| Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / ж̇аад̇ага-адтагат̇аа • Jātaka-aṭṭhakathā |
[198] 8. раад̇хаж̇аад̇агаван̣н̣анаа
[198] 8. Rādhajātakavaṇṇanā
баваасаа ааг̇ад̇о д̇аад̇аад̇и ид̣̇ам̣ сад̇т̇аа ж̇зд̇аванз вихаранд̇о згам̣ угган̣тид̇абхигкум̣ аараб̣бха гат̇зси. со гира сад̇т̇аараа ‘‘сажжам̣ гира, д̇вам̣ бхигку, угган̣тид̇о’’д̇и будто ‘‘сажжам̣, бханд̇з’’д̇и вад̇ваа ‘‘гим̣гааран̣аа’’д̇и вуд̇д̇з ‘‘згам̣ алан̇гад̇аид̇т̇им̣ д̣̇исваа гилзсавасзнаа’’д̇и ааха. ат̇а нам̣ сад̇т̇аа ‘‘маад̇уг̇аамо наама бхигку на саггаа рагкид̇ум̣, буб̣б̣зби д̣̇овааригз табзд̇ваа рагканд̇ааби рагкид̇ум̣ на сагким̣су, гим̣ д̇з ид̇т̇ияаа, лад̣̇д̇хааби саа рагкид̇ум̣ на саггаа’’д̇и вад̇ваа ад̇ийд̇ам̣ аахари.
Pavāsāāgato tātāti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ ukkaṇṭhitabhikkhuṃ ārabbha kathesi. So kira satthārā ‘‘saccaṃ kira, tvaṃ bhikkhu, ukkaṇṭhito’’ti puṭṭho ‘‘saccaṃ, bhante’’ti vatvā ‘‘kiṃkāraṇā’’ti vutte ‘‘ekaṃ alaṅkataitthiṃ disvā kilesavasenā’’ti āha. Atha naṃ satthā ‘‘mātugāmo nāma bhikkhu na sakkā rakkhituṃ, pubbepi dovārike ṭhapetvā rakkhantāpi rakkhituṃ na sakkhiṃsu, kiṃ te itthiyā, laddhāpi sā rakkhituṃ na sakkā’’ti vatvā atītaṃ āhari.
ад̇ийд̇з б̣аараан̣асияам̣ б̣рахмад̣̇ад̇д̇з раж̇ж̇ам̣ гаарзнд̇з б̣од̇хисад̇д̇о суваяонияам̣ ниб̣б̣ад̇д̇и, ‘‘раад̇хо’’д̇исса наамам̣, ганидтабхаад̇аа банасса бодтабаад̣̇о наама. д̇з убхоби д̇арун̣агаалзязва зго луд̣̇д̣̇аго г̇ахзд̇ваа б̣аараан̣асияам̣ ан̃н̃ад̇арасса б̣раахман̣асса ад̣̇ааси, б̣раахман̣о д̇з буд̇д̇адтаанз табзд̇ваа бадиж̇аг̇г̇и. б̣раахман̣асса бана б̣раахман̣ий арагкид̇аа д̣̇уссийлаа. со вохаарагаран̣ад̇т̇ааяа г̇ажчанд̇о д̇з сувабод̇агз ааманд̇зд̇ваа ‘‘д̇аад̇аа, ахам̣ вохаарагаран̣ад̇т̇ааяа г̇ажчаами, гаалз ваа вигаалз ваа д̇умхаагам̣ маад̇у гаран̣агаммам̣ ологзяяаат̇а, ан̃н̃асса бурисасса г̇аманабхаавам̣ ваа аг̇аманабхаавам̣ ваа ж̇аанзяяаат̇аа’’д̇и б̣раахман̣им̣ сувабод̇агаанам̣ бадижчаабзд̇ваа аг̇амааси. саа д̇асса нигканд̇агаалад̇о бадтааяа анаажаарам̣ жари, рад̇д̇имби д̣̇ивааби ааг̇ажчанд̇аанан̃жа г̇ажчанд̇аанан̃жа бамаан̣ам̣ над̇т̇и.
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto suvayoniyaṃ nibbatti, ‘‘rādho’’tissa nāmaṃ, kaniṭṭhabhātā panassa poṭṭhapādo nāma. Te ubhopi taruṇakāleyeva eko luddako gahetvā bārāṇasiyaṃ aññatarassa brāhmaṇassa adāsi, brāhmaṇo te puttaṭṭhāne ṭhapetvā paṭijaggi. Brāhmaṇassa pana brāhmaṇī arakkhitā dussīlā. So vohārakaraṇatthāya gacchanto te suvapotake āmantetvā ‘‘tātā, ahaṃ vohārakaraṇatthāya gacchāmi, kāle vā vikāle vā tumhākaṃ mātu karaṇakammaṃ olokeyyātha, aññassa purisassa gamanabhāvaṃ vā agamanabhāvaṃ vā jāneyyāthā’’ti brāhmaṇiṃ suvapotakānaṃ paṭicchāpetvā agamāsi. Sā tassa nikkhantakālato paṭṭhāya anācāraṃ cari, rattimpi divāpi āgacchantānañca gacchantānañca pamāṇaṃ natthi.
д̇ам̣ д̣̇исваа бодтабаад̣̇о раад̇хам̣ бужчи – ‘‘б̣раахман̣о имам̣ б̣раахман̣им̣ амхаагам̣ нияяаад̣̇зд̇ваа г̇ад̇о, аяан̃жа баабагаммам̣ гарод̇и, вад̣̇аами на’’нд̇и. раад̇хо ‘‘маа вад̣̇аахий’’д̇и ааха. со д̇асса важанам̣ аг̇г̇ахзд̇ваа ‘‘амма, гим̣гааран̣аа баабагаммам̣ гаросий’’д̇и ааха. саа д̇ам̣ маарзд̇угаамаа худ̇ваа ‘‘д̇аад̇а, д̇вам̣ наама маяхам̣ буд̇д̇о, ид̇о бадтааяа на гариссаами, зхи, д̇аад̇а, д̇ааваа’’д̇и бияааяамаанаа вияа баггосид̇ваа ааг̇ад̇ам̣ г̇ахзд̇ваа ‘‘д̇вам̣ мам̣ овад̣̇аси, ад̇д̇ано бамаан̣ам̣ на ж̇аанаасий’’д̇и г̇ийвам̣ баривад̇д̇зд̇ваа маарзд̇ваа уд̣̇д̇хананд̇арзсу багкиби. б̣раахман̣о ааг̇анд̇ваа виссамид̇ваа б̣од̇хисад̇д̇ам̣ ‘‘гим̣, д̇аад̇а раад̇ха, маад̇аа д̇з анаажаарам̣ гарод̇и, на гарод̇ий’’д̇и бужчанд̇о батамам̣ г̇аат̇амааха –
Taṃ disvā poṭṭhapādo rādhaṃ pucchi – ‘‘brāhmaṇo imaṃ brāhmaṇiṃ amhākaṃ niyyādetvā gato, ayañca pāpakammaṃ karoti, vadāmi na’’nti. Rādho ‘‘mā vadāhī’’ti āha. So tassa vacanaṃ aggahetvā ‘‘amma, kiṃkāraṇā pāpakammaṃ karosī’’ti āha. Sā taṃ māretukāmā hutvā ‘‘tāta, tvaṃ nāma mayhaṃ putto, ito paṭṭhāya na karissāmi, ehi, tāta, tāvā’’ti piyāyamānā viya pakkositvā āgataṃ gahetvā ‘‘tvaṃ maṃ ovadasi, attano pamāṇaṃ na jānāsī’’ti gīvaṃ parivattetvā māretvā uddhanantaresu pakkhipi. Brāhmaṇo āgantvā vissamitvā bodhisattaṃ ‘‘kiṃ, tāta rādha, mātā te anācāraṃ karoti, na karotī’’ti pucchanto paṭhamaṃ gāthamāha –
95.
95.
‘‘баваасаа ааг̇ад̇о д̇аад̇а, ид̣̇аани нажирааг̇ад̇о;
‘‘Pavāsā āgato tāta, idāni nacirāgato;
гажжинну д̇аад̇а д̇з маад̇аа, на ан̃н̃амубасзвад̇ий’’д̇и.
Kaccinnu tāta te mātā, na aññamupasevatī’’ti.
д̇ассад̇т̇о – ахам̣, д̇аад̇а раад̇ха, баваасаа ааг̇ад̇о, со жамхи ид̣̇аанзва ааг̇ад̇о нажирааг̇ад̇о, д̇зна бавад̇д̇им̣ аж̇аананд̇о д̇ам̣ бужчаами – ‘‘гажжи ну д̇з, д̇аад̇а, маад̇аа ан̃н̃ам̣ бурисам̣ на убасзвад̇ий’’д̇и.
Tassattho – ahaṃ, tāta rādha, pavāsā āgato, so camhi idāneva āgato nacirāgato, tena pavattiṃ ajānanto taṃ pucchāmi – ‘‘kacci nu te, tāta, mātā aññaṃ purisaṃ na upasevatī’’ti.
раад̇хо ‘‘д̇аад̇а, бан̣д̣ид̇аа наама бхууд̇ам̣ ваа абхууд̇ам̣ ваа анияяаанигам̣ наама на гат̇зсу’’нд̇и н̃аабзнд̇о д̣̇уд̇ияам̣ г̇аат̇амааха –
Rādho ‘‘tāta, paṇḍitā nāma bhūtaṃ vā abhūtaṃ vā aniyyānikaṃ nāma na kathesu’’nti ñāpento dutiyaṃ gāthamāha –
96.
96.
‘‘на ко банзд̇ам̣ субхан̣ам̣, г̇ирам̣ сажжубасам̣хид̇ам̣;
‘‘Na kho panetaṃ subhaṇaṃ, giraṃ saccupasaṃhitaṃ;
саязт̇а бодтабаад̣̇ова, муммурз убагуут̇ид̇о’’д̇и.
Sayetha poṭṭhapādova, mummure upakūthito’’ti.
д̇ад̇т̇а г̇иранд̇и важанам̣. д̇ан̃хи яат̇аа ид̣̇аани г̇ираа, звам̣ д̇ад̣̇аа ‘‘г̇ира’’нд̇и вужжад̇и, со сувабод̇аго лин̇г̇ам̣ анаад̣̇ияид̇ваа звамааха. аяам̣ банзд̇т̇а ад̇т̇о – д̇аад̇а, бан̣д̣ид̇зна наама сажжубасам̣хид̇ам̣ яат̇аабхууд̇ам̣ ад̇т̇аяуд̇д̇ам̣ сабхаававажанамби анияяаанигам̣ на субхан̣ам̣. анияяааниган̃жа сажжам̣ бхан̣анд̇о саязт̇а бодтабаад̣̇ова, муммурз убагуут̇ид̇о, яат̇аа бодтабаад̣̇о гуггул̣з жхаамо саяад̇и, звам̣ саязяяаад̇и. ‘‘убагууд̇хид̇о’’д̇иби баато, аяамзвад̇т̇о.
Tattha giranti vacanaṃ. Tañhi yathā idāni girā, evaṃ tadā ‘‘gira’’nti vuccati, so suvapotako liṅgaṃ anādiyitvā evamāha. Ayaṃ panettha attho – tāta, paṇḍitena nāma saccupasaṃhitaṃ yathābhūtaṃ atthayuttaṃ sabhāvavacanampi aniyyānikaṃ na subhaṇaṃ. Aniyyānikañca saccaṃ bhaṇanto sayetha poṭṭhapādova, mummure upakūthito, yathā poṭṭhapādo kukkuḷe jhāmo sayati, evaṃ sayeyyāti. ‘‘Upakūdhito’’tipi pāṭho, ayamevattho.
звам̣ б̣од̇хисад̇д̇о б̣раахман̣асса д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇ваа ‘‘маяааби имасмим̣ таанз васид̇ум̣ на саггаа’’д̇и б̣раахман̣ам̣ аабужчид̇ваа аран̃н̃амзва баависи.
Evaṃ bodhisatto brāhmaṇassa dhammaṃ desetvā ‘‘mayāpi imasmiṃ ṭhāne vasituṃ na sakkā’’ti brāhmaṇaṃ āpucchitvā araññameva pāvisi.
сад̇т̇аа имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ аахарид̇ваа сажжаани багаасзд̇ваа ж̇аад̇агам̣ самод̇хаанзси, сажжабарияосаанз угган̣тид̇абхигку сод̇аабад̇д̇ипалз бад̇идтахи. ‘‘д̇ад̣̇аа бодтабаад̣̇о аананд̣̇о ахоси, раад̇хо бана ахамзва ахоси’’нд̇и.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne ukkaṇṭhitabhikkhu sotāpattiphale patiṭṭhahi. ‘‘Tadā poṭṭhapādo ānando ahosi, rādho pana ahameva ahosi’’nti.
раад̇хаж̇аад̇агаван̣н̣анаа адтамаа.
Rādhajātakavaṇṇanā aṭṭhamā.
Related texts:
д̇ибидага (муула) • Tipiṭaka (Mūla) / суд̇д̇абидага • Suttapiṭaka / куд̣̇д̣̇аганигааяа • Khuddakanikāya / ж̇аад̇агабаал̣и • Jātakapāḷi / 198. раад̇хаж̇аад̇агам̣ • 198. Rādhajātakaṃ
