| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೧೦. ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
10. Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā
೧೦. ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸೇ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋತಿ ಏತ್ಥ ಪುರೇಜಾತಂ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತಿ, ತತೋ ಪುರಿಮತರಂ ಜಾತಂ ಜಾತಿಕ್ಖಣಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತಿಕ್ಖಣಪ್ಪತ್ತಂ। ಚಕ್ಖಾಯತನನ್ತಿಆದಿ ವತ್ಥುಪುರೇಜಾತವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ರೂಪಾಯತನನ್ತಿಆದಿ ಆರಮ್ಮಣಪುರೇಜಾತವಸೇನ। ಕಿಞ್ಚಿಕಾಲೇ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೇನಾತಿ ಪವತ್ತಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಕಿಞ್ಚಿಕಾಲೇ ನ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೇನಾತಿ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಏವಂ ಸಬ್ಬಥಾಪಿ ಪಞ್ಚದ್ವಾರೇ ವತ್ಥಾರಮ್ಮಣವಸೇನ, ಮನೋದ್ವಾರೇ ವತ್ಥುವಸೇನೇವಾಯಂ ಪಾಳಿ ಆಗತಾ, ಪಞ್ಹಾವಾರೇ ಪನ ‘‘ಆರಮ್ಮಣಪುರೇಜಾತಂ – ಸೇಕ್ಖಾ ವಾ ಪುಥುಜ್ಜನಾ ವಾ ಚಕ್ಖುಂ ಅನಿಚ್ಚತೋ ದುಕ್ಖತೋ ಅನತ್ತತೋ ವಿಪಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಆಗತತ್ತಾ ಮನೋದ್ವಾರೇಪಿ ಆರಮ್ಮಣಪುರೇಜಾತಂ ಲಬ್ಭತೇವ। ಇಧ ಪನ ಸಾವಸೇಸವಸೇನ ದೇಸನಾ ಕತಾತಿ ಅಯಂ ತಾವೇತ್ಥ ಪಾಳಿವಣ್ಣನಾ।
10. Purejātapaccayaniddese purejātapaccayena paccayoti ettha purejātaṃ nāma yassa paccayo hoti, tato purimataraṃ jātaṃ jātikkhaṇaṃ atikkamitvā ṭhitikkhaṇappattaṃ. Cakkhāyatanantiādi vatthupurejātavasena vuttaṃ. Rūpāyatanantiādi ārammaṇapurejātavasena. Kiñcikāle purejātapaccayenāti pavattiṃ sandhāya vuttaṃ. Kiñcikāle na purejātapaccayenāti paṭisandhiṃ sandhāya vuttaṃ. Evaṃ sabbathāpi pañcadvāre vatthārammaṇavasena, manodvāre vatthuvasenevāyaṃ pāḷi āgatā, pañhāvāre pana ‘‘ārammaṇapurejātaṃ – sekkhā vā puthujjanā vā cakkhuṃ aniccato dukkhato anattato vipassantī’’ti āgatattā manodvārepi ārammaṇapurejātaṃ labbhateva. Idha pana sāvasesavasena desanā katāti ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā.
ಅಯಂ ಪನ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೋ ಸುದ್ಧರೂಪಮೇವ ಹೋತಿ। ತಞ್ಚ ಖೋ ಉಪ್ಪಾದಕ್ಖಣಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತಿಪ್ಪತ್ತಂ ಅಟ್ಠಾರಸವಿಧಂ ರೂಪರೂಪಮೇವ। ತಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ವತ್ಥುಪುರೇಜಾತಂ ಆರಮ್ಮಣಪುರೇಜಾತನ್ತಿ ದ್ವಿಧಾ ಠಿತಂ। ತತ್ಥ ಚಕ್ಖಾಯತನಂ…ಪೇ॰… ಕಾಯಾಯತನಂ ವತ್ಥುರೂಪನ್ತಿ ಇದಂ ವತ್ಥುಪುರೇಜಾತಂ ನಾಮ। ಸೇಸಂ ಇಮಾಯ ಪಾಳಿಯಾ ಆಗತಞ್ಚ ಅನಾಗತಞ್ಚ ವಣ್ಣೋ ಸದ್ದೋ ಗನ್ಧೋ ರಸೋ ಚತಸ್ಸೋ ಧಾತುಯೋ ತೀಣಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋತಿ ದ್ವಾದಸವಿಧಂ ರೂಪಂ ಆರಮ್ಮಣಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೋ ನಾಮಾತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ನಾನಪ್ಪಕಾರಭೇದತೋ ವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ।
Ayaṃ pana purejātapaccayo suddharūpameva hoti. Tañca kho uppādakkhaṇaṃ atikkamitvā ṭhitippattaṃ aṭṭhārasavidhaṃ rūparūpameva. Taṃ sabbampi vatthupurejātaṃ ārammaṇapurejātanti dvidhā ṭhitaṃ. Tattha cakkhāyatanaṃ…pe… kāyāyatanaṃ vatthurūpanti idaṃ vatthupurejātaṃ nāma. Sesaṃ imāya pāḷiyā āgatañca anāgatañca vaṇṇo saddo gandho raso catasso dhātuyo tīṇi indriyāni kabaḷīkāro āhāroti dvādasavidhaṃ rūpaṃ ārammaṇapurejātapaccayo nāmāti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ಏವಂ ಭಿನ್ನೇ ಪನೇತ್ಥ ಚಕ್ಖಾಯತನಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋ, ತಥಾ ಇತರಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಾದೀನಂ। ವತ್ಥುರೂಪಂ ಪನ ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವಿಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾನಿ ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಆರುಪ್ಪವಿಪಾಕೇ ಸೇಸಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಚತುಭೂಮಕಾನಂ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಾನಂ ಚಿತ್ತಚೇತಸಿಕಾನಂ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತಿ। ರೂಪಾದೀನಿ ಪನ ಪಞ್ಚಾರಮ್ಮಣಾನಿ ದ್ವಿಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾನಞ್ಚೇವ ಮನೋಧಾತೂನಞ್ಚ ಏಕನ್ತೇನೇವ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅಟ್ಠಾರಸವಿಧಮ್ಪಿ ಪನೇತಂ ರೂಪರೂಪಂ ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಸ್ಸ ರೂಪಾವಚರತೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಕುಸಲಸ್ಸ ಅಕುಸಲಸ್ಸ ತದಾರಮ್ಮಣಭಾವಿನೋ ಕಾಮಾವಚರವಿಪಾಕಸ್ಸ ಕಾಮಾವಚರಕಿರಿಯಸ್ಸ ರೂಪಾವಚರತೋ ಅಭಿಞ್ಞಾಕಿರಿಯಸ್ಸಾತಿ ಇಮೇಸಂ ಛನ್ನಂ ರಾಸೀನಂ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತೀತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಪಚ್ಚಯುಪ್ಪನ್ನತೋಪಿ ವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ।
Evaṃ bhinne panettha cakkhāyatanaṃ dvinnaṃ cakkhuviññāṇānaṃ purejātapaccayena paccayo, tathā itarāni cattāri sotaviññāṇādīnaṃ. Vatthurūpaṃ pana ṭhapetvā dvipañcaviññāṇāni cattāro ca āruppavipāke sesānaṃ sabbesampi catubhūmakānaṃ kusalākusalābyākatānaṃ cittacetasikānaṃ purejātapaccayo hoti. Rūpādīni pana pañcārammaṇāni dvipañcaviññāṇānañceva manodhātūnañca ekanteneva purejātapaccayā honti. Aṭṭhārasavidhampi panetaṃ rūparūpaṃ kāmāvacarakusalassa rūpāvacarato abhiññākusalassa akusalassa tadārammaṇabhāvino kāmāvacaravipākassa kāmāvacarakiriyassa rūpāvacarato abhiññākiriyassāti imesaṃ channaṃ rāsīnaṃ purejātapaccayo hotīti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ।
Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಪಟ್ಠಾನಪಾಳಿ • Paṭṭhānapāḷi / (೨) ಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸೋ • (2) Paccayaniddeso
