| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೫-೬. ಪುಣ್ಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
5-6. Puṇṇasuttādivaṇṇanā
೮೮-೮೯. ಪಞ್ಚಮೇ ತಞ್ಚೇತಿ ತಂ ಚಕ್ಖುಞ್ಚೇವ ರೂಪಞ್ಚ। ನನ್ದಿಸಮುದಯಾ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋತಿ ತಣ್ಹಾಯ ಸಮೋಧಾನೇನ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧದುಕ್ಖಸ್ಸ ಸಮೋಧಾನಂ ಹೋತಿ। ಇತಿ ಛಸು ದ್ವಾರೇಸು ‘‘ನನ್ದಿಸಮುದಯಾ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಚ್ಚಾನಂ ವಸೇನ ವಟ್ಟಂ ಮತ್ಥಕಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ ದಸ್ಸೇಸಿ। ದುತಿಯನಯೇ ನಿರೋಧೋ ಮಗ್ಗೋತಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಚ್ಚಾನಂ ವಸೇನ ವಿವಟ್ಟಂ ಮತ್ಥಕಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ ದಸ್ಸೇಸಿ। ಇಮಿನಾ ತ್ವಂ ಪುಣ್ಣಾತಿ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕೋ ಅನುಸನ್ಧಿ। ಏವಂ ತಾವ ವಟ್ಟವಿವಟ್ಟವಸೇನ ದೇಸನಂ ಅರಹತ್ತೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಪುಣ್ಣತ್ಥೇರಂ ಸತ್ತಸು ಠಾನೇಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದಾಪೇತುಂ ಇಮಿನಾ ತ್ವನ್ತಿಆದಿಮಾಹ।
88-89. Pañcame tañceti taṃ cakkhuñceva rūpañca. Nandisamudayā dukkhasamudayoti taṇhāya samodhānena pañcakkhandhadukkhassa samodhānaṃ hoti. Iti chasu dvāresu ‘‘nandisamudayā dukkhasamudayo’’ti iminā dvinnaṃ saccānaṃ vasena vaṭṭaṃ matthakaṃ pāpetvā dassesi. Dutiyanaye nirodho maggoti dvinnaṃ saccānaṃ vasena vivaṭṭaṃ matthakaṃ pāpetvā dassesi. Iminā tvaṃ puṇṇāti pāṭiyekko anusandhi. Evaṃ tāva vaṭṭavivaṭṭavasena desanaṃ arahatte pakkhipitvā idāni puṇṇattheraṃ sattasu ṭhānesu sīhanādaṃ nadāpetuṃ iminā tvantiādimāha.
ಚಣ್ಡಾತಿ ದುಟ್ಠಾ ಕಿಬ್ಬಿಸಾ। ಫರುಸಾತಿ ಕಕ್ಖಳಾ ಅಕ್ಕೋಸಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ದಸಹಿ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂಹಿ ಅಕ್ಕೋಸಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಪರಿಭಾಸಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ‘‘ಕಿಂ ಸಮಣೋ ನಾಮ ತ್ವಂ, ಇದಞ್ಚಿದಞ್ಚ ತೇ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತಜ್ಜೇಸ್ಸನ್ತಿ। ಏವಮೇತ್ಥಾತಿ ಏವಂ ಮಯ್ಹಂ ಏತ್ಥ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ದಣ್ಡೇನಾತಿ ಚತುಹತ್ಥದಣ್ಡೇನ ವಾ ಖದಿರದಣ್ಡೇನ ವಾ ಘಟಿಕಮುಗ್ಗರೇನ ವಾ। ಸತ್ಥೇನಾತಿ ಏಕತೋಧಾರಾದಿನಾ ಸತ್ಥೇನ। ಸತ್ಥಹಾರಕಂ ಪರಿಯೇಸನ್ತೀತಿ ಜೀವಿತಹಾರಕಸತ್ಥಂ ಪರಿಯೇಸನ್ತಿ। ಇದಂ ಥೇರೋ ತತಿಯಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಅಸುಭಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ಅತ್ತಭಾವೇನ ಜಿಗುಚ್ಛನ್ತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸತ್ಥಹಾರಕಪರಿಯೇಸನಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ। ದಮೂಪಸಮೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ದಮೋತಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರಾದೀನಂ ಏತಂ ನಾಮಂ।
Caṇḍāti duṭṭhā kibbisā. Pharusāti kakkhaḷā akkosissantīti dasahi akkosavatthūhi akkosissanti. Paribhāsissantīti ‘‘kiṃ samaṇo nāma tvaṃ, idañcidañca te karissāmā’’ti tajjessanti. Evametthāti evaṃ mayhaṃ ettha bhavissati. Daṇḍenāti catuhatthadaṇḍena vā khadiradaṇḍena vā ghaṭikamuggarena vā. Satthenāti ekatodhārādinā satthena. Satthahārakaṃ pariyesantīti jīvitahārakasatthaṃ pariyesanti. Idaṃ thero tatiyapārājikavatthusmiṃ asubhakathaṃ sutvā attabhāvena jigucchantānaṃ bhikkhūnaṃ satthahārakapariyesanaṃ sandhāyāha. Damūpasamenāti ettha damoti indriyasaṃvarādīnaṃ etaṃ nāmaṃ.
‘‘ಸಚ್ಚೇನ ದನ್ತೋ ದಮಸಾ ಉಪೇತೋ,
‘‘Saccena danto damasā upeto,
ವೇದನ್ತಗೂ ವುಸಿತಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೋ’’ತಿ॥ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೧೯೫; ಸು॰ ನಿ॰ ೪೬೭) –
Vedantagū vusitabrahmacariyo’’ti. (saṃ. ni. 1.195; su. ni. 467) –
ಏತ್ಥ ಹಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೋ ದಮೋತಿ ವುತ್ತೋ। ‘‘ಯದಿ ಸಚ್ಚಾ ದಮಾ ಚಾಗಾ, ಖನ್ತ್ಯಾ ಭಿಯ್ಯೋಧ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ (ಸು॰ ನಿ॰ ೧೯೧; ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೨೪೬) ಏತ್ಥ ಪಞ್ಞಾ ದಮೋತಿ ವುತ್ತಾ। ‘‘ದಾನೇನ ದಮೇನ ಸಂಯಮೇನ ಸಚ್ಚವಜ್ಜೇನಾ’’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೧.೧೬೫; ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೨೨೬) ಏತ್ಥ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಂ ದಮೋತಿ ವುತ್ತಂ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನ ಸುತ್ತೇ ಖನ್ತಿ ದಮೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಉಪಸಮೋತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ।
Ettha hi indriyasaṃvaro damoti vutto. ‘‘Yadi saccā damā cāgā, khantyā bhiyyodha vijjatī’’ti (su. ni. 191; saṃ. ni. 1.246) ettha paññā damoti vuttā. ‘‘Dānena damena saṃyamena saccavajjenā’’ti (dī. ni. 1.165; ma. ni. 2.226) ettha uposathakammaṃ damoti vuttaṃ. Imasmiṃ pana sutte khanti damoti veditabbo. Upasamoti tasseva vevacanaṃ.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪುಣ್ಣೋತಿ ಕೋ ಪನೇಸ ಪುಣ್ಣೋ, ಕಸ್ಮಾ ಚ ಪನೇತ್ಥ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ಅಹೋಸೀತಿ? ಸುನಾಪರನ್ತವಾಸಿಕೋ ಏವ ಏಸ, ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಪನ ಅಸಪ್ಪಾಯವಿಹಾರಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ಅಹೋಸಿ।
Atha kho āyasmā puṇṇoti ko panesa puṇṇo, kasmā ca panettha gantukāmo ahosīti? Sunāparantavāsiko eva esa, sāvatthiyaṃ pana asappāyavihāraṃ sallakkhetvā tattha gantukāmo ahosi.
ತತ್ರಾಯಂ ಅನುಪ್ಪುಬ್ಬಿಕಥಾ – ಸುನಾಪರನ್ತರಟ್ಠೇ ಕಿರ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಾಣಿಜಗಾಮೇ ಏತೇ ದ್ವೇ ಭಾತರೋ। ತೇಸು ಕದಾಚಿ ಜೇಟ್ಠೋ ಪಞ್ಚ ಸಕಟಸತಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಜನಪದಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಣ್ಡಂ ಆಹರತಿ, ಕದಾಚಿ ಕನಿಟ್ಠೋ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನ ಸಮಯೇ ಕನಿಟ್ಠಂ ಘರೇ ಠಪೇತ್ವಾ, ಜೇಟ್ಠಭಾತಿಕೋ ಪಞ್ಚ ಸಕಟಸತಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ, ಜನಪದಚಾರಿಕಂ ಚರನ್ತೋ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಪತ್ವಾ, ಜೇತವನಸ್ಸ ನಾತಿದೂರೇ ಸಕಟಸತ್ಥಂ ನಿವೇಸೇತ್ವಾ ಭುತ್ತಪಾತರಾಸೋ ಪರಿಜನಪರಿವುತೋ ಫಾಸುಕಟ್ಠಾನೇ ನಿಸೀದಿ।
Tatrāyaṃ anuppubbikathā – sunāparantaraṭṭhe kira ekasmiṃ vāṇijagāme ete dve bhātaro. Tesu kadāci jeṭṭho pañca sakaṭasatāni gahetvā janapadaṃ gantvā bhaṇḍaṃ āharati, kadāci kaniṭṭho. Imasmiṃ pana samaye kaniṭṭhaṃ ghare ṭhapetvā, jeṭṭhabhātiko pañca sakaṭasatāni gahetvā, janapadacārikaṃ caranto anupubbena sāvatthiṃ patvā, jetavanassa nātidūre sakaṭasatthaṃ nivesetvā bhuttapātarāso parijanaparivuto phāsukaṭṭhāne nisīdi.
ತೇನ ಚ ಸಮಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿವಾಸಿನೋ ಭುತ್ತಪಾತರಾಸಾ ಉಪೋಸಥಙ್ಗಾನಿ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಸುದ್ಧುತ್ತರಾಸಙ್ಗಾ ಗನ್ಧಪುಪ್ಫಾದಿಹತ್ಥಾ ಯೇನ ಬುದ್ಧೋ, ಯೇನ ಧಮ್ಮೋ, ಯೇನ ಸಙ್ಘೋ, ತನ್ನಿನ್ನಾ ತಪ್ಪೋಣಾ ತಪ್ಪಬ್ಭಾರಾ ಹುತ್ವಾ, ದಕ್ಖಿಣದ್ವಾರೇನ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಜೇತವನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಸೋ ತೇ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಕಹಂ ಇಮೇ ಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ ಏಕಂ ಮನುಸ್ಸಂ ಪುಚ್ಛಿ। ಕಿಂ ತ್ವಂ, ಅಯ್ಯೋ, ನ ಜಾನಾಸಿ? ಲೋಕೇ ಬುದ್ಧಧಮ್ಮಸಙ್ಘರತನಾನಿ ನಾಮ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಿ, ಇಚ್ಚೇಸೋ ಮಹಾಜನೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಸೋತುಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ। ತಸ್ಸ ‘‘ಬುದ್ಧೋ’’ತಿ ವಚನಂ ಛವಿಚಮ್ಮಾದೀನಿ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಂ ಆಹಚ್ಚ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಸೋ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಜನಪರಿವುತೋ ತಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಸತ್ಥು ಮಧುರಸ್ಸರೇನ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ಪರಿಸಪರಿಯನ್ತೇ ಠಿತೋ, ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಾದೇಸಿ। ಅಥ ತಥಾಗತೇನ ಕಾಲಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಪರಿಸಾಯ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯ ಸತ್ಥಾರಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ವನ್ದಿತ್ವಾ, ಸ್ವಾತನಾಯ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ, ದುತಿಯದಿವಸೇ ಮಣ್ಡಪಂ ಕಾರೇತ್ವಾ, ಆಸನಾನಿ ಪಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ, ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಮಹಾದಾನಂ ದತ್ವಾ, ಭುತ್ತಪಾತರಾಸೋ ಉಪೋಸಥಙ್ಗಾನಿ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ, ‘‘ಏತ್ತಕಂ ಧನಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಂ, ಏತ್ತಕಂ ಧನಂ ನ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ’’ನ್ತಿ ಸಬ್ಬಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತ್ವಾ, ‘‘ಇಮಂ ಸಾಪತೇಯ್ಯಂ ಮಯ್ಹಂ ಕನಿಟ್ಠಸ್ಸ ದೇಹೀ’’ತಿ ಸಬ್ಬಂ ನಿಯ್ಯಾತೇತ್ವಾ, ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ, ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಪರಾಯಣೋ ಅಹೋಸಿ।
Tena ca samayena sāvatthivāsino bhuttapātarāsā uposathaṅgāni adhiṭṭhāya suddhuttarāsaṅgā gandhapupphādihatthā yena buddho, yena dhammo, yena saṅgho, tanninnā tappoṇā tappabbhārā hutvā, dakkhiṇadvārena nikkhamitvā jetavanaṃ gacchanti. So te disvā ‘‘kahaṃ ime gacchantī’’ti ekaṃ manussaṃ pucchi. Kiṃ tvaṃ, ayyo, na jānāsi? Loke buddhadhammasaṅgharatanāni nāma uppannāni, icceso mahājano satthu santikaṃ dhammakathaṃ sotuṃ gacchatīti. Tassa ‘‘buddho’’ti vacanaṃ chavicammādīni chinditvā aṭṭhimiñjaṃ āhacca aṭṭhāsi. So attano parijanaparivuto tāya parisāya saddhiṃ vihāraṃ gantvā, satthu madhurassarena dhammaṃ desentassa parisapariyante ṭhito, dhammaṃ sutvā pabbajjāya cittaṃ uppādesi. Atha tathāgatena kālaṃ viditvā parisāya uyyojitāya satthāraṃ upasaṅkamitvā, vanditvā, svātanāya nimantetvā, dutiyadivase maṇḍapaṃ kāretvā, āsanāni paññāpetvā, buddhappamukhassa saṅghassa mahādānaṃ datvā, bhuttapātarāso uposathaṅgāni adhiṭṭhāya bhaṇḍāgārikaṃ pakkosāpetvā, ‘‘ettakaṃ dhanaṃ vissajjitaṃ, ettakaṃ dhanaṃ na vissajjita’’nti sabbaṃ ācikkhitvā, ‘‘imaṃ sāpateyyaṃ mayhaṃ kaniṭṭhassa dehī’’ti sabbaṃ niyyātetvā, satthu santike pabbajitvā, kammaṭṭhānaparāyaṇo ahosi.
ಅಥಸ್ಸ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಮನಸಿಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ನ ಉಪಟ್ಠಾತಿ। ತತೋ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅಯಂ ಜನಪದೋ ಮಯ್ಹಂ ಅಸಪ್ಪಾಯೋ, ಯಂನೂನಾಹಂ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಕರಟ್ಠಮೇವ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ, ಸಾಯನ್ಹೇ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಹಿತ್ವಾ, ಭಗವನ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ, ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥಾಪೇತ್ವಾ, ಸತ್ತ ಸೀಹನಾದೇ ನದಿತ್ವಾ, ಪಕ್ಕಾಮಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ, ‘‘ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪುಣ್ಣೋ…ಪೇ॰… ವಿಹರತೀ’’ತಿ।
Athassa kammaṭṭhānaṃ manasikarontassa kammaṭṭhānaṃ na upaṭṭhāti. Tato cintesi – ‘‘ayaṃ janapado mayhaṃ asappāyo, yaṃnūnāhaṃ satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā sakaraṭṭhameva gaccheyya’’nti. Atha pubbaṇhasamaye piṇḍāya caritvā, sāyanhe paṭisallānā vuṭṭhahitvā, bhagavantaṃ upasaṅkamitvā, kammaṭṭhānaṃ kathāpetvā, satta sīhanāde naditvā, pakkāmi. Tena vuttaṃ, ‘‘atha kho āyasmā puṇṇo…pe… viharatī’’ti.
ಕತ್ಥ ಪನಾಯಂ ವಿಹಾಸೀತಿ? ಚತೂಸು ಠಾನೇಸು ವಿಹಾಸಿ। ಸುನಾಪರನ್ತರಟ್ಠಂ ತಾವ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಚ ಅಬ್ಬುಹತ್ಥಪಬ್ಬತಂ ನಾಮ ಪತ್ವಾ ವಾಣಿಜಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ। ಅಥ ನಂ ಕನಿಟ್ಠಭಾತಾ ಸಞ್ಜಾನಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖಂ ದತ್ವಾ, ‘‘ಭನ್ತೇ, ಅಞ್ಞತ್ಥ ಅಗನ್ತ್ವಾ ಇಧೇವ ವಸಥಾ’’ತಿ ಪಟಿಞ್ಞಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ವಸಾಪೇಸಿ।
Kattha panāyaṃ vihāsīti? Catūsu ṭhānesu vihāsi. Sunāparantaraṭṭhaṃ tāva pavisitvā ca abbuhatthapabbataṃ nāma patvā vāṇijagāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha naṃ kaniṭṭhabhātā sañjānitvā bhikkhaṃ datvā, ‘‘bhante, aññattha agantvā idheva vasathā’’ti paṭiññaṃ kāretvā tattheva vasāpesi.
ತತೋ ಸಮುದ್ದಗಿರಿವಿಹಾರಂ ನಾಮ ಅಗಮಾಸಿ। ತತ್ಥ ಅಯಕನ್ತಪಾಸಾಣೇಹಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಕತಚಙ್ಕಮೋ ಅತ್ಥಿ, ಕೋಚಿ ತಂ ಚಙ್ಕಮಿತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ತತ್ಥ ಸಮುದ್ದವೀಚಿಯೋ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಅಯಕನ್ತಪಾಸಾಣೇಸು ಪಹರಿತ್ವಾ ಮಹಾಸದ್ದಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಥೇರೋ ‘‘ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಮನಸಿಕರೋನ್ತಾನಂ ಫಾಸುವಿಹಾರೋ ಹೋತೂ’’ತಿ ಸಮುದ್ದಂ ನಿಸ್ಸದ್ದಂ ಕತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾಸಿ।
Tato samuddagirivihāraṃ nāma agamāsi. Tattha ayakantapāsāṇehi paricchinditvā katacaṅkamo atthi, koci taṃ caṅkamituṃ samattho nāma natthi. Tattha samuddavīciyo āgantvā ayakantapāsāṇesu paharitvā mahāsaddaṃ karonti. Thero ‘‘kammaṭṭhānaṃ manasikarontānaṃ phāsuvihāro hotū’’ti samuddaṃ nissaddaṃ katvā adhiṭṭhāsi.
ತತೋ ಮಾತುಲಗಿರಿಂ ನಾಮ ಅಗಮಾಸಿ। ತತ್ಥಪಿ ಸಕುಣಸಙ್ಘೋ ಉಸ್ಸನ್ನೋ ರತ್ತಿಞ್ಚ ದಿವಾ ಚ ಸದ್ದೋ ಏಕಾಬದ್ಧೋವ ಅಹೋಸಿ। ಥೇರೋ ‘‘ಇದಂ ಠಾನಂ ನ ಫಾಸುಕ’’ನ್ತಿ ತತೋ ಮಕುಲಕಾರಾಮವಿಹಾರಂ ನಾಮ ಗತೋ। ಸೋ ವಾಣಿಜಗಾಮಸ್ಸ ನಾತಿದೂರೋ ನಚ್ಚಾಸನ್ನೋ ಗಮನಾಗಮನಸಮ್ಪನ್ನೋ ವಿವಿತ್ತೋ ಅಪ್ಪಸದ್ದೋ। ಥೇರೋ ‘‘ಇಮಂ ಠಾನಂ ಫಾಸುಕ’’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ರತ್ತಿಟ್ಠಾನದಿವಾಟ್ಠಾನಚಙ್ಕಮನಾದೀನಿ ಕಾರೇತ್ವಾ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗಚ್ಛಿ। ಏವಂ ಚತೂಸು ಠಾನೇಸು ವಿಹಾಸಿ।
Tato mātulagiriṃ nāma agamāsi. Tatthapi sakuṇasaṅgho ussanno rattiñca divā ca saddo ekābaddhova ahosi. Thero ‘‘idaṃ ṭhānaṃ na phāsuka’’nti tato makulakārāmavihāraṃ nāma gato. So vāṇijagāmassa nātidūro naccāsanno gamanāgamanasampanno vivitto appasaddo. Thero ‘‘imaṃ ṭhānaṃ phāsuka’’nti tattha rattiṭṭhānadivāṭṭhānacaṅkamanādīni kāretvā vassaṃ upagacchi. Evaṃ catūsu ṭhānesu vihāsi.
ಅಥೇಕದಿವಸಂ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅನ್ತೋವಸ್ಸೇ ಪಞ್ಚ ವಾಣಿಜಸತಾನಿ ‘‘ಪರಸಮುದ್ದಂ ಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ನಾವಾಯ ಭಣ್ಡಂ ಪಕ್ಖಿಪಿಂಸು। ನಾವಾರೋಹನದಿವಸೇ ಥೇರಸ್ಸ ಕನಿಟ್ಠಭಾತಾ ಥೇರಂ ಭೋಜೇತ್ವಾ, ಥೇರಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ, ವನ್ದಿತ್ವಾ, ‘‘ಭನ್ತೇ, ಸಮುದ್ದೋ ನಾಮ ಅಸದ್ಧೇಯ್ಯೋ ಅನೇಕನ್ತರಾಯೋ, ಅಮ್ಹೇ ಆವಜ್ಜೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ನಾವಂ ಆರುಹಿ। ನಾವಾ ಉತ್ತಮಜವೇನ ಗಚ್ಛಮಾನಾ ಅಞ್ಞತರಂ ದೀಪಕಂ ಪಾಪುಣಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ‘‘ಪಾತರಾಸಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ದೀಪಕೇ ಉತ್ತಿಣ್ಣಾ। ತಸ್ಮಿಂ ಪನ ದೀಪಕೇ ಅಞ್ಞಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನತ್ಥಿ, ಚನ್ದನವನಮೇವ ಅಹೋಸಿ।
Athekadivasaṃ tasmiṃyeva antovasse pañca vāṇijasatāni ‘‘parasamuddaṃ gacchāmā’’ti nāvāya bhaṇḍaṃ pakkhipiṃsu. Nāvārohanadivase therassa kaniṭṭhabhātā theraṃ bhojetvā, therassa santike sikkhāpadāni gahetvā, vanditvā, ‘‘bhante, samuddo nāma asaddheyyo anekantarāyo, amhe āvajjeyyāthā’’ti vatvā nāvaṃ āruhi. Nāvā uttamajavena gacchamānā aññataraṃ dīpakaṃ pāpuṇi. Manussā ‘‘pātarāsaṃ karissāmā’’ti dīpake uttiṇṇā. Tasmiṃ pana dīpake aññaṃ kiñci natthi, candanavanameva ahosi.
ಅಥೇಕೋ ವಾಸಿಯಾ ರುಕ್ಖಂ ಆಕೋಟೇತ್ವಾ ಲೋಹಿತಚನ್ದನಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಆಹ – ‘‘ಭೋ, ಮಯಂ ಲಾಭತ್ಥಾಯ ಪರಸಮುದ್ದಂ ಗಚ್ಛಾಮ, ಇತೋ ಚ ಉತ್ತರಿ ಲಾಭೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಚತುರಙ್ಗುಲಮತ್ತಾ ಘಟಿಕಾ ಸತಸಹಸ್ಸಂ ಅಗ್ಘತಿ। ಹಾರೇತಬ್ಬಯುತ್ತಕಂ ಭಣ್ಡಂ ಹಾರೇತ್ವಾ ಚನ್ದನಸ್ಸ ಪೂರೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ತೇ ತಥಾ ಕರಿಂಸು । ಚನ್ದನವನೇ ಅಧಿವತ್ಥಾ ಅಮನುಸ್ಸಾ ಕುಜ್ಝಿತ್ವಾ, ‘‘ಇಮೇಹಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಚನ್ದನವನಂ ನಾಸಿತಂ ಘಾತೇಸ್ಸಾಮ ನೇ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ – ‘‘ಇಧೇವ ಘಾತಿತೇಸು ಸಬ್ಬಂ ಏಕಕುಣಪಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸಮುದ್ದಮಜ್ಝೇ ನೇಸಂ ನಾವಂ ಓಸೀದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಆಹಂಸು। ಅಥ ನೇಸಂ ನಾವಂ ಆರುಯ್ಹ ಮುಹುತ್ತಂ ಗತಕಾಲೇಯೇವ ಉಪ್ಪಾತಿಕಂ ಉಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಸಯಮ್ಪಿ ತೇ ಅಮನುಸ್ಸಾ ಭಯಾನಕಾನಿ ರೂಪಾನಿ ದಸ್ಸಯಿಂಸು। ಭೀತಾ ಮನುಸ್ಸಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ದೇವತಾನಂ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ। ಥೇರಸ್ಸ ಕನಿಟ್ಠೋ ಚೂಳಪುಣ್ಣಕುಟುಮ್ಬಿಕೋ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಭಾತಾ ಅವಸ್ಸಯೋ ಹೋತೂ’’ತಿ ಥೇರಸ್ಸ ನಮಸ್ಸಮಾನೋ ಅಟ್ಠಾಸಿ।
Atheko vāsiyā rukkhaṃ ākoṭetvā lohitacandanabhāvaṃ ñatvā āha – ‘‘bho, mayaṃ lābhatthāya parasamuddaṃ gacchāma, ito ca uttari lābho nāma natthi, caturaṅgulamattā ghaṭikā satasahassaṃ agghati. Hāretabbayuttakaṃ bhaṇḍaṃ hāretvā candanassa pūressāmā’’ti te tathā kariṃsu . Candanavane adhivatthā amanussā kujjhitvā, ‘‘imehi amhākaṃ candanavanaṃ nāsitaṃ ghātessāma ne’’ti cintetvā – ‘‘idheva ghātitesu sabbaṃ ekakuṇapaṃ bhavissati, samuddamajjhe nesaṃ nāvaṃ osīdessāmā’’ti āhaṃsu. Atha nesaṃ nāvaṃ āruyha muhuttaṃ gatakāleyeva uppātikaṃ uṭṭhapetvā sayampi te amanussā bhayānakāni rūpāni dassayiṃsu. Bhītā manussā attano attano devatānaṃ namassanti. Therassa kaniṭṭho cūḷapuṇṇakuṭumbiko ‘‘mayhaṃ bhātā avassayo hotū’’ti therassa namassamāno aṭṭhāsi.
ಥೇರೋಪಿ ಕಿರ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖಣೇ ಆವಜ್ಜೇತ್ವಾ, ತೇಸಂ ಬ್ಯಸನುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಞತ್ವಾ, ವೇಹಾಸಂ ಉಪ್ಪತಿತ್ವಾ, ಅಭಿಮುಖೋ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಅಮನುಸ್ಸಾ ಥೇರಂ ದಿಸ್ವಾವ ‘‘ಅಯ್ಯೋ ಪುಣ್ಣತ್ಥೇರೋ ಏತೀ’’ತಿ ಅಪಕ್ಕಮಿಂಸು, ಉಪ್ಪಾತಿಕಂ ಸನ್ನಿಸೀದಿ। ಥೇರೋ ‘‘ಮಾ ಭಾಯಥಾ’’ತಿ ತೇ ಅಸ್ಸಾಸೇತ್ವಾ ‘‘ಕಹಂ ಗನ್ತುಕಾಮತ್ಥಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ। ಭನ್ತೇ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸಕಟ್ಠಾನಮೇವ ಗಚ್ಛಾಮಾತಿ। ಥೇರೋ ನಾವಙ್ಗಣೇ ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ಏತೇಸಂ ಇಚ್ಛಿತಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛತೂ’’ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾಸಿ। ವಾಣಿಜಾ ಸಕಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಪುತ್ತದಾರಸ್ಸ ಆರೋಚೇತ್ವಾ, ‘‘ಏಥ ಥೇರಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಪಞ್ಚಸತಾಪಿ ಅತ್ತನೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಮಾತುಗಾಮಸತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ತೀಸು ಸರಣೇಸು ಪತಿಟ್ಠಾಯ ಉಪಾಸಕತ್ತಂ ಪಟಿವೇದೇಸುಂ। ತತೋ ನಾವಾಯ ಭಣ್ಡಂ ಓತಾರೇತ್ವಾ ಥೇರಸ್ಸ ಏಕಂ ಕೋಟ್ಠಾಸಂ ಕತ್ವಾ, ‘‘ಅಯಂ, ಭನ್ತೇ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ಕೋಟ್ಠಾಸೋ’’ತಿ ಆಹಂಸು। ಥೇರೋ ಮಯ್ಹಂ ವಿಸುಂ ಕೋಟ್ಠಾಸಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥಿ। ಸತ್ಥಾ ಪನ ತುಮ್ಹೇಹಿ ದಿಟ್ಠಪುಬ್ಬೋತಿ। ನ ದಿಟ್ಠಪುಬ್ಬೋ, ಭನ್ತೇತಿ। ತೇನ ಹಿ ಇಮಿನಾ ಸತ್ಥು ಮಣ್ಡಲಮಾಳಂ ಕರೋಥ। ಏವಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಥಾತಿ। ತೇ ಸಾಧು, ಭನ್ತೇತಿ। ತೇನ ಚ ಕೋಟ್ಠಾಸೇನ ಅತ್ತನೋ ಚ ಕೋಟ್ಠಾಸೇಹಿ ಮಣ್ಡಲಮಾಳಂ ಕಾತುಂ ಆರಭಿಂಸು।
Theropi kira tasmiṃyeva khaṇe āvajjetvā, tesaṃ byasanuppattiṃ ñatvā, vehāsaṃ uppatitvā, abhimukho aṭṭhāsi. Amanussā theraṃ disvāva ‘‘ayyo puṇṇatthero etī’’ti apakkamiṃsu, uppātikaṃ sannisīdi. Thero ‘‘mā bhāyathā’’ti te assāsetvā ‘‘kahaṃ gantukāmatthā’’ti pucchi. Bhante, amhākaṃ sakaṭṭhānameva gacchāmāti. Thero nāvaṅgaṇe akkamitvā ‘‘etesaṃ icchitaṭṭhānaṃ gacchatū’’ti adhiṭṭhāsi. Vāṇijā sakaṭṭhānaṃ gantvā, taṃ pavattiṃ puttadārassa ārocetvā, ‘‘etha theraṃ saraṇaṃ gacchāmā’’ti pañcasatāpi attano pañcahi mātugāmasatehi saddhiṃ tīsu saraṇesu patiṭṭhāya upāsakattaṃ paṭivedesuṃ. Tato nāvāya bhaṇḍaṃ otāretvā therassa ekaṃ koṭṭhāsaṃ katvā, ‘‘ayaṃ, bhante, tumhākaṃ koṭṭhāso’’ti āhaṃsu. Thero mayhaṃ visuṃ koṭṭhāsakiccaṃ natthi. Satthā pana tumhehi diṭṭhapubboti. Na diṭṭhapubbo, bhanteti. Tena hi iminā satthu maṇḍalamāḷaṃ karotha. Evaṃ satthāraṃ passissathāti. Te sādhu, bhanteti. Tena ca koṭṭhāsena attano ca koṭṭhāsehi maṇḍalamāḷaṃ kātuṃ ārabhiṃsu.
ಸತ್ಥಾಪಿ ಕಿರ ತಂ ಆರದ್ಧಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪರಿಭೋಗಂ ಅಕಾಸಿ। ಆರಕ್ಖಮನುಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಂ ಓಭಾಸಂ ದಿಸ್ವಾ, ‘‘ಮಹೇಸಕ್ಖಾ ದೇವತಾ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಸಞ್ಞಂ ಕರಿಂಸು। ಉಪಾಸಕಾ ಮಣ್ಡಲಮಾಳಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಸೇನಾಸನಾನಿ ನಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ದಾನಸಮ್ಭಾರಂ ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ, ‘‘ಕತಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಮ್ಹೇಹಿ ಅತ್ತನೋ ಕಿಚ್ಚಂ, ಸತ್ಥಾರಂ ಪಕ್ಕೋಸಥಾ’’ತಿ ಥೇರಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಥೇರೋ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯೇ ಇದ್ಧಿಯಾ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ‘‘ಭನ್ತೇ, ವಾಣಿಜಗಾಮವಾಸಿನೋ ತುಮ್ಹೇ ದಟ್ಠುಕಾಮಾ , ತೇಸಂ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ಭಗವನ್ತಂ ಯಾಚಿ। ಭಗವಾ ಅಧಿವಾಸೇಸಿ। ಥೇರೋ ಸಕಟ್ಠಾನಮೇವ ಪಚ್ಚಾಗತೋ।
Satthāpi kira taṃ āraddhakālato paṭṭhāya paribhogaṃ akāsi. Ārakkhamanussā rattiṃ obhāsaṃ disvā, ‘‘mahesakkhā devatā atthī’’ti saññaṃ kariṃsu. Upāsakā maṇḍalamāḷañca bhikkhusaṅghassa ca senāsanāni niṭṭhāpetvā dānasambhāraṃ sajjetvā, ‘‘kataṃ, bhante, amhehi attano kiccaṃ, satthāraṃ pakkosathā’’ti therassa ārocesuṃ. Thero sāyanhasamaye iddhiyā sāvatthiṃ gantvā, ‘‘bhante, vāṇijagāmavāsino tumhe daṭṭhukāmā , tesaṃ anukampaṃ karothā’’ti bhagavantaṃ yāci. Bhagavā adhivāsesi. Thero sakaṭṭhānameva paccāgato.
ಭಗವಾಪಿ ಆನನ್ದತ್ಥೇರಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ, ‘‘ಆನನ್ದ, ಸ್ವೇ ಸುನಾಪರನ್ತೇ ವಾಣಿಜಗಾಮೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿಸ್ಸಾಮ, ತ್ವಂ ಏಕೂನಪಞ್ಚಸತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಲಾಕಂ ದೇಹೀ’’ತಿ। ಥೇರೋ ‘‘ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾ, ‘‘ಆಕಾಸಚಾರೀ ಭಿಕ್ಖೂ ಸಲಾಕಂ ಗಣ್ಹನ್ತೂ’’ತಿ ಆಹ। ತಂದಿವಸಂ ಕುಣ್ಡಧಾನತ್ಥೇರೋ ಪಠಮಂ ಸಲಾಕಂ ಅಗ್ಗಹೇಸಿ। ವಾಣಿಜಗಾಮವಾಸಿನೋಪಿ ‘‘ಸ್ವೇ ಕಿರ ಸತ್ಥಾ ಆಗಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಗಾಮಮಜ್ಝೇ ಮಣ್ಡಪಂ ಕತ್ವಾ ದಾನಗ್ಗಂ ಸಜ್ಜಯಿಂಸು। ಭಗವಾ ಪಾತೋವ ಸರೀರಪಟಿಜಗ್ಗನಂ ಕತ್ವಾ, ಗನ್ಧಕುಟಿಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ, ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಅಪ್ಪೇತ್ವಾ, ನಿಸೀದಿ। ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲಸಿಲಾಸನಂ ಉಣ್ಹಂ ಅಹೋಸಿ। ಸೋ ‘‘ಕಿಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ಆವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಸತ್ಥು ಸುನಾಪರನ್ತಗಮನಂ ದಿಸ್ವಾ, ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ, ‘‘ತಾತ, ಅಜ್ಜ ಭಗವಾ ತಿಂಸಮತ್ತಾನಿ ಯೋಜನಸತಾನಿ ಪಿಣ್ಡಚಾರಂ ಗಮಿಸ್ಸತಿ। ಪಞ್ಚ ಕೂಟಾಗಾರಸತಾನಿ ಮಾಪೇತ್ವಾ ಜೇತವನದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕಮತ್ಥಕೇ ಗಮನಸಜ್ಜಾನಿ ಕತ್ವಾ ಠಪೇಹೀ’’ತಿ। ಸೋ ತಥಾ ಅಕಾಸಿ। ಭಗವತೋ ಕೂಟಾಗಾರಂ ಚತುಮುಖಂ ಅಹೋಸಿ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾನಂ ದ್ವಿಮುಖಾನಿ, ಸೇಸಾನಿ ಏಕಮುಖಾನಿ, ಸತ್ಥಾ ಗನ್ಧಕುಟಿತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಠಪಿತಕೂಟಾಗಾರೇಸು ಧುರಕೂಟಾಗಾರಂ ಪಾವಿಸಿ। ದ್ವೇ ಅಗ್ಗಸಾವಕೇ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಏಕೂನಪಞ್ಚಭಿಕ್ಖುಸತಾನಿಪಿ ಕೂಟಾಗಾರಗತಾನಿ ಅಹೇಸುಂ। ಏಕಂ ತುಚ್ಛಂ ಕೂಟಾಗಾರಂ ಅಹೋಸಿ, ಪಞ್ಚಪಿ ಕೂಟಾಗಾರಸತಾನಿ ಆಕಾಸೇ ಉಪ್ಪತ್ತಿಂಸು।
Bhagavāpi ānandattheraṃ āmantesi, ‘‘ānanda, sve sunāparante vāṇijagāme piṇḍāya carissāma, tvaṃ ekūnapañcasatānaṃ bhikkhūnaṃ salākaṃ dehī’’ti. Thero ‘‘sādhu, bhante’’ti bhikkhusaṅghassa tamatthaṃ ārocetvā, ‘‘ākāsacārī bhikkhū salākaṃ gaṇhantū’’ti āha. Taṃdivasaṃ kuṇḍadhānatthero paṭhamaṃ salākaṃ aggahesi. Vāṇijagāmavāsinopi ‘‘sve kira satthā āgamissatī’’ti gāmamajjhe maṇḍapaṃ katvā dānaggaṃ sajjayiṃsu. Bhagavā pātova sarīrapaṭijagganaṃ katvā, gandhakuṭiṃ pavisitvā, phalasamāpattiṃ appetvā, nisīdi. Sakkassa paṇḍukambalasilāsanaṃ uṇhaṃ ahosi. So ‘‘kiṃ ida’’nti āvajjetvā satthu sunāparantagamanaṃ disvā, vissakammaṃ āmantesi, ‘‘tāta, ajja bhagavā tiṃsamattāni yojanasatāni piṇḍacāraṃ gamissati. Pañca kūṭāgārasatāni māpetvā jetavanadvārakoṭṭhakamatthake gamanasajjāni katvā ṭhapehī’’ti. So tathā akāsi. Bhagavato kūṭāgāraṃ catumukhaṃ ahosi, dvinnaṃ aggasāvakānaṃ dvimukhāni, sesāni ekamukhāni, satthā gandhakuṭito nikkhamitvā paṭipāṭiyā ṭhapitakūṭāgāresu dhurakūṭāgāraṃ pāvisi. Dve aggasāvake ādiṃ katvā ekūnapañcabhikkhusatānipi kūṭāgāragatāni ahesuṃ. Ekaṃ tucchaṃ kūṭāgāraṃ ahosi, pañcapi kūṭāgārasatāni ākāse uppattiṃsu.
ಸತ್ಥಾ ಸಚ್ಚಬನ್ಧಪಬ್ಬತಂ ನಾಮ ಪತ್ವಾ ಕೂಟಾಗಾರಂ ಆಕಾಸೇ ಠಪೇಸಿ। ತಸ್ಮಿಂ ಪಬ್ಬತೇ ಸಚ್ಚಬನ್ಧೋ ನಾಮ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕತಾಪಸೋ ಮಹಾಜನಂ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಂ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇನ್ತೋ ಲಾಭಗ್ಗಯಸಗ್ಗಪ್ಪತ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ವಸತಿ, ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಚಸ್ಸ ಅನ್ತೋಚಾಟಿಯಂ ಪದೀಪೋ ವಿಯ ಅರಹತ್ತಫಲಸ್ಸ ಉಪನಿಸ್ಸಯೋ ಜಲತಿ। ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಧಮ್ಮಮಸ್ಸ ಕಥೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ। ತಾಪಸೋ ದೇಸನಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿ। ಮಗ್ಗೇನೇವಸ್ಸ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಆಗತಾ। ಸೋ ಏಹಿಭಿಕ್ಖು ಹುತ್ವಾ ಇದ್ಧಿಮಯಪತ್ತಚೀವರಧರೋ ತುಚ್ಛಕೂಟಾಗಾರಂ ಪಾವಿಸಿ।
Satthā saccabandhapabbataṃ nāma patvā kūṭāgāraṃ ākāse ṭhapesi. Tasmiṃ pabbate saccabandho nāma micchādiṭṭhikatāpaso mahājanaṃ micchādiṭṭhiṃ uggaṇhāpento lābhaggayasaggappatto hutvā vasati, abbhantare cassa antocāṭiyaṃ padīpo viya arahattaphalassa upanissayo jalati. Taṃ disvā ‘‘dhammamassa kathessāmī’’ti gantvā dhammaṃ desesi. Tāpaso desanāpariyosāne arahattaṃ pāpuṇi. Maggenevassa abhiññā āgatā. So ehibhikkhu hutvā iddhimayapattacīvaradharo tucchakūṭāgāraṃ pāvisi.
ಭಗವಾ ಕೂಟಾಗಾರಗತೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಾಣಿಜಗಾಮಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಕೂಟಾಗಾರಾನಿ ಅದಿಸ್ಸಮಾನಕಾನಿ ಕತ್ವಾ, ವಾಣಿಜಗಾಮಂ ಪಾವಿಸಿ। ವಾಣಿಜಾ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಮಹಾದಾನಂ ದತ್ವಾ ಸತ್ಥಾರಂ ಮಕುಲಕಾರಾಮಂ ನಯಿಂಸು। ಸತ್ಥಾ ಮಣ್ಡಲಮಾಳಂ ಪಾವಿಸಿ। ಮಹಾಜನೋ ಯಾವ ಸತ್ಥಾ ಭತ್ತದರಥಂ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭೇತಿ, ತಾವ ಪಾತರಾಸಂ ಕತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಙ್ಗಾನಿ ಸಮಾದಾಯ ಬಹುಂ ಗನ್ಧಞ್ಚ ಪುಪ್ಫಞ್ಚ ಆದಾಯ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನತ್ಥಾಯ ಆರಾಮಂ ಪಚ್ಚಾಗಮಾಸಿ। ಸತ್ಥಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ। ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಬನ್ಧನಮೋಕ್ಖೋ ಜಾತೋ, ಮಹನ್ತಂ ಬುದ್ಧಕೋಲಾಹಲಂ ಅಹೋಸಿ।
Bhagavā kūṭāgāragatehi pañcahi bhikkhusatehi saddhiṃ vāṇijagāmaṃ gantvā, kūṭāgārāni adissamānakāni katvā, vāṇijagāmaṃ pāvisi. Vāṇijā buddhappamukhassa saṅghassa mahādānaṃ datvā satthāraṃ makulakārāmaṃ nayiṃsu. Satthā maṇḍalamāḷaṃ pāvisi. Mahājano yāva satthā bhattadarathaṃ paṭippassambheti, tāva pātarāsaṃ katvā uposathaṅgāni samādāya bahuṃ gandhañca pupphañca ādāya dhammassavanatthāya ārāmaṃ paccāgamāsi. Satthā dhammaṃ desesi. Mahājanassa bandhanamokkho jāto, mahantaṃ buddhakolāhalaṃ ahosi.
ಸತ್ಥಾ ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಸಙ್ಗಹತ್ಥಾಯ ಸತ್ತಾಹಂ ತತ್ಥೇವ ವಸಿ, ಅರುಣಂ ಪನ ಮಹಾಗನ್ಧಕುಟಿಯಂಯೇವ ಉಟ್ಠಪೇಸಿ। ಸತ್ತಾಹಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಚತುರಾಸೀತಿಯಾ ಪಾಣಸಹಸ್ಸಾನಂ ಧಮ್ಮಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸಿ। ತತ್ಥ ಸತ್ತಾಹಂ ವಸಿತ್ವಾ, ವಾಣಿಜಗಾಮೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ, ‘‘ತ್ವಂ ಇಧೇವ ವಸಾಹೀ’’ತಿ ಪುಣ್ಣತ್ಥೇರಂ ನಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಅನ್ತರೇ ನಮ್ಮದಾನದೀ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ, ತಸ್ಸಾ ತೀರಂ ಅಗಮಾಸಿ। ನಮ್ಮದಾ ನಾಗರಾಜಾ ಸತ್ಥು ಪಚ್ಚುಗ್ಗಮನಂ ಕತ್ವಾ, ನಾಗಭವನಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ, ತಿಣ್ಣಂ ರತನಾನಂ ಸಕ್ಕಾರಂ ಅಕಾಸಿ। ಸತ್ಥಾ ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ಕಥೇತ್ವಾ ನಾಗಭವನಾ ನಿಕ್ಖಮಿ। ಸೋ ‘‘ಮಯ್ಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಪರಿಚರಿತಬ್ಬಂ ದೇಥಾ’’ತಿ ಯಾಚಿ। ಭಗವಾ ನಮ್ಮದಾನದೀತೀರೇ ಪದಚೇತಿಯಂ ದಸ್ಸೇಸಿ। ತಂ ವೀಚೀಸು ಆಗತಾಸು ಪಿಧೀಯತಿ, ಗತಾಸು ವಿವರೀಯತಿ। ಮಹಾಸಕ್ಕಾರಪತ್ತಂ ಅಹೋಸಿ। ಸತ್ಥಾ ತತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಸಚ್ಚಬನ್ಧಪಬ್ಬತಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಸಚ್ಚಬನ್ಧಂ ಆಹ – ‘‘ತಯಾ ಮಹಾಜನೋ ಅಪಾಯಮಗ್ಗೇ ಓತಾರಿತೋ। ತ್ವಂ ಇಧೇವ ವಸಿತ್ವಾ, ಏತೇಸಂ ಲದ್ಧಿಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಾಪೇತ್ವಾ, ನಿಬ್ಬಾನಮಗ್ಗೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇಹೀ’’ತಿ। ಸೋಪಿ ಪರಿಚರಿತಬ್ಬಂ ಯಾಚಿ। ಸತ್ಥಾ ಘನಪಿಟ್ಠಿಪಾಸಾಣೇ ಅಲ್ಲಮತ್ತಿಕಪಿಣ್ಡಮ್ಹಿ ಲಞ್ಛನಂ ವಿಯ ಪದಚೇತಿಯಂ ದಸ್ಸೇಸಿ। ತತೋ ಜೇತವನಮೇವ ಗತೋ। ಏತಮತ್ಥಂ ಸನ್ಧಾಯ ತೇನೇವ ಅನ್ತರವಸ್ಸೇನಾತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
Satthā mahājanassa saṅgahatthāya sattāhaṃ tattheva vasi, aruṇaṃ pana mahāgandhakuṭiyaṃyeva uṭṭhapesi. Sattāhampi dhammadesanāpariyosāne caturāsītiyā pāṇasahassānaṃ dhammābhisamayo ahosi. Tattha sattāhaṃ vasitvā, vāṇijagāme piṇḍāya caritvā, ‘‘tvaṃ idheva vasāhī’’ti puṇṇattheraṃ nivattetvā antare nammadānadī nāma atthi, tassā tīraṃ agamāsi. Nammadā nāgarājā satthu paccuggamanaṃ katvā, nāgabhavanaṃ pavesetvā, tiṇṇaṃ ratanānaṃ sakkāraṃ akāsi. Satthā tassa dhammaṃ kathetvā nāgabhavanā nikkhami. So ‘‘mayhaṃ, bhante, paricaritabbaṃ dethā’’ti yāci. Bhagavā nammadānadītīre padacetiyaṃ dassesi. Taṃ vīcīsu āgatāsu pidhīyati, gatāsu vivarīyati. Mahāsakkārapattaṃ ahosi. Satthā tato nikkhamitvā saccabandhapabbataṃ gantvā saccabandhaṃ āha – ‘‘tayā mahājano apāyamagge otārito. Tvaṃ idheva vasitvā, etesaṃ laddhiṃ vissajjāpetvā, nibbānamagge patiṭṭhāpehī’’ti. Sopi paricaritabbaṃ yāci. Satthā ghanapiṭṭhipāsāṇe allamattikapiṇḍamhi lañchanaṃ viya padacetiyaṃ dassesi. Tato jetavanameva gato. Etamatthaṃ sandhāya teneva antaravassenātiādi vuttaṃ.
ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀತಿ ಅನುಪಾದಿಸೇಸಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತುಯಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿ। ಮಹಾಜನೋ ಥೇರಸ್ಸ ಸತ್ತ ದಿವಸಾನಿ ಸರೀರಪೂಜಂ ಕತ್ವಾ, ಬಹೂನಿ ಗನ್ಧಕಟ್ಠಾನಿ ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ, ಸರೀರಂ ಝಾಪೇತ್ವಾ ಧಾತುಯೋ ಆದಾಯ ಚೇತಿಯಂ ಅಕಾಸಿ। ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಥೇರಸ್ಸ ಆಳಾಹನಟ್ಠಾನೇ ಠಿತಭಿಕ್ಖೂ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಛಟ್ಠಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
Parinibbāyīti anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyi. Mahājano therassa satta divasāni sarīrapūjaṃ katvā, bahūni gandhakaṭṭhāni samodhānetvā, sarīraṃ jhāpetvā dhātuyo ādāya cetiyaṃ akāsi. Sambahulā bhikkhūti therassa āḷāhanaṭṭhāne ṭhitabhikkhū. Sesaṃ sabbattha uttānameva. Chaṭṭhaṃ uttānameva.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya
೫. ಪುಣ್ಣಸುತ್ತಂ • 5. Puṇṇasuttaṃ
೬. ಬಾಹಿಯಸುತ್ತಂ • 6. Bāhiyasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೫-೬. ಪುಣ್ಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 5-6. Puṇṇasuttādivaṇṇanā
