Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੮. ਰਾਹੁਲੋવਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
8. Rāhulovādasuttavaṇṇanā
੧੨੧. ਅਟ੍ਠਮੇ વਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨਿਯਾਤਿ વਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤੀਤਿ વਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨਿਯਾ। ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਪਨ੍ਨਰਸ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਕਰਣવਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –
121. Aṭṭhame vimuttiparipācaniyāti vimuttiṃ paripācentīti vimuttiparipācaniyā. Dhammāti pannarasa dhammā, te saddhindriyādīnaṃ visuddhikaraṇavasena veditabbā. Vuttañhetaṃ –
‘‘ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਸਦ੍ਧੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ, ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ, ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਕੁਸੀਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ, ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ, ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤੀ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤੀ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ , ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ, ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਅਸਮਾਹਿਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਸਮਾਹਿਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ, ਝਾਨવਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ, ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਪਞ੍ਞવਨ੍ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ, ਗਮ੍ਭੀਰਞਾਣਚਰਿਯਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ, ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਇਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਪਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ , ਪਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ, ਇਮੇਹਿ ਪਨ੍ਨਰਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ વਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੧.੧੮੪)।
‘‘Assaddhe puggale parivajjayato, saddhe puggale sevato bhajato payirupāsato, pasādanīye suttante paccavekkhato, imehi tīhākārehi saddhindriyaṃ visujjhati. Kusīte puggale parivajjayato, āraddhavīriye puggale sevato bhajato payirupāsato, sammappadhāne paccavekkhato, imehi tīhākārehi vīriyindriyaṃ visujjhati. Muṭṭhassatī puggale parivajjayato, upaṭṭhitassatī puggale sevato bhajato payirupāsato , satipaṭṭhāne paccavekkhato, imehi tīhākārehi satindriyaṃ visujjhati. Asamāhite puggale parivajjayato, samāhite puggale sevato bhajato payirupāsato, jhānavimokkhe paccavekkhato, imehi tīhākārehi samādhindriyaṃ visujjhati. Duppaññe puggale parivajjayato, paññavante puggale sevato bhajato payirupāsato, gambhīrañāṇacariyaṃ paccavekkhato