Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
੪. ਪੁਰਾਣਚੀવਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
੫੦੩. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਭਤ੍ਤવਿਸ੍ਸਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਪਦਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ‘‘ਭਤ੍ਤਸਂવਿਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਕੇਚਿ। ਤਤ੍ਥ ਨਾਮ ਤ੍વਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਸਪਿ ਸੋ ਨਾਮ ਤ੍વਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ‘‘ਤਾਯ ਨਾਮ ਤ੍વ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ।
503. Catutthe bhattavissagganti pāḷipadassa bhattakiccanti attho veditabbo, ‘‘bhattasaṃvidhāna’’ntipi keci. Tattha nāma tvanti imassapi so nāma tvanti attho veditabbo, ‘‘tāya nāma tva’’nti keci.
੫੦੫. ਪਿਤਾ ਚ ਮਾਤਾ ਚ ਪਿਤਰੋ, ਪਿਤੂਨਂ ਪਿਤਰੋ ਪਿਤਾਮਹਾ, ਤੇਸਂਯੇવ ਯੁਗੋ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਪਿਤਾਮਹਦ੍વਨ੍ਦਾਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਏવਞ੍ਹਿ ਪਿਤਾਮਹਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਮਾਤਾਮਹੋਪਿ ਗਹਿਤੋਤਿ। ‘‘ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ’’ਤਿ વਚਨਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਚ ਉਦ੍ਧਞ੍ਚ ਅਟ੍ਠਮਯੁਗੋ ਞਾਤਿ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ। ਦੇਸਨਾਮੁਖਮੇવ ਚੇਤਨ੍ਤਿ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾਤਿ ਪਿਤਾਮਹ-ਗ੍ਗਹਣਂ ਦੇਸਨਾਮੁਖਂ ਪਿਤਾਮਹੀਮਾਤਾਮਹੀਆਦੀਨਮ੍ਪਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ। ਪਿਤੁ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾਮਹੀ। ਮਾਤੁ ਪਿਤਾ ਮਾਤਾਮਹੋ । ਮਾਤੁ ਮਾਤਾ ਮਾਤਾਮਹੀ। ਏਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਞ੍ਚਸਤਸਾਕਿਯਾਨੀਨਂ વਸੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવੇ ਠਤ੍વਾ ਪਰਿવਤ੍ਤਲਿਙ੍ਗਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਚ વਸੇਨ ਏਕਤੋਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਪਕਤਿਨਿਯਾਮੇਨੇવ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਨਾਮ ਉਭਤੋਸਙ੍ਘੇ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਕਪ੍ਪਂ ਕਤ੍વਾਤਿ વਚਨਤੋ ਦਿਨ੍ਨਕਪ੍ਪਮੇવ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਜਨੇਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ‘‘ਪੁਰਾਣਚੀવਰਂ ਨਾਮ ਸਕਿਂ ਨਿવਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਸਕਿਂ ਪਾਰੁਤਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨਿਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਰਿਭੋਗਸੀਸੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਕਾਯੇਨ ਫੁਸਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੋਗੋਯੇવ ਪਰਿਭੋਗੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
505. Pitā ca mātā ca pitaro, pitūnaṃ pitaro pitāmahā, tesaṃyeva yugo pitāmahayugo, tasmā yāva sattamā pitāmahayugā pitāmahadvandāti evamettha attho daṭṭhabbo. Evañhi pitāmahaggahaṇeneva mātāmahopi gahitoti. ‘‘Yāva sattamā pitāmahayugā’’ti vacanato heṭṭhā ca uddhañca aṭṭhamayugo ñāti nāma na hoti. Desanāmukhameva cetanti pitāmahayugāti pitāmaha-ggahaṇaṃ desanāmukhaṃ pitāmahīmātāmahīādīnampi adhippetattā. Pitu mātā pitāmahī. Mātu pitā mātāmaho. Mātu mātā mātāmahī. Ettha kiñcāpi pañcasatasākiyānīnaṃ vasena bhikkhubhāve ṭhatvā parivattaliṅgāya bhikkhuniyā ca vasena ekatoupasampannā bhikkhunī labbhati, tathāpi pakatiniyāmeneva dassetuṃ ‘‘bhikkhunī nāma ubhatosaṅghe upasampannā’’ti vuttaṃ. ‘‘Kappaṃ katvāti vacanato dinnakappameva pācittiyaṃ janetī’’ti vadanti. ‘‘Purāṇacīvaraṃ nāma sakiṃ nivatthampi sakiṃ pārutampī’’ti idaṃ nidassanamattanti āha ‘‘antamaso paribhogasīsenā’’tiādi. ‘‘Kāyena phusitvā paribhogoyeva paribhogo nāmā’’ti kurundiyaṃ adhippāyo.
੫੦੬. ਕਾਯવਿਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ਇਦਂ ਯਾવ ‘‘ਓਰਤੋ ਠਪੇਤੀ’’ਤਿ ਪਦਂ, ਤਾવ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ। ਯਥਾ ਸਾ ‘‘ਧੋવਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਏવਂ ਕਾਯવਿਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਕਾਯવਿਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ’’ਤਿ વਚਨਤੋ ਕਾਯવਾਚਾਹਿ ਕਞ੍ਚਿ વਿਕਾਰਂ ਅਕਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਹਤ੍ਥੇ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਅਨ੍ਤੋਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥੇ ਓਕਾਸੇਤਿ ਇਦਂ વਿਸੇਸਨਂ ਯਥਾਸਮ੍ਭવਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਤਥਾ ਹਿ ਹਤ੍ਥੇਨ ਹਤ੍ਥੇ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਦਮੂਲੇ ਚ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥੇ ਓਕਾਸੇ’’ਤਿ ਇਦਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਸਮ੍ਭવਤੋ। ਸਤਿ ਹਿ ਸਮ੍ਭવੇ ਬ੍ਯਭਿਚਾਰੇ ਚ વਿਸੇਸਨਂ ਸਾਤ੍ਥਕਂ ਹੋਤਿ। ਉਪਰਿ ‘‘ਖਿਪਤੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ ਪਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਦਂ વਿਸੇਸਨਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨ੍ਤੋਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥੇ ਓਕਾਸੇ ਠਤ੍વਾ ਉਪਰਿ ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਪੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਉਪਚਾਰਂ ਪਨ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਕਾਯવਾਚਾਹਿ વਿਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਉਪਚਾਰੇਤਿ ਅਨ੍ਤੋਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥਮੇવ ਓਕਾਸਂ વਦਤਿ। ਉਪਚਾਰਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾਤਿ ਦ੍વਾਦਸਹਤ੍ਥੂਪਚਾਰਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ।
506.Kāyavikāraṃ katvāti idaṃ yāva ‘‘orato ṭhapetī’’ti padaṃ, tāva sabbapadesu sambandhitabbaṃ. Yathā sā ‘‘dhovāpetukāmo aya’’nti jānāti, evaṃ kāyavikāraṃ katvāti attho. ‘‘Kāyavikāraṃ katvā’’ti vacanato kāyavācāhi kañci vikāraṃ akatvā hatthena hatthe dentassapi anāpatti. Antodvādasahatthe okāseti idaṃ visesanaṃ yathāsambhavaṃ yojetabbaṃ. Tathā hi hatthena hatthe dentassa pādamūle ca ṭhapetvā dentassa ‘‘antodvādasahatthe okāse’’ti idaṃ vattabbanti natthi aññathā asambhavato. Sati hi sambhave byabhicāre ca visesanaṃ sātthakaṃ hoti. Upari ‘‘khipatī’’tiādīni pana sandhāya idaṃ visesanaṃ vuttaṃ, tasmā antodvādasahatthe okāse ṭhatvā upari khipantassa aññassa hatthe pesentassa ca āpatti. Upacāraṃ pana muñcitvā kāyavācāhi vikāraṃ katvā āṇāpentassapi anāpatti. Upacāreti antodvādasahatthameva okāsaṃ vadati. Upacāraṃ muñcitvāti dvādasahatthūpacāraṃ muñcitvā.
ਏਕੇਨ વਤ੍ਥੁਨਾਤਿ ਪਠਮਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿਟ੍ਠਾਪਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਰਜਨੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਰਜਨਂ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ‘‘ਧੋવਿਤ੍વਾ ਆਨੇਹੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਨਾਣਤ੍ਤਿਯਾ ਕਤਤ੍ਤਾ। ‘‘ਅવੁਤ੍ਤਾ ਧੋવਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਅવੁਤ੍ਤਾ ਰਜਤਿ, ਅવੁਤ੍ਤਾ ਆਕੋਟੇਤੀ’’ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਤਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਅવੁਤ੍ਤਾ ਧੋવਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਦ੍વੇ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਯਥਾવਤ੍ਥੁਕਮੇવਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਮੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਞ੍ਚ ਸਤਾਨਿ ਪਰਿਮਾਣਮੇਤਾਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਸਤਾ।
Ekena vatthunāti paṭhamaṃ katvā niṭṭhāpitaṃ sandhāya vuttaṃ. Rajane anāpattīti rajanaṃ paccāsīsantassapi ‘‘dhovitvā ānehī’’ti vuttattā anāpatti anāṇattiyā katattā. ‘‘Avuttā dhovatī’’ti iminā ‘‘avuttā rajati, avuttā ākoṭetī’’ti idampi vuttameva hotīti āha – ‘‘avuttā dhovatīti iminā lakkhaṇena anāpattī’’ti. Sambahulā āpattiyo āpajjatīti pācittiyena saddhiṃ dve dukkaṭāni āpajjati. Yathāvatthukamevāti nissaggiyamevāti attho. Pañca satāni parimāṇametāsanti pañcasatā.
੫੦੭. ਚੀવਰਂ ਧੋવਾਤਿ…ਪੇ॰… ਆਣਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਾਯ ਧੋવਨਂ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਪੁਰਾਣਚੀવਰਤਾ, ਉਪਚਾਰੇ ਠਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਆਣਾਪਨਂ, ਤਸ੍ਸਾ ਧੋવਨਾਦੀਨਿ ਚਾਤਿ ਇਮਾਨੇਤ੍ਥ ਤੀਣਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ।
507.Cīvaraṃdhovāti…pe… āṇāpentassāti ettha tāya dhovanaṃ paccāsīsantassapi anāpatti. Purāṇacīvaratā, upacāre ṭhatvā aññātikāya bhikkhuniyā āṇāpanaṃ, tassā dhovanādīni cāti imānettha tīṇi aṅgāni.
ਪੁਰਾਣਚੀવਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੪. ਪੁਰਾਣਚੀવਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੪. ਪੁਰਾਣਚੀવਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੪. ਪੁਰਾਣਚੀવਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੪. ਪੁਰਾਣਚੀવਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Purāṇacīvarasikkhāpadavaṇṇanā