| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi |
41. ராஹுலவத்து²கதா²
41. Rāhulavatthukathā
105. கபிலவத்தூ²தி எத்த² கபிலோதி களாரவண்ணோ இஸி வுச்சதி, ஸோ வஸதி எத்தா²தி கபிலவத்து², அஸ்ஸமோ. தஸ்மிங் டா²னே மாபிதத்தா நக³ரம்பி கபிலவத்தூ²தி (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.267; ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 2.362) வுச்சதி. அயந்தி வக்க²மானகதா². ஸுத்³தோ⁴த³னமஹாராஜாதி எத்த² ஸுத்³தோ⁴த³னோதி தஸ்ஸ ரஞ்ஞோ நாமங். அத² வா ஸுத்³த⁴ங் ஓத³னங் இமஸ்ஸாதி ஸுத்³தோ⁴த³னோ, ஸோயேவ மஹாராஜா ஸுத்³தோ⁴த³னமஹாராஜா. விஹரதி கிராதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஸோதி ஸுத்³தோ⁴த³னமஹாராஜா. ராஜக³ஹந்தி ராஜக³ஹனக³ரங். ஸாதூ⁴தி ஆயாசனத்தே² நிபாதோ. ஆயாசாமீதி ஹி அத்தோ². மேதி மம, புத்தந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴, அனாத³ரே வா ஸாமிவசனங். ஸோதி அமச்சோ. ஸாதூ⁴தி ஸம்படிச்ச²னத்தே² நிபாதோ. ஏவந்தி ஹி அத்தோ². அதா²தி தஸ்மிங் நிஸீத³னகாலே. அஸ்ஸாதி புரிஸஸஹஸ்ஸபரிவாரஸ்ஸ அமச்சஸ்ஸ. ததோதி யாசனகாரணா . நந்தி புரிஸஸஹஸ்ஸபரிவாரங் அமச்சங். தத்தே²வாதி ராஜக³ஹேயேவ. தேபீதி அட்ட² தூ³தாபி. தேதி நவ தூ³தா.
105.Kapilavatthūti ettha kapiloti kaḷāravaṇṇo isi vuccati, so vasati etthāti kapilavatthu, assamo. Tasmiṃ ṭhāne māpitattā nagarampi kapilavatthūti (dī. ni. aṭṭha. 1.267; su. ni. aṭṭha. 2.362) vuccati. Ayanti vakkhamānakathā. Suddhodanamahārājāti ettha suddhodanoti tassa rañño nāmaṃ. Atha vā suddhaṃ odanaṃ imassāti suddhodano, soyeva mahārājā suddhodanamahārājā. Viharati kirāti sambandho. Soti suddhodanamahārājā. Rājagahanti rājagahanagaraṃ. Sādhūti āyācanatthe nipāto. Āyācāmīti hi attho. Meti mama, puttanti sambandho, anādare vā sāmivacanaṃ. Soti amacco. Sādhūti sampaṭicchanatthe nipāto. Evanti hi attho. Athāti tasmiṃ nisīdanakāle. Assāti purisasahassaparivārassa amaccassa. Tatoti yācanakāraṇā . Nanti purisasahassaparivāraṃ amaccaṃ. Tatthevāti rājagaheyeva. Tepīti aṭṭha dūtāpi. Teti nava dūtā.
அதா²தி ததோ பச்சா². ஏகதி³வஸஜாதகந்தி ஏகஸ்மிங் தி³வஸே ஜாதகங். ஸோதி காளுதா³யீஅமச்சோ. பப்³ப³ஜித்வாபீதி பிஸத்³தே³ன ‘‘அபப்³ப³ஜித்வாபீ’’தி அத்த²ங் ஸம்பிண்டே³தி. ததே²வாதி யதா² நவ தூ³தா ஸபரிவாரா அரஹத்தங் பாபுணிங்ஸு, ததே²வாதி அத்தோ². ஸோதி காளுதா³யீ. ஸம்ப⁴தேஸூதி ஸம்ப⁴ரிதேஸு க³ஹெத்வா நிட்டா²பிதேஸூதி அத்தோ². விஸ்ஸட்ட²கம்மேஸூதி விஸ்ஸட்டா² கம்மந்தா ஏதேஸந்தி விஸ்ஸட்ட²கம்மந்தா, தேஸு. ஸுபுப்பி²தேஸூதி ஸுந்த³ரபுப்ப²ஸஞ்ஜாதேஸு. படிபஜ்ஜனக்க²மேதி படிபஜ்ஜனத்தா²ய க²மே யொக்³யே. க³மனவண்ணங் ஸங்வண்ணேஸீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஸட்டி²மத்தாஹீதி (பு³॰ வங்॰ அட்ட²॰ நிதா³னகதா² 2) ஸட்டி²பமாணாஹி. ஏதந்தி ஏதங் ஸங்வண்ணஸ்ஸ காரணங் கிந்தி புச்சி². சாரிகங் பக்கமிதுங் காலோதி யோஜனா. தேன ஹீதி உய்யோஜனத்தே² நிபாதோ. ப⁴க³வா பக்காமீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. பரிவுதோதி பரிஸமந்ததோ வுதோ ஆவுதோ நிவுதோ ஹுத்வாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அதுரிதசாரிகந்தி அஜவனசாரிகங்.
Athāti tato pacchā. Ekadivasajātakanti ekasmiṃ divase jātakaṃ. Soti kāḷudāyīamacco. Pabbajitvāpīti pisaddena ‘‘apabbajitvāpī’’ti atthaṃ sampiṇḍeti. Tathevāti yathā nava dūtā saparivārā arahattaṃ pāpuṇiṃsu, tathevāti attho. Soti kāḷudāyī. Sambhatesūti sambharitesu gahetvā niṭṭhāpitesūti attho. Vissaṭṭhakammesūti vissaṭṭhā kammantā etesanti vissaṭṭhakammantā, tesu. Supupphitesūti sundarapupphasañjātesu. Paṭipajjanakkhameti paṭipajjanatthāya khame yogye. Gamanavaṇṇaṃ saṃvaṇṇesīti sambandho. Saṭṭhimattāhīti (bu. vaṃ. aṭṭha. nidānakathā 2) saṭṭhipamāṇāhi. Etanti etaṃ saṃvaṇṇassa kāraṇaṃ kinti pucchi. Cārikaṃ pakkamituṃ kāloti yojanā. Tena hīti uyyojanatthe nipāto. Bhagavā pakkāmīti sambandho. Parivutoti parisamantato vuto āvuto nivuto hutvāti sambandho. Aturitacārikanti ajavanacārikaṃ.
ஏவந்தி இமினா நயேன. ப⁴க³வதி பக்கந்தே ச ஸதீதி யோஜனா. நிக்க²ந்ததி³வஸதோதி ப²க்³கு³ணபுண்ணமியா பாடிபத³தி³வஸதோ. உத்தமபோ⁴ஜனரஸஸ்ஸாதி உத்தமபோ⁴ஜனரஸேன. த³ஸ்ஸதா²தி த³தெ³ய்யாத². தேனேவாதி ஸத்³தா⁴ய உப்பாத³னகாரணேனேவ. நந்தி காளுதா³யிங். ப⁴க³வா ட²பேஸீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஏதத³க்³க³ந்தி ஏஸோ அக்³கோ³. யதி³த³ந்தி யோ அயங். ஏதத³க்³கே³தி ஏதத³க்³க³ட்டா²னே.
Evanti iminā nayena. Bhagavati pakkante ca satīti yojanā. Nikkhantadivasatoti phagguṇapuṇṇamiyā pāṭipadadivasato. Uttamabhojanarasassāti uttamabhojanarasena. Dassathāti dadeyyātha. Tenevāti saddhāya uppādanakāraṇeneva. Nanti kāḷudāyiṃ. Bhagavā ṭhapesīti sambandho. Etadagganti eso aggo. Yadidanti yo ayaṃ. Etadaggeti etadaggaṭṭhāne.
ஸாகியாபி கோ² பஹிணிங்ஸூதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஞாதிஸெட்ட²ந்தி ஞாதீனங் ஸெட்ட²ங், ஞாதியேவ வா ஸெட்ட²ங், ப⁴க³வந்தந்தி யோஜனா. நிக்³ரோத⁴ஸக்கஸ்ஸாதி நிக்³ரோத⁴னாமகஸ்ஸ ஸக்கஸ்ஸ. தத்தா²தி நிக்³ரோத⁴ஸக்கஸ்ஸ ஆராமே. பச்சுக்³க³மனந்தி படிமுக²ங் உட்ட²ஹித்வா க³மனங். ததோதி பஹிணதோ, பரந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴ . ராஜகுமாரே ச ராஜகுமாரிகாயோ ச பஹிணிங்ஸூதி யோஜனா. தேஸந்தி ராஜகுமாரராஜகுமாரிகானங். தத்ராதி நிக்³ரோதா⁴ராமே. மானோ ஜாதி ஸபா⁴வோ ஏதேஸந்தி மானஜாதிகா, மானேன, மானோ வா த²த்³தோ⁴ ஏதேஸந்தி மானத²த்³தா⁴. தேதி ஸாகியா, ஆஹங்ஸூதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
Sākiyāpi kho pahiṇiṃsūti sambandho. Ñātiseṭṭhanti ñātīnaṃ seṭṭhaṃ, ñātiyeva vā seṭṭhaṃ, bhagavantanti yojanā. Nigrodhasakkassāti nigrodhanāmakassa sakkassa. Tatthāti nigrodhasakkassa ārāme. Paccuggamananti paṭimukhaṃ uṭṭhahitvā gamanaṃ. Tatoti pahiṇato, paranti sambandho . Rājakumāre ca rājakumārikāyo ca pahiṇiṃsūti yojanā. Tesanti rājakumārarājakumārikānaṃ. Tatrāti nigrodhārāme. Māno jāti sabhāvo etesanti mānajātikā, mānena, māno vā thaddho etesanti mānathaddhā. Teti sākiyā, āhaṃsūti sambandho.
தேஸூதி ஸாகியேஸு. நேதி ஞாதயோ. வுட்டா²யாதி சதுத்த²ஜ்ஜா²னதோ வுட்ட²ஹித்வா. தேஸந்தி ஞாதீனங். கண்ட³ம்ப³ருக்க²மூலேதி கண்ட³னாமகேன உய்யானபாலேன ரோபிமஸ்ஸ அம்ப³ருக்க²ஸ்ஸ ஆஸன்னே. ராஜாதி ஸுத்³தோ⁴த³னமஹாராஜா. வோதி தும்ஹாகங், பாதே³தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அயந்தி வந்த³னா. ஜம்பு³ச்சா²யாயாதி ஜம்பு³ருக்க²ஸ்ஸ சா²யாய. இதி ஆஹாதி யோஜனா.
Tesūti sākiyesu. Neti ñātayo. Vuṭṭhāyāti catutthajjhānato vuṭṭhahitvā. Tesanti ñātīnaṃ. Kaṇḍambarukkhamūleti kaṇḍanāmakena uyyānapālena ropimassa ambarukkhassa āsanne. Rājāti suddhodanamahārājā. Voti tumhākaṃ, pādeti sambandho. Ayanti vandanā. Jambucchāyāyāti jamburukkhassa chāyāya. Iti āhāti yojanā.
ஸிகா²ப்பத்தோதி அக்³க³ப்பத்தோ, கோடிப்பத்தோதி அத்தோ². ததோதி நிஸீத³னதோ, பரந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. பொக்க²ரவஸ்ஸந்தி பது³மவனே வுட்ட²வஸ்ஸஸதி³ஸங். தம்ப³வண்ணந்தி லோஹிதவண்ணங். தந்தி அபதனங் ப⁴க³வா கதே²ஸீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
Sikhāppattoti aggappatto, koṭippattoti attho. Tatoti nisīdanato, paranti sambandho. Pokkharavassanti padumavane vuṭṭhavassasadisaṃ. Tambavaṇṇanti lohitavaṇṇaṃ. Tanti apatanaṃ bhagavā kathesīti sambandho.
து³தியதி³வஸேதி கபிலவத்து²ங் பத்ததி³வஸதோ து³தியே தி³வஸே. இந்த³கீ²லேதி நக³ரஸ்ஸ உம்மாரே. கத²ந்தி கேனாகாரேன சரிங்ஸு நு கோ²தி யோஜனா. அக³மங்ஸு கிங் சரிங்ஸு கிந்தி யோஜனா. ஸபதா³னசாரந்தி க⁴ரபடிபாடிக²ண்ட³னவிரஹிதேன ஸஹ பவத்தங் சாரங். ததோதி ஆவஜ்ஜனதோ, பரந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அயமேவ வங்ஸோதி புப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் அயமேவ வங்ஸோ. அயங் பவேணீதி தஸ்ஸேவ வேவசனங். அனுஸிக்க²ந்தாதி அனு படிபா⁴க³ங் ஸிக்க²ந்தா. நிவிட்ட²கே³ஹதோதி நிவாஸனத்தா²ய விஸிதகே³ஹதோ. அய்யோதி அதி⁴போ ஸாமீதி அத்தோ². ஸித்³த⁴த்த²குமாரோதி ஸப்³ப³லோகஸ்ஸ ஸித்³தோ⁴ அத்தோ² அஸ்மிங் அத்தீ²தி ஸித்³த⁴த்தோ², ஸோயேவ குமாரோ ஸித்³த⁴த்த²குமாரோ. ஸீஹபஞ்ஜரந்தி வாதபானங். தஞ்ஹி ஸீஹரூபங் த³ஸ்ஸெத்வா கதபஞ்ஜரத்தா ஸீஹபஞ்ஜரந்தி வுச்சதி. த³ஸ்ஸனப்³யாவடோதி த³ஸ்ஸனே, த³ஸ்ஸனத்தா²ய வா ப்³யாவடோ. ராஹுலமாதாபி தே³வீ ஆரோசேஸீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. கபாலஹத்தோ²தி கபாலோ ஹத்தே²ஸு அஸ்ஸ ப⁴க³வதோதி கபாலஹத்தோ², ஹுத்வாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. நானாவிராக³ஸமுஜ்ஜலாயாதி நானாடா²னேஸு விராகா³ய ஸமுஜ்ஜலாய. விரோசமானங் ப⁴க³வந்தந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
Dutiyadivaseti kapilavatthuṃ pattadivasato dutiye divase. Indakhīleti nagarassa ummāre. Kathanti kenākārena cariṃsu nu khoti yojanā. Agamaṃsu kiṃ cariṃsu kinti yojanā. Sapadānacāranti gharapaṭipāṭikhaṇḍanavirahitena saha pavattaṃ cāraṃ. Tatoti āvajjanato, paranti sambandho. Ayameva vaṃsoti pubbabuddhānaṃ ayameva vaṃso. Ayaṃ paveṇīti tasseva vevacanaṃ. Anusikkhantāti anu paṭibhāgaṃ sikkhantā. Niviṭṭhagehatoti nivāsanatthāya visitagehato. Ayyoti adhipo sāmīti attho. Siddhatthakumāroti sabbalokassa siddho attho asmiṃ atthīti siddhattho, soyeva kumāro siddhatthakumāro. Sīhapañjaranti vātapānaṃ. Tañhi sīharūpaṃ dassetvā katapañjarattā sīhapañjaranti vuccati. Dassanabyāvaṭoti dassane, dassanatthāya vā byāvaṭo. Rāhulamātāpi devī ārocesīti sambandho. Kapālahatthoti kapālo hatthesu assa bhagavatoti kapālahattho, hutvāti sambandho. Nānāvirāgasamujjalāyāti nānāṭhānesu virāgāya samujjalāya. Virocamānaṃ bhagavantanti sambandho.
உண்ஹீஸதோதி ஸிரோவேட²னதோ. தஞ்ஹி உபரிஸீஸே நஹதி ப³ந்த⁴தி, நஹீயதி ப³ந்தீ⁴யதீதி வா உண்ஹீஸோதி வுச்சதி. நரஸீஹகா³தா²ஹி நாமாதி நரஸீஹகா³தா²னாமகாஹி. தா ஹி யஸ்மா நரோயேவ ஸப்³ப³ஸத்தானங் ஸீஹோ ஸெட்டோ², நரானங், நரேஸு வா ஸீஹோ ஸெட்டோ²தி நரஸீஹோ, தஸ்ஸ பகாஸகா கா³தா² ஹொந்தி, தஸ்மா நரஸீஹகா³தா²தி வுச்சந்தி. ரஞ்ஞோதி ஸஸ்ஸுரரஞ்ஞோ, மாதுலரஞ்ஞோ வா. ஸங்விக்³க³ஹத³யோதி சலனசித்தோ. ஸண்டா²பயமானோதி ஸுட்டு² டா²பயமானோ. துரிததுரிதந்தி துரிததோ துரிதங், அதிஸீக⁴ந்தி அத்தோ². கிங் ப⁴ந்தேதி கிங் காரணா ப⁴ந்தே. அஹுவத்தா²தி ஹிய்யத்தனீமஜ்ஜி²மபுரிஸஸங்கா²தாய த்த²விப⁴த்தியா ஹூதா⁴துஸ்ஸ ஊகாரஸ்ஸ உவாதே³ஸோ ஹோதி, தஸ்மா தும்ஹே ஏவங்ஸஞ்ஞினோ அஹுவத்தா²தி யோஜனா. வங்ஸசாரித்தமேதந்தி ஏதங் பிண்டா³ய சரணங் வங்ஸதோ பவேணிதோ சாரித்தங். தத்த² சாதி மஹாஸம்மதக²த்தியவங்ஸே ச. அயந்தி மஹாஸம்மதக²த்தியவங்ஸோ. அந்தரவீதி²யந்தி வீதி²யா மஜ்ஜே². டி²தோவ ஆஹாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
Uṇhīsatoti siroveṭhanato. Tañhi uparisīse nahati bandhati, nahīyati bandhīyatīti vā uṇhīsoti vuccati. Narasīhagāthāhi nāmāti narasīhagāthānāmakāhi. Tā hi yasmā naroyeva sabbasattānaṃ sīho seṭṭho, narānaṃ, naresu vā sīho seṭṭhoti narasīho, tassa pakāsakā gāthā honti, tasmā narasīhagāthāti vuccanti. Raññoti sassurarañño, mātularañño vā. Saṃviggahadayoti calanacitto. Saṇṭhāpayamānoti suṭṭhu ṭhāpayamāno. Turitaturitanti turitato turitaṃ, atisīghanti attho. Kiṃ bhanteti kiṃ kāraṇā bhante. Ahuvatthāti hiyyattanīmajjhimapurisasaṅkhātāya tthavibhattiyā hūdhātussa ūkārassa uvādeso hoti, tasmā tumhe evaṃsaññino ahuvatthāti yojanā. Vaṃsacārittametanti etaṃ piṇḍāya caraṇaṃ vaṃsato paveṇito cārittaṃ. Tattha cāti mahāsammatakhattiyavaṃse ca. Ayanti mahāsammatakhattiyavaṃso. Antaravīthiyanti vīthiyā majjhe. Ṭhitova āhāti sambandho.
உத்திட்டே²தி உத்³தி³ஸ்ஸ, உட்ட²ஹித்வா வா பிண்டா³ய திட்ட²னே. த⁴ம்மங் ஸுசரிதந்தி ஸுட்டு² சரிதப்³ப³ங் பி⁴க்கா²சரியஸங்கா²தங் த⁴ம்மங். சரேதி சரெய்ய. த⁴ம்மசாரீதி பி⁴க்கா²சரியஸங்கா²தங் த⁴ம்மங் சரணஸீலோ ஸமணோ. ஸுக²ங் ஸேதீதி உபலக்க²ணவஸேன வுத்தங். ஸேஸஇரியாபதா²பி லக்க²ணஹாரவஸேன க³ஹேதப்³பா³ ஸமானகிச்சத்தா. அஸ்மிஞ்ச லோகே பரம்ஹி ச லோகேதி யோஜனா.
Uttiṭṭheti uddissa, uṭṭhahitvā vā piṇḍāya tiṭṭhane. Dhammaṃ sucaritanti suṭṭhu caritabbaṃ bhikkhācariyasaṅkhātaṃ dhammaṃ. Careti careyya. Dhammacārīti bhikkhācariyasaṅkhātaṃ dhammaṃ caraṇasīlo samaṇo. Sukhaṃ setīti upalakkhaṇavasena vuttaṃ. Sesairiyāpathāpi lakkhaṇahāravasena gahetabbā samānakiccattā. Asmiñca loke paramhi ca loketi yojanā.
ந தங் து³ச்சரிதங் சரேதி வேஸியாதி³கோ³சரஸங்கா²தங் து³ட்டு² சரிதப்³ப³ங் தங் த⁴ம்மங் ந சரெய்ய.
Na taṃ duccaritaṃ careti vesiyādigocarasaṅkhātaṃ duṭṭhu caritabbaṃ taṃ dhammaṃ na careyya.
எத்த² ச பட²மகா³த²ங் அந்தரவீதி²யங் கதெ²த்வா ராஜானங் ஸோதாபத்திப²லே பதிட்டா²பேஸி, து³தியகா³த²ங் பிதுனிவேஸனே கதெ²த்வா மஹாபஜாபதிங் ஸோதாபத்திப²லே, ராஜானங் ஸகதா³கா³மிப²லே பதிட்டா²பேஸீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். த⁴ம்மபாலஜாதகங் ஸுத்வாதி புன அபரஸ்மிங் தி³வஸே (ஜா॰ அட்ட²॰ 4.98 ஆத³யோ; த⁴॰ ப॰ அட்ட²॰ 1.நந்த³த்தே²ரவத்து²) த⁴ம்மபாலஜாதகங் (ஜா॰ அட்ட²॰ 4.மஹாத⁴ம்மபாலஜாதகவண்ணனா) ஸுத்வா. மரணஸமயேதி மரணாஸன்னகாலே, மரணஸமயஸமீபே வா, ஸமீபத்தே² சேதங் பு⁴ம்மவசனங்.
Ettha ca paṭhamagāthaṃ antaravīthiyaṃ kathetvā rājānaṃ sotāpattiphale patiṭṭhāpesi, dutiyagāthaṃ pitunivesane kathetvā mahāpajāpatiṃ sotāpattiphale, rājānaṃ sakadāgāmiphale patiṭṭhāpesīti daṭṭhabbaṃ. Dhammapālajātakaṃ sutvāti puna aparasmiṃ divase (jā. aṭṭha. 4.98 ādayo; dha. pa. aṭṭha. 1.nandattheravatthu) dhammapālajātakaṃ (jā. aṭṭha. 4.mahādhammapālajātakavaṇṇanā) sutvā. Maraṇasamayeti maraṇāsannakāle, maraṇasamayasamīpe vā, samīpatthe cetaṃ bhummavacanaṃ.
ஸோதாபத்திப²லங் ஸச்சி²கத்வா பரிவிஸீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஸப்³ப³ங் இத்தா²கா³ரந்தி ஸப்³போ³ ஓரோதோ⁴. ஸோ ஹி இத்தீ²னங் அகா³ரந்தி இத்தா²கா³ரந்தி வுச்சதி. இமினா வசனத்தே²ன அகா³ரமேவ முக்²யதோ லப்³ப⁴தி, ராஜித்தி²யோ பன உபசாரேனாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸா பனாதி ராஹுலமாதா பன. பரிஜனேனாதி பரிவாரேன. நந்தி அய்யபுத்தங். ‘‘ராஜான’’ந்திபத³ங் ‘‘கா³ஹாபெத்வா’’திபதே³ காரிதகம்மங், ‘‘பத்த’’ந்திபத³ங் தத்தே²வ தா⁴துகம்மங். ராஜதீ⁴தாயாதி ஸுப்பபு³த்³த⁴ரஞ்ஞோ தீ⁴தாய. ஸாதி ராஜதீ⁴தா. கொ³ப்ப²கேஸூதி சரணக³ண்டீ²ஸு ப⁴க³வந்தங் க³ஹெத்வாதி யோஜனா. அத² வா ப⁴க³வதோ கொ³ப்ப²கே க³ஹெத்வாதி யோஜனா. ஏவஞ்ஹி ஸதி உபயோக³த்தே² பு⁴ம்மவசனந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Sotāpattiphalaṃ sacchikatvā parivisīti sambandho. Sabbaṃ itthāgāranti sabbo orodho. So hi itthīnaṃ agāranti itthāgāranti vuccati. Iminā vacanatthena agārameva mukhyato labbhati, rājitthiyo pana upacārenāti daṭṭhabbaṃ. Sā panāti rāhulamātā pana. Parijanenāti parivārena. Nanti ayyaputtaṃ. ‘‘Rājāna’’ntipadaṃ ‘‘gāhāpetvā’’tipade kāritakammaṃ, ‘‘patta’’ntipadaṃ tattheva dhātukammaṃ. Rājadhītāyāti suppabuddharañño dhītāya. Sāti rājadhītā. Gopphakesūti caraṇagaṇṭhīsu bhagavantaṃ gahetvāti yojanā. Atha vā bhagavato gopphake gahetvāti yojanā. Evañhi sati upayogatthe bhummavacananti daṭṭhabbaṃ.
ராஜா கதே²ஸீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அனச்ச²ரியந்தி ந அச்ச²ரியங், அச்ச²ரங் பஹரிதுங் ந யொக்³யந்தி அத்தோ². ராஜதீ⁴தா யங் அத்தானங் ரக்கி², இத³ங் அனச்ச²ரியந்தி யோஜனா.
Rājā kathesīti sambandho. Anacchariyanti na acchariyaṃ, accharaṃ paharituṃ na yogyanti attho. Rājadhītā yaṃ attānaṃ rakkhi, idaṃ anacchariyanti yojanā.
தங்தி³வஸமேவாதி தஸ்மிங் து³தியதி³வஸேயேவ. கேஸவிஸஜ்ஜனந்தி ராஜசூளாமணிப³ந்த⁴னத்த²ங் குமாரகாலே ப³ந்தி⁴தஸிகா²வேணிஸங்கா²தஸ்ஸ கேஸஸ்ஸ விஸஜ்ஜனங், மோசனந்தி அத்தோ². பட்டப³ந்தோ⁴தி அஸுகோ நாம ராஜாதி நலாடே ஸுவண்ணமயஸ்ஸ பட்டஸ்ஸ ப³ந்த⁴னங். க⁴ரமங்க³லந்தி அபி⁴னவக⁴ரங் பவேஸனமங்க³லங். ஆவாஹமங்க³லந்தி ஆவாஹே பவத்தங் மங்க³லங். ச²த்தமங்க³லந்தி ராஜச²த்துஸ்ஸாபனகாலே பவத்தங் மங்க³லங். மங்க³லங் வத்வாதி மங்க³லஸங்யுத்தங் த⁴ம்மகத²ங் கதெ²த்வா. ஜனபத³கல்யாணீதி ஜனபத³ம்ஹி கல்யாணஸமன்னாக³தா. துவட்டங் கோ²தி கி²ப்பமேவ. ஸோபீதி நந்த³ராஜகுமாரோபி. இதீதிஆதி³ நிக³மனங். து³தியதி³வஸேதி கபிலவத்து²பத்ததி³வஸதோ து³தியே தி³வஸே. த⁴ம்மபத³அட்ட²கதா²யங் (த⁴॰ ப॰ அட்ட²॰ 1.நந்த³த்தே²ரவத்து²; தே²ரகா³॰ அட்ட²॰ 1.நந்த³த்தே²ரகா³தா²வண்ணனா) பன ‘‘ததியதி³வஸே நந்த³ங் பப்³பா³ஜேஸீ’’தி வுத்தங்.
Taṃdivasamevāti tasmiṃ dutiyadivaseyeva. Kesavisajjananti rājacūḷāmaṇibandhanatthaṃ kumārakāle bandhitasikhāveṇisaṅkhātassa kesassa visajjanaṃ, mocananti attho. Paṭṭabandhoti asuko nāma rājāti nalāṭe suvaṇṇamayassa paṭṭassa bandhanaṃ. Gharamaṅgalanti abhinavagharaṃ pavesanamaṅgalaṃ. Āvāhamaṅgalanti āvāhe pavattaṃ maṅgalaṃ. Chattamaṅgalanti rājachattussāpanakāle pavattaṃ maṅgalaṃ. Maṅgalaṃ vatvāti maṅgalasaṃyuttaṃ dhammakathaṃ kathetvā. Janapadakalyāṇīti janapadamhi kalyāṇasamannāgatā. Tuvaṭṭaṃ khoti khippameva. Sopīti nandarājakumāropi. Itītiādi nigamanaṃ. Dutiyadivaseti kapilavatthupattadivasato dutiye divase. Dhammapadaaṭṭhakathāyaṃ (dha. pa. aṭṭha. 1.nandattheravatthu; theragā. aṭṭha. 1.nandattheragāthāvaṇṇanā) pana ‘‘tatiyadivase nandaṃ pabbājesī’’ti vuttaṃ.
ஸத்தமே தி³வஸேதி கபிலவத்து²பத்ததி³வஸதோயேவ ஸத்தமே தி³வஸே. ஏதங் ஸமணங் பஸ்ஸாதி யோஜனா. ப்³ரஹ்மரூபவண்ணந்தி ப்³ரஹ்முனோ ரூபஸங்கா²தோ வண்ணோ விய வண்ணோ இமஸ்ஸாதி ப்³ரஹ்மரூபவண்ணோ, தங். அயந்தி அயங் ஸமணோ. த்யஸ்ஸாதி தே அஸ்ஸ. தேதி நித⁴யோ. அஸ்ஸாதி ஸமணஸ்ஸ. நந்தி ஸமணங். யாசாதி யாசாஹி. அயங் த்³விகம்மிகதா⁴து. ஹீதி ஸச்சங், யஸ்மா வா. புத்தோ பிதுஸந்தகஸ்ஸ ஸாமிகோ, இதி தஸ்மா மே தே³ஹீதி யோஜனா. அனுரூபங் வசனந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ப⁴க³வந்தங் அனுப³ந்தீ⁴தி ப⁴க³வதோ பிட்டி²தோ பிட்டி²தோ அனுப³ந்தி⁴.
Sattame divaseti kapilavatthupattadivasatoyeva sattame divase. Etaṃ samaṇaṃ passāti yojanā. Brahmarūpavaṇṇanti brahmuno rūpasaṅkhāto vaṇṇo viya vaṇṇo imassāti brahmarūpavaṇṇo, taṃ. Ayanti ayaṃ samaṇo. Tyassāti te assa. Teti nidhayo. Assāti samaṇassa. Nanti samaṇaṃ. Yācāti yācāhi. Ayaṃ dvikammikadhātu. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Putto pitusantakassa sāmiko, iti tasmā me dehīti yojanā. Anurūpaṃ vacananti sambandho. Bhagavantaṃ anubandhīti bhagavato piṭṭhito piṭṭhito anubandhi.
ந விஸஹதீதி ந ஸமத்தே²தி. அயங் குமாரோ பிதுஸந்தகங் யங் த⁴னங் இச்ச²தி, தந்தி யோஜனா. வட்டானுக³தந்தி வட்டது³க்க²ங் அனுக³தங். ஸவிகா⁴தகந்தி விகா⁴தகேஹி பஞ்சஹி வேரேஹி ஸஹிதங். அஸ்ஸாதி குமாரஸ்ஸ. நந்தி குமாரங். அயந்தி குமாரோ. தா³யஜ்ஜந்தி தா³யஸங்கா²தங் மாதாபிதூனங் த⁴னங் ஆத³தா³தீதி தா³யாதோ³, புத்தோ, தஸ்ஸ இத³ந்தி தா³யஜ்ஜங், மாதாபிதூனங் த⁴னங்.
Na visahatīti na samattheti. Ayaṃ kumāro pitusantakaṃ yaṃ dhanaṃ icchati, tanti yojanā. Vaṭṭānugatanti vaṭṭadukkhaṃ anugataṃ. Savighātakanti vighātakehi pañcahi verehi sahitaṃ. Assāti kumārassa. Nanti kumāraṃ. Ayanti kumāro. Dāyajjanti dāyasaṅkhātaṃ mātāpitūnaṃ dhanaṃ ādadātīti dāyādo, putto, tassa idanti dāyajjaṃ, mātāpitūnaṃ dhanaṃ.
‘‘கதா²ஹங் ப⁴ந்தே ராஹுலகுமாரங் பப்³பா³ஜேமீ’’தி கஸ்மா ஆஹ, நனு ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ பா³ராணஸியங் தீஹி ஸரணக³மனேஹி அனுஞ்ஞாதங் பப்³ப³ஜ்ஜங் ந ஜானாதீதி ஆஹ ‘‘இதா³னீ’’திஆதி³. யா ஸா பப்³ப³ஜ்ஜா ச உபஸம்பதா³ ச அனுஞ்ஞாதாதி யோஜனா. ததோதி பப்³ப³ஜ்ஜாஉபஸம்பத³தோ. உபஸம்பத³ங் படிக்கி²பித்வாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. விமதீதி விவிதா⁴ இச்சா². இமஞ்ச பனத்த²ந்தி இமமேவ விமதிஸங்கா²தமத்த²ங். த⁴ம்மஸேனாபதி ஆஹாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ப⁴க³வதோ தங் அஜ்ஜா²ஸயந்தி யோஜனா.
‘‘Kathāhaṃ bhante rāhulakumāraṃ pabbājemī’’ti kasmā āha, nanu āyasmā sāriputto bārāṇasiyaṃ tīhi saraṇagamanehi anuññātaṃ pabbajjaṃ na jānātīti āha ‘‘idānī’’tiādi. Yā sā pabbajjā ca upasampadā ca anuññātāti yojanā. Tatoti pabbajjāupasampadato. Upasampadaṃ paṭikkhipitvāti sambandho. Vimatīti vividhā icchā. Imañcapanatthanti imameva vimatisaṅkhātamatthaṃ. Dhammasenāpati āhāti sambandho. Bhagavato taṃ ajjhāsayanti yojanā.
‘‘அத² கோ²…பே॰… பப்³பா³ஜேஸீ’’தி எத்த² கிங் குமாரஸ்ஸ கேஸச்சே²த³னாதீ³னி ஸப்³ப³கிச்சானி ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோயேவ கரோதீதி ஆஹ ‘‘மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரோ’’திஆதி³. ஓவாதா³சரியோதி நிவாஸனபாருபனாதீ³ஸு ஸேகி²யவத்தேஸு, ஆபி⁴ஸமாசாரிகேஸு ச ஓவாத³கோ ஆசரியோ. அத² கஸ்மா ‘‘ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ ராஹுலகுமாரங் பப்³பா³ஜேஸீ’’தி வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘யஸ்மா பனா’’திஆதி³. தத்தா²தி தஸ்ஸங் பப்³ப³ஜ்ஜாஉபஸம்பதா³யங். ந ஆசரியோதி பப்³ப³ஜ்ஜாசரியோ ச ஓவாதா³சரியோ ச ந இஸ்ஸரோ.
‘‘Atha kho…pe… pabbājesī’’ti ettha kiṃ kumārassa kesacchedanādīni sabbakiccāni āyasmā sāriputtoyeva karotīti āha ‘‘mahāmoggallānatthero’’tiādi. Ovādācariyoti nivāsanapārupanādīsu sekhiyavattesu, ābhisamācārikesu ca ovādako ācariyo. Atha kasmā ‘‘āyasmā sāriputto rāhulakumāraṃ pabbājesī’’ti vuttanti āha ‘‘yasmā panā’’tiādi. Tatthāti tassaṃ pabbajjāupasampadāyaṃ. Na ācariyoti pabbajjācariyo ca ovādācariyo ca na issaro.
உப்பன்னஸங்வேகே³ன ஹத³யேனாதி எத்த² இத்த²ம்பூ⁴தலக்க²ணே கரணவசனங். உப்பன்னஸங்வேகோ³ ஹத³யோ ஹுத்வாதி ஹி யோஜனா. ஸப்³ப³ந்தி ஸப்³ப³ங் வசனங்.
Uppannasaṃvegena hadayenāti ettha itthambhūtalakkhaṇe karaṇavacanaṃ. Uppannasaṃvego hadayo hutvāti hi yojanā. Sabbanti sabbaṃ vacanaṃ.
தத்தா²தி புரிமவசனாபெக்க²ங். அவிஸேஸேனாதி ‘‘த⁴ன’’ந்தி வா ‘‘அஞ்ஞ’’ந்தி வா ‘‘ஸாவஜ்ஜ’’ந்தி வா ‘‘அனவஜ்ஜ’’ந்தி வா விஸேஸமகத்வா ஸாமஞ்ஞேன. ந ச பு³த்³தா⁴னந்தி எத்த² சஸத்³தே³ன ந கேவலங் அபடிரூபமேவ, அத² கோ² பு³த்³தா⁴னஞ்ச ந ஆசிண்ணந்தி அத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. யந்தி யங் வரங். ததா² நந்தே³தி எத்த² ததா²ஸத்³த³ஸ்ஸ உபமெய்யத்த²ஜோதகபா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘யதே²வ கிரா’’திஆதி³. யதே²வ போ³தி⁴ஸத்தங் ப்³யாகரிங்ஸு, ஏவங் நந்த³ம்பி ராஹுலம்பி ப்³யாகரிங்ஸு கிராதி யோஜனா. பாளியங் பன யதா² ப⁴க³வதி மே ப⁴ந்தே பப்³ப³ஜிதே அனப்பகங் து³க்க²ங் அஹோஸி, ததா² நந்தே³ பப்³ப³ஜிதே அனப்பகங் து³க்க²ங் அஹோஸி, ததா² ராஹுலே பப்³ப³ஜிதே அதி⁴மத்தங் து³க்க²ங் அஹோஸீதி யோஜனா. நேமித்தகாதி ஸுபா⁴ஸுப⁴னிமித்தங் கதெ²ந்தீதி நேமித்தகா. புத்தஸ்ஸாதி ஜெட்ட²புத்தஸ்ஸ ஸித்³த⁴த்த²குமாரஸ்ஸ. பப்³ப³ஜ்ஜாயாதி பப்³ப³ஜ்ஜாஹேது பப்³ப³ஜ்ஜாகாரணா, பப்³ப³ஜ்ஜானிமித்தங் வா. ததோதி ப⁴க³வதோ பப்³ப³ஜ்ஜதோ. தம்பீதி நந்த³ம்பி. இதீதி ஈதி³ஸங். ப⁴க³வதோ பப்³ப³ஜ்ஜாய மஹந்தங் இச்சா²விகா⁴தஸதி³ஸந்தி அத்தோ². தம்பீதி ராஹுலம்பி. தேனாதி பப்³ப³ஜ்ஜாஹேதுனா. அஸ்ஸாதி ரஞ்ஞோ. உப்பஜ்ஜீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. இதோதி ஸோகுப்பத்திதோ வரயாசனதோ வா.
Tatthāti purimavacanāpekkhaṃ. Avisesenāti ‘‘dhana’’nti vā ‘‘añña’’nti vā ‘‘sāvajja’’nti vā ‘‘anavajja’’nti vā visesamakatvā sāmaññena. Na ca buddhānanti ettha casaddena na kevalaṃ apaṭirūpameva, atha kho buddhānañca na āciṇṇanti atthaṃ dasseti. Yanti yaṃ varaṃ. Tathā nandeti ettha tathāsaddassa upameyyatthajotakabhāvaṃ dassento āha ‘‘yatheva kirā’’tiādi. Yatheva bodhisattaṃ byākariṃsu, evaṃ nandampi rāhulampi byākariṃsu kirāti yojanā. Pāḷiyaṃ pana yathā bhagavati me bhante pabbajite anappakaṃ dukkhaṃ ahosi, tathā nande pabbajite anappakaṃ dukkhaṃ ahosi, tathā rāhule pabbajite adhimattaṃ dukkhaṃ ahosīti yojanā. Nemittakāti subhāsubhanimittaṃ kathentīti nemittakā. Puttassāti jeṭṭhaputtassa siddhatthakumārassa. Pabbajjāyāti pabbajjāhetu pabbajjākāraṇā, pabbajjānimittaṃ vā. Tatoti bhagavato pabbajjato. Tampīti nandampi. Itīti īdisaṃ. Bhagavato pabbajjāya mahantaṃ icchāvighātasadisanti attho. Tampīti rāhulampi. Tenāti pabbajjāhetunā. Assāti rañño. Uppajjīti sambandho. Itoti sokuppattito varayācanato vā.
ஸோதி ராஜா. யத்ர ஹி நாமாதி யோ நாம. அஹம்பி நாம யோ யாதி³ஸோ பு³த்³த⁴மாமகோ த⁴ம்மமாமகோ ஸங்க⁴மாமகோ ஸமானோ, ஸோ தாதி³ஸோ அஹம்பி ந ஸக்கோமீதி யோஜனா. அஞ்ஞேதி மயா அபரே. து³க்க²ந்தி ஞாதிவியோக³து³க்க²ங். நிய்யானிககாரணந்தி மனுஸ்ஸானங் க³ரஹஉபவாத³அக்கோஸதோ நிய்யானிகங் காரணங்.
Soti rājā. Yatra hi nāmāti yo nāma. Ahampi nāma yo yādiso buddhamāmako dhammamāmako saṅghamāmako samāno, so tādiso ahampi na sakkomīti yojanā. Aññeti mayā apare. Dukkhanti ñātiviyogadukkhaṃ. Niyyānikakāraṇanti manussānaṃ garahaupavādaakkosato niyyānikaṃ kāraṇaṃ.
தத்தா²தி ‘‘அனநுஞ்ஞாதோ’’திஆதி³வசனே. ஜனேதீதி ஜனநீ, மாதா. ஜனேதீதி ஜனகோ, பிதா. இமினா போஸாவனிகமாதாபிதரோ நிவத்தேதி. மாதா வா மதா ஹோதீதி யோஜனா. ஸோ ஏவ வாதி புத்தோ ஏவ வா. அனுஞ்ஞாதொம்ஹீதி வத³தீதி ஸச்சேன வா அலிகேன வா ‘‘அனுஞ்ஞாதொம்ஹீ’’தி வத³தி. மாதா வா ஸயங் பப்³ப³ஜிதாதி யோஜனா. பிதஸ்ஸாதி பிதா அஸ்ஸ. அஸ்ஸாதி புத்தஸ்ஸ. விப்பவுத்தோ²தி மாதுயா கேனசி காரணேன பவாஸோ.
Tatthāti ‘‘ananuññāto’’tiādivacane. Janetīti jananī, mātā. Janetīti janako, pitā. Iminā posāvanikamātāpitaro nivatteti. Mātā vā matā hotīti yojanā. So eva vāti putto eva vā. Anuññātomhīti vadatīti saccena vā alikena vā ‘‘anuññātomhī’’ti vadati. Mātā vā sayaṃ pabbajitāti yojanā. Pitassāti pitā assa. Assāti puttassa. Vippavutthoti mātuyā kenaci kāraṇena pavāso.
சூளமாதாதீ³னந்திஆதி³ஸத்³தே³ன மஹாமாதாதீ³னி ஸங்க³ண்ஹாதி. போஸனகாதி வட்³ட⁴னகா. தேஸுபீதி போஸனகமாதாபிதரேஸுபி.
Cūḷamātādīnantiādisaddena mahāmātādīni saṅgaṇhāti. Posanakāti vaḍḍhanakā. Tesupīti posanakamātāpitaresupi.
யங் பன புத்தங் நானுஜானந்தீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஜீவஸ்ஸேவாதி தஸ்ஸ ஜீவஸ்ஸ ஏவ, பப்³பா³ஜெந்தஸ்ஸ வா பி⁴க்கு²ஸ்ஸ, ந தே³ஸந்தரக³மனாதீ³னமத்தா²யாதி அத்தோ². தேஸந்தி மாதாபிதூனங்.
Yaṃ pana puttaṃ nānujānantīti sambandho. Jīvassevāti tassa jīvassa eva, pabbājentassa vā bhikkhussa, na desantaragamanādīnamatthāyāti attho. Tesanti mātāpitūnaṃ.
மஹாகந்தாரோதி கேன உத³கேன தரிதப்³போ³தி கந்தாரோ, நிருத³ககந்தாரோவ முக்²யதோ லப்³ப⁴தி, வாளகந்தாரோ சோரகந்தாரோ அமனுஸ்ஸகந்தாரோ து³ப்³பி⁴க்க²கந்தாரோ மருகந்தாரோதி இமே பஞ்ச கந்தாரா ரூள்ஹீவஸேன. மஹந்தோ கந்தாரோ மஹாகந்தாரோ.
Mahākantāroti kena udakena taritabboti kantāro, nirudakakantārova mukhyato labbhati, vāḷakantāro corakantāro amanussakantāro dubbhikkhakantāro marukantāroti ime pañca kantārā rūḷhīvasena. Mahanto kantāro mahākantāro.
யாவதகேதி எத்த² யாவஸத்³தோ³ பமாணத்தோ²தி ஆஹ ‘‘யத்தகே’’தி.
Yāvataketi ettha yāvasaddo pamāṇatthoti āha ‘‘yattake’’ti.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவக்³க³பாளி • Mahāvaggapāḷi / 41. ராஹுலவத்து² • 41. Rāhulavatthu
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவக்³க³-அட்ட²கதா² • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ராஹுலவத்து²கதா² • Rāhulavatthukathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ராஹுலவத்து²கதா²வண்ணனா • Rāhulavatthukathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / ராஹுலவத்து²கதா²வண்ணனா • Rāhulavatthukathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / ராஹுலவத்து²கதா²வண்ணனா • Rāhulavatthukathāvaṇṇanā
