| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៥-៦. បុណ្ណសុត្តាទិវណ្ណនា
5-6. Puṇṇasuttādivaṇṇanā
៨៨-៨៩. តន្តិ ចក្ខុរូបទ្វយំ។ តេនាហ ‘‘ចក្ខុញ្ចេវ រូបញ្ចា’’តិ។ នន្ទិសមុទយាតិ នន្ទិយា សមុទយតណ្ហាយ សេសការណេហិ នន្ទិយា សមុទិតិ សមោធានំ នន្ទិសមុទយោ, តស្មា នន្ទិសមុទយា។ តេនាហ ‘‘តណ្ហាយ សមោធានេនា’’តិ។ បញ្ចក្ខន្ធសង្ខាតស្ស ទុក្ខស្ស សមោធានេន សមុទិតិ បវត្តិយេវាតិ សហ សមុទយេន ទុក្ខស្ស ទស្សិតត្តា ‘‘វដ្ដំ មត្ថកំ បាបេត្វា’’តិ វុត្តំ។ និរោធូបាយេន សទ្ធិំ និរោធស្ស ទស្សិតត្តា ‘‘វិវដ្ដំ មត្ថកំ បាបេត្វា’’តិ។ បុច្ឆានុសន្ធិអាទីសុ អញ្ញតរោ ន ហោតីតិ អាហ – ‘‘បាដិយេក្កោ អនុសន្ធី’’តិ។
88-89.Tanti cakkhurūpadvayaṃ. Tenāha ‘‘cakkhuñceva rūpañcā’’ti. Nandisamudayāti nandiyā samudayataṇhāya sesakāraṇehi nandiyā samuditi samodhānaṃ nandisamudayo, tasmā nandisamudayā. Tenāha ‘‘taṇhāya samodhānenā’’ti. Pañcakkhandhasaṅkhātassa dukkhassa samodhānena samuditi pavattiyevāti saha samudayena dukkhassa dassitattā ‘‘vaṭṭaṃ matthakaṃ pāpetvā’’ti vuttaṃ. Nirodhūpāyena saddhiṃ nirodhassa dassitattā ‘‘vivaṭṭaṃ matthakaṃ pāpetvā’’ti. Pucchānusandhiādīsu aññataro na hotīti āha – ‘‘pāṭiyekko anusandhī’’ti.
ចណ្ឌាតិ កោធនា។ ទុដ្ឋាតិ ទោសវន្តោតិ អត្ថោ។ កិព្ពិសាតិ បាបា។ កក្ខឡាតិ ទារុណា។ ឃដិកមុគ្គរេនាតិ ឯកស្មិំ បក្ខេ ឃដិកំ ទស្សេត្វា កតេន រស្សទណ្ឌេន។ សត្តានំ សសនតោ សត្ថំ, តតោ ឯវ ជីវិតស្ស ហរណតោ ហារកញ្ចាតិ សត្ថហារកំ។ ឥន្ទ្រិយសំវរោ ‘‘ទមោ’’តិ វុត្តោ មនច្ឆដ្ឋានំ ឥន្ទ្រិយានំ ទមនតោ។ បញ្ញា ‘‘ទមោ’’តិ វុត្តា កិលេសវិសេវិតានំ ទមនតោ វូបសមនតោ។ ឧបោសថកម្មំ ‘‘ទមោ’’តិ វុត្តំ កាយទ្វារាទីហិ ឧប្បជ្ជនកអសមស្ស ទមនតោ។ ខន្តិ ‘‘ទមោ’’តិ វេទិតព្ពា អក្ខន្តិយា ទមនតោ វូបសមនតោ។ តេនាហ ‘‘ឧបសមោតិ តស្សេវ វេវចន’’ន្តិ។
Caṇḍāti kodhanā. Duṭṭhāti dosavantoti attho. Kibbisāti pāpā. Kakkhaḷāti dāruṇā. Ghaṭikamuggarenāti ekasmiṃ pakkhe ghaṭikaṃ dassetvā katena rassadaṇḍena. Sattānaṃ sasanato satthaṃ, tato eva jīvitassa haraṇato hārakañcāti satthahārakaṃ. Indriyasaṃvaro ‘‘damo’’ti vutto manacchaṭṭhānaṃ indriyānaṃ damanato. Paññā ‘‘damo’’ti vuttā kilesavisevitānaṃ damanato vūpasamanato. Uposathakammaṃ ‘‘damo’’tivuttaṃ kāyadvārādīhi uppajjanakaasamassa damanato. Khanti ‘‘damo’’ti veditabbā akkhantiyā damanato vūpasamanato. Tenāha ‘‘upasamoti tasseva vevacana’’nti.
ឯត្ថាតិ សុនាបរន្តជនបទេ។ ឯតេ ទ្វេតិ អយំ បុណ្ណត្ថេរោ តស្ស កនិដ្ឋោតិ ឯតេ ទ្វេ ភាតរោ។ អាហច្ច អដ្ឋាសិ ឧឡារំ ពុទ្ធារម្មណំ បីតិំ ឧប្បាទេត្វា។ សត្ត សីហនាទេ នទិត្វាតិ មម្មច្ឆេទកានម្បិ អក្កោសបរិភាសានំ ខមនេ សន្តោសាភាវទីបនំ, បាណិប្បហារស្ស, លេឌ្ឌុប្បហារស្ស, ទណ្ឌប្បហារស្ស, សត្ថប្បហារស្ស, ជីវិតវោរោបនស្ស, ខមនេ សន្តោសាភាវទីបនញ្ចាតិ ឯវំ សត្ត សីហនាទេ នទិត្វា។ ចតូសុ ឋានេសុ វសិតត្តា បាឡិយំ វសនដ្ឋានំ អនុទ្ទេសិកំ កត្វា ‘‘សុនាបរន្តស្មិំ ជនបទេ វិហរតិ’’ឥច្ចេវ វុត្តំ។
Etthāti sunāparantajanapade. Ete dveti ayaṃ puṇṇatthero tassa kaniṭṭhoti ete dve bhātaro. Āhacca aṭṭhāsi uḷāraṃ buddhārammaṇaṃ pītiṃ uppādetvā. Satta sīhanāde naditvāti mammacchedakānampi akkosaparibhāsānaṃ khamane santosābhāvadīpanaṃ, pāṇippahārassa, leḍḍuppahārassa, daṇḍappahārassa, satthappahārassa, jīvitavoropanassa, khamane santosābhāvadīpanañcāti evaṃ satta sīhanāde naditvā. Catūsu ṭhānesu vasitattā pāḷiyaṃ vasanaṭṭhānaṃ anuddesikaṃ katvā ‘‘sunāparantasmiṃ janapade viharati’’icceva vuttaṃ.
ចតូសុ ឋានេសូតិ អព្ពុហត្ថបព្ពតេ, សមុទ្ទគិរិវិហារេ, មាតុលគិរិម្ហិ, មកុឡការាមវិហារេតិ ឥមេសុ ចតូសុ ឋានេសុ។ តន្តិ ចង្កមំ អារុយ្ហ កោចិ ភិក្ខុ ចង្កមិតុំ សមត្ថោ នត្ថិ មហតា សមុទ្ទបរិស្សយេន ភាវនាមនសិការស្ស អនភិសម្ភុណនតោ។ ឧប្បាតិកន្តិ ឧប្បាតករំ មហាសង្ខោភំ ឧដ្ឋបេត្វា។ សម្មុខេតិ អនិលបទេសេ។ បដិវេទេសុន្តិ បវេទេសុំ។
Catūsu ṭhānesūti abbuhatthapabbate, samuddagirivihāre, mātulagirimhi, makuḷakārāmavihāreti imesu catūsu ṭhānesu. Tanti caṅkamaṃ āruyha koci bhikkhu caṅkamituṃ samattho natthi mahatā samuddaparissayena bhāvanāmanasikārassa anabhisambhuṇanato. Uppātikanti uppātakaraṃ mahāsaṅkhobhaṃ uṭṭhapetvā. Sammukheti anilapadese. Paṭivedesunti pavedesuṃ.
អារទ្ធកាលតោ បដ្ឋាយាតិ មណ្ឌលមាឡស្ស កាតុំ បថវីមិតកាលតោ បភុតិ។ សច្ចពន្ធេន បញ្ចសតានិ បរិបូរេតុំ ‘‘ឯកូនបញ្ចសតាន’’ន្តិ វុត្តំ។ គន្ធកុដិន្តិ ជេតវនមហាវិហារេ មហាគន្ធកុដិំ។
Āraddhakālato paṭṭhāyāti maṇḍalamāḷassa kātuṃ pathavīmitakālato pabhuti. Saccabandhena pañcasatāni paripūretuṃ ‘‘ekūnapañcasatāna’’nti vuttaṃ. Gandhakuṭinti jetavanamahāvihāre mahāgandhakuṭiṃ.
សច្ចពន្ធនាមោតិ សច្ចពន្ធេ បព្ពតេ ចិរនិវាសិតាយ ‘‘សច្ចពន្ធោ’’ត្វេវ លទ្ធនាមោ។ អរហត្តំ បាបុណីតិ បញ្ចាភិញ្ញាបរិវារំ អរហត្តំ អធិគច្ឆិ។ តេនាហ ‘‘មគ្គេនេវស្ស អភិញ្ញា អាគតា’’តិ។
Saccabandhanāmoti saccabandhe pabbate ciranivāsitāya ‘‘saccabandho’’tveva laddhanāmo. Arahattaṃ pāpuṇīti pañcābhiññāparivāraṃ arahattaṃ adhigacchi. Tenāha ‘‘maggenevassa abhiññā āgatā’’ti.
តស្មិំ សន្និបតិតា មហាជនា កេចិ សោតាបន្នា, កេចិ សកទាគាមិនោ, កេចិ អនាគាមិនោ, កេចិ អរហន្តោ អហេសុំ។ តត្ថាបិ កេចិ តេវិជ្ជា, កេចិ ឆឡភិញ្ញា, កេចិ បដិសម្ភិទប្បត្តា អហេសុំ។ តំ សន្ធាយ វុត្តំ ‘‘មហាជនស្ស ពន្ធនមោក្ខោ ជាតោ’’តិ។ យេ បន តត្ថ សរណគមនបញ្ចសីលទសសីលសមាទានេន លទ្ធានុគ្គហា, តេសំ ទេវតានញ្ច វសេន ‘‘មហន្តំ ពុទ្ធកោលាហលំ អហោសី’’តិ វុត្តំ។
Tasmiṃ sannipatitā mahājanā keci sotāpannā, keci sakadāgāmino, keci anāgāmino, keci arahanto ahesuṃ. Tatthāpi keci tevijjā, keci chaḷabhiññā, keci paṭisambhidappattā ahesuṃ. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘mahājanassa bandhanamokkho jāto’’ti. Ye pana tattha saraṇagamanapañcasīladasasīlasamādānena laddhānuggahā, tesaṃ devatānañca vasena ‘‘mahantaṃ buddhakolāhalaṃ ahosī’’ti vuttaṃ.
អរុណំ បន មហាគន្ធកុដិយំយេវ ឧដ្ឋបេសិ ទេវតានុគ្គហត្ថញ្ចេវ កុលានុទយាយ ច។ អបាយមគ្គេ ឱតារិតោ ‘‘កោចិ លោកស្ស សជិតា អត្ថិ, តស្ស វសេន បវត្តិសំហារា ហោន្តិ, តេនេវាយំ បជា សនាថា ហោតិ, តំ យុញ្ជតិ ច តស្មិំ តស្មិំ កម្មេ’’តិ មិច្ឆាគាហេហិ។ បរិចរិតព្ពំ យាចិ ‘‘ឯត្ថ មយា ចិរំ វសិតព្ព’’ន្តិ។
Aruṇaṃpana mahāgandhakuṭiyaṃyeva uṭṭhapesi devatānuggahatthañceva kulānudayāya ca. Apāyamagge otārito ‘‘koci lokassa sajitā atthi, tassa vasena pavattisaṃhārā honti, tenevāyaṃ pajā sanāthā hoti, taṃ yuñjati ca tasmiṃ tasmiṃ kamme’’ti micchāgāhehi. Paricaritabbaṃ yāci ‘‘ettha mayā ciraṃ vasitabba’’nti.
ឆដ្ឋន្តិ ពាហិយសុត្តំ។ តំ ឧត្តានមេវ ហេដ្ឋា វុត្តនយត្តា។
Chaṭṭhanti bāhiyasuttaṃ. Taṃ uttānameva heṭṭhā vuttanayattā.
បុណ្ណសុត្តាទិវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Puṇṇasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya
៥. បុណ្ណសុត្តំ • 5. Puṇṇasuttaṃ
៦. ពាហិយសុត្តំ • 6. Bāhiyasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៥-៦. បុណ្ណសុត្តាទិវណ្ណនា • 5-6. Puṇṇasuttādivaṇṇanā
