Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౨. పురిసగతిసుత్తం
2. Purisagatisuttaṃ
‘‘ఇధ , భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – ‘నో చస్స నో చ మే సియా, న భవిస్సతి న మే భవిస్సతి, యదత్థి యం భూతం తం పజహామీ’తి ఉపేక్ఖం పటిలభతి. సో భవే న రజ్జతి, సమ్భవే న రజ్జతి, అత్థుత్తరి పదం సన్తం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తఞ్చ ఖ్వస్స పదం న సబ్బేన సబ్బం సచ్ఛికతం హోతి, తస్స న సబ్బేన సబ్బం మానానుసయో పహీనో హోతి, న సబ్బేన సబ్బం భవరాగానుసయో పహీనో హోతి, న సబ్బేన సబ్బం అవిజ్జానుసయో పహీనో హోతి. సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా అన్తరాపరినిబ్బాయీ హోతి. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, దివసంసన్తత్తే 5 అయోకపాలే హఞ్ఞమానే పపటికా నిబ్బత్తిత్వా నిబ్బాయేయ్య. ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – ‘నో చస్స నో చ మే సియా, న భవిస్సతి న మే భవిస్సతి, యదత్థి యం భూతం తం పజహామీ’తి ఉపేక్ఖం పటిలభతి. సో భవే న రజ్జతి, సమ్భవే న రజ్జతి, అత్థుత్తరి పదం సన్తం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తఞ్చ ఖ్వస్స పదం న సబ్బేన సబ్బం సచ్ఛికతం హోతి, తస్స న సబ్బేన సబ్బం మానానుసయో పహీనో హోతి, న సబ్బేన సబ్బం భవరాగానుసయో పహీనో హోతి, న సబ్బేన సబ్బం అవిజ్జానుసయో పహీనో హోతి. సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా అన్తరాపరినిబ్బాయీ హోతి.
‘‘Idha , bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – ‘no cassa no ca me siyā, na bhavissati na me bhavissati, yadatthi yaṃ bhūtaṃ taṃ pajahāmī’ti upekkhaṃ paṭilabhati. So bhave na rajjati, sambhave na rajjati, atthuttari padaṃ santaṃ sammappaññāya passati. Tañca khvassa padaṃ na sabbena sabbaṃ sacchikataṃ hoti, tassa na sabbena sabbaṃ mānānusayo pahīno hoti, na sabbena sabbaṃ bhavarāgānusayo pahīno hoti, na sabbena sabbaṃ avijjānusayo pahīno hoti. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, divasaṃsantatte 6 ayokapāle haññamāne papaṭikā nibbattitvā nibbāyeyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – ‘no cassa no ca me siyā, na bhavissati na me bhavissati, yadatthi yaṃ bhūtaṃ taṃ pajahāmī’ti upekkhaṃ paṭilabhati. So bhave na rajjati, sambhave na rajjati, atthuttari padaṃ santaṃ sammappaññāya passati. Tañca khvassa padaṃ na sabbena sabbaṃ sacchikataṃ hoti, tassa na sabbena sabbaṃ mānānusayo pahīno hoti, na sabbena sabbaṃ bhavarāgānusayo pahīno hoti, na sabbena sabbaṃ avijjānusayo pahīno hoti. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti.
