| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
10. පුණ්‌ණමසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Puṇṇamasuttavaṇṇanā
82. දසමෙ තදහුපොසථෙතිආදි පවාරණසුත්‌තෙ විත්‌ථාරිතමෙව. කිඤ්‌චිදෙව දෙසන්‌ති කිඤ්‌චි කාරණං. සකෙ ආසනෙ නිසීදිත්‌වා පුච්‌ඡ යදාකඞ්‌ඛසීති කස්‌මා එවමාහ? සො කිර භික්‌ඛු පඤ්‌චසතභික්‌ඛුපරිවාරො. ආචරියෙ පන ඨිතකෙ පුච්‌ඡන්‌තෙ සචෙ තෙ භික්‌ඛූ නිසීදන්‌ති, සත්‌ථරි ගාරවං කතං හොති, ආචරියෙ අගාරවං. සචෙ උට්‌ඨහන්‌ති, ආචරියෙ ගාරවං කතං හොති, සත්‌ථරි අගාරවං. ඉති නෙසං චිත්‌තං අනෙකග්‌ගං භවිස්‌සති, දෙසනං සම්‌පටිච්‌ඡිතුං න සක්‌ඛිස්‌සන්‌ති. තස්‌මිං පන නිසීදිත්‌වා පුච්‌ඡන්‌තෙ තෙසං චිත්‌තං එකග්‌ගං භවිස්‌සති, දෙසනං සම්‌පටිච්‌ඡිතුං සක්‌ඛිස්‌සන්‌තීති ඤත්‌වා භගවා එවමාහ. ඉමෙ නු ඛො, භන්‌තෙති අයං ථෙරො පඤ්‌චන්‌නං භික්‌ඛුසතානං ආචරියො, පඤ්‌චක්‌ඛන්‌ධමත්‌තම්‌පි නප්‌පජානාතීති න වත්‌තබ්‌බො. පඤ්‌හං පුච්‌ඡන්‌තෙන පන ‘‘ඉමෙ පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධා, න අඤ්‌ඤෙ’’ති එවං ජානන්‌තෙන විය හුත්‌වා පුච්‌ඡිතුං න වට්‌ටති, තස්‌මා අජානන්‌තො විය පුච්‌ඡති. තෙපි චස්‌ස අන්‌තෙවාසිකා ‘‘අම්‌හාකං ආචරියො ‘අහං ජානාමී’ති න කථෙති, සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණෙන පන සද්‌ධිං සංසන්‌දිත්‌වාව කථෙතී’’ති සොතබ්‌බං සද්‌ධාතබ්‌බං මඤ්‌ඤිස්‌සන්‌තීතිපි අජානන්‌තො විය පුච්‌ඡති.
82. Dasame tadahuposathetiādi pavāraṇasutte vitthāritameva. Kiñcideva desanti kiñci kāraṇaṃ. Sake āsane nisīditvā puccha yadākaṅkhasīti kasmā evamāha? So kira bhikkhu pañcasatabhikkhuparivāro. Ācariye pana ṭhitake pucchante sace te bhikkhū nisīdanti, satthari gāravaṃ kataṃ hoti, ācariye agāravaṃ. Sace uṭṭhahanti, ācariye gāravaṃ kataṃ hoti, satthari agāravaṃ. Iti nesaṃ cittaṃ anekaggaṃ bhavissati, desanaṃ sampaṭicchituṃ na sakkhissanti. Tasmiṃ pana nisīditvā pucchante tesaṃ cittaṃ ekaggaṃ bhavissati, desanaṃ sampaṭicchituṃ sakkhissantīti ñatvā bhagavā evamāha. Ime nu kho, bhanteti ayaṃ thero pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ ācariyo, pañcakkhandhamattampi nappajānātīti na vattabbo. Pañhaṃ pucchantena pana ‘‘ime pañcupādānakkhandhā, na aññe’’ti evaṃ jānantena viya hutvā pucchituṃ na vaṭṭati, tasmā ajānanto viya pucchati. Tepi cassa antevāsikā ‘‘amhākaṃ ācariyo ‘ahaṃ jānāmī’ti na katheti, sabbaññutaññāṇena pana saddhiṃ saṃsanditvāva kathetī’’ti sotabbaṃ saddhātabbaṃ maññissantītipi ajānanto viya pucchati.
ඡන්‌දමූලකාති තණ්‌හාඡන්‌දමූලකා. න ඛො භික්‌ඛු තඤ්‌ඤෙව උපාදානං තෙ පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධාති යස්‌මා ඡන්‌දරාගමත්‌තං පඤ්‌චක්‌ඛන්‌ධා න හොති, තස්‌මා ඉදං වුත්‌තං. යස්‌මා පන සහජාතතො වා ආරම්‌මණතො වා ඛන්‌ධෙ මුඤ්‌චිත්‌වා උපාදානං නත්‌ථි, තස්‌මා නාපි අඤ්‌ඤත්‍ර පඤ්‌චහි උපාදානක්‌ඛන්‌ධෙහි උපාදානන්‌ති වුත්‌තං. තණ්‌හාසම්‌පයුත්‌තස්‌මිඤ්‌හි චිත්‌තෙ වත්‌තමානෙ තංචිත්‌තසමුට්‌ඨානරූපං රූපක්‌ඛන්‌ධො, ඨපෙත්‌වා තං තණ්‌හං සෙසා අරූපධම්‌මා චත්‌තාරො ඛන්‌ධාති සහජාතතොපි ඛන්‌ධෙ මුඤ්‌චිත්‌වා උපාදානං නත්‌ථි. උපාදානස්‌ස පන රූපාදීසු අඤ්‌ඤතරං ආරම්‌මණං කත්‌වා උප්‌පජ්‌ජනතො ආරම්‌මණතොපි පඤ්‌චක්‌ඛන්‌ධෙ මුඤ්‌චිත්‌වා උපාදානං නත්‌ථි. ඡන්‌දරාගවෙමත්‌තතාති ඡන්‌දරාගනානත්‌තං. එවං ඛො භික්‌ඛූති එවං රූපාරම්‌මණස්‌ස ඡන්‌දරාගස්‌ස වෙදනාදීසු අඤ්‌ඤතරං ආරම්‌මණං අකරණතො සියා ඡන්‌දරාගවෙමත්‌තතා. ඛන්‌ධාධිවචනන්‌ති ඛන්‌ධාති අයං පඤ්‌ඤත්‌ති. අයං පන අනුසන්‌ධි න ඝටියති, කිඤ්‌චාපි න ඝටියති, සානුසන්‌ධිකාව පුච්‌ඡා, සානුසන්‌ධිකං විස්‌සජ්‌ජනං. අයඤ්‌හි ථෙරො තෙසං තෙසං භික්‌ඛූනං අජ්‌ඣාසයෙන පුච්‌ඡති, සත්‌ථාපි තෙසං තෙසං අජ්‌ඣාසයෙනෙව විස්‌සජ්‌ජෙති. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙව. දසමං.
Chandamūlakāti taṇhāchandamūlakā. Na kho bhikkhu taññeva upādānaṃ te pañcupādānakkhandhāti yasmā chandarāgamattaṃ pañcakkhandhā na hoti, tasmā idaṃ vuttaṃ. Yasmā pana sahajātato vā ārammaṇato vā khandhe muñcitvā upādānaṃ natthi, tasmā nāpi aññatra pañcahiupādānakkhandhehi upādānanti vuttaṃ. Taṇhāsampayuttasmiñhi citte vattamāne taṃcittasamuṭṭhānarūpaṃ rūpakkhandho, ṭhapetvā taṃ taṇhaṃ sesā arūpadhammā cattāro khandhāti sahajātatopi khandhe muñcitvā upādānaṃ natthi. Upādānassa pana rūpādīsu aññataraṃ ārammaṇaṃ katvā uppajjanato ārammaṇatopi pañcakkhandhe muñcitvā upādānaṃ natthi. Chandarāgavemattatāti chandarāganānattaṃ. Evaṃ kho bhikkhūti evaṃ rūpārammaṇassa chandarāgassa vedanādīsu aññataraṃ ārammaṇaṃ akaraṇato siyā chandarāgavemattatā. Khandhādhivacananti khandhāti ayaṃ paññatti. Ayaṃ pana anusandhi na ghaṭiyati, kiñcāpi na ghaṭiyati, sānusandhikāva pucchā, sānusandhikaṃ vissajjanaṃ. Ayañhi thero tesaṃ tesaṃ bhikkhūnaṃ ajjhāsayena pucchati, satthāpi tesaṃ tesaṃ ajjhāsayeneva vissajjeti. Sesaṃ sabbattha uttānameva. Dasamaṃ.
ඉමස්‌ස ච පන වග්‌ගස්‌ස එකෙකස්‌මිං සුත්‌තෙ පඤ්‌චසතා පඤ්‌චසතා භික්‌ඛූ අරහත්‌තං පත්‌තාති.
Imassa ca pana vaggassa ekekasmiṃ sutte pañcasatā pañcasatā bhikkhū arahattaṃ pattāti.
ඛජ්‌ජනීයවග්‌ගො අට්‌ඨමො.
Khajjanīyavaggo aṭṭhamo.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 10. පුණ්‌ණමසුත්‌තං • 10. Puṇṇamasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 10. පුණ්‌ණමසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Puṇṇamasuttavaṇṇanā
