. අථ වා නගරසොභනත්‌ථාය නගරමජ්‌ඣෙ උස්‌සාපිතරතනතොරණානි, තෙ කෙතූ නිච්‌චං උස්‌සාපිතා සොභයමානා අස්‌සා අත්‌ථීති කෙතුමතී. පූරෙති ධනධඤ්‌ඤෙහි සබ්‌බජනානං මනන්‌ති පුරං. කෙතුමතී ච සා පුරඤ්‌ච සෙට්‌ඨට්‌ඨෙන උත්‌තමඤ්‌චෙති කෙතුමතීපුරුත්‌තමං, තස්‌මිං කෙතුමතීපුරුත්‌තමෙ. සූරො වික්‌කමසම්‌පන්‌නොති අභීතො වීරියසම්‌පන්‌නො විජයො නාම රාජා අජ්‌ඣාවසීති සම්‌බන්‌ධො. ඉත්‌ථං භූතං පුරඤ්‌ච සබ්‌බවත්‌ථුවාහනඤ්‌ච ඡඩ්‌ඩෙත්‌වා හිමවන්‌තං පවිසිත්‌වා ඉසිපබ්‌බජ්‌ජං පබ්‌බජිත්‌වා වසන්‌තො සුමෙධභගවන්‌තං දිස්‌වා සොමනස්‌සං උප්‌පාදෙත්‌වා චන්‌දනෙන පූජාකරණමෙව විසෙසො.
224. Aṭṭhamāpadāne rājāsi vijayo nāmātiādikaṃ āyasmato todeyyattherassa apadānaṃ. Tattha rājāsi vijayo nāmāti daharakālato paṭṭhāya sabbasaṅgāmesu jinato, catūhi saṅgahavatthūhi janaṃ rañjanato allīyanato vijayo nāma rājā ahosīti attho. Ketumatīpuruttameti ketu vuccanti dhajapaṭākā. Atha vā nagarasobhanatthāya nagaramajjhe ussāpitaratanatoraṇāni, te ketū niccaṃ ussāpitā sobhayamānā assā atthīti ketumatī. Pūreti dhanadhaññehi sabbajanānaṃ mananti puraṃ. Ketumatī ca sā purañca seṭṭhaṭṭhena uttamañceti ketumatīpuruttamaṃ, tasmiṃ ketumatīpuruttame. Sūro vikkamasampannoti abhīto vīriyasampanno vijayo nāma rājā ajjhāvasīti sambandho. Itthaṃ bhūtaṃ purañca sabbavatthuvāhanañca chaḍḍetvā himavantaṃ pavisitvā isipabbajjaṃ pabbajitvā vasanto sumedhabhagavantaṃ disvā somanassaṃ uppādetvā candanena pūjākaraṇameva viseso.
276. නවමාපදානෙ නගරෙ හංසවතියාතිආදිකං ආයස්‌මතො ජතුකණ්‌ණිත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං . තත්‌ථ සෙට්‌ඨිපුත්‌තො හුත්‌වා සුවණ්‌ණපාසාදෙ වසනභාවො ච පඤ්‌චහි කාමගුණෙහි සමඞ්‌ගී හුත්‌වා වසනභාවො ච සබ්‌බදෙසවාසීනං සබ්‌බසිප්‌පවිඤ්‌ඤූනඤ්‌ච ආගන්‌ත්‌වා සෙවනභාවො ච විසෙසො.
276. Navamāpadāne nagare haṃsavatiyātiādikaṃ āyasmato jatukaṇṇittherassa apadānaṃ . Tattha seṭṭhiputto hutvā suvaṇṇapāsāde vasanabhāvo ca pañcahi kāmaguṇehi samaṅgī hutvā vasanabhāvo ca sabbadesavāsīnaṃ sabbasippaviññūnañca āgantvā sevanabhāvo ca viseso.
330. දසමාපදානෙ හිමවන්‌තස්‌සාවිදූරෙතිආදිකං ආයස්‌මතො උදෙනත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. තත්‌ථ හිමවන්‌තසමීපෙ පදුමපබ්‌බතං නිස්‌සාය තාපසපබ්‌බජ්‌ජං පබ්‌බජිත්‌වා වසන්‌තෙන පදුමුත්‌තරස්‌ස භගවතො පදුමපුප්‌ඵං ගහෙත්‌වා පූජිතභාවොව විසෙසො. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
330. Dasamāpadāne himavantassāvidūretiādikaṃ āyasmato udenattherassa apadānaṃ. Tattha himavantasamīpe padumapabbataṃ nissāya tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā vasantena padumuttarassa bhagavato padumapupphaṃ gahetvā pūjitabhāvova viseso. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
එකචත්‌තාලීසමවග්‌ගවණ්‌ණනා සමත්‌තා.
Ekacattālīsamavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / අපදානපාළි • Apadānapāḷi
2. පුණ්‌ණකත්‌ථෙරඅපදානං • 2. Puṇṇakattheraapadānaṃ
3. මෙත්‌තගුත්‌ථෙරඅපදානං • 3. Mettaguttheraapadānaṃ
4. ධොතකත්‌ථෙරඅපදානං • 4. Dhotakattheraapadānaṃ
5. උපසීවත්‌ථෙරඅපදානං • 5. Upasīvattheraapadānaṃ
6. නන්‌දකත්‌ථෙරඅපදානං • 6. Nandakattheraapadānaṃ
7. හෙමකත්‌ථෙරඅපදානං • 7. Hemakattheraapadānaṃ
8. තොදෙය්‍යත්‌ථෙරඅපදානං • 8. Todeyyattheraapadānaṃ
9. ජතුකණ්‌ණිත්‌ථෙරඅපදානං • 9. Jatukaṇṇittheraapadānaṃ
10. උදෙනත්‌ථෙරඅපදානං • 10. Udenattheraapadānaṃ
