Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
౪. పురాణచీవరసిక్ఖాపదవణ్ణనా
4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
౫౦౩. చతుత్థే భత్తవిస్సగ్గన్తి పాళిపదస్స భత్తకిచ్చన్తి అత్థో వేదితబ్బో, ‘‘భత్తసంవిధాన’’న్తిపి కేచి. తత్థ నామ త్వన్తి ఇమస్సపి సో నామ త్వన్తి అత్థో వేదితబ్బో, ‘‘తాయ నామ త్వ’’న్తి కేచి.
503. Catutthe bhattavissagganti pāḷipadassa bhattakiccanti attho veditabbo, ‘‘bhattasaṃvidhāna’’ntipi keci. Tattha nāma tvanti imassapi so nāma tvanti attho veditabbo, ‘‘tāya nāma tva’’nti keci.
౫౦౫. పితా చ మాతా చ పితరో, పితూనం పితరో పితామహా, తేసంయేవ యుగో పితామహయుగో, తస్మా యావ సత్తమా పితామహయుగా పితామహద్వన్దాతి ఏవమేత్థ అత్థో దట్ఠబ్బో. ఏవఞ్హి పితామహగ్గహణేనేవ మాతామహోపి గహితోతి. ‘‘యావ సత్తమా పితామహయుగా’’తి వచనతో హేట్ఠా చ ఉద్ధఞ్చ అట్ఠమయుగో ఞాతి నామ న హోతి. దేసనాముఖమేవ చేతన్తి పితామహయుగాతి పితామహ-గ్గహణం దేసనాముఖం పితామహీమాతామహీఆదీనమ్పి అధిప్పేతత్తా. పితు మాతా పితామహీ. మాతు పితా మాతామహో . మాతు మాతా మాతామహీ. ఏత్థ కిఞ్చాపి పఞ్చసతసాకియానీనం వసేన భిక్ఖుభావే ఠత్వా పరివత్తలిఙ్గాయ భిక్ఖునియా చ వసేన ఏకతోఉపసమ్పన్నా భిక్ఖునీ లబ్భతి, తథాపి పకతినియామేనేవ దస్సేతుం ‘‘భిక్ఖునీ నామ ఉభతోసఙ్ఘే ఉపసమ్పన్నా’’తి వుత్తం. ‘‘కప్పం కత్వాతి వచనతో దిన్నకప్పమేవ పాచిత్తియం జనేతీ’’తి వదన్తి. ‘‘పురాణచీవరం నామ సకిం నివత్థమ్పి సకిం పారుతమ్పీ’’తి ఇదం నిదస్సనమత్తన్తి ఆహ ‘‘అన్తమసో పరిభోగసీసేనా’’తిఆది. ‘‘కాయేన ఫుసిత్వా పరిభోగోయేవ పరిభోగో నామా’’తి కురున్దియం అధిప్పాయో.
505. Pitā ca mātā ca pitaro, pitūnaṃ pitaro pitāmahā, tesaṃyeva yugo pitāmahayugo, tasmā yāva sattamā pitāmahayugā pitāmahadvandāti evamettha attho daṭṭhabbo. Evañhi pitāmahaggahaṇeneva mātāmahopi gahitoti. ‘‘Yāva sattamā pitāmahayugā’’ti vacanato heṭṭhā ca uddhañca aṭṭhamayugo ñāti nāma na hoti. Desanāmukhameva cetanti pitāmahayugāti pitāmaha-ggahaṇaṃ desanāmukhaṃ pitāmahīmātāmahīādīnampi adhippetattā. Pitu mātā pitāmahī. Mātu pitā mātāmaho. Mātu mātā mātāmahī. Ettha kiñcāpi pañcasatasākiyānīnaṃ vasena bhikkhubhāve ṭhatvā parivattaliṅgāya bhikkhuniyā ca vasena ekatoupasampannā bhikkhunī labbhati, tathāpi pakatiniyāmeneva dassetuṃ ‘‘bhikkhunī nāma ubhatosaṅghe upasampannā’’ti vuttaṃ. ‘‘Kappaṃ katvāti vacanato dinnakappameva pācittiyaṃ janetī’’ti vadanti. ‘‘Purāṇacīvaraṃ nāma sakiṃ nivatthampi sakiṃ pārutampī’’ti idaṃ nidassanamattanti āha ‘‘antamaso paribhogasīsenā’’tiādi. ‘‘Kāyena phusitvā paribhogoyeva paribhogo nāmā’’ti kurundiyaṃ adhippāyo.
