Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya

    ๕. ปุณฺณสุตฺตํ

    5. Puṇṇasuttaṃ

    ๘๘. อถ 1 โข อายสฺมา ปุโณฺณ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา…เป.… เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข อายสฺมา ปุโณฺณ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สาธุ เม, ภเนฺต, ภควา สํขิเตฺตน ธมฺมํ เทเสตุ, ยมหํ ภควโต ธมฺมํ สุตฺวา เอโก วูปกโฎฺฐ อปฺปมโตฺต อาตาปี ปหิตโตฺต วิหเรยฺย’’นฺติฯ

    88. Atha 2 kho āyasmā puṇṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā…pe… ekamantaṃ nisinno kho āyasmā puṇṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, bhagavā saṃkhittena dhammaṃ desetu, yamahaṃ bhagavato dhammaṃ sutvā eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto vihareyya’’nti.

    ‘‘สนฺติ โข, ปุณฺณ, จกฺขุวิเญฺญยฺยา รูปา อิฎฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียาฯ ตเญฺจ ภิกฺขุ อภินนฺทติ อภิวทติ อโชฺฌสาย ติฎฺฐติฯ ตสฺส ตํ อภินนฺทโต อภิวทโต อโชฺฌสาย ติฎฺฐโต อุปฺปชฺชติ นนฺทีฯ ‘นนฺทิสมุทยา ทุกฺขสมุทโย, ปุณฺณา’ติ วทามิ…เป.… สนฺติ โข, ปุณฺณ, ชิวฺหาวิเญฺญยฺยา รสา…เป.… สนฺติ โข, ปุณฺณ, มโนวิเญฺญยฺยา ธมฺมา อิฎฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียาฯ ตเญฺจ ภิกฺขุ อภินนฺทติ อภิวทติ อโชฺฌสาย ติฎฺฐติฯ ตสฺส ตํ อภินนฺทโต อภิวทโต อโชฺฌสาย ติฎฺฐโต อุปฺปชฺชติ นนฺทีฯ ‘นนฺทิสมุทยา ทุกฺขสมุทโย, ปุณฺณา’ติ วทามิฯ

    ‘‘Santi kho, puṇṇa, cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa taṃ abhinandato abhivadato ajjhosāya tiṭṭhato uppajjati nandī. ‘Nandisamudayā dukkhasamudayo, puṇṇā’ti vadāmi…pe… santi kho, puṇṇa, jivhāviññeyyā rasā…pe… santi kho, puṇṇa, manoviññeyyā dhammā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa taṃ abhinandato abhivadato ajjhosāya tiṭṭhato uppajjati nandī. ‘Nandisamudayā dukkhasamudayo, puṇṇā’ti vadāmi.

    ‘‘สนฺติ โข, ปุณฺณ, จกฺขุวิเญฺญยฺยา รูปา อิฎฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียาฯ ตเญฺจ ภิกฺขุ นาภินนฺทติ นาภิวทติ นาโชฺฌสาย ติฎฺฐติ, ตสฺส ตํ อนภินนฺทโต อนภิวทโต อนโชฺฌสาย ติฎฺฐโต นิรุชฺฌติ นนฺทีฯ ‘นนฺทินิโรธา ทุกฺขนิโรโธ, ปุณฺณา’ติ วทามิ…เป.… สนฺติ โข, ปุณฺณ, มโนวิเญฺญยฺยา ธมฺมา อิฎฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียาฯ ตเญฺจ ภิกฺขุ นาภินนฺทติ นาภิวทติ นาโชฺฌสาย ติฎฺฐติ, ตสฺส ตํ อนภินนฺทโต อนภิวทโต อนโชฺฌสาย ติฎฺฐโต นิรุชฺฌติ นนฺทีฯ ‘นนฺทินิโรธา ทุกฺขนิโรโธ, ปุณฺณา’ติ วทามิฯ

    ‘‘Santi kho, puṇṇa, cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati, tassa taṃ anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato nirujjhati nandī. ‘Nandinirodhā dukkhanirodho, puṇṇā’ti vadāmi…pe… santi kho, puṇṇa, manoviññeyyā dhammā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Tañce bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati, tassa taṃ anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato nirujjhati nandī. ‘Nandinirodhā dukkhanirodho, puṇṇā’ti vadāmi.

    ‘‘อิมินา ตฺวํ 3, ปุณฺณ, มยา สํขิเตฺตน โอวาเทน โอวทิโต กตมสฺมิํ 4 ชนปเท วิหริสฺสสี’’ติ? ‘‘อตฺถิ, ภเนฺต, สุนาปรโนฺต นาม ชนปโท, ตตฺถาหํ วิหริสฺสามี’’ติฯ

    ‘‘Iminā tvaṃ 5, puṇṇa, mayā saṃkhittena ovādena ovadito katamasmiṃ 6 janapade viharissasī’’ti? ‘‘Atthi, bhante, sunāparanto nāma janapado, tatthāhaṃ viharissāmī’’ti.

    ‘‘จณฺฑา โข, ปุณฺณ, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา; ผรุสา โข, ปุณฺณ, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสาฯ สเจ ตํ, ปุณฺณ, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา อโกฺกสิสฺสนฺติ ปริภาสิสฺสนฺติ, ตตฺร เต, ปุณฺณ, กินฺติ ภวิสฺสตี’’ติ?

    ‘‘Caṇḍā kho, puṇṇa, sunāparantakā manussā; pharusā kho, puṇṇa, sunāparantakā manussā. Sace taṃ, puṇṇa, sunāparantakā manussā akkosissanti paribhāsissanti, tatra te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?

    ‘‘สเจ มํ, ภเนฺต, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา อโกฺกสิสฺสนฺติ ปริภาสิสฺสนฺติ, ตตฺร เม เอวํ ภวิสฺสติ – ‘ภทฺทกา วติเม สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา, สุภทฺทกา วติเม สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา, ยํ เม 7 นยิเม ปาณินา ปหารํ เทนฺตี’ติฯ เอวเมตฺถ 8, ภควา, ภวิสฺสติ; เอวเมตฺถ, สุคต, ภวิสฺสตี’’ติฯ

    ‘‘Sace maṃ, bhante, sunāparantakā manussā akkosissanti paribhāsissanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘bhaddakā vatime sunāparantakā manussā, subhaddakā vatime sunāparantakā manussā, yaṃ me 9 nayime pāṇinā pahāraṃ dentī’ti. Evamettha 10, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.

    ‘‘สเจ ปน เต, ปุณฺณ, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา ปาณินา ปหารํ ทสฺสนฺติ, ตตฺร ปน เต, ปุณฺณ, กินฺติ ภวิสฺสตี’’ติ?

    ‘‘Sace pana te, puṇṇa, sunāparantakā manussā pāṇinā pahāraṃ dassanti, tatra pana te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?

    ‘‘สเจ เม, ภเนฺต, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา ปาณินา ปหารํ ทสฺสนฺติ, ตตฺร เม เอวํ ภวิสฺสติ – ‘ภทฺทกา วติเม สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา, สุภทฺทกา วติเม สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา, ยํ เม 11 นยิเม เลฑฺฑุนา ปหารํ เทนฺตี’ติฯ เอวเมตฺถ, ภควา, ภวิสฺสติ; เอวเมตฺถ, สุคต, ภวิสฺสตี’’ติฯ

    ‘‘Sace me, bhante, sunāparantakā manussā pāṇinā pahāraṃ dassanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘bhaddakā vatime sunāparantakā manussā, subhaddakā vatime sunāparantakā manussā, yaṃ me 12 nayime leḍḍunā pahāraṃ dentī’ti. Evamettha, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.

    ‘‘สเจ ปน เต, ปุณฺณ, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา เลฑฺฑุนา ปหารํ ทสฺสนฺติ, ตตฺร ปน เต, ปุณฺณ, กินฺติ ภวิสฺสตี’’ติ?

    ‘‘Sace pana te, puṇṇa, sunāparantakā manussā leḍḍunā pahāraṃ dassanti, tatra pana te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?

    ‘‘สเจ เม, ภเนฺต, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา เลฑฺฑุนา ปหารํ ทสฺสนฺติ, ตตฺร เม เอวํ ภวิสฺสติ – ‘ภทฺทกา วติเม สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา, สุภทฺทกา วติเม สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา, ยํ เม นยิเม ทเณฺฑน ปหารํ เทนฺตี’ติ ฯ เอวเมตฺถ, ภควา, ภวิสฺสติ; เอวเมตฺถ, สุคต, ภวิสฺสตี’’ติฯ

    ‘‘Sace me, bhante, sunāparantakā manussā leḍḍunā pahāraṃ dassanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘bhaddakā vatime sunāparantakā manussā, subhaddakā vatime sunāparantakā manussā, yaṃ me nayime daṇḍena pahāraṃ dentī’ti . Evamettha, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.

    ‘‘สเจ ปน ปุณฺณ, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา ทเณฺฑน ปหารํ ทสฺสนฺติ, ตตฺร ปน เต, ปุณฺณ, กินฺติ ภวิสฺสตี’’ติ?

    ‘‘Sace pana puṇṇa, sunāparantakā manussā daṇḍena pahāraṃ dassanti, tatra pana te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?

    ‘‘สเจ เม, ภเนฺต, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา ทเณฺฑน ปหารํ ทสฺสนฺติ, ตตฺร เม เอวํ ภวิสฺสติ – ‘ภทฺทกา วติเม สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา, สุภทฺทกา วติเม สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา, ยํ เม นยิเม สเตฺถน ปหารํ เทนฺตี’ติฯ เอวเมตฺถ, ภควา, ภวิสฺสติ; เอวเมตฺถ, สุคต, ภวิสฺสตี’’ติฯ

    ‘‘Sace me, bhante, sunāparantakā manussā daṇḍena pahāraṃ dassanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘bhaddakā vatime sunāparantakā manussā, subhaddakā vatime sunāparantakā manussā, yaṃ me nayime satthena pahāraṃ dentī’ti. Evamettha, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.

    ‘‘สเจ ปน เต, ปุณฺณ, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา สเตฺถน ปหารํ ทสฺสนฺติ, ตตฺร ปน เต, ปุณฺณ, กินฺติ ภวิสฺสตี’’ติ?

    ‘‘Sace pana te, puṇṇa, sunāparantakā manussā satthena pahāraṃ dassanti, tatra pana te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?

    ‘‘สเจ เม, ภเนฺต, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา สเตฺถน ปหารํ ทสฺสนฺติ, ตตฺร เม เอวํ ภวิสฺสติ – ‘ภทฺทกา วติเม สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา, สุภทฺทกา วติเม สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา, ยํ มํ นยิเม ติเณฺหน สเตฺถน ชีวิตา โวโรเปนฺตี’ติฯ เอวเมตฺถ, ภควา, ภวิสฺสติ; เอวเมตฺถ, สุคต, ภวิสฺสตี’’ติฯ

    ‘‘Sace me, bhante, sunāparantakā manussā satthena pahāraṃ dassanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘bhaddakā vatime sunāparantakā manussā, subhaddakā vatime sunāparantakā manussā, yaṃ maṃ nayime tiṇhena satthena jīvitā voropentī’ti. Evamettha, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.

    ‘‘สเจ ปน ตํ, ปุณฺณ, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา ติเณฺหน สเตฺถน ชีวิตา โวโรเปสฺสนฺติ, ตตฺร ปน เต, ปุณฺณ, กินฺติ ภวิสฺสตี’’ติ?

    ‘‘Sace pana taṃ, puṇṇa, sunāparantakā manussā tiṇhena satthena jīvitā voropessanti, tatra pana te, puṇṇa, kinti bhavissatī’’ti?

    ‘‘สเจ มํ, ภเนฺต, สุนาปรนฺตกา มนุสฺสา ติเณฺหน สเตฺถน ชีวิตา โวโรเปสฺสนฺติ, ตตฺร เม เอวํ ภวิสฺสติ – ‘สนฺติ โข ตสฺส ภควโต สาวกา กาเยน จ ชีวิเตน จ อฎฺฎียมานา หรายมานา ชิคุจฺฉมานา สตฺถหารกํ ปริเยสนฺติ, ตํ เม อิทํ อปริยิฎฺฐเญฺญว สตฺถหารกํ ลทฺธ’นฺติฯ เอวเมตฺถ, ภควา, ภวิสฺสติ; เอวเมตฺถ, สุคต, ภวิสฺสตี’’ติฯ

    ‘‘Sace maṃ, bhante, sunāparantakā manussā tiṇhena satthena jīvitā voropessanti, tatra me evaṃ bhavissati – ‘santi kho tassa bhagavato sāvakā kāyena ca jīvitena ca aṭṭīyamānā harāyamānā jigucchamānā satthahārakaṃ pariyesanti, taṃ me idaṃ apariyiṭṭhaññeva satthahārakaṃ laddha’nti. Evamettha, bhagavā, bhavissati; evamettha, sugata, bhavissatī’’ti.

    ‘‘สาธุ สาธุ, ปุณฺณ! สกฺขิสฺสสิ โข ตฺวํ, ปุณฺณ, อิมินา ทมูปสเมน สมนฺนาคโต สุนาปรนฺตสฺมิํ ชนปเท วตฺถุํฯ ยสฺส ทานิ ตฺวํ, ปุณฺณ, กาลํ มญฺญสี’’ติฯ

    ‘‘Sādhu sādhu, puṇṇa! Sakkhissasi kho tvaṃ, puṇṇa, iminā damūpasamena samannāgato sunāparantasmiṃ janapade vatthuṃ. Yassa dāni tvaṃ, puṇṇa, kālaṃ maññasī’’ti.

    อถ โข อายสฺมา ปุโณฺณ ภควโต วจนํ อภินนฺทิตฺวา อนุโมทิตฺวา อุฎฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา เสนาสนํ สํสาเมตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน สุนาปรโนฺต ชนปโท เตน จาริกํ ปกฺกามิฯ อนุปุเพฺพน จาริกํ จรมาโน เยน สุนาปรโนฺต ชนปโท ตทวสริฯ ตตฺร สุทํ อายสฺมา ปุโณฺณ สุนาปรนฺตสฺมิํ ชนปเท วิหรติฯ อถ โข อายสฺมา ปุโณฺณ เตเนวนฺตรวเสฺสน ปญฺจมตฺตานิ อุปาสกสตานิ ปฎิเวเทสิ 13ฯ เตเนวนฺตรวเสฺสน ปญฺจมตฺตานิ อุปาสิกาสตานิ ปฎิเวเทสิฯ เตเนวนฺตรวเสฺสน ติโสฺส วิชฺชา สจฺฉากาสิฯ เตเนวนฺตรวเสฺสน ปรินิพฺพายิฯ

    Atha kho āyasmā puṇṇo bhagavato vacanaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya yena sunāparanto janapado tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sunāparanto janapado tadavasari. Tatra sudaṃ āyasmā puṇṇo sunāparantasmiṃ janapade viharati. Atha kho āyasmā puṇṇo tenevantaravassena pañcamattāni upāsakasatāni paṭivedesi 14. Tenevantaravassena pañcamattāni upāsikāsatāni paṭivedesi. Tenevantaravassena tisso vijjā sacchākāsi. Tenevantaravassena parinibbāyi.

    อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ…เป.… เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ – ‘‘โย โส, ภเนฺต, ปุโณฺณ นาม กุลปุโตฺต ภควตา สํขิเตฺตน โอวาเทน โอวทิโต, โส กาลงฺกโตฯ ตสฺส กา คติ โก อภิสมฺปราโย’’ติ?

    Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu…pe… ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘yo so, bhante, puṇṇo nāma kulaputto bhagavatā saṃkhittena ovādena ovadito, so kālaṅkato. Tassa kā gati ko abhisamparāyo’’ti?

    ‘‘ปณฺฑิโต, ภิกฺขเว, ปุโณฺณ กุลปุโตฺต 15, ปจฺจปาทิ 16 ธมฺมสฺสานุธมฺมํ, น จ มํ ธมฺมาธิกรณํ วิเหเสสิ 17ฯ ปรินิพฺพุโต, ภิกฺขเว, ปุโณฺณ กุลปุโตฺต’’ติฯ ปญฺจมํฯ

    ‘‘Paṇḍito, bhikkhave, puṇṇo kulaputto 18, paccapādi 19 dhammassānudhammaṃ, na ca maṃ dhammādhikaraṇaṃ vihesesi 20. Parinibbuto, bhikkhave, puṇṇo kulaputto’’ti. Pañcamaṃ.




    Next: ๖. พาหิยสุตฺตํ • 6. Bāhiyasuttaṃ




    Footnotes:
    1. สาวตฺถินิทานํฯ อถ (?) ม. นิ. ๓.๓๙๕ ปสฺสิตพฺพํ
    2. sāvatthinidānaṃ. atha (?) ma. ni. 3.395 passitabbaṃ
    3. อิมินา จ ตฺวํ
    4. กตรสฺมิํ (ม. นิ. ๓.๓๙๕)
    5. iminā ca tvaṃ
    6. katarasmiṃ (ma. ni. 3.395)
    7. มํ (สพฺพตฺถ)
    8. เอวเมฺมตฺถ (?)
    9. maṃ (sabbattha)
    10. evammettha (?)
    11. เอวเมฺมตฺถ (?)
    12. evammettha (?)
    13. ปฎิปาเทสิ (สี. ปี.), ปฎิเทเสสิ (สฺยา. กํ.)
    14. paṭipādesi (sī. pī.), paṭidesesi (syā. kaṃ.)
    15. กุลปุโตฺต อโหสิ (สพฺพตฺถ)
    16. สจฺจวาที (สฺยา. กํ. ก.)
    17. วิเหเฐสิ (สี. สฺยา. กํ.)
    18. kulaputto ahosi (sabbattha)
    19. saccavādī (syā. kaṃ. ka.)
    20. viheṭhesi (sī. syā. kaṃ.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๕-๖. ปุณฺณสุตฺตาทิวณฺณนา • 5-6. Puṇṇasuttādivaṇṇanā

    ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๕-๖. ปุณฺณสุตฺตาทิวณฺณนา • 5-6. Puṇṇasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact