Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
੧੦. ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
10. Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā
੧੦. ਦਸ੍ਸਿਤਮੇવ ਨਯਦਸ੍ਸਨવਸੇਨਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਯਦਿ ਦਸ੍ਸਿਤਮੇવ, ਕਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਸਾવਸੇਸવਸੇਨ ਦੇਸਨਾ ਕਤਾ’’ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਰੂਪੇਨ ਅਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯਂ ਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪੁਰੇਜਾਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਯੇ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਚੇਤਸਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੇਨ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿ ਏવਂ ਸਰੂਪੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ। ਇਦ੍ਧਿવਿਧਾਭਿਞ੍ਞਾਯ ਚਾਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਸ੍ਸਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਤਸ੍ਸਪਿ ਹਿ ਰੂਪਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਕਾਲੇ ਅਟ੍ਠਾਰਸਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਰਮ੍ਮਣਪੁਰੇਜਾਤਂ ਹੋਤਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾ। ‘‘ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ’’ਤਿ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਦਿਬ੍ਬਸੋਤਞਾਣੇਸੁ ਚ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવ ਨਤ੍ਥਿ।
10. Dassitameva nayadassanavasenāti yojanā. Yadi dassitameva, kasmā vuttaṃ ‘‘sāvasesavasena desanā katā’’ti āha ‘‘sarūpena adassitattā’’ti. ‘‘Yaṃ yaṃ dhammaṃ purejātaṃ ārabbha ye ye dhammā uppajjanti cittacetasikā dhammā, te te dhammā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ purejātapaccayena paccayo’’ti evaṃ sarūpena pāḷiyaṃ adassitattā. Iddhividhābhiññāya cāti ca-saddena cutūpapātañāṇassapi saṅgaho daṭṭhabbo. Tassapi hi rūpadhammārammaṇakāle aṭṭhārasasu yaṃ kiñci ārammaṇapurejātaṃ hoti paccuppannārammaṇattā. ‘‘Cavamāne upapajjamāne’’ti hi vuttaṃ. Dibbacakkhudibbasotañāṇesu ca vattabbameva natthi.
ਇਤਰਸ੍ਸਪਿ ਅਭਾવਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਪੁਰੇਜਾਤਸ੍ਸਪਿ ਅਭਾવਾ ਅਗ੍ਗਹਣਂ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਭਾવਿਨੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸਤਿਪਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਭਾવਿਨੋ ਆਰਮ੍ਮਣਪੁਰੇਜਾਤੇ વਿਭੂਤਂ ਪਨ ਕਤ੍વਾ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣਾਭਾવਤੋ ਅવਿਜ੍ਜਮਾਨਸਦਿਸਨ੍ਤਿ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਤਰਸ੍ਸਪਿ ਅਭਾવਾ’’ਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ વਿਯ ਅਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਮਤ੍ਤਭਾવਤੋ’’ਤਿ। ਸਨ੍ਤੀਰਣਭਾવਿਨੋ ਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤੁਯਾਪਿ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇવ ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯੋ ਰੂਪਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚਾਰਮ੍ਮਣਾਨੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਮਨੋਧਾਤੂਨਞ੍ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ ‘‘ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਭਾવਿਨੋ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਉਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਲਿਖਿਤਂ।
Itarassapi abhāvāti ārammaṇapurejātassapi abhāvā aggahaṇaṃ paṭisandhibhāvinoti yojanā. Satipi kassaci paṭisandhibhāvino ārammaṇapurejāte vibhūtaṃ pana katvā ārammaṇakaraṇābhāvato avijjamānasadisanti katvā vuttaṃ ‘‘itarassapi abhāvā’’ti. Tenevāha ‘‘paṭisandhiyā viya aparibyattassa ārammaṇassa ārammaṇamattabhāvato’’ti. Santīraṇabhāvino manoviññāṇadhātuyāpi ekanteneva purejātapaccayo rūpādīni pañcārammaṇānīti yojanā. Ettha ca ‘‘manodhātūnañcā’’tiādi ‘‘tadārammaṇabhāvino’’ti padassa purato vattabbo, uppaṭipāṭiyā likhitaṃ.
ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਪਟ੍ਠਾਨਪਾਲ਼ਿ • Paṭṭhānapāḷi / (੨) ਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • (2) Paccayaniddeso
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੧੦. ਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 10. Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā