Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯવਤ੍ਥਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Puññakiriyavatthādikathāvaṇṇanā
ਅਪਚਿਤਿ ਏવ ਅਪਚਿਤਿਸਹਗਤਂ ਪੁਞ੍ਞਕਿਰਿਯਾવਤ੍ਥੁ ਯਥਾ ‘‘ਨਨ੍ਦਿਰਾਗਸਹਗਤਾ’’ਤਿ। ਅਪਚਿਤਿ વਾ ਚੇਤਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਕਧਮ੍ਮਾ ਕਾਯવਚੀਕਿਰਿਯਾ વਾ, ਤਂਸਹਿਤਾ ਚੇਤਨਾ ਅਪਚਿਤਿਸਹਗਤਂ। ਹਿਤਫਰਣੇਨਾਤਿ ਦੇਸਕੇ ਮੇਤ੍ਤਾਫਰਣੇਨ, ‘‘ਏવਂ ਮੇ ਹਿਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪવਤ੍ਤੇਨ ਹਿਤਚਿਤ੍ਤੇਨ વਾ। ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਾਞਾਣਂ ਦਿਟ੍ਠਿਜੁਕਮ੍ਮਂ। ਨਿਯਮਲਕ੍ਖਣਨ੍ਤਿ ਮਹਪ੍ਫਲਤਾਨਿਯਮਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣਂ। ਸੀਲਮਯੇ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਚਾਰਿਤ੍ਤવਸੇਨ। ਅਨવਜ੍ਜવਤ੍ਥੁਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਨ੍ਤੋ વਿਯ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਮਾਨੋਪਿ ਪਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੋਦਤੀਤਿ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਨਾ ਦਾਨਮਯੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ। ਭਾવੇਨ੍ਤੋਪੀਤਿ ਅਸਮਤ੍ਤਭਾવਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। ਸਮਤ੍ਤਾ ਹਿ ਅਪ੍ਪਨਾ ਹੋਤੀਤਿ। ਅਟ੍ਠੇવ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇ ਕਤ੍વਾਤਿ ਏਕਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮੇਕਂ ਪਠਮਚਿਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਤਾਦਿਸਾਨਿ ਅਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨਿ ਸਰਿਕ੍ਖਟ੍ਠੇਨ ਏਕੀਕਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਸੇਸਾਨਿਪੀਤਿ ਏવਂ ਅਟ੍ਠ ਕਤ੍વਾ।
Apaciti eva apacitisahagataṃ puññakiriyāvatthu yathā ‘‘nandirāgasahagatā’’ti. Apaciti vā cetanāsampayuttakadhammā kāyavacīkiriyā vā, taṃsahitā cetanā apacitisahagataṃ. Hitapharaṇenāti desake mettāpharaṇena, ‘‘evaṃ me hitaṃ bhavissatī’’ti pavattena hitacittena vā. Kammassakatāñāṇaṃ diṭṭhijukammaṃ. Niyamalakkhaṇanti mahapphalatāniyamassa lakkhaṇaṃ. Sīlamaye saṅgahaṃ gacchanti cārittavasena. Anavajjavatthuṃ pariccajanto viya abbhanumodamānopi parassa sampattiyā modatīti abbhanumodanā dānamaye saṅgahitā. Bhāventopīti asamattabhāvanaṃ sandhāyāha. Samattā hi appanā hotīti. Aṭṭheva koṭṭhāse katvāti ekassa sattassa ekasmiṃ khaṇe uppannamekaṃ paṭhamacittaṃ dassetvā aññāni tādisāni adassentena sabbāni tāni sarikkhaṭṭhena ekīkatāni honti, tathā sesānipīti evaṃ aṭṭha katvā.
ਕਾਮਾવਚਰਕੁਸਲવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Kāmāvacarakusalavaṇṇanā niṭṭhitā.