Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
౧౦. పురేజాతపచ్చయనిద్దేసవణ్ణనా
10. Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā
౧౦. పురేజాతపచ్చయనిద్దేసే పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయోతి ఏత్థ పురేజాతం నామ యస్స పచ్చయో హోతి, తతో పురిమతరం జాతం జాతిక్ఖణం అతిక్కమిత్వా ఠితిక్ఖణప్పత్తం. చక్ఖాయతనన్తిఆది వత్థుపురేజాతవసేన వుత్తం. రూపాయతనన్తిఆది ఆరమ్మణపురేజాతవసేన. కిఞ్చికాలే పురేజాతపచ్చయేనాతి పవత్తిం సన్ధాయ వుత్తం. కిఞ్చికాలే న పురేజాతపచ్చయేనాతి పటిసన్ధిం సన్ధాయ వుత్తం. ఏవం సబ్బథాపి పఞ్చద్వారే వత్థారమ్మణవసేన, మనోద్వారే వత్థువసేనేవాయం పాళి ఆగతా, పఞ్హావారే పన ‘‘ఆరమ్మణపురేజాతం – సేక్ఖా వా పుథుజ్జనా వా చక్ఖుం అనిచ్చతో దుక్ఖతో అనత్తతో విపస్సన్తీ’’తి ఆగతత్తా మనోద్వారేపి ఆరమ్మణపురేజాతం లబ్భతేవ. ఇధ పన సావసేసవసేన దేసనా కతాతి అయం తావేత్థ పాళివణ్ణనా.
10. Purejātapaccayaniddese purejātapaccayena paccayoti ettha purejātaṃ nāma yassa paccayo hoti, tato purimataraṃ jātaṃ jātikkhaṇaṃ atikkamitvā ṭhitikkhaṇappattaṃ. Cakkhāyatanantiādi vatthupurejātavasena vuttaṃ. Rūpāyatanantiādi ārammaṇapurejātavasena. Kiñcikāle purejātapaccayenāti pavattiṃ sandhāya vuttaṃ. Kiñcikāle na purejātapaccayenāti paṭisandhiṃ sandhāya vuttaṃ. Evaṃ sabbathāpi pañcadvāre vatthārammaṇavasena, manodvāre vatthuvasenevāyaṃ pāḷi āgatā, pañhāvāre pana ‘‘ārammaṇapurejātaṃ – sekkhā vā puthujjanā vā cakkhuṃ aniccato dukkhato anattato vipassantī’’ti āgatattā manodvārepi ārammaṇapurejātaṃ labbhateva. Idha pana sāvasesavasena desanā katāti ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā.
అయం పన పురేజాతపచ్చయో సుద్ధరూపమేవ హోతి. తఞ్చ ఖో ఉప్పాదక్ఖణం అతిక్కమిత్వా ఠితిప్పత్తం అట్ఠారసవిధం రూపరూపమేవ. తం సబ్బమ్పి వత్థుపురేజాతం ఆరమ్మణపురేజాతన్తి ద్విధా ఠితం. తత్థ చక్ఖాయతనం…పే॰… కాయాయతనం వత్థురూపన్తి ఇదం వత్థుపురేజాతం నామ. సేసం ఇమాయ పాళియా ఆగతఞ్చ అనాగతఞ్చ వణ్ణో సద్దో గన్ధో రసో చతస్సో ధాతుయో తీణి ఇన్ద్రియాని కబళీకారో ఆహారోతి ద్వాదసవిధం రూపం ఆరమ్మణపురేజాతపచ్చయో నామాతి ఏవమేత్థ నానప్పకారభేదతో విఞ్ఞాతబ్బో వినిచ్ఛయో.
Ayaṃ pana purejātapaccayo suddharūpameva hoti. Tañca kho uppādakkhaṇaṃ atikkamitvā ṭhitippattaṃ aṭṭhārasavidhaṃ rūparūpameva. Taṃ sabbampi vatthupurejātaṃ ārammaṇapurejātanti dvidhā ṭhitaṃ. Tattha cakkhāyatanaṃ…pe… kāyāyatanaṃ vatthurūpanti idaṃ vatthupurejātaṃ nāma. Sesaṃ imāya pāḷiyā āgatañca anāgatañca vaṇṇo saddo gandho raso catasso dhātuyo tīṇi indriyāni kabaḷīkāro āhāroti dvādasavidhaṃ rūpaṃ ārammaṇapurejātapaccayo nāmāti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ఏవం భిన్నే పనేత్థ చక్ఖాయతనం ద్విన్నం చక్ఖువిఞ్ఞాణానం పురేజాతపచ్చయేన పచ్చయో, తథా ఇతరాని చత్తారి సోతవిఞ్ఞాణాదీనం. వత్థురూపం పన ఠపేత్వా ద్విపఞ్చవిఞ్ఞాణాని చత్తారో చ ఆరుప్పవిపాకే సేసానం సబ్బేసమ్పి చతుభూమకానం కుసలాకుసలాబ్యాకతానం చిత్తచేతసికానం పురేజాతపచ్చయో హోతి. రూపాదీని పన పఞ్చారమ్మణాని ద్విపఞ్చవిఞ్ఞాణానఞ్చేవ మనోధాతూనఞ్చ ఏకన్తేనేవ పురేజాతపచ్చయా హోన్తి. అట్ఠారసవిధమ్పి పనేతం రూపరూపం కామావచరకుసలస్స రూపావచరతో అభిఞ్ఞాకుసలస్స అకుసలస్స తదారమ్మణభావినో కామావచరవిపాకస్స కామావచరకిరియస్స రూపావచరతో అభిఞ్ఞాకిరియస్సాతి ఇమేసం ఛన్నం రాసీనం పురేజాతపచ్చయో హోతీతి ఏవమేత్థ పచ్చయుప్పన్నతోపి విఞ్ఞాతబ్బో వినిచ్ఛయోతి.
Evaṃ bhinne panettha cakkhāyatanaṃ dvinnaṃ cakkhuviññāṇānaṃ purejātapaccayena paccayo, tathā itarāni cattāri sotaviññāṇādīnaṃ. Vatthurūpaṃ pana ṭhapetvā dvipañcaviññāṇāni cattāro ca āruppavipāke sesānaṃ sabbesampi catubhūmakānaṃ kusalākusalābyākatānaṃ cittacetasikānaṃ purejātapaccayo hoti. Rūpādīni pana pañcārammaṇāni dvipañcaviññāṇānañceva manodhātūnañca ekanteneva purejātapaccayā honti. Aṭṭhārasavidhampi panetaṃ rūparūpaṃ kāmāvacarakusalassa rūpāvacarato abhiññākusalassa akusalassa tadārammaṇabhāvino kāmāvacaravipākassa kāmāvacarakiriyassa rūpāvacarato abhiññākiriyassāti imesaṃ channaṃ rāsīnaṃ purejātapaccayo hotīti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
పురేజాతపచ్చయనిద్దేసవణ్ణనా.
Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / పట్ఠానపాళి • Paṭṭhānapāḷi / (౨) పచ్చయనిద్దేసో • (2) Paccayaniddeso