‘‘ఇధ పన, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – ‘నో చస్స నో చ మే సియా, న భవిస్సతి న మే భవిస్సతి, యదత్థి యం భూతం తం పజహామీ’తి ఉపేక్ఖం పటిలభతి. సో భవే న రజ్జతి, సమ్భవే న రజ్జతి, అత్థుత్తరి పదం సన్తం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తఞ్చ ఖ్వస్స పదం న సబ్బేన సబ్బం సచ్ఛికతం హోతి, తస్స న సబ్బేన సబ్బం మానానుసయో పహీనో హోతి, న సబ్బేన సబ్బం భవరాగానుసయో పహీనో హోతి, న సబ్బేన సబ్బం అవిజ్జానుసయో పహీనో హోతి. సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా అన్తరాపరినిబ్బాయీ హోతి. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, దివసంసన్తత్తే అయోకపాలే హఞ్ఞమానే పపటికా నిబ్బత్తిత్వా ఉప్పతిత్వా నిబ్బాయేయ్య. ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – నో చస్స నో చ మే సియా…పే॰… సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా అన్తరాపరినిబ్బాయీ హోతి.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – ‘no cassa no ca me siyā, na bhavissati na me bhavissati, yadatthi yaṃ bhūtaṃ taṃ pajahāmī’ti upekkhaṃ paṭilabhati. So bhave na rajjati, sambhave na rajjati, atthuttari padaṃ santaṃ sammappaññāya passati. Tañca khvassa padaṃ na sabbena sabbaṃ sacchikataṃ hoti, tassa na sabbena sabbaṃ mānānusayo pahīno hoti, na sabbena sabbaṃ bhavarāgānusayo pahīno hoti, na sabbena sabbaṃ avijjānusayo pahīno hoti. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, divasaṃsantatte ayokapāle haññamāne papaṭikā nibbattitvā uppatitvā nibbāyeyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – no cassa no ca me siyā…pe… so pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti.
‘‘ఇధ పన, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – నో చస్స నో చ మే సియా…పే॰… సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా అన్తరాపరినిబ్బాయీ హోతి. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, దివసంసన్తత్తే అయోకపాలే హఞ్ఞమానే పపటికా నిబ్బత్తిత్వా ఉప్పతిత్వా అనుపహచ్చ తలం నిబ్బాయేయ్య. ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – నో చస్స నో చ మే సియా…పే॰… సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా అన్తరాపరినిబ్బాయీ హోతి.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – no cassa no ca me siyā…pe… so pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, divasaṃsantatte ayokapāle haññamāne papaṭikā nibbattitvā uppatitvā anupahacca talaṃ nibbāyeyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – no cassa no ca me siyā…pe… so pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti.
‘‘ఇధ పన, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – నో చస్స నో చ మే సియా…పే॰… సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఉపహచ్చపరినిబ్బాయీ హోతి. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, దివసంసన్తత్తే అయోకపాలే హఞ్ఞమానే పపటికా నిబ్బత్తిత్వా ఉప్పతిత్వా ఉపహచ్చ తలం నిబ్బాయేయ్య. ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – నో చస్స నో చ మే సియా…పే॰… సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఉపహచ్చపరినిబ్బాయీ హోతి.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – no cassa no ca me siyā…pe… so pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā upahaccaparinibbāyī hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, divasaṃsantatte ayokapāle haññamāne papaṭikā nibbattitvā uppatitvā upahacca talaṃ nibbāyeyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – no cassa no ca me siyā…pe… so pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā upahaccaparinibbāyī hoti.
‘‘ఇధ పన, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – నో చస్స నో చ మే సియా…పే॰… సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా అసఙ్ఖారపరినిబ్బాయీ హోతి. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, దివసంసన్తత్తే అయోకపాలే హఞ్ఞమానే పపటికా నిబ్బత్తిత్వా ఉప్పతిత్వా పరిత్తే తిణపుఞ్జే వా కట్ఠపుఞ్జే వా నిపతేయ్య. సా తత్థ అగ్గిమ్పి జనేయ్య, ధూమమ్పి జనేయ్య, అగ్గిమ్పి జనేత్వా ధూమమ్పి జనేత్వా తమేవ పరిత్తం తిణపుఞ్జం వా కట్ఠపుఞ్జం వా పరియాదియిత్వా అనాహారా నిబ్బాయేయ్య. ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – నో చస్స నో చ మే సియా…పే॰… సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా అసఙ్ఖారపరినిబ్బాయీ హోతి.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – no cassa no ca me siyā…pe… so pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā asaṅkhāraparinibbāyī hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, divasaṃsantatte ayokapāle haññamāne papaṭikā nibbattitvā uppatitvā paritte tiṇapuñje vā kaṭṭhapuñje vā nipateyya. Sā tattha aggimpi janeyya, dhūmampi janeyya, aggimpi janetvā dhūmampi janetvā tameva parittaṃ tiṇapuñjaṃ vā kaṭṭhapuñjaṃ vā pariyādiyitvā anāhārā nibbāyeyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – no cassa no ca me siyā…pe… so pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā asaṅkhāraparinibbāyī hoti.
‘‘ఇధ పన, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – నో చస్స నో చ మే సియా…పే॰… సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ససఙ్ఖారపరినిబ్బాయీ హోతి. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, దివసంసన్తత్తే అయోకపాలే హఞ్ఞమానే పపటికా నిబ్బత్తిత్వా ఉప్పతిత్వా విపులే తిణపుఞ్జే వా కట్ఠపుఞ్జే వా నిపతేయ్య. సా తత్థ అగ్గిమ్పి జనేయ్య, ధూమమ్పి జనేయ్య, అగ్గిమ్పి జనేత్వా ధూమమ్పి జనేత్వా తమేవ విపులం తిణపుఞ్జం వా కట్ఠపుఞ్జం వా పరియాదియిత్వా అనాహారా నిబ్బాయేయ్య. ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – నో చస్స నో చ మే సియా…పే॰… సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ససఙ్ఖారపరినిబ్బాయీ హోతి.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – no cassa no ca me siyā…pe… so pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, divasaṃsantatte ayokapāle haññamāne papaṭikā nibbattitvā uppatitvā vipule tiṇapuñje vā kaṭṭhapuñje vā nipateyya. Sā tattha aggimpi janeyya, dhūmampi janeyya, aggimpi janetvā dhūmampi janetvā tameva vipulaṃ tiṇapuñjaṃ vā kaṭṭhapuñjaṃ vā pariyādiyitvā anāhārā nibbāyeyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – no cassa no ca me siyā…pe… so pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti.
‘‘ఇధ పన, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – ‘నో చస్స నో చ మే సియా, న భవిస్సతి న మే భవిస్సతి, యదత్థి యం భూతం తం పజహామీ’తి ఉపేక్ఖం పటిలభతి. సో భవే న రజ్జతి, సమ్భవే న రజ్జతి, అత్థుత్తరి పదం సన్తం సమ్మపఞ్ఞాయ పస్సతి. తఞ్చ ఖ్వస్స పదం న సబ్బేన సబ్బం సచ్ఛికతం హోతి, తస్స న సబ్బేన సబ్బం మానానుసయో పహీనో హోతి, న సబ్బేన సబ్బం భవరాగానుసయో పహీనో హోతి, న సబ్బేన సబ్బం అవిజ్జానుసయో పహీనో హోతి. సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఉద్ధంసోతో హోతి అకనిట్ఠగామీ. సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, దివసంసన్తత్తే అయోకపాలే హఞ్ఞమానే పపటికా నిబ్బత్తిత్వా ఉప్పతిత్వా మహన్తే తిణపుఞ్జే వా కట్ఠపుఞ్జే వా నిపతేయ్య. సా తత్థ అగ్గిమ్పి జనేయ్య, ధూమమ్పి జనేయ్య, అగ్గిమ్పి జనేత్వా ధూమమ్పి జనేత్వా తమేవ మహన్తం తిణపుఞ్జం వా కట్ఠపుఞ్జం వా పరియాదియిత్వా గచ్ఛమ్పి దహేయ్య 7, దాయమ్పి దహేయ్య, గచ్ఛమ్పి దహిత్వా దాయమ్పి దహిత్వా హరితన్తం వా పథన్తం వా 8 సేలన్తం వా ఉదకన్తం వా రమణీయం వా భూమిభాగం ఆగమ్మ అనాహారా నిబ్బాయేయ్య. ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – నో చస్స నో చ మే సియా…పే॰… సో పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఉద్ధంసోతో హోతి అకనిట్ఠగామీ. ఇమా ఖో, భిక్ఖవే, సత్త పురిసగతియో.