| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
8. පුරිසින්‌ද්‍රියඤාණසුත්‌තවණ්‌ණනා
8. Purisindriyañāṇasuttavaṇṇanā
62. අට්‌ඨමෙ අඤ්‌ඤතරොති දෙවදත්‌තපක්‌ඛිකො එකො. සමන්‌නාහරිත්‌වාති ආවජ්‌ජිත්‌වා. ඉදං සො ‘‘කිං නු ඛො භගවතා ජානිත්‌වා කථිතං, උදාහු අජානිත්‌වා, එකංසිකං වා කථිතං උදාහු විභජ්‌ජකථිත’’න්‌ති අධිප්‌පායෙන පුච්‌ඡති. ආපායිකොති අපායෙ නිබ්‌බත්‌තනකො. නෙරයිකොති නිරයගාමී. කප්‌පට්‌ඨොති කප්‌පට්‌ඨියකම්‌මස්‌ස කතත්‌තා කප්‌පං ඨස්‌සති. අතෙකිච්‌ඡොති න සක්‌කා තිකිච්‌ඡිතුං. ද්‌වෙජ්‌ඣන්‌ති ද්‌විධාභාවං. වාලග්‌ගකොටිනිත්‌තුදනමත්‌තන්‌ති වාලස්‌ස අග්‌ගකොටියා දස්‌සෙතබ්‌බමත්‌තකං, වාලග්‌ගකොටිනිපාතමත්‌තකං වා. පුරිසින්‌ද්‍රියඤාණානීති පුරිසපුග්‌ගලානං ඉන්‌ද්‍රියපරොපරියත්‌තඤාණානි, ඉන්‌ද්‍රියානං තික්‌ඛමුදුභාවජානනඤාණානීති අත්‌ථො.
62. Aṭṭhame aññataroti devadattapakkhiko eko. Samannāharitvāti āvajjitvā. Idaṃ so ‘‘kiṃ nu kho bhagavatā jānitvā kathitaṃ, udāhu ajānitvā, ekaṃsikaṃ vā kathitaṃ udāhu vibhajjakathita’’nti adhippāyena pucchati. Āpāyikoti apāye nibbattanako. Nerayikoti nirayagāmī. Kappaṭṭhoti kappaṭṭhiyakammassa katattā kappaṃ ṭhassati. Atekicchoti na sakkā tikicchituṃ. Dvejjhanti dvidhābhāvaṃ. Vālaggakoṭinittudanamattanti vālassa aggakoṭiyā dassetabbamattakaṃ, vālaggakoṭinipātamattakaṃ vā. Purisindriyañāṇānīti purisapuggalānaṃ indriyaparopariyattañāṇāni, indriyānaṃ tikkhamudubhāvajānanañāṇānīti attho.
විජ්‌ජමානා කුසලාපි ධම්‌මා අකුසලාපි ධම්‌මාති එත්‌තකා කුසලා ධම්‌මා විජ්‌ජන්‌ති, එත්‌තකා අකුසලා ධම්‌මාති ජානාමි. අන්‌තරහිතාති අදස්‌සනං ගතා. සම්‌මුඛීභූතාති සමුදාචාරවසෙන පාකටා ජාතා. කුසලමූලන්‌ති කුසලජ්‌ඣාසයො. කුසලා කුසලන්‌ති තම්‌හා කුසලජ්‌ඣාසයා අඤ්‌ඤම්‌පි කුසලං නිබ්‌බත්‌තිස්‌සති. සාරදානීති සාරාදානි ගහිතසාරානි, සරදමාසෙ වා නිබ්‌බත්‌තානි. සුඛසයිතානීති සුඛසන්‌නිචිතානි. සුඛෙත්‌තෙති මණ්‌ඩඛෙත්‌තෙ. නික්‌ඛිත්‌තානීති වුත්‌තානි. සප්‌පටිභාගාති සරික්‌ඛකා. අභිදො අද්‌ධරත්‌තන්‌ති අභිඅද්‌ධරත්‌තං අද්‌ධරත්‌තෙ අභිමුඛීභූතෙ. භත්‌තකාලසමයෙති රාජකුලානං භත්‌තකාලසඞ්‌ඛාතෙ සමයෙ. පරිහානධම්‌මොති කො එවං භගවතා ඤාතොති? අජාතසත්‌තුරාජා. සො හි පාපමිත්‌තං නිස්‌සාය මග්‌ගඵලෙහි පරිහීනො. අපරෙපි සුප්‌පබුද්‌ධසුනක්‌ඛත්‌තාදයො භගවතා ඤාතාව. අපරිහානධම්‌මොති එවං භගවතා කො ඤාතො? සුසීමො පරිබ්‌බාජකො අඤ්‌ඤෙ ච එවරූපා. පරිනිබ්‌බායිස්‌සතීති එවං කො ඤාතො භගවතාති? සන්‌තතිමහාමත්‌තො අඤ්‌ඤෙ ච එවරූපා.
Vijjamānā kusalāpi dhammā akusalāpi dhammāti ettakā kusalā dhammā vijjanti, ettakā akusalā dhammāti jānāmi. Antarahitāti adassanaṃ gatā. Sammukhībhūtāti samudācāravasena pākaṭā jātā. Kusalamūlanti kusalajjhāsayo. Kusalā kusalanti tamhā kusalajjhāsayā aññampi kusalaṃ nibbattissati. Sāradānīti sārādāni gahitasārāni, saradamāse vā nibbattāni. Sukhasayitānīti sukhasannicitāni. Sukhetteti maṇḍakhette. Nikkhittānīti vuttāni. Sappaṭibhāgāti sarikkhakā. Abhido addharattanti abhiaddharattaṃ addharatte abhimukhībhūte. Bhattakālasamayeti rājakulānaṃ bhattakālasaṅkhāte samaye. Parihānadhammoti ko evaṃ bhagavatā ñātoti? Ajātasatturājā. So hi pāpamittaṃ nissāya maggaphalehi parihīno. Aparepi suppabuddhasunakkhattādayo bhagavatā ñātāva. Aparihānadhammoti evaṃ bhagavatā ko ñāto? Susīmo paribbājako aññe ca evarūpā. Parinibbāyissatīti evaṃ ko ñāto bhagavatāti? Santatimahāmatto aññe ca evarūpā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 8. පුරිසින්‌ද්‍රියඤාණසුත්‌තං • 8. Purisindriyañāṇasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 8. පුරිසින්‌ද්‍රියඤාණසුත්‌තවණ්‌ණනා • 8. Purisindriyañāṇasuttavaṇṇanā
