Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / इतिवुत्तकपाळि • Itivuttakapāḷi |
५. पुत्तसुत्तं
5. Puttasuttaṃ
७४. वुत्तञ्हेतं भगवता, वुत्तमरहताति मे सुतं –
74. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘तयोमे, भिक्खवे, पुत्ता सन्तो संविज्जमाना लोकस्मिं। कतमे तयो? अतिजातो, अनुजातो, अवजातोति।
‘‘Tayome, bhikkhave, puttā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame tayo? Atijāto, anujāto, avajātoti.
‘‘कथञ्च , भिक्खवे, पुत्तो अतिजातो होति? इध, भिक्खवे, पुत्तस्स मातापितरो होन्ति न बुद्धं सरणं गता, न धम्मं सरणं गता, न सङ्घं सरणं गता; पाणातिपाता अप्पटिविरता, अदिन्नादाना अप्पटिविरता, कामेसुमिच्छाचारा अप्पटिविरता, मुसावादा अप्पटिविरता, सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना अप्पटिविरता, दुस्सीला पापधम्मा। पुत्तो च नेसं होति बुद्धं सरणं गतो, धम्मं सरणं गतो, सङ्घं सरणं गतो; पाणातिपाता पटिविरतो, अदिन्नादाना पटिविरतो, कामेसुमिच्छाचारा पटिविरतो, मुसावादा पटिविरतो, सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना पटिविरतो, सीलवा कल्याणधम्मो। एवं खो, भिक्खवे, पुत्तो अतिजातो होति।
‘‘Kathañca , bhikkhave, putto atijāto hoti? Idha, bhikkhave, puttassa mātāpitaro honti na buddhaṃ saraṇaṃ gatā, na dhammaṃ saraṇaṃ gatā, na saṅghaṃ saraṇaṃ gatā; pāṇātipātā appaṭiviratā, adinnādānā appaṭiviratā, kāmesumicchācārā appaṭiviratā, musāvādā appaṭiviratā, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā appaṭiviratā, dussīlā pāpadhammā. Putto ca nesaṃ hoti buddhaṃ saraṇaṃ gato, dhammaṃ saraṇaṃ gato, saṅghaṃ saraṇaṃ gato; pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato, sīlavā kalyāṇadhammo. Evaṃ kho, bhikkhave, putto atijāto hoti.
‘‘कथञ्च , भिक्खवे, पुत्तो अनुजातो होति? इध, भिक्खवे, पुत्तस्स मातापितरो होन्ति बुद्धं सरणं गता, धम्मं सरणं गता, सङ्घं सरणं गता; पाणातिपाता पटिविरता, अदिन्नादाना पटिविरता, कामेसुमिच्छाचारा पटिविरता, मुसावादा पटिविरता, सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना पटिविरता, सीलवन्तो कल्याणधम्मा। पुत्तोपि नेसं होति बुद्धं सरणं गतो, धम्मं सरणं गतो, सङ्घं सरणं गतो; पाणातिपाता पटिविरतो, अदिन्नादाना पटिविरतो, कामेसुमिच्छाचारा पटिविरतो, मुसावादा पटिविरतो, सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना पटिविरतो, सीलवा कल्याणधम्मो। एवं खो, भिक्खवे, पुत्तो अनुजातो होति।
‘‘Kathañca , bhikkhave, putto anujāto hoti? Idha, bhikkhave, puttassa mātāpitaro honti buddhaṃ saraṇaṃ gatā, dhammaṃ saraṇaṃ gatā, saṅghaṃ saraṇaṃ gatā; pāṇātipātā paṭiviratā, adinnādānā paṭiviratā, kāmesumicchācārā paṭiviratā, musāvādā paṭiviratā, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā, sīlavanto kalyāṇadhammā. Puttopi nesaṃ hoti buddhaṃ saraṇaṃ gato, dhammaṃ saraṇaṃ gato, saṅghaṃ saraṇaṃ gato; pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato, sīlavā kalyāṇadhammo. Evaṃ kho, bhikkhave, putto anujāto hoti.
‘‘कथञ्च , भिक्खवे, पुत्तो अवजातो होति? इध, भिक्खवे, पुत्तस्स मातापितरो होन्ति बुद्धं सरणं गता, धम्मं सरणं गता, सङ्घं सरणं गता; पाणातिपाता पटिविरता, अदिन्नादाना पटिविरता, कामेसुमिच्छाचारा पटिविरता, मुसावादा पटिविरता, सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना पटिविरता, सीलवन्तो कल्याणधम्मा। पुत्तो च नेसं होति न बुद्धं सरणं गतो, न धम्मं सरणं गतो, न सङ्घं सरणं गतो; पाणातिपाता अप्पटिविरतो, अदिन्नादाना अप्पटिविरतो, कामेसुमिच्छाचारा अप्पटिविरतो, मुसावादा अप्पटिविरतो, सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना अप्पटिविरतो, दुस्सीलो पापधम्मो। एवं खो, भिक्खवे, पुत्तो अवजातो होति। इमे खो, भिक्खवे, तयो पुत्ता सन्तो संविज्जमाना लोकस्मि’’न्ति। एतमत्थं भगवा अवोच। तत्थेतं इति वुच्चति –
‘‘Kathañca , bhikkhave, putto avajāto hoti? Idha, bhikkhave, puttassa mātāpitaro honti buddhaṃ saraṇaṃ gatā, dhammaṃ saraṇaṃ gatā, saṅghaṃ saraṇaṃ gatā; pāṇātipātā paṭiviratā, adinnādānā paṭiviratā, kāmesumicchācārā paṭiviratā, musāvādā paṭiviratā, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā, sīlavanto kalyāṇadhammā. Putto ca nesaṃ hoti na buddhaṃ saraṇaṃ gato, na dhammaṃ saraṇaṃ gato, na saṅghaṃ saraṇaṃ gato; pāṇātipātā appaṭivirato, adinnādānā appaṭivirato, kāmesumicchācārā appaṭivirato, musāvādā appaṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā appaṭivirato, dussīlo pāpadhammo. Evaṃ kho, bhikkhave, putto avajāto hoti. Ime kho, bhikkhave, tayo puttā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘अतिजातं अनुजातं, पुत्तमिच्छन्ति पण्डिता।
‘‘Atijātaṃ anujātaṃ, puttamicchanti paṇḍitā;
अवजातं न इच्छन्ति, यो होति कुलगन्धनो॥
Avajātaṃ na icchanti, yo hoti kulagandhano.
‘‘एते खो पुत्ता लोकस्मिं, ये भवन्ति उपासका।
‘‘Ete kho puttā lokasmiṃ, ye bhavanti upāsakā;
सद्धा सीलेन सम्पन्ना, वदञ्ञू वीतमच्छरा।
Saddhā sīlena sampannā, vadaññū vītamaccharā;
चन्दो अब्भघना मुत्तो, परिसासु विरोचरे’’ति॥
Cando abbhaghanā mutto, parisāsu virocare’’ti.
अयम्पि अत्थो वुत्तो भगवता, इति मे सुतन्ति। पञ्चमं।
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Pañcamaṃ.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / इतिवुत्तक-अट्ठकथा • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ५. पुत्तसुत्तवण्णना • 5. Puttasuttavaṇṇanā