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – ‘no cassa no ca me siyā, na bhavissati na me bhavissati, yadatthi yaṃ bhūtaṃ taṃ pajahāmī’ti upekkhaṃ paṭilabhati. So bhave na rajjati, sambhave na rajjati, atthuttari padaṃ santaṃ sammapaññāya passati. Tañca khvassa padaṃ na sabbena sabbaṃ sacchikataṃ hoti, tassa na sabbena sabbaṃ mānānusayo pahīno hoti, na sabbena sabbaṃ bhavarāgānusayo pahīno hoti, na sabbena sabbaṃ avijjānusayo pahīno hoti. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā uddhaṃsoto hoti akaniṭṭhagāmī. Seyyathāpi, bhikkhave, divasaṃsantatte ayokapāle haññamāne papaṭikā nibbattitvā uppatitvā mahante tiṇapuñje vā kaṭṭhapuñje vā nipateyya. Sā tattha aggimpi janeyya, dhūmampi janeyya, aggimpi janetvā dhūmampi janetvā tameva mahantaṃ tiṇapuñjaṃ vā kaṭṭhapuñjaṃ vā pariyādiyitvā gacchampi daheyya 9, dāyampi daheyya, gacchampi dahitvā dāyampi dahitvā haritantaṃ vā pathantaṃ vā 10 selantaṃ vā udakantaṃ vā ramaṇīyaṃ vā bhūmibhāgaṃ āgamma anāhārā nibbāyeyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – no cassa no ca me siyā…pe… so pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā uddhaṃsoto hoti akaniṭṭhagāmī. Imā kho, bhikkhave, satta purisagatiyo.
‘‘కతమఞ్చ, భిక్ఖవే, అనుపాదాపరినిబ్బానం? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఏవం పటిపన్నో హోతి – ‘నో చస్స నో చ మే సియా, న భవిస్సతి న మే భవిస్సతి, యదత్థి యం భూతం తం పజహామీ’తి ఉపేక్ఖం పటిలభతి. సో భవే న రజ్జతి, సమ్భవే న రజ్జతి, అత్థుత్తరి పదం సన్తం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తఞ్చ ఖ్వస్స పదం సబ్బేన సబ్బం సచ్ఛికతం హోతి, తస్స సబ్బేన సబ్బం మానానుసయో పహీనో హోతి, సబ్బేన సబ్బం భవరాగానుసయో పహీనో హోతి, సబ్బేన సబ్బం అవిజ్జానుసయో పహీనో హోతి. సో ఆసవానం ఖయా…పే॰… సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఇదం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, అనుపాదాపరినిబ్బానం. ఇమా ఖో, భిక్ఖవే, సత్త పురిసగతియో అనుపాదా చ పరినిబ్బాన’’న్తి. దుతియం.
‘‘Katamañca, bhikkhave, anupādāparinibbānaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – ‘no cassa no ca me siyā, na bhavissati na me bhavissati, yadatthi yaṃ bhūtaṃ taṃ pajahāmī’ti upekkhaṃ paṭilabhati. So bhave na rajjati, sambhave na rajjati, atthuttari padaṃ santaṃ sammappaññāya passati. Tañca khvassa padaṃ sabbena sabbaṃ sacchikataṃ hoti, tassa sabbena sabbaṃ mānānusayo pahīno hoti, sabbena sabbaṃ bhavarāgānusayo pahīno hoti, sabbena sabbaṃ avijjānusayo pahīno hoti. So āsavānaṃ khayā…pe… sacchikatvā upasampajja viharati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, anupādāparinibbānaṃ. Imā kho, bhikkhave, satta purisagatiyo anupādā ca parinibbāna’’nti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౨. పురిసగతిసుత్తవణ్ణనా • 2. Purisagatisuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౧-౨. అబ్యాకతసుత్తాదివణ్ణనా • 1-2. Abyākatasuttādivaṇṇanā