| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
රාධබ්‍රාහ්‌මණවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා
Rādhabrāhmaṇavatthukathāvaṇṇanā
69. රාධබ්‍රාහ්‌මණවත්‌ථුම්‌හි කිසො අහොසීති ඛාදිතුං වා භුඤ්‌ජිතුං වා අසක්‌කොන්‌තො තනුකො අහොසි අප්‌පමංසලොහිතො. උප්‌පණ්‌ඩුප්‌පණ්‌ඩුකජාතොති සඤ්‌ජාතුප්‌පණ්‌ඩුප්‌පණ්‌ඩුකභාවො පණ්‌ඩුපලාසප්‌පටිභාගො. ධමනිසන්‌ථතගත්‌තොති පරියාදින්‌නමංසලොහිතත්‌තා සිරාජාලෙනෙව සන්‌ථරිතගත්‌තො. අධිකාරන්‌ති අධිකිරියං, සක්‌කාරන්‌ති වුත්‌තං හොති. කතං ජානන්‌තීති කතඤ්‌ඤුනො, කතං පාකටං කත්‌වා ජානන්‌තීති කතවෙදිනො. කිං පන ථෙරො භගවතා බාරාණසියං තීහි සරණගමනෙහි අනුඤ්‌ඤාතං පබ්‌බජ්‌ජං උපසම්‌පදඤ්‌ච න ජානාතීති? නො න ජානාති. යදි එවං ‘‘කථාහං, භන්‌තෙ, තං බ්‍රාහ්‌මණං පබ්‌බාජෙමි උපසම්‌පාදෙමී’’ති කස්‌මා ආහාති ඉමං අනුයොගං සන්‌ධායාහ ‘‘කිඤ්‌චාපි ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො’’තිආදි. පරිමණ්‌ඩලෙහීති පරිපුණ්‌ණෙහි. අඤ්‌ඤථා වා වත්‌තබ්‌බං අඤ්‌ඤථා වදතීති ‘‘භන්‌තෙ’’ති වත්‌තබ්‌බං ‘‘බන්‌ධෙ’’ති වදති.
69. Rādhabrāhmaṇavatthumhi kiso ahosīti khādituṃ vā bhuñjituṃ vā asakkonto tanuko ahosi appamaṃsalohito. Uppaṇḍuppaṇḍukajātoti sañjātuppaṇḍuppaṇḍukabhāvo paṇḍupalāsappaṭibhāgo. Dhamanisanthatagattoti pariyādinnamaṃsalohitattā sirājāleneva santharitagatto. Adhikāranti adhikiriyaṃ, sakkāranti vuttaṃ hoti. Kataṃ jānantīti kataññuno, kataṃ pākaṭaṃ katvā jānantīti katavedino. Kiṃ pana thero bhagavatā bārāṇasiyaṃ tīhi saraṇagamanehi anuññātaṃ pabbajjaṃ upasampadañca na jānātīti? No na jānāti. Yadi evaṃ ‘‘kathāhaṃ, bhante, taṃ brāhmaṇaṃ pabbājemi upasampādemī’’ti kasmā āhāti imaṃ anuyogaṃ sandhāyāha ‘‘kiñcāpi āyasmā sāriputto’’tiādi. Parimaṇḍalehīti paripuṇṇehi. Aññathā vā vattabbaṃ aññathā vadatīti ‘‘bhante’’ti vattabbaṃ ‘‘bandhe’’ti vadati.
71-73. සමනන්‌තරාති අනන්‌තරං. පණ්‌ණත්‌තිවීතික්‌කමං කරොතීති සික්‌ඛාපදවීතික්‌කමං කරොති. අත්‌තභාවපරිහරණත්‌ථං නිස්‌සීයන්‌තීති නිස්‌සයා, පිණ්‌ඩියාලොපභොජනාදිකා චත්‌තාරො පච්‌චයා. තත්‌ථ පිණ්‌ඩියාලොපභොජනන්‌ති ජඞ්‌ඝපිණ්‌ඩියබලෙන චරිත්‌වා ආලොපමත්‌තං ලද්‌ධභොජනං. අතිරෙකලාභොති ‘‘පිණ්‌ඩියාලොපභොජනං නිස්‌සායා’’ති එවං වුත්‌තභික්‌ඛාහාරලාභතො අධිකලාභො සඞ්‌ඝභත්‌තාදි. තත්‌ථ සකලස්‌ස සඞ්‌ඝස්‌ස දාතබ්‌බභත්‌තං සඞ්‌ඝභත්‌තං. කතිපයෙ භික්‌ඛූ උද්‌දිසිත්‌වා දාතබ්‌බභත්‌තං උද්‌දෙසභත්‌තං. නිමන්‌තෙත්‌වා දාතබ්‌බභත්‌තං නිමන්‌තනං. සලාකං ගාහාපෙත්‌වා දාතබ්‌බභත්‌තං සලාකභත්‌තං. එකස්‌මිං පක්‌ඛෙ එකදිවසං දාතබ්‌බභත්‌තං පක්‌ඛිකං. උපොසථෙ දාතබ්‌බභත්‌තං උපොසථිකං. පාටිපදදිවසෙ දාතබ්‌බභත්‌තං පාටිපදිකං. විත්‌ථාරකථා නෙසං සෙනාසනක්‌ඛන්‌ධකවණ්‌ණනායං ආවි භවිස්‌සති.
71-73.Samanantarāti anantaraṃ. Paṇṇattivītikkamaṃ karotīti sikkhāpadavītikkamaṃ karoti. Attabhāvapariharaṇatthaṃ nissīyantīti nissayā, piṇḍiyālopabhojanādikā cattāro paccayā. Tattha piṇḍiyālopabhojananti jaṅghapiṇḍiyabalena caritvā ālopamattaṃ laddhabhojanaṃ. Atirekalābhoti ‘‘piṇḍiyālopabhojanaṃ nissāyā’’ti evaṃ vuttabhikkhāhāralābhato adhikalābho saṅghabhattādi. Tattha sakalassa saṅghassa dātabbabhattaṃ saṅghabhattaṃ. Katipaye bhikkhū uddisitvā dātabbabhattaṃ uddesabhattaṃ. Nimantetvā dātabbabhattaṃ nimantanaṃ. Salākaṃ gāhāpetvā dātabbabhattaṃ salākabhattaṃ. Ekasmiṃ pakkhe ekadivasaṃ dātabbabhattaṃ pakkhikaṃ. Uposathe dātabbabhattaṃ uposathikaṃ. Pāṭipadadivase dātabbabhattaṃ pāṭipadikaṃ. Vitthārakathā nesaṃ senāsanakkhandhakavaṇṇanāyaṃ āvi bhavissati.
විහාරොති පාකාරපරිච්‌ඡින්‌නො සකලො ආවාසො. අඩ්‌ඪයොගොති
Vihāroti pākāraparicchinno sakalo āvāso. Aḍḍhayogoti
දීඝපාසාදො. ගරුළසණ්‌ඨානපාසාදොතිපි වදන්‌ති. පාසාදොති චතුරස්‌සපාසාදො. හම්‌මියන්‌ති මුණ්‌ඩච්‌ඡදනපාසාදො. අපරෙ පන භණන්‌ති ‘‘විහාරො නාම දීඝමුඛපාසාදො, අඩ්‌ඪයොගො එකපස්‌සච්‌ඡදනකසෙනාසනං , තස්‌ස කිර එකපස්‌සෙ භිත්‌ති උච්‌චතරා හොති, ඉතරපස්‌සෙ නීචා, තෙන තං එකපස්‌සච්‌ඡදනකං හොති, පාසාදො ආයතචතුරස්‌සපාසාදො, හම්‌මියං මුණ්‌ඩච්‌ඡදනං චන්‌දිකඞ්‌ගණයුත්‌ත’’න්‌ති. ගුහාති පබ්‌බතගුහා. පූතිමුත්‌තන්‌ති යං කිඤ්‌චි මුත්‌තං. යථා සුවණ්‌ණවණ්‌ණොපි කායො ‘‘පූතිකායො’’ති වුච්‌චති, එවං අභිනවම්‌පි මුත්‌තං පූතිමුත්‌තමෙව. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානත්‌ථමෙව.
Dīghapāsādo. Garuḷasaṇṭhānapāsādotipi vadanti. Pāsādoti caturassapāsādo. Hammiyanti muṇḍacchadanapāsādo. Apare pana bhaṇanti ‘‘vihāro nāma dīghamukhapāsādo, aḍḍhayogo ekapassacchadanakasenāsanaṃ , tassa kira ekapasse bhitti uccatarā hoti, itarapasse nīcā, tena taṃ ekapassacchadanakaṃ hoti, pāsādo āyatacaturassapāsādo, hammiyaṃ muṇḍacchadanaṃ candikaṅgaṇayutta’’nti. Guhāti pabbataguhā. Pūtimuttanti yaṃ kiñci muttaṃ. Yathā suvaṇṇavaṇṇopi kāyo ‘‘pūtikāyo’’ti vuccati, evaṃ abhinavampi muttaṃ pūtimuttameva. Sesamettha uttānatthameva.
රාධබ්‍රාහ්‌මණවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Rādhabrāhmaṇavatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 17. පණාමිතකථා • 17. Paṇāmitakathā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / රාධබ්‍රාහ්‌මණවත්‌ථුකථා • Rādhabrāhmaṇavatthukathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / රාධබ්‍රාහ්‌මණවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Rādhabrāhmaṇavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / රාධබ්‍රාහ්‌මණවත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Rādhabrāhmaṇavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / රාධබ්‍රාහ්‌මණවත්‌ථුකථා • Rādhabrāhmaṇavatthukathā
