Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / धम्मपदपाळि • Dhammapadapāḷi

    ४. पुप्फवग्गो

    4. Pupphavaggo

    ४४.

    44.

    को इमं 1 पथविं विचेस्सति 2, यमलोकञ्‍च इमं सदेवकं।

    Ko imaṃ 3 pathaviṃ vicessati 4, yamalokañca imaṃ sadevakaṃ;

    को धम्मपदं सुदेसितं, कुसलो पुप्फमिव पचेस्सति 5

    Ko dhammapadaṃ sudesitaṃ, kusalo pupphamiva pacessati 6.

    ४५.

    45.

    सेखो पथविं विचेस्सति, यमलोकञ्‍च इमं सदेवकं।

    Sekho pathaviṃ vicessati, yamalokañca imaṃ sadevakaṃ;

    सेखो धम्मपदं सुदेसितं, कुसलो पुप्फमिव पचेस्सति॥

    Sekho dhammapadaṃ sudesitaṃ, kusalo pupphamiva pacessati.

    ४६.

    46.

    फेणूपमं कायमिमं विदित्वा, मरीचिधम्मं अभिसम्बुधानो।

    Pheṇūpamaṃ kāyamimaṃ viditvā, marīcidhammaṃ abhisambudhāno;

    छेत्वान मारस्स पपुप्फकानि 7, अदस्सनं मच्‍चुराजस्स गच्छे॥

    Chetvāna mārassa papupphakāni 8, adassanaṃ maccurājassa gacche.

    ४७.

    47.

    पुप्फानि हेव पचिनन्तं, ब्यासत्तमनसं 9 नरं।

    Pupphāni heva pacinantaṃ, byāsattamanasaṃ 10 naraṃ;

    सुत्तं गामं महोघोव, मच्‍चु आदाय गच्छति॥

    Suttaṃ gāmaṃ mahoghova, maccu ādāya gacchati.

    ४८.

    48.

    पुप्फानि हेव पचिनन्तं, ब्यासत्तमनसं नरं।

    Pupphāni heva pacinantaṃ, byāsattamanasaṃ naraṃ;

    अतित्तञ्‍ञेव कामेसु, अन्तको कुरुते वसं॥

    Atittaññeva kāmesu, antako kurute vasaṃ.

    ४९.

    49.

    यथापि भमरो पुप्फं, वण्णगन्धमहेठयं 11

    Yathāpi bhamaro pupphaṃ, vaṇṇagandhamaheṭhayaṃ 12;

    पलेति रसमादाय, एवं गामे मुनी चरे॥

    Paleti rasamādāya, evaṃ gāme munī care.

    ५०.

    50.

    न परेसं विलोमानि, न परेसं कताकतं।

    Na paresaṃ vilomāni, na paresaṃ katākataṃ;

    अत्तनोव अवेक्खेय्य, कतानि अकतानि च॥

    Attanova avekkheyya, katāni akatāni ca.

    ५१.

    51.

    यथापि रुचिरं पुप्फं, वण्णवन्तं अगन्धकं।

    Yathāpi ruciraṃ pupphaṃ, vaṇṇavantaṃ agandhakaṃ;

    एवं सुभासिता वाचा, अफला होति अकुब्बतो॥

    Evaṃ subhāsitā vācā, aphalā hoti akubbato.

    ५२.

    52.

    यथापि रुचिरं पुप्फं, वण्णवन्तं सुगन्धकं 13

    Yathāpi ruciraṃ pupphaṃ, vaṇṇavantaṃ sugandhakaṃ 14;

    एवं सुभासिता वाचा, सफला होति कुब्बतो 15

    Evaṃ subhāsitā vācā, saphalā hoti kubbato 16.

    ५३.

    53.

    यथापि पुप्फरासिम्हा, कयिरा मालागुणे बहू।

    Yathāpi puppharāsimhā, kayirā mālāguṇe bahū;

    एवं जातेन मच्‍चेन, कत्तब्बं कुसलं बहुं॥

    Evaṃ jātena maccena, kattabbaṃ kusalaṃ bahuṃ.

    ५४.

    54.

    न पुप्फगन्धो पटिवातमेति, न चन्दनं तगरमल्‍लिका 17

    Na pupphagandho paṭivātameti, na candanaṃ tagaramallikā 18;

    सतञ्‍च गन्धो पटिवातमेति, सब्बा दिसा सप्पुरिसो पवायति॥

    Satañca gandho paṭivātameti, sabbā disā sappuriso pavāyati.

    ५५.

    55.

    चन्दनं तगरं वापि, उप्पलं अथ वस्सिकी।

    Candanaṃ tagaraṃ vāpi, uppalaṃ atha vassikī;

    एतेसं गन्धजातानं, सीलगन्धो अनुत्तरो॥

    Etesaṃ gandhajātānaṃ, sīlagandho anuttaro.

    ५६.

    56.

    अप्पमत्तो अयं गन्धो, य्वायं तगरचन्दनं 19

    Appamatto ayaṃ gandho, yvāyaṃ tagaracandanaṃ 20;

    यो च सीलवतं गन्धो, वाति देवेसु उत्तमो॥

    Yo ca sīlavataṃ gandho, vāti devesu uttamo.

    ५७.

    57.

    तेसं सम्पन्‍नसीलानं, अप्पमादविहारिनं।

    Tesaṃ sampannasīlānaṃ, appamādavihārinaṃ;

    सम्मदञ्‍ञा विमुत्तानं, मारो मग्गं न विन्दति॥

    Sammadaññā vimuttānaṃ, māro maggaṃ na vindati.

    ५८.

    58.

    यथा सङ्कारठानस्मिं 21, उज्झितस्मिं महापथे।

    Yathā saṅkāraṭhānasmiṃ 22, ujjhitasmiṃ mahāpathe;

    पदुमं तत्थ जायेथ, सुचिगन्धं मनोरमं॥

    Padumaṃ tattha jāyetha, sucigandhaṃ manoramaṃ.

    ५९.

    59.

    एवं सङ्कारभूतेसु, अन्धभूते 23 पुथुज्‍जने।

    Evaṃ saṅkārabhūtesu, andhabhūte 24 puthujjane;

    अतिरोचति पञ्‍ञाय, सम्मासम्बुद्धसावको॥

    Atirocati paññāya, sammāsambuddhasāvako.

    पुप्फवग्गो चतुत्थो निट्ठितो।

    Pupphavaggo catuttho niṭṭhito.







    Footnotes:
    1. कोमं (क॰)
    2. विजेस्सति (सी॰ स्या॰ पी॰)
    3. komaṃ (ka.)
    4. vijessati (sī. syā. pī.)
    5. पुप्फमिवप्पचेस्सति (क॰)
    6. pupphamivappacessati (ka.)
    7. सपुप्फकानि (टीका)
    8. sapupphakāni (ṭīkā)
    9. ब्यासत्तमानसं (क॰)
    10. byāsattamānasaṃ (ka.)
    11. वण्णगन्धमपोठयं (क॰)
    12. vaṇṇagandhamapoṭhayaṃ (ka.)
    13. सगन्धकं (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    14. sagandhakaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    15. सकुब्बतो (सी॰ पी॰), पकुब्बतो (सी॰ अट्ठ॰), सुकुब्बतो (स्या॰ कं॰)
    16. sakubbato (sī. pī.), pakubbato (sī. aṭṭha.), sukubbato (syā. kaṃ.)
    17. तगरमल्‍लिका (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    18. tagaramallikā (sī. syā. kaṃ. pī.)
    19. यायं तगरचन्दनी (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    20. yāyaṃ tagaracandanī (sī. syā. kaṃ. pī.)
    21. सङ्कारधानस्मिं (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    22. saṅkāradhānasmiṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    23. अन्धीभूते (क॰)
    24. andhībhūte (ka.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / धम्मपद-अट्ठकथा • Dhammapada-aṭṭhakathā / ४. पुप्फवग्गो • 4. Pupphavaggo


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact