Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
༤. པུརཱཎཙཱིཝརསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ
4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
༥༠༣. ཙཏུཏྠེ བྷཏྟཝིསྶགྒནྟི པཱལི༹པདསྶ བྷཏྟཀིཙྩནྟི ཨཏྠོ ཝེདིཏབྦོ, ‘‘བྷཏྟསཾཝིདྷཱན’’ནྟིཔི ཀེཙི། ཏཏྠ ནཱམ ཏྭནྟི ཨིམསྶཔི སོ ནཱམ ཏྭནྟི ཨཏྠོ ཝེདིཏབྦོ, ‘‘ཏཱཡ ནཱམ ཏྭ’’ནྟི ཀེཙི།
503. Catutthe bhattavissagganti pāḷipadassa bhattakiccanti attho veditabbo, ‘‘bhattasaṃvidhāna’’ntipi keci. Tattha nāma tvanti imassapi so nāma tvanti attho veditabbo, ‘‘tāya nāma tva’’nti keci.
༥༠༥. པིཏཱ ཙ མཱཏཱ ཙ པིཏརོ, པིཏཱུནཾ པིཏརོ པིཏཱམཧཱ, ཏེསཾཡེཝ ཡུགོ པིཏཱམཧཡུགོ, ཏསྨཱ ཡཱཝ སཏྟམཱ པིཏཱམཧཡུགཱ པིཏཱམཧདྭནྡཱཏི ཨེཝམེཏྠ ཨཏྠོ དཊྛབྦོ། ཨེཝཉྷི པིཏཱམཧགྒཧཎེནེཝ མཱཏཱམཧོཔི གཧིཏོཏི། ‘‘ཡཱཝ སཏྟམཱ པིཏཱམཧཡུགཱ’’ཏི ཝཙནཏོ ཧེཊྛཱ ཙ ཨུདྡྷཉྩ ཨཊྛམཡུགོ ཉཱཏི ནཱམ ན ཧོཏི། དེསནཱམུཁམེཝ ཙེཏནྟི པིཏཱམཧཡུགཱཏི པིཏཱམཧ-གྒཧཎཾ དེསནཱམུཁཾ པིཏཱམཧཱིམཱཏཱམཧཱིཨཱདཱིནམྤི ཨདྷིཔྤེཏཏྟཱ། པིཏུ མཱཏཱ པིཏཱམཧཱི། མཱཏུ པིཏཱ མཱཏཱམཧོ ། མཱཏུ མཱཏཱ མཱཏཱམཧཱི། ཨེཏྠ ཀིཉྩཱཔི པཉྩསཏསཱཀིཡཱནཱིནཾ ཝསེན བྷིཀྑུབྷཱཝེ ཋཏྭཱ པརིཝཏྟལིངྒཱཡ བྷིཀྑུནིཡཱ ཙ ཝསེན ཨེཀཏོཨུཔསམྤནྣཱ བྷིཀྑུནཱི ལབྦྷཏི, ཏཐཱཔི པཀཏིནིཡཱམེནེཝ དསྶེཏུཾ ‘‘བྷིཀྑུནཱི ནཱམ ཨུབྷཏོསངྒྷེ ཨུཔསམྤནྣཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ། ‘‘ཀཔྤཾ ཀཏྭཱཏི ཝཙནཏོ དིནྣཀཔྤམེཝ པཱཙིཏྟིཡཾ ཛནེཏཱི’’ཏི ཝདནྟི། ‘‘པུརཱཎཙཱིཝརཾ ནཱམ སཀིཾ ནིཝཏྠམྤི སཀིཾ པཱརུཏམྤཱི’’ཏི ཨིདཾ ནིདསྶནམཏྟནྟི ཨཱཧ ‘‘ཨནྟམསོ པརིབྷོགསཱིསེནཱ’’ཏིཨཱདི། ‘‘ཀཱཡེན ཕུསིཏྭཱ པརིབྷོགོཡེཝ པརིབྷོགོ ནཱམཱ’’ཏི ཀུརུནྡིཡཾ ཨདྷིཔྤཱཡོ།
505. Pitā ca mātā ca pitaro, pitūnaṃ pitaro pitāmahā, tesaṃyeva yugo pitāmahayugo, tasmā yāva sattamā pitāmahayugā pitāmahadvandāti evamettha attho daṭṭhabbo. Evañhi pitāmahaggahaṇeneva mātāmahopi gahitoti. ‘‘Yāva sattamā pitāmahayugā’’ti vacanato heṭṭhā ca uddhañca aṭṭhamayugo ñāti nāma na hoti. Desanāmukhameva cetanti pitāmahayugāti pitāmaha-ggahaṇaṃ desanāmukhaṃ pitāmahīmātāmahīādīnampi adhippetattā. Pitu mātā pitāmahī. Mātu pitā mātāmaho. Mātu mātā mātāmahī. Ettha kiñcāpi pañcasatasākiyānīnaṃ vasena bhikkhubhāve ṭhatvā parivattaliṅgāya bhikkhuniyā ca vasena ekatoupasampannā bhikkhunī labbhati, tathāpi pakatiniyāmeneva dassetuṃ ‘‘bhikkhunī nāma ubhatosaṅghe upasampannā’’ti vuttaṃ. ‘‘Kappaṃ katvāti vacanato dinnakappameva pācittiyaṃ janetī’’ti vadanti. ‘‘Purāṇacīvaraṃ nāma sakiṃ nivatthampi sakiṃ pārutampī’’ti idaṃ nidassanamattanti āha ‘‘antamaso paribhogasīsenā’’tiādi. ‘‘Kāyena phusitvā paribhogoyeva paribhogo nāmā’’ti kurundiyaṃ adhippāyo.
༥༠༦. ཀཱཡཝིཀཱརཾ ཀཏྭཱཏི ཨིདཾ ཡཱཝ ‘‘ཨོརཏོ ཋཔེཏཱི’’ཏི པདཾ, ཏཱཝ སབྦཔདེསུ སམྦནྡྷིཏབྦཾ། ཡཐཱ སཱ ‘‘དྷོཝཱཔེཏུཀཱམོ ཨཡ’’ནྟི ཛཱནཱཏི, ཨེཝཾ ཀཱཡཝིཀཱརཾ ཀཏྭཱཏི ཨཏྠོ། ‘‘ཀཱཡཝིཀཱརཾ ཀཏྭཱ’’ཏི ཝཙནཏོ ཀཱཡཝཱཙཱཧི ཀཉྩི ཝིཀཱརཾ ཨཀཏྭཱ ཧཏྠེན ཧཏྠེ དེནྟསྶཔི ཨནཱཔཏྟི། ཨནྟོདྭཱདསཧཏྠེ ཨོཀཱསེཏི ཨིདཾ ཝིསེསནཾ ཡཐཱསམྦྷཝཾ ཡོཛེཏབྦཾ། ཏཐཱ ཧི ཧཏྠེན ཧཏྠེ དེནྟསྶ པཱདམཱུལེ ཙ ཋཔེཏྭཱ དེནྟསྶ ‘‘ཨནྟོདྭཱདསཧཏྠེ ཨོཀཱསེ’’ཏི ཨིདཾ ཝཏྟབྦནྟི ནཏྠི ཨཉྙཐཱ ཨསམྦྷཝཏོ། སཏི ཧི སམྦྷཝེ བྱབྷིཙཱརེ ཙ ཝིསེསནཾ སཱཏྠཀཾ ཧོཏི། ཨུཔརི ‘‘ཁིཔཏཱི’’ཏིཨཱདཱིནི པན སནྡྷཱཡ ཨིདཾ ཝིསེསནཾ ཝུཏྟཾ, ཏསྨཱ ཨནྟོདྭཱདསཧཏྠེ ཨོཀཱསེ ཋཏྭཱ ཨུཔརི ཁིཔནྟསྶ ཨཉྙསྶ ཧཏྠེ པེསེནྟསྶ ཙ ཨཱཔཏྟི། ཨུཔཙཱརཾ པན མུཉྩིཏྭཱ ཀཱཡཝཱཙཱཧི ཝིཀཱརཾ ཀཏྭཱ ཨཱཎཱཔེནྟསྶཔི ཨནཱཔཏྟི། ཨུཔཙཱརེཏི ཨནྟོདྭཱདསཧཏྠམེཝ ཨོཀཱསཾ ཝདཏི། ཨུཔཙཱརཾ མུཉྩིཏྭཱཏི དྭཱདསཧཏྠཱུཔཙཱརཾ མུཉྩིཏྭཱ།
506.Kāyavikāraṃ katvāti idaṃ yāva ‘‘orato ṭhapetī’’ti padaṃ, tāva sabbapadesu sambandhitabbaṃ. Yathā sā ‘‘dhovāpetukāmo aya’’nti jānāti, evaṃ kāyavikāraṃ katvāti attho. ‘‘Kāyavikāraṃ katvā’’ti vacanato kāyavācāhi kañci vikāraṃ akatvā hatthena hatthe dentassapi anāpatti. Antodvādasahatthe okāseti idaṃ visesanaṃ yathāsambhavaṃ yojetabbaṃ. Tathā hi hatthena hatthe dentassa pādamūle ca ṭhapetvā dentassa ‘‘antodvādasahatthe okāse’’ti idaṃ vattabbanti natthi aññathā asambhavato. Sati hi sambhave byabhicāre ca visesanaṃ sātthakaṃ hoti. Upari ‘‘khipatī’’tiādīni pana sandhāya idaṃ visesanaṃ vuttaṃ, tasmā antodvādasahatthe okāse ṭhatvā upari khipantassa aññassa hatthe pesentassa ca āpatti. Upacāraṃ pana muñcitvā kāyavācāhi vikāraṃ katvā āṇāpentassapi anāpatti. Upacāreti antodvādasahatthameva okāsaṃ vadati. Upacāraṃ muñcitvāti dvādasahatthūpacāraṃ muñcitvā.
ཨེཀེན ཝཏྠུནཱཏི པཋམཾ ཀཏྭཱ ནིཊྛཱཔིཏཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ། རཛནེ ཨནཱཔཏྟཱིཏི རཛནཾ པཙྩཱསཱིསནྟསྶཔི ‘‘དྷོཝིཏྭཱ ཨཱནེཧཱི’’ཏི ཝུཏྟཏྟཱ ཨནཱཔཏྟི ཨནཱཎཏྟིཡཱ ཀཏཏྟཱ། ‘‘ཨཝུཏྟཱ དྷོཝཏཱི’’ཏི ཨིམིནཱ ‘‘ཨཝུཏྟཱ རཛཏི, ཨཝུཏྟཱ ཨཱཀོཊེཏཱི’’ཏི ཨིདམྤི ཝུཏྟམེཝ ཧོཏཱིཏི ཨཱཧ – ‘‘ཨཝུཏྟཱ དྷོཝཏཱིཏི ཨིམིནཱ ལཀྑཎེན ཨནཱཔཏྟཱི’’ཏི། སམྦཧུལཱ ཨཱཔཏྟིཡོ ཨཱཔཛྫཏཱིཏི པཱཙིཏྟིཡེན སདྡྷིཾ དྭེ དུཀྐཊཱནི ཨཱཔཛྫཏི། ཡཐཱཝཏྠུཀམེཝཱཏི ནིསྶགྒིཡམེཝཱཏི ཨཏྠོ། པཉྩ སཏཱནི པརིམཱཎམེཏཱསནྟི པཉྩསཏཱ།
Ekena vatthunāti paṭhamaṃ katvā niṭṭhāpitaṃ sandhāya vuttaṃ. Rajane anāpattīti rajanaṃ paccāsīsantassapi ‘‘dhovitvā ānehī’’ti vuttattā anāpatti anāṇattiyā katattā. ‘‘Avuttā dhovatī’’ti iminā ‘‘avuttā rajati, avuttā ākoṭetī’’ti idampi vuttameva hotīti āha – ‘‘avuttā dhovatīti iminā lakkhaṇena anāpattī’’ti. Sambahulā āpattiyo āpajjatīti pācittiyena saddhiṃ dve dukkaṭāni āpajjati. Yathāvatthukamevāti nissaggiyamevāti attho. Pañca satāni parimāṇametāsanti pañcasatā.
༥༠༧. ཙཱིཝརཾ དྷོཝཱཏི…པེ॰… ཨཱཎཱཔེནྟསྶཱཏི ཨེཏྠ ཏཱཡ དྷོཝནཾ པཙྩཱསཱིསནྟསྶཔི ཨནཱཔཏྟི། པུརཱཎཙཱིཝརཏཱ, ཨུཔཙཱརེ ཋཏྭཱ ཨཉྙཱཏིཀཱཡ བྷིཀྑུནིཡཱ ཨཱཎཱཔནཾ, ཏསྶཱ དྷོཝནཱདཱིནི ཙཱཏི ཨིམཱནེཏྠ ཏཱིཎི ཨངྒཱནི།
507.Cīvaraṃdhovāti…pe… āṇāpentassāti ettha tāya dhovanaṃ paccāsīsantassapi anāpatti. Purāṇacīvaratā, upacāre ṭhatvā aññātikāya bhikkhuniyā āṇāpanaṃ, tassā dhovanādīni cāti imānettha tīṇi aṅgāni.
པུརཱཎཙཱིཝརསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / མཧཱཝིབྷངྒ • Mahāvibhaṅga / ༤. པུརཱཎཙཱིཝརསིཀྑཱཔདཾ • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadaṃ
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཧཱཝིབྷངྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ༤. པུརཱཎཙཱིཝརསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ༤. པུརཱཎཙཱིཝརསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / ༤. པུརཱཎཙཱིཝརསིཀྑཱཔདཝཎྞནཱ • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā