Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਪਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Apadāna-aṭṭhakathā |
੩-੫. ਪੁਣ੍ਣਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ
3-5. Puṇṇamantāṇiputtattheraapadānavaṇṇanā
ਅਜ੍ਝਾਯਕੋ ਮਨ੍ਤਧਰੋਤਿਆਦਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਪੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਪਦਾਨਂ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ વਿવਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਯਾਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਉਪਚਿਨਨ੍ਤੋ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇવ ਹਂਸવਤੀਨਗਰੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ વਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ। ਅਪਰਭਾਗੇ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰੇ ਭਗવਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੇ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਮਹਾਜਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ વਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਰਿਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਮਯਾਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏવਰੂਪੇਨ ਭવਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਦੇਸਨਾવਸਾਨੇ ਉਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਮਹਾਸਕ੍ਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏવਮਾਹ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਂ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਕਾਰੇਨ ਨ ਅਞ੍ਞਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍ਥੇਮਿ, ਯਥਾ ਪਨੇਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਤਮਦਿવਸਮਤ੍ਥਕੇ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪਿਤੋ, ਏવਂ ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਨਾਗਤੇ ਏਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭવੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਂ ਅਕਾਸਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਅਨਾਗਤਂ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਪਤ੍ਥਨਾਯ ਸਮਿਜ੍ਝਨਭਾવਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਅਨਾਗਤੇ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਮਤ੍ਥਕੇ ਗੋਤਮੋ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਤ੍વਂ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਅਗ੍ਗੋ ਭવਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ।
Ajjhāyakomantadharotiādikaṃ āyasmato puṇṇassa mantāṇiputtattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato uppattito puretarameva haṃsavatīnagare brāhmaṇamahāsālakule nibbattitvā anukkamena viññutaṃ patto. Aparabhāge padumuttare bhagavati uppajjitvā bodhaneyyānaṃ dhammaṃ desente heṭṭhā vuttanayena mahājanena saddhiṃ vihāraṃ gantvā parisapariyante nisīditvā dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ dhammakathikānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā ‘‘mayāpi anāgate evarūpena bhavituṃ vaṭṭatī’’ti cintetvā desanāvasāne uṭṭhitāya parisāya satthāraṃ upasaṅkamitvā nimantetvā heṭṭhā vuttanayena mahāsakkāraṃ katvā bhagavantaṃ evamāha – ‘‘bhante, ahaṃ iminā adhikārena na aññaṃ sampattiṃ patthemi, yathā paneso bhikkhu sattamadivasamatthake tumhehi dhammakathikānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapito, evaṃ ahampi anāgate ekassa buddhassa sāsane dhammakathikānaṃ aggo bhaveyya’’nti patthanaṃ akāsi. Satthā anāgataṃ oloketvā tassa patthanāya samijjhanabhāvaṃ disvā ‘‘anāgate kappasatasahassamatthake gotamo nāma buddho uppajjissati, tassa sāsane pabbajitvā tvaṃ dhammakathikānaṃ aggo bhavissasī’’ti byākāsi.
ਸੋ ਯਾવਤਾਯੁਕਂ ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਕਪ੍ਪਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਪੁਞ੍ਞਸਮ੍ਭਾਰਂ ਸਮ੍ਭਰਨ੍ਤੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਿਤ੍વਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਕਪਿਲવਤ੍ਥੁਨਗਰਸ੍ਸ ਅવਿਦੂਰੇ ਦੋਣવਤ੍ਥੁਨਾਮਕੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਕੁਲੇ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਪੁਣ੍ਣੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ। ਸੋ ਸਤ੍ਥਰਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਪਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਿਤવਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਰਾਜਗਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਲਦ੍ਧੂਪਸਮ੍ਪਦੋ ਪਧਾਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਾਤੁਲਤ੍ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਕਪਿਲવਤ੍ਥੁਸਾਮਨ੍ਤਾਯੇવ ਓਹਿਯਿਤ੍વਾ ਯੋਨਿਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੇ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ।
So yāvatāyukaṃ kalyāṇakammaṃ katvā tato cuto kappasatasahassaṃ puññasambhāraṃ sambharanto devamanussesu saṃsaritvā amhākaṃ bhagavato kāle kapilavatthunagarassa avidūre doṇavatthunāmake brāhmaṇagāme brāhmaṇamahāsālakule aññāsikoṇḍaññattherassa bhāgineyyo hutvā nibbatti. Tassa puṇṇoti nāmaṃ akaṃsu. So satthari abhisambodhiṃ patvā pavattitavaradhammacakke anukkamena rājagahaṃ upanissāya viharante aññāsikoṇḍaññassa santike pabbajitvā laddhūpasampado padhānamanuyuñjanto sabbaṃ pabbajitakiccaṃ matthakaṃ pāpetvā ‘‘dasabalassa santikaṃ gamissāmī’’ti mātulattherena saddhiṃ satthu santikaṃ āgantvā kapilavatthusāmantāyeva ohiyitvā yoniso manasikāre kammaṃ karonto nacirasseva vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi.
ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਥੇਰੋ ਤੇ ਦਸਕਥਾવਤ੍ਥੂਹਿ ਓવਦਿ। ਤੇਪਿ ਸਬ੍ਬੇ ਦਸਕਥਾવਤ੍ਥੂਹਿ ਓવਦਿਤਾ ਤਸ੍ਸ ਓવਾਦੇ ਠਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਿਚ੍ਚਂ ਮਤ੍ਥਕਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਞਤ੍વਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਹਂਸੁ – ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਮਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਦਸਨ੍ਨਞ੍ਚ ਕਥਾવਤ੍ਥੂਨਂ ਲਾਭਿਨੋ, ਸਮਯੋ ਦਾਨਿ ਨੋ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ, ਥੇਰੋ ਤੇਸਂ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਦਸਕਥਾવਤ੍ਥੁਲਾਭਿਤਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜਾਨਾਤਿ। ਅਹਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਦਸਕਥਾવਤ੍ਥੂਨਿ ਅਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾવ ਦੇਸੇਮਿ, ਮਯਿ ਚ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਂ ਪਰਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਮੇ ਗਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਯੁਤ੍ਤਂ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ, ਇਮੇ ਤਾવ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂ’’ਤਿ। ਅਥ ਤੇ ਏવਮਾਹ – ‘‘ਆવੁਸੋ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੁਰਤੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦਸਬਲਂ ਪਸ੍ਸਥ, ਮਮ વਚਨੇਨ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਾਦੇ વਨ੍ਦਥ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਗਤਮਗ੍ਗੇਨ ਆਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਤੇਪਿ ਥੇਰਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਜਾਤਿਭੂਮਿਰਟ੍ਠવਾਸਿਨੋ ਸਬ੍ਬੇ ਖੀਣਾਸવਾ ਸਬ੍ਬੇ ਦਸਕਥਾવਤ੍ਥੁਲਾਭਿਨੋ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਓવਾਦਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਥੇਰਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤਾ ਸਟ੍ਠਿਯੋਜਨਮਗ੍ਗਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਰਾਜਗਹੇ વੇਲ਼ੁવਨਮਹਾવਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਪਾਦੇ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗવਨ੍ਤਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸਮ੍ਮੋਦਿਤੁਨ੍ਤਿ ਭਗવਾ ਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਖਮਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਧੁਰਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਕੁਤੋ ਚ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਗਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਤੇਹਿ ‘‘ਜਾਤਿਭੂਮਿਤੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਜਾਤਿਭੂਮਿਯਂ ਜਾਤਿਭੂਮਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਨਂ ਏવਂ ਸਮ੍ਭਾવਿਤੋ ‘ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਕਥਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੫੨) ਦਸਕਥਾવਤ੍ਥੁਲਾਭਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਤੇਪਿ ‘‘ਪੁਣ੍ਣੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਆਰੋਚਯਿਂਸੁ।
Tassa pana puṇṇattherassa santike pabbajitā kulaputtā pañcasatā ahesuṃ. Thero te dasakathāvatthūhi ovadi. Tepi sabbe dasakathāvatthūhi ovaditā tassa ovāde ṭhatvā arahattaṃ pāpuṇitvā attano pabbajitakiccaṃ matthakappattaṃ ñatvā upajjhāyaṃ upasaṅkamitvā āhaṃsu – ‘‘bhante, mayaṃ pabbajitakiccassa matthakaṃ pattā, dasannañca kathāvatthūnaṃ lābhino, samayo dāni no dasabalaṃ passitu’’nti, thero tesaṃ vacanaṃ sutvā cintesi – ‘‘mayhaṃ dasakathāvatthulābhitaṃ satthā jānāti. Ahaṃ dhammaṃ desento dasakathāvatthūni amuñcitvāva desemi, mayi ca gacchante sabbepime bhikkhū maṃ parivāretvā gacchissanti, evaṃ me gaṇena saddhiṃ gantvā ayuttaṃ dasabalaṃ passituṃ, ime tāva dasabalaṃ passituṃ gacchantū’’ti. Atha te evamāha – ‘‘āvuso, tumhe purato gantvā dasabalaṃ passatha, mama vacanena tathāgatassa pāde vandatha, ahampi tumhākaṃ gatamaggena āgacchissāmī’’ti. Tepi therā sabbe dasabalassa jātibhūmiraṭṭhavāsino sabbe khīṇāsavā sabbe dasakathāvatthulābhino upajjhāyassa ovādaṃ acchinditvā theraṃ vanditvā anupubbena cārikaṃ carantā saṭṭhiyojanamaggaṃ atikkamma rājagahe veḷuvanamahāvihāraṃ gantvā dasabalassa pāde vanditvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Āciṇṇaṃ kho panetaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ āgantukehi bhikkhūhi saddhiṃ paṭisammoditunti bhagavā tehi saddhiṃ ‘‘kacci, bhikkhave, khamanīya’’ntiādinā nayena madhurapaṭisanthāraṃ katvā ‘‘kuto ca tumhe, bhikkhave, āgatatthā’’ti pucchitvā puna tehi ‘‘jātibhūmito’’ti vutte ‘‘ko nu kho, bhikkhave, jātibhūmiyaṃ jātibhūmakānaṃ bhikkhūnaṃ sabrahmacārīnaṃ evaṃ sambhāvito ‘attanā ca appiccho appicchakathañca bhikkhūnaṃ kattā’’’ti (ma. ni. 1.252) dasakathāvatthulābhiṃ bhikkhuṃ pucchi. Tepi ‘‘puṇṇo nāma, bhante, āyasmā mantāṇiputto’’ti ārocayiṃsu.
ਤੇਸਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰਂ ਦਸ੍ਸਨਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ। ਅਥ ਸਤ੍ਥਾ ਰਾਜਗਹਤੋ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਪੁਣ੍ਣਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਦਸਬਲਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਆਗਤਭਾવਂ ਸੁਤ੍વਾ ‘‘ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੋਗਨ੍ਧਕੁਟਿਯਂਯੇવ ਤਥਾਗਤਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ। ਥੇਰੋ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍વਾ ਦਸਬਲਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥਾਯ ਅਨ੍ਧવਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਦਿવਾવਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋਪਿ ਤਸ੍ਸਾਗਮਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸੀਸਾਨੁਲੋਕਿਕੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਓਕਾਸਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਥੇਰੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਤ੍વਾ ਤਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕ੍ਕਮਂ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੫੭) ਪੁਚ੍ਛਿ। ਸੋਪਿਸ੍ਸ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ਰਥવਿਨੀਤੂਪਮਾਯ ਅਤਿવਿਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਰਾਧੇਸਿ। ਤੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਸਮਨੁਮੋਦਿਂਸੁ।
Tesaṃ kathaṃ sutvā āyasmā sāriputto theraṃ dassanakāmo ahosi. Atha satthā rājagahato sāvatthiṃ agamāsi. Puṇṇattheropi dasabalassa tattha āgatabhāvaṃ sutvā ‘‘satthāraṃ passissāmī’’ti gantvā antogandhakuṭiyaṃyeva tathāgataṃ sampāpuṇi. Satthā tassa dhammaṃ desesi. Thero dhammaṃ sutvā dasabalaṃ vanditvā paṭisallānatthāya andhavanaṃ gantvā aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisīdi. Sāriputtattheropi tassāgamanaṃ sutvā sīsānulokiko gantvā okāsaṃ sallakkhetvā tasmiṃ rukkhamūle nisinnakaṃ upasaṅkamitvā therena saddhiṃ sammoditvā taṃ visuddhikkamaṃ (ma. ni. 1.257) pucchi. Sopissa pucchitapucchitaṃ byākaronto rathavinītūpamāya ativiya cittaṃ ārādhesi. Te aññamaññassa subhāsitaṃ samanumodiṃsu.
੪੩੪. ਅਥ ਨਂ ਸਤ੍ਥਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਥੇਰਂ ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ , ਮਮ ਸਾવਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਪੁਣ੍ਣੋ’’ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੮੮, ੧੯੬) ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ। ਸੋ ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਂ ਸਰਿਤ੍વਾ ਸੋਮਨਸ੍ਸવਸੇਨ ਪੁਬ੍ਬਚਰਿਤਾਪਦਾਨਂ વਿਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਅਜ੍ਝਾਯਕੋਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝਾਯਕੋਤਿ ਅਨੇਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ વਾਚੇਤਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਤਾ। ਮਨ੍ਤਧਰੋਤਿ ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਧਾਰੇਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, વੇਦਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥવੇਦਸ੍ਸ ਸਜ੍ਝਾਯਨਸવਨਦਾਨਾਨਂ વਸੇਨ ਧਾਰੇਤਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਿਣ੍ਣਂ વੇਦਾਨਨ੍ਤਿ ਇਰੁવੇਦਯਜੁવੇਦਸਾਮવੇਦਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ વੇਦਾਨਂ ਞਾਣੇਨ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਤਾ ‘‘વੇਦੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮੇਸੁ ਤੀਸੁ વੇਦਗਨ੍ਥੇਸੁ ਪਾਰਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ । ਪੁਰਕ੍ਖਤੋਮ੍ਹਿ ਸਿਸ੍ਸੇਹੀਤਿ ਮਮ ਨਿਚ੍ਚਪਰਿવਾਰਭੂਤੇਹਿ ਸਿਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿવੁਤੋ ਅਹਂ ਅਮ੍ਹਿ। ਉਪਗਚ੍ਛਿਂ ਨਰੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਨਰਾਨਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਂ, ਸਮੀਪਂ ਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।
434. Atha naṃ satthā aparabhāge bhikkhusaṅghassa majjhe nisinno theraṃ ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave , mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ dhammakathikānaṃ yadidaṃ puṇṇo’’ti (a. ni. 1.188, 196) etadagge ṭhapesi. So pubbakammaṃ saritvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ vibhāvento ajjhāyakotiādimāha. Tattha ajjhāyakoti anekabrāhmaṇānaṃ vācetā sikkhāpetā. Mantadharoti mantānaṃ dhāretāti attho, vedasaṅkhātassa catutthavedassa sajjhāyanasavanadānānaṃ vasena dhāretāti vuttaṃ hoti. Tiṇṇaṃ vedānanti iruvedayajuvedasāmavedasaṅkhātānaṃ tiṇṇaṃ vedānaṃ ñāṇena dhāretabbatā ‘‘vedo’’ti laddhanāmesu tīsu vedaganthesu pāraṃ pariyosānaṃ gatoti attho . Purakkhatomhi sissehīti mama niccaparivārabhūtehi sissehi parivuto ahaṃ amhi. Upagacchiṃ naruttamanti narānaṃ uttamaṃ bhagavantaṃ upasaṅkamiṃ, samīpaṃ gatoti attho. Sesaṃ suviññeyyameva.
੪੩੮. ਅਭਿਧਮ੍ਮਨਯਞ੍ਞੂਹਨ੍ਤਿ ਅਹਂ ਤਦਾ ਤਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕਾਲੇ ਅਭਿਧਮ੍ਮਨਯਕੋવਿਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਥਾવਤ੍ਥੁવਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾਤਿ ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪ੍ਪਕਰਣੇ વਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਛੇਕੋ, ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਕਥਾਦੀਸੁ ਦਸਸੁ ਕਥਾવਤ੍ਥੂਸੁ વਾ ਛੇਕੋ, ਤਾਯ ਕਥਾવਤ੍ਥੁવਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਯਤਿਜਨਾਨਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾਨ ਬੋਧੇਤ੍વਾਨ ਅਨਾਸવੋ ਨਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ વਿਹਰਾਮਿ વਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਮਿ।
438.Abhidhammanayaññūhanti ahaṃ tadā tassa buddhassa kāle abhidhammanayakovidoti attho. Kathāvatthuvisuddhiyāti kathāvatthuppakaraṇe visuddhiyā cheko, appicchasantuṭṭhikathādīsu dasasu kathāvatthūsu vā cheko, tāya kathāvatthuvisuddhiyā sabbesaṃ yatijanānaṃ paṇḍitānaṃ viññāpetvāna bodhetvāna anāsavo nikkileso viharāmi vāsaṃ kappemi.
੪੩੯. ਇਤੋ ਪਞ੍ਚਸਤੇ ਕਪ੍ਪੇਤਿ ਇਤੋ ਪਞ੍ਚਬੁਦ੍ਧਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਤੋ ਭਦ੍ਦਕਪ੍ਪਤੋ ਪਞ੍ਚਸਤੇ ਕਪ੍ਪੇ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਕਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਾਕਟਾ ਚਕ੍ਕਰਤਨਾਦਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਰਤਨੇਹਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਾਦਿਚਤੁਦੀਪਮ੍ਹਿ ਇਸ੍ਸਰਾ ਪਧਾਨਾ ਚਤੁਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਰਾਜਾਨੋ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવਾਤਿ।
439.Ito pañcasate kappeti ito pañcabuddhapaṭimaṇḍitato bhaddakappato pañcasate kappe suppakāsakā suṭṭhu pākaṭā cakkaratanādi sattahi ratanehi sampannā jambudīpādicatudīpamhi issarā padhānā caturo cattāro cakkavattirājāno ahesunti attho. Sesaṃ vuttanayamevāti.
ਪੁਣ੍ਣਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨવਣ੍ਣਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Puṇṇamantāṇiputtattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਅਪਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Apadānapāḷi / ੩-੫. ਪੁਣ੍ਣਮਨ੍ਤਾਣਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਅਪਦਾਨਂ • 3-5. Puṇṇamantāṇiputtattheraapadānaṃ