| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๘. ราหุโลวาทสุตฺตวณฺณนา
8. Rāhulovādasuttavaṇṇanā
๑๒๑. เย ธมฺมา สมฺมเทว ภาวิตา พหุลีกตา วิมุตฺติยา อรหตฺตสฺส สจฺฉิกิริยาย สํวตฺตนฺติ, เต สทฺธาทโย สมฺภารา วิมุตฺติปริปาจนิยาติ อธิเปฺปตาฯ ปริปาเจนฺตีติ ปริปากํ ปริณามํ คเมนฺติฯ ธมฺมาติ การณภูตา ธมฺมาฯ วิสุทฺธิการณวเสนาติ วิสุทฺธิการณตาวเสน, สา ปน สทฺธินฺทฺริยาทีนํ การณโต วิสุทฺธิฯ ยถา นาม ชาติสมฺปนฺนสฺส ขตฺติยกุมารสฺส วิปกฺขวิคเมน ปกฺขสงฺคเหน ปวตฺติฎฺฐานสมฺปตฺติยา จ ปริสุทฺธิ โหติ, เอวเมวํ ทฎฺฐพฺพาติ ทเสฺสโนฺต ‘‘วุตฺตํ เหต’’นฺติอาทิมาหฯ
121. Ye dhammā sammadeva bhāvitā bahulīkatā vimuttiyā arahattassa sacchikiriyāya saṃvattanti, te saddhādayo sambhārā vimuttiparipācaniyāti adhippetā. Paripācentīti paripākaṃ pariṇāmaṃ gamenti. Dhammāti kāraṇabhūtā dhammā. Visuddhikāraṇavasenāti visuddhikāraṇatāvasena, sā pana saddhindriyādīnaṃ kāraṇato visuddhi. Yathā nāma jātisampannassa khattiyakumārassa vipakkhavigamena pakkhasaṅgahena pavattiṭṭhānasampattiyā ca parisuddhi hoti, evamevaṃ daṭṭhabbāti dassento ‘‘vuttaṃ heta’’ntiādimāha.
อสฺสทฺธาทโยปิ ปุคฺคลา สทฺธาทีนํ ยาวเทว ปริหานาย โหนฺติ, สทฺธาทโย ปาริปูริยาว, ตถา ปสาทนิยสุตฺตนฺตาทิปจฺจเวกฺขณา, ปสาทนิยสุตฺตนฺตา นาม สมฺปสาทนียสุตฺตาทโยฯ สมฺมปฺปธาเนติ สมฺมปฺปธานสุตฺตเนฺตฯ สติปฎฺฐาเนติ จตฺตาโร สติปฎฺฐาเนฯ ฌานวิโมเกฺขติ ฌานานิ เจว วิโมเกฺข จ อุทฺทิสฺส ปวตฺตสุตฺตเนฺตฯ คมฺภีรญาณจริเยติ ขนฺธายตนธาตุปฎิจฺจสมุปฺปาทปฎิสํยุตฺตสุตฺตเนฺตฯ
Assaddhādayopi puggalā saddhādīnaṃ yāvadeva parihānāya honti, saddhādayo pāripūriyāva, tathā pasādaniyasuttantādipaccavekkhaṇā, pasādaniyasuttantā nāma sampasādanīyasuttādayo. Sammappadhāneti sammappadhānasuttante. Satipaṭṭhāneti cattāro satipaṭṭhāne. Jhānavimokkheti jhānāni ceva vimokkhe ca uddissa pavattasuttante. Gambhīrañāṇacariyeti khandhāyatanadhātupaṭiccasamuppādapaṭisaṃyuttasuttante.
กลฺยาณมิตฺตตาทโยติ กลฺยาณมิตฺตตา สีลสํวโร อภิสเลฺลขกถา วีริยารโมฺภ นิเพฺพธิกปญฺญาติ อิเม กลฺยาณมิตฺตาทโย ปญฺจ ธมฺมา, เย ‘‘อิธ, เมฆิย, ภิกฺขุ กลฺยาณมิโตฺต โหตี’’ติอาทินา อุทาเน (อุทา. ๓๑) กถิตาฯ โลกํ โวโลเกนฺตสฺสาติ อายสฺมโต ราหุลสฺส ตาสญฺจ เทวตานํ อินฺทฺริยปริปากํ ปสฺสนฺตสฺสฯ ตโต เยน อนฺธวนํ, ตตฺถ ทิวาวิหาราย มหาสมาคโม ภวิสฺสตีติฯ ตถา หิ วกฺขติ ‘‘เอตฺตกาติ คณนาวเสน ปริเจฺฉโท นตฺถี’’ติฯ
Kalyāṇamittatādayoti kalyāṇamittatā sīlasaṃvaro abhisallekhakathā vīriyārambho nibbedhikapaññāti ime kalyāṇamittādayo pañca dhammā, ye ‘‘idha, meghiya, bhikkhu kalyāṇamitto hotī’’tiādinā udāne (udā. 31) kathitā. Lokaṃ volokentassāti āyasmato rāhulassa tāsañca devatānaṃ indriyaparipākaṃ passantassa. Tato yena andhavanaṃ, tattha divāvihārāya mahāsamāgamo bhavissatīti. Tathā hi vakkhati ‘‘ettakāti gaṇanāvasena paricchedo natthī’’ti.
รุกฺขปพฺพตนิสฺสิตา ภูมฎฺฐกา, อากาสจาริวิมานวาสิโน อนฺตลิกฺขฎฺฐกาฯ ธมฺมจกฺขุนฺติ เวทิตพฺพานิ จตุสจฺจธมฺมานํ ทสฺสนเฎฺฐนฯ
Rukkhapabbatanissitā bhūmaṭṭhakā, ākāsacārivimānavāsino antalikkhaṭṭhakā. Dhammacakkhunti veditabbāni catusaccadhammānaṃ dassanaṭṭhena.
ราหุโลวาทสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Rāhulovādasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
โลกกามคุณวคฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Lokakāmaguṇavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๘. ราหุโลวาทสุตฺตํ • 8. Rāhulovādasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๘. ราหุโลวาทสุตฺตวณฺณนา • 8. Rāhulovādasuttavaṇṇanā