౫౦౬. కాయవికారం కత్వాతి ఇదం యావ ‘‘ఓరతో ఠపేతీ’’తి పదం, తావ సబ్బపదేసు సమ్బన్ధితబ్బం. యథా సా ‘‘ధోవాపేతుకామో అయ’’న్తి జానాతి, ఏవం కాయవికారం కత్వాతి అత్థో. ‘‘కాయవికారం కత్వా’’తి వచనతో కాయవాచాహి కఞ్చి వికారం అకత్వా హత్థేన హత్థే దేన్తస్సపి అనాపత్తి. అన్తోద్వాదసహత్థే ఓకాసేతి ఇదం విసేసనం యథాసమ్భవం యోజేతబ్బం. తథా హి హత్థేన హత్థే దేన్తస్స పాదమూలే చ ఠపేత్వా దేన్తస్స ‘‘అన్తోద్వాదసహత్థే ఓకాసే’’తి ఇదం వత్తబ్బన్తి నత్థి అఞ్ఞథా అసమ్భవతో. సతి హి సమ్భవే బ్యభిచారే చ విసేసనం సాత్థకం హోతి. ఉపరి ‘‘ఖిపతీ’’తిఆదీని పన సన్ధాయ ఇదం విసేసనం వుత్తం, తస్మా అన్తోద్వాదసహత్థే ఓకాసే ఠత్వా ఉపరి ఖిపన్తస్స అఞ్ఞస్స హత్థే పేసేన్తస్స చ ఆపత్తి. ఉపచారం పన ముఞ్చిత్వా కాయవాచాహి వికారం కత్వా ఆణాపేన్తస్సపి అనాపత్తి. ఉపచారేతి అన్తోద్వాదసహత్థమేవ ఓకాసం వదతి. ఉపచారం ముఞ్చిత్వాతి ద్వాదసహత్థూపచారం ముఞ్చిత్వా.
506.Kāyavikāraṃ katvāti idaṃ yāva ‘‘orato ṭhapetī’’ti padaṃ, tāva sabbapadesu sambandhitabbaṃ. Yathā sā ‘‘dhovāpetukāmo aya’’nti jānāti, evaṃ kāyavikāraṃ katvāti attho. ‘‘Kāyavikāraṃ katvā’’ti vacanato kāyavācāhi kañci vikāraṃ akatvā hatthena hatthe dentassapi anāpatti. Antodvādasahatthe okāseti idaṃ visesanaṃ yathāsambhavaṃ yojetabbaṃ. Tathā hi hatthena hatthe dentassa pādamūle ca ṭhapetvā dentassa ‘‘antodvādasahatthe okāse’’ti idaṃ vattabbanti natthi aññathā asambhavato. Sati hi sambhave byabhicāre ca visesanaṃ sātthakaṃ hoti. Upari ‘‘khipatī’’tiādīni pana sandhāya idaṃ visesanaṃ vuttaṃ, tasmā antodvādasahatthe okāse ṭhatvā upari khipantassa aññassa hatthe pesentassa ca āpatti. Upacāraṃ pana muñcitvā kāyavācāhi vikāraṃ katvā āṇāpentassapi anāpatti. Upacāreti antodvādasahatthameva okāsaṃ vadati. Upacāraṃ muñcitvāti dvādasahatthūpacāraṃ muñcitvā.
ఏకేన వత్థునాతి పఠమం కత్వా నిట్ఠాపితం సన్ధాయ వుత్తం. రజనే అనాపత్తీతి రజనం పచ్చాసీసన్తస్సపి ‘‘ధోవిత్వా ఆనేహీ’’తి వుత్తత్తా అనాపత్తి అనాణత్తియా కతత్తా. ‘‘అవుత్తా ధోవతీ’’తి ఇమినా ‘‘అవుత్తా రజతి, అవుత్తా ఆకోటేతీ’’తి ఇదమ్పి వుత్తమేవ హోతీతి ఆహ – ‘‘అవుత్తా ధోవతీతి ఇమినా లక్ఖణేన అనాపత్తీ’’తి. సమ్బహులా ఆపత్తియో ఆపజ్జతీతి పాచిత్తియేన సద్ధిం ద్వే దుక్కటాని ఆపజ్జతి. యథావత్థుకమేవాతి నిస్సగ్గియమేవాతి అత్థో. పఞ్చ సతాని పరిమాణమేతాసన్తి పఞ్చసతా.
Ekena vatthunāti paṭhamaṃ katvā niṭṭhāpitaṃ sandhāya vuttaṃ. Rajane anāpattīti rajanaṃ paccāsīsantassapi ‘‘dhovitvā ānehī’’ti vuttattā anāpatti anāṇattiyā katattā. ‘‘Avuttā dhovatī’’ti iminā ‘‘avuttā rajati, avuttā ākoṭetī’’ti idampi vuttameva hotīti āha – ‘‘avuttā dhovatīti iminā lakkhaṇena anāpattī’’ti. Sambahulā āpattiyo āpajjatīti pācittiyena saddhiṃ dve dukkaṭāni āpajjati. Yathāvatthukamevāti nissaggiyamevāti attho. Pañca satāni parimāṇametāsanti pañcasatā.
౫౦౭. చీవరం ధోవాతి…పే॰… ఆణాపేన్తస్సాతి ఏత్థ తాయ ధోవనం పచ్చాసీసన్తస్సపి అనాపత్తి. పురాణచీవరతా, ఉపచారే ఠత్వా అఞ్ఞాతికాయ భిక్ఖునియా ఆణాపనం, తస్సా ధోవనాదీని చాతి ఇమానేత్థ తీణి అఙ్గాని.
507.Cīvaraṃdhovāti…pe… āṇāpentassāti ettha tāya dhovanaṃ paccāsīsantassapi anāpatti. Purāṇacīvaratā, upacāre ṭhatvā aññātikāya bhikkhuniyā āṇāpanaṃ, tassā dhovanādīni cāti imānettha tīṇi aṅgāni.
పురాణచీవరసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౪. పురాణచీవరసిక్ఖాపదం • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౪. పురాణచీవరసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౪. పురాణచీవరసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౪. పురాణచీవరసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā