| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೫-೬. ಪುಣ್ಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
5-6. Puṇṇasuttādivaṇṇanā
೮೮-೮೯. ತನ್ತಿ ಚಕ್ಖುರೂಪದ್ವಯಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಚಕ್ಖುಞ್ಚೇವ ರೂಪಞ್ಚಾ’’ತಿ। ನನ್ದಿಸಮುದಯಾತಿ ನನ್ದಿಯಾ ಸಮುದಯತಣ್ಹಾಯ ಸೇಸಕಾರಣೇಹಿ ನನ್ದಿಯಾ ಸಮುದಿತಿ ಸಮೋಧಾನಂ ನನ್ದಿಸಮುದಯೋ, ತಸ್ಮಾ ನನ್ದಿಸಮುದಯಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ತಣ್ಹಾಯ ಸಮೋಧಾನೇನಾ’’ತಿ। ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಸಮೋಧಾನೇನ ಸಮುದಿತಿ ಪವತ್ತಿಯೇವಾತಿ ಸಹ ಸಮುದಯೇನ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ದಸ್ಸಿತತ್ತಾ ‘‘ವಟ್ಟಂ ಮತ್ಥಕಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ನಿರೋಧೂಪಾಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ ನಿರೋಧಸ್ಸ ದಸ್ಸಿತತ್ತಾ ‘‘ವಿವಟ್ಟಂ ಮತ್ಥಕಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ’’ತಿ। ಪುಚ್ಛಾನುಸನ್ಧಿಆದೀಸು ಅಞ್ಞತರೋ ನ ಹೋತೀತಿ ಆಹ – ‘‘ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕೋ ಅನುಸನ್ಧೀ’’ತಿ।
88-89.Tanti cakkhurūpadvayaṃ. Tenāha ‘‘cakkhuñceva rūpañcā’’ti. Nandisamudayāti nandiyā samudayataṇhāya sesakāraṇehi nandiyā samuditi samodhānaṃ nandisamudayo, tasmā nandisamudayā. Tenāha ‘‘taṇhāya samodhānenā’’ti. Pañcakkhandhasaṅkhātassa dukkhassa samodhānena samuditi pavattiyevāti saha samudayena dukkhassa dassitattā ‘‘vaṭṭaṃ matthakaṃ pāpetvā’’ti vuttaṃ. Nirodhūpāyena saddhiṃ nirodhassa dassitattā ‘‘vivaṭṭaṃ matthakaṃ pāpetvā’’ti. Pucchānusandhiādīsu aññataro na hotīti āha – ‘‘pāṭiyekko anusandhī’’ti.
ಚಣ್ಡಾತಿ ಕೋಧನಾ। ದುಟ್ಠಾತಿ ದೋಸವನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಿಬ್ಬಿಸಾತಿ ಪಾಪಾ। ಕಕ್ಖಳಾತಿ ದಾರುಣಾ। ಘಟಿಕಮುಗ್ಗರೇನಾತಿ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಖೇ ಘಟಿಕಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕತೇನ ರಸ್ಸದಣ್ಡೇನ। ಸತ್ತಾನಂ ಸಸನತೋ ಸತ್ಥಂ, ತತೋ ಏವ ಜೀವಿತಸ್ಸ ಹರಣತೋ ಹಾರಕಞ್ಚಾತಿ ಸತ್ಥಹಾರಕಂ। ಇನ್ದ್ರಿಯಸಂವರೋ ‘‘ದಮೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ ಮನಚ್ಛಟ್ಠಾನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ದಮನತೋ। ಪಞ್ಞಾ ‘‘ದಮೋ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಕಿಲೇಸವಿಸೇವಿತಾನಂ ದಮನತೋ ವೂಪಸಮನತೋ। ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮಂ ‘‘ದಮೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ಕಾಯದ್ವಾರಾದೀಹಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಅಸಮಸ್ಸ ದಮನತೋ। ಖನ್ತಿ ‘‘ದಮೋ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ ಅಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ದಮನತೋ ವೂಪಸಮನತೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಉಪಸಮೋತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನ’’ನ್ತಿ।
Caṇḍāti kodhanā. Duṭṭhāti dosavantoti attho. Kibbisāti pāpā. Kakkhaḷāti dāruṇā. Ghaṭikamuggarenāti ekasmiṃ pakkhe ghaṭikaṃ dassetvā katena rassadaṇḍena. Sattānaṃ sasanato satthaṃ, tato eva jīvitassa haraṇato hārakañcāti satthahārakaṃ. Indriyasaṃvaro ‘‘damo’’ti vutto manacchaṭṭhānaṃ indriyānaṃ damanato. Paññā ‘‘damo’’ti vuttā kilesavisevitānaṃ damanato vūpasamanato. Uposathakammaṃ ‘‘damo’’tivuttaṃ kāyadvārādīhi uppajjanakaasamassa damanato. Khanti ‘‘damo’’ti veditabbā akkhantiyā damanato vūpasamanato. Tenāha ‘‘upasamoti tasseva vevacana’’nti.
ಏತ್ಥಾತಿ ಸುನಾಪರನ್ತಜನಪದೇ। ಏತೇ ದ್ವೇತಿ ಅಯಂ ಪುಣ್ಣತ್ಥೇರೋ ತಸ್ಸ ಕನಿಟ್ಠೋತಿ ಏತೇ ದ್ವೇ ಭಾತರೋ। ಆಹಚ್ಚ ಅಟ್ಠಾಸಿ ಉಳಾರಂ ಬುದ್ಧಾರಮ್ಮಣಂ ಪೀತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ। ಸತ್ತ ಸೀಹನಾದೇ ನದಿತ್ವಾತಿ ಮಮ್ಮಚ್ಛೇದಕಾನಮ್ಪಿ ಅಕ್ಕೋಸಪರಿಭಾಸಾನಂ ಖಮನೇ ಸನ್ತೋಸಾಭಾವದೀಪನಂ, ಪಾಣಿಪ್ಪಹಾರಸ್ಸ, ಲೇಡ್ಡುಪ್ಪಹಾರಸ್ಸ, ದಣ್ಡಪ್ಪಹಾರಸ್ಸ, ಸತ್ಥಪ್ಪಹಾರಸ್ಸ, ಜೀವಿತವೋರೋಪನಸ್ಸ, ಖಮನೇ ಸನ್ತೋಸಾಭಾವದೀಪನಞ್ಚಾತಿ ಏವಂ ಸತ್ತ ಸೀಹನಾದೇ ನದಿತ್ವಾ। ಚತೂಸು ಠಾನೇಸು ವಸಿತತ್ತಾ ಪಾಳಿಯಂ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಅನುದ್ದೇಸಿಕಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಸುನಾಪರನ್ತಸ್ಮಿಂ ಜನಪದೇ ವಿಹರತಿ’’ಇಚ್ಚೇವ ವುತ್ತಂ।
Etthāti sunāparantajanapade. Ete dveti ayaṃ puṇṇatthero tassa kaniṭṭhoti ete dve bhātaro. Āhacca aṭṭhāsi uḷāraṃ buddhārammaṇaṃ pītiṃ uppādetvā. Satta sīhanāde naditvāti mammacchedakānampi akkosaparibhāsānaṃ khamane santosābhāvadīpanaṃ, pāṇippahārassa, leḍḍuppahārassa, daṇḍappahārassa, satthappahārassa, jīvitavoropanassa, khamane santosābhāvadīpanañcāti evaṃ satta sīhanāde naditvā. Catūsu ṭhānesu vasitattā pāḷiyaṃ vasanaṭṭhānaṃ anuddesikaṃ katvā ‘‘sunāparantasmiṃ janapade viharati’’icceva vuttaṃ.
ಚತೂಸು ಠಾನೇಸೂತಿ ಅಬ್ಬುಹತ್ಥಪಬ್ಬತೇ, ಸಮುದ್ದಗಿರಿವಿಹಾರೇ, ಮಾತುಲಗಿರಿಮ್ಹಿ, ಮಕುಳಕಾರಾಮವಿಹಾರೇತಿ ಇಮೇಸು ಚತೂಸು ಠಾನೇಸು। ತನ್ತಿ ಚಙ್ಕಮಂ ಆರುಯ್ಹ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ಚಙ್ಕಮಿತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ನತ್ಥಿ ಮಹತಾ ಸಮುದ್ದಪರಿಸ್ಸಯೇನ ಭಾವನಾಮನಸಿಕಾರಸ್ಸ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣನತೋ। ಉಪ್ಪಾತಿಕನ್ತಿ ಉಪ್ಪಾತಕರಂ ಮಹಾಸಙ್ಖೋಭಂ ಉಟ್ಠಪೇತ್ವಾ। ಸಮ್ಮುಖೇತಿ ಅನಿಲಪದೇಸೇ। ಪಟಿವೇದೇಸುನ್ತಿ ಪವೇದೇಸುಂ।
Catūsu ṭhānesūti abbuhatthapabbate, samuddagirivihāre, mātulagirimhi, makuḷakārāmavihāreti imesu catūsu ṭhānesu. Tanti caṅkamaṃ āruyha koci bhikkhu caṅkamituṃ samattho natthi mahatā samuddaparissayena bhāvanāmanasikārassa anabhisambhuṇanato. Uppātikanti uppātakaraṃ mahāsaṅkhobhaṃ uṭṭhapetvā. Sammukheti anilapadese. Paṭivedesunti pavedesuṃ.
ಆರದ್ಧಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯಾತಿ ಮಣ್ಡಲಮಾಳಸ್ಸ ಕಾತುಂ ಪಥವೀಮಿತಕಾಲತೋ ಪಭುತಿ। ಸಚ್ಚಬನ್ಧೇನ ಪಞ್ಚಸತಾನಿ ಪರಿಪೂರೇತುಂ ‘‘ಏಕೂನಪಞ್ಚಸತಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಗನ್ಧಕುಟಿನ್ತಿ ಜೇತವನಮಹಾವಿಹಾರೇ ಮಹಾಗನ್ಧಕುಟಿಂ।
Āraddhakālato paṭṭhāyāti maṇḍalamāḷassa kātuṃ pathavīmitakālato pabhuti. Saccabandhena pañcasatāni paripūretuṃ ‘‘ekūnapañcasatāna’’nti vuttaṃ. Gandhakuṭinti jetavanamahāvihāre mahāgandhakuṭiṃ.
ಸಚ್ಚಬನ್ಧನಾಮೋತಿ ಸಚ್ಚಬನ್ಧೇ ಪಬ್ಬತೇ ಚಿರನಿವಾಸಿತಾಯ ‘‘ಸಚ್ಚಬನ್ಧೋ’’ತ್ವೇವ ಲದ್ಧನಾಮೋ। ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣೀತಿ ಪಞ್ಚಾಭಿಞ್ಞಾಪರಿವಾರಂ ಅರಹತ್ತಂ ಅಧಿಗಚ್ಛಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಮಗ್ಗೇನೇವಸ್ಸ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಆಗತಾ’’ತಿ।
Saccabandhanāmoti saccabandhe pabbate ciranivāsitāya ‘‘saccabandho’’tveva laddhanāmo. Arahattaṃ pāpuṇīti pañcābhiññāparivāraṃ arahattaṃ adhigacchi. Tenāha ‘‘maggenevassa abhiññā āgatā’’ti.
ತಸ್ಮಿಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಮಹಾಜನಾ ಕೇಚಿ ಸೋತಾಪನ್ನಾ, ಕೇಚಿ ಸಕದಾಗಾಮಿನೋ, ಕೇಚಿ ಅನಾಗಾಮಿನೋ, ಕೇಚಿ ಅರಹನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ। ತತ್ಥಾಪಿ ಕೇಚಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ, ಕೇಚಿ ಛಳಭಿಞ್ಞಾ, ಕೇಚಿ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಪ್ಪತ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಬನ್ಧನಮೋಕ್ಖೋ ಜಾತೋ’’ತಿ। ಯೇ ಪನ ತತ್ಥ ಸರಣಗಮನಪಞ್ಚಸೀಲದಸಸೀಲಸಮಾದಾನೇನ ಲದ್ಧಾನುಗ್ಗಹಾ, ತೇಸಂ ದೇವತಾನಞ್ಚ ವಸೇನ ‘‘ಮಹನ್ತಂ ಬುದ್ಧಕೋಲಾಹಲಂ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
Tasmiṃ sannipatitā mahājanā keci sotāpannā, keci sakadāgāmino, keci anāgāmino, keci arahanto ahesuṃ. Tatthāpi keci tevijjā, keci chaḷabhiññā, keci paṭisambhidappattā ahesuṃ. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘mahājanassa bandhanamokkho jāto’’ti. Ye pana tattha saraṇagamanapañcasīladasasīlasamādānena laddhānuggahā, tesaṃ devatānañca vasena ‘‘mahantaṃ buddhakolāhalaṃ ahosī’’ti vuttaṃ.
ಅರುಣಂ ಪನ ಮಹಾಗನ್ಧಕುಟಿಯಂಯೇವ ಉಟ್ಠಪೇಸಿ ದೇವತಾನುಗ್ಗಹತ್ಥಞ್ಚೇವ ಕುಲಾನುದಯಾಯ ಚ। ಅಪಾಯಮಗ್ಗೇ ಓತಾರಿತೋ ‘‘ಕೋಚಿ ಲೋಕಸ್ಸ ಸಜಿತಾ ಅತ್ಥಿ, ತಸ್ಸ ವಸೇನ ಪವತ್ತಿಸಂಹಾರಾ ಹೋನ್ತಿ, ತೇನೇವಾಯಂ ಪಜಾ ಸನಾಥಾ ಹೋತಿ, ತಂ ಯುಞ್ಜತಿ ಚ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಕಮ್ಮೇ’’ತಿ ಮಿಚ್ಛಾಗಾಹೇಹಿ। ಪರಿಚರಿತಬ್ಬಂ ಯಾಚಿ ‘‘ಏತ್ಥ ಮಯಾ ಚಿರಂ ವಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ।
Aruṇaṃpana mahāgandhakuṭiyaṃyeva uṭṭhapesi devatānuggahatthañceva kulānudayāya ca. Apāyamagge otārito ‘‘koci lokassa sajitā atthi, tassa vasena pavattisaṃhārā honti, tenevāyaṃ pajā sanāthā hoti, taṃ yuñjati ca tasmiṃ tasmiṃ kamme’’ti micchāgāhehi. Paricaritabbaṃ yāci ‘‘ettha mayā ciraṃ vasitabba’’nti.
ಛಟ್ಠನ್ತಿ ಬಾಹಿಯಸುತ್ತಂ। ತಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯತ್ತಾ।
Chaṭṭhanti bāhiyasuttaṃ. Taṃ uttānameva heṭṭhā vuttanayattā.
ಪುಣ್ಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Puṇṇasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya
೫. ಪುಣ್ಣಸುತ್ತಂ • 5. Puṇṇasuttaṃ
೬. ಬಾಹಿಯಸುತ್ತಂ • 6. Bāhiyasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೫-೬. ಪುಣ್ಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 5-6. Puṇṇasuttādivaṇṇanā
