| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੧੦. ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
10. Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā
੧੦. ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪੁਰੇਜਾਤਂ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ, ਤਤੋ ਪੁਰਿਮਤਰਂ ਜਾਤਂ ਜਾਤਿਕ੍ਖਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਠਿਤਿਕ੍ਖਣਪ੍ਪਤ੍ਤਂ। ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਨ੍ਤਿਆਦਿ વਤ੍ਥੁਪੁਰੇਜਾਤવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਰੂਪਾਯਤਨਨ੍ਤਿਆਦਿ ਆਰਮ੍ਮਣਪੁਰੇਜਾਤવਸੇਨ। ਕਿਞ੍ਚਿਕਾਲੇ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੇਨਾਤਿ ਪવਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਿਞ੍ਚਿਕਾਲੇ ਨ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੇਨਾਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਏવਂ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਪਞ੍ਚਦ੍વਾਰੇ વਤ੍ਥਾਰਮ੍ਮਣવਸੇਨ, ਮਨੋਦ੍વਾਰੇ વਤ੍ਥੁવਸੇਨੇવਾਯਂ ਪਾਲ਼ਿ ਆਗਤਾ, ਪਞ੍ਹਾવਾਰੇ ਪਨ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣਪੁਰੇਜਾਤਂ – ਸੇਕ੍ਖਾ વਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ વਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਨਤ੍ਤਤੋ વਿਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ ਮਨੋਦ੍વਾਰੇਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣਪੁਰੇਜਾਤਂ ਲਬ੍ਭਤੇવ। ਇਧ ਪਨ ਸਾવਸੇਸવਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾਤਿ ਅਯਂ ਤਾવੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿવਣ੍ਣਨਾ।
10. Purejātapaccayaniddese purejātapaccayena paccayoti ettha purejātaṃ nāma yassa paccayo hoti, tato purimataraṃ jātaṃ jātikkhaṇaṃ atikkamitvā ṭhitikkhaṇappattaṃ. Cakkhāyatanantiādi vatthupurejātavasena vuttaṃ. Rūpāyatanantiādi ārammaṇapurejātavasena. Kiñcikāle purejātapaccayenāti pavattiṃ sandhāya vuttaṃ. Kiñcikāle na purejātapaccayenāti paṭisandhiṃ sandhāya vuttaṃ. Evaṃ sabbathāpi pañcadvāre vatthārammaṇavasena, manodvāre vatthuvasenevāyaṃ pāḷi āgatā, pañhāvāre pana ‘‘ārammaṇapurejātaṃ – sekkhā vā puthujjanā vā cakkhuṃ aniccato dukkhato anattato vipassantī’’ti āgatattā manodvārepi ārammaṇapurejātaṃ labbhateva. Idha pana sāvasesavasena desanā katāti ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā.
ਅਯਂ ਪਨ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੋ ਸੁਦ੍ਧਰੂਪਮੇવ ਹੋਤਿ। ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਠਿਤਿਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਰਸવਿਧਂ ਰੂਪਰੂਪਮੇવ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ વਤ੍ਥੁਪੁਰੇਜਾਤਂ ਆਰਮ੍ਮਣਪੁਰੇਜਾਤਨ੍ਤਿ ਦ੍વਿਧਾ ਠਿਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ…ਪੇ॰… ਕਾਯਾਯਤਨਂ વਤ੍ਥੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਇਦਂ વਤ੍ਥੁਪੁਰੇਜਾਤਂ ਨਾਮ। ਸੇਸਂ ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਆਗਤਞ੍ਚ ਅਨਾਗਤਞ੍ਚ વਣ੍ਣੋ ਸਦ੍ਦੋ ਗਨ੍ਧੋ ਰਸੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਧਾਤੁਯੋ ਤੀਣਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰੋ ਆਹਾਰੋਤਿ ਦ੍વਾਦਸવਿਧਂ ਰੂਪਂ ਆਰਮ੍ਮਣਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੋ ਨਾਮਾਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਭੇਦਤੋ વਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੋ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ।
Ayaṃ pana purejātapaccayo suddharūpameva hoti. Tañca kho uppādakkhaṇaṃ atikkamitvā ṭhitippattaṃ aṭṭhārasavidhaṃ rūparūpameva. Taṃ sabbampi vatthupurejātaṃ ārammaṇapurejātanti dvidhā ṭhitaṃ. Tattha cakkhāyatanaṃ…pe… kāyāyatanaṃ vatthurūpanti idaṃ vatthupurejātaṃ nāma. Sesaṃ imāya pāḷiyā āgatañca anāgatañca vaṇṇo saddo gandho raso catasso dhātuyo tīṇi indriyāni kabaḷīkāro āhāroti dvādasavidhaṃ rūpaṃ ārammaṇapurejātapaccayo nāmāti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ਏવਂ ਭਿਨ੍ਨੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਥਾ ਇਤਰਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸੋਤવਿਞ੍ਞਾਣਾਦੀਨਂ। વਤ੍ਥੁਰੂਪਂ ਪਨ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦ੍વਿਪਞ੍ਚવਿਞ੍ਞਾਣਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਆਰੁਪ੍ਪવਿਪਾਕੇ ਸੇਸਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਚਤੁਭੂਮਕਾਨਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤਿ। ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਪਨ ਪਞ੍ਚਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਦ੍વਿਪਞ੍ਚવਿਞ੍ਞਾਣਾਨਞ੍ਚੇવ ਮਨੋਧਾਤੂਨਞ੍ਚ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇવ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਟ੍ਠਾਰਸવਿਧਮ੍ਪਿ ਪਨੇਤਂ ਰੂਪਰੂਪਂ ਕਾਮਾવਚਰਕੁਸਲਸ੍ਸ ਰੂਪਾવਚਰਤੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਕੁਸਲਸ੍ਸ ਅਕੁਸਲਸ੍ਸ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਭਾવਿਨੋ ਕਾਮਾવਚਰવਿਪਾਕਸ੍ਸ ਕਾਮਾવਚਰਕਿਰਿਯਸ੍ਸ ਰੂਪਾવਚਰਤੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਕਿਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਛਨ੍ਨਂ ਰਾਸੀਨਂ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤੋਪਿ વਿਞ੍ਞਾਤਬ੍ਬੋ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋਤਿ।
Evaṃ bhinne panettha cakkhāyatanaṃ dvinnaṃ cakkhuviññāṇānaṃ purejātapaccayena paccayo, tathā itarāni cattāri sotaviññāṇādīnaṃ. Vatthurūpaṃ pana ṭhapetvā dvipañcaviññāṇāni cattāro ca āruppavipāke sesānaṃ sabbesampi catubhūmakānaṃ kusalākusalābyākatānaṃ cittacetasikānaṃ purejātapaccayo hoti. Rūpādīni pana pañcārammaṇāni dvipañcaviññāṇānañceva manodhātūnañca ekanteneva purejātapaccayā honti. Aṭṭhārasavidhampi panetaṃ rūparūpaṃ kāmāvacarakusalassa rūpāvacarato abhiññākusalassa akusalassa tadārammaṇabhāvino kāmāvacaravipākassa kāmāvacarakiriyassa rūpāvacarato abhiññākiriyassāti imesaṃ channaṃ rāsīnaṃ purejātapaccayo hotīti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ।
Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਪਟ੍ਠਾਨਪਾਲ਼ਿ • Paṭṭhānapāḷi / (੨) ਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • (2) Paccayaniddeso
