Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཛཱཏཀ-ཨཊྛཀཐཱ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [༡༤༥] ༥. རཱདྷཛཱཏཀཝཎྞནཱ

    [145] 5. Rādhajātakavaṇṇanā

    ན ཏྭཾ རཱདྷ ཝིཛཱནཱསཱིཏི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ པུརཱཎདུཏིཡིཀཱཔལོབྷནཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི། པཙྩུཔྤནྣཝཏྠུ ཨིནྡྲིཡཛཱཏཀེ ཨཱཝི བྷཝིསྶཏི། སཏྠཱ པན ཏཾ བྷིཀྑུཾ ཨཱམནྟེཏྭཱ ‘‘བྷིཀྑུ མཱཏུགཱམོ ནཱམ ཨརཀྑིཡོ, ཨཱརཀྑཾ ཋཔེཏྭཱ རཀྑནྟཱཔི རཀྑིཏུཾ ན སཀྐོནྟི། ཏྭམྤི པུབྦེ ཨེཏཾ ཨཱརཀྑཾ ཋཔེཏྭཱ རཀྑནྟོཔི རཀྑིཏུཾ ནཱསཀྑི, ཨིདཱནི ཀཐཾ རཀྑིསྶསཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི།

    Na tvaṃ rādha vijānāsīti idaṃ satthā jetavane viharanto purāṇadutiyikāpalobhanaṃ ārabbha kathesi. Paccuppannavatthu indriyajātake āvi bhavissati. Satthā pana taṃ bhikkhuṃ āmantetvā ‘‘bhikkhu mātugāmo nāma arakkhiyo, ārakkhaṃ ṭhapetvā rakkhantāpi rakkhituṃ na sakkonti. Tvampi pubbe etaṃ ārakkhaṃ ṭhapetvā rakkhantopi rakkhituṃ nāsakkhi, idāni kathaṃ rakkhissasī’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཧྨདཏྟེ རཛྫཾ ཀཱརེནྟེ བོདྷིསཏྟོ སུཀཡོནིཡཾ ནིབྦཏྟི། ཀཱསིརཊྛེ ཨེཀོ བྲཱཧྨཎོ བོདྷིསཏྟཉྩ ཀནིཊྛབྷཱཏརཉྩསྶ པུཏྟཊྛཱནེ ཋཔེཏྭཱ པོསེསི། ཏེསུ བོདྷིསཏྟསྶ ‘‘པོཊྛཔཱདོ’’ཏི ནཱམཾ ཨཧོསི, ཨིཏརསྶ ‘‘རཱདྷོ’’ཏི། ཏསྶ པན བྲཱཧྨཎསྶ བྷརིཡཱ ཨནཱཙཱརཱ ཧོཏི དུསྶཱིལཱ། སོ ཝོཧཱརཏྠཱཡ གཙྪནྟོ ཨུབྷོཔི བྷཱཏརོ ཨཱཧ – ‘‘ཏཱཏཱ, སཙེ ཝོ མཱཏཱ བྲཱཧྨཎཱི ཨནཱཙཱརཾ ཨཱཙརཏི, ཝཱརེཡྻཱཐ ན’’ནྟི། བོདྷིསཏྟོ ཨཱཧ ‘‘སཱདྷུ, ཏཱཏ, ཝཱརེཏུཾ སཀྐོནྟཱ ཝཱརེཡྻཱམ, ཨསཀྐོནྟཱ ཏུཎྷཱི བྷཝིསྶཱམཱ’’ཏི། ཨེཝཾ བྲཱཧྨཎོ བྲཱཧྨཎིཾ སུཀཱནཾ ནིཡྻཱདེཏྭཱ ཝོཧཱརཏྠཱཡ གཏོ།

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto sukayoniyaṃ nibbatti. Kāsiraṭṭhe eko brāhmaṇo bodhisattañca kaniṭṭhabhātarañcassa puttaṭṭhāne ṭhapetvā posesi. Tesu bodhisattassa ‘‘poṭṭhapādo’’ti nāmaṃ ahosi, itarassa ‘‘rādho’’ti. Tassa pana brāhmaṇassa bhariyā anācārā hoti dussīlā. So vohāratthāya gacchanto ubhopi bhātaro āha – ‘‘tātā, sace vo mātā brāhmaṇī anācāraṃ ācarati, vāreyyātha na’’nti. Bodhisatto āha ‘‘sādhu, tāta, vāretuṃ sakkontā vāreyyāma, asakkontā tuṇhī bhavissāmā’’ti. Evaṃ brāhmaṇo brāhmaṇiṃ sukānaṃ niyyādetvā vohāratthāya gato.

    ཏསྶ པན གཏདིཝསཏོ པཊྛཱཡ བྲཱཧྨཎཱི ཨཏིཙརིཏུཾ ཨཱརདྡྷཱ, པཝིསནྟཱནཉྩ ནིཀྑམནྟཱནཉྩ ཨནྟོ ནཏྠི, ཏསྶཱ ཀིརིཡཾ དིསྭཱ རཱདྷོ བོདྷིསཏྟཾ ཨཱཧ – ‘‘བྷཱཏིཀ, ཨམྷཱཀཾ པིཏཱ ‘སཙེ ཝོ མཱཏཱ ཨནཱཙཱརཾ ཨཱཙརཏི, ཝཱརེཡྻཱཐཱ’ཏི ཝཏྭཱ གཏོ, ཨིདཱནི ཙེསཱ ཨནཱཙཱརཾ ཨཱཙརཏི, ཝཱརེམ ན’’ནྟི། བོདྷིསཏྟོ ‘‘ཏཱཏ, ཏྭཾ ཨཏྟནོ ཨབྱཏྟཏཱཡ བཱལབྷཱཝེན ཨེཝཾ ཝདེསི, མཱཏུགཱམཾ ནཱམ ཨུཀྑིཔིཏྭཱ ཙརནྟཱཔི རཀྑིཏུཾ ན སཀྐོནྟི། ཡཾ ཀམྨཾ ཀཱཏུཾ ན སཀྐཱ, ན ཏཾ ཀཱཏུཾ ཝཊྚཏཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཨིམཾ གཱཐམཱཧ –

    Tassa pana gatadivasato paṭṭhāya brāhmaṇī aticarituṃ āraddhā, pavisantānañca nikkhamantānañca anto natthi, tassā kiriyaṃ disvā rādho bodhisattaṃ āha – ‘‘bhātika, amhākaṃ pitā ‘sace vo mātā anācāraṃ ācarati, vāreyyāthā’ti vatvā gato, idāni cesā anācāraṃ ācarati, vārema na’’nti. Bodhisatto ‘‘tāta, tvaṃ attano abyattatāya bālabhāvena evaṃ vadesi, mātugāmaṃ nāma ukkhipitvā carantāpi rakkhituṃ na sakkonti. Yaṃ kammaṃ kātuṃ na sakkā, na taṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ༡༤༥.

    145.

    ‘‘ན ཏྭཾ རཱདྷ ཝིཛཱནཱསི, ཨཌྜྷརཏྟེ ཨནཱགཏེ།

    ‘‘Na tvaṃ rādha vijānāsi, aḍḍharatte anāgate;

    ཨབྱཡཏཾ ཝིལཔསི, ཝིརཏྟཱ ཀོསིཡཱཡནེ’’ཏི༎

    Abyayataṃ vilapasi, virattā kosiyāyane’’ti.

    ཏཏྠ ན ཏྭཾ རཱདྷ ཝིཛཱནཱསི, ཨཌྜྷརཏྟེ ཨནཱགཏེཏི ཏཱཏ རཱདྷ, ཏྭཾ ན ཛཱནཱསི, ཨཌྜྷརཏྟེ ཨནཱགཏེ པཋམཡཱམེཡེཝ ཨེཏྟཀཱ ཛནཱ ཨཱགཏཱ, ཨིདཱནི ཀོ ཛཱནཱཏི, ཀིཏྟཀཱཔི ཨཱགམིསྶནྟི། ཨབྱཡཏཾ ཝིལཔསཱིཏི ཏྭཾ ཨབྱཏྟཝིལཱཔཾ ཝིལཔསི། ཝིརཏྟཱ ཀོསིཡཱཡནེཏི མཱཏཱ ནོ ཀོསིཡཱཡནཱི བྲཱཧྨཎཱི ཝིརཏྟཱ ཨམྷཱཀཾ པིཏརི ནིཔྤེམཱ ཛཱཏཱ། སཙསྶཱ ཏསྨིཾ སིནེཧོ ཝཱ པེམཾ ཝཱ བྷཝེཡྻ, ན ཨེཝརཱུཔཾ ཨནཱཙཱརཾ ཀརེཡྻཱཏི ཨིམམཏྠཾ ཨེཏེཧི བྱཉྫནེཧི པཀཱསེསི།

    Tattha na tvaṃ rādha vijānāsi, aḍḍharatte anāgateti tāta rādha, tvaṃ na jānāsi, aḍḍharatte anāgate paṭhamayāmeyeva ettakā janā āgatā, idāni ko jānāti, kittakāpi āgamissanti. Abyayataṃ vilapasīti tvaṃ abyattavilāpaṃ vilapasi. Virattā kosiyāyaneti mātā no kosiyāyanī brāhmaṇī virattā amhākaṃ pitari nippemā jātā. Sacassā tasmiṃ sineho vā pemaṃ vā bhaveyya, na evarūpaṃ anācāraṃ kareyyāti imamatthaṃ etehi byañjanehi pakāsesi.

    ཨེཝཾ པཀཱསེཏྭཱ ཙ པན བྲཱཧྨཎིཡཱ སདྡྷིཾ རཱདྷསྶ ཝཏྟུཾ ན ཨདཱསི། སཱཔི ཡཱཝ བྲཱཧྨཎསྶ ཨནཱགམནཱ ཡཐཱརུཙིཡཱ ཝིཙརི། བྲཱཧྨཎོ ཨཱགནྟྭཱ པོཊྛཔཱདཾ པུཙྪི – ‘‘ཏཱཏ, ཀཱིདིསཱི ཝོ མཱཏཱ’’ཏི། བོདྷིསཏྟོ བྲཱཧྨཎསྶ སབྦཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ཀཐེཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཏེ, ཏཱཏ, ཨེཝརཱུཔཱཡ དུསྶཱིལཱཡཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཏཱཏ, ཨམྷེཧི མཱཏུཡཱ དོསསྶ ཀཐིཏཀཱལཏོ པཊྛཱཡ ན སཀྐཱ ཨིདྷ ཝསིཏུ’’ནྟི བྲཱཧྨཎསྶ པཱདེ ཝནྡིཏྭཱ སདྡྷིཾ རཱདྷེན ཨུཔྤཏིཏྭཱ ཨརཉྙཾ ཨགམཱསི།

    Evaṃ pakāsetvā ca pana brāhmaṇiyā saddhiṃ rādhassa vattuṃ na adāsi. Sāpi yāva brāhmaṇassa anāgamanā yathāruciyā vicari. Brāhmaṇo āgantvā poṭṭhapādaṃ pucchi – ‘‘tāta, kīdisī vo mātā’’ti. Bodhisatto brāhmaṇassa sabbaṃ yathābhūtaṃ kathetvā ‘‘kiṃ te, tāta, evarūpāya dussīlāyā’’ti vatvā ‘‘tāta, amhehi mātuyā dosassa kathitakālato paṭṭhāya na sakkā idha vasitu’’nti brāhmaṇassa pāde vanditvā saddhiṃ rādhena uppatitvā araññaṃ agamāsi.

    སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ སཙྩཱནི པཀཱསེསི, སཙྩཔརིཡོསཱནེ ཨུཀྐཎྛིཏབྷིཀྑུ སོཏཱཔཏྟིཕལེ པཏིཊྛཧི། ‘‘ཏདཱ བྲཱཧྨཎོ ཙ བྲཱཧྨཎཱི ཙ ཨེཏེཡེཝ དྭེ ཛནཱ ཨཧེསུཾ, རཱདྷོ ཨཱནནྡོ, པོཊྛཔཱདོ པན ཨཧམེཝ ཨཧོསི’’ནྟི།

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsesi, saccapariyosāne ukkaṇṭhitabhikkhu sotāpattiphale patiṭṭhahi. ‘‘Tadā brāhmaṇo ca brāhmaṇī ca eteyeva dve janā ahesuṃ, rādho ānando, poṭṭhapādo pana ahameva ahosi’’nti.

    རཱདྷཛཱཏཀཝཎྞནཱ པཉྩམཱ།

    Rādhajātakavaṇṇanā pañcamā.







    Related texts:



    ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཁུདྡཀནིཀཱཡ • Khuddakanikāya / ཛཱཏཀཔཱལི༹ • Jātakapāḷi / ༡༤༥. རཱདྷཛཱཏཀཾ • 145. Rādhajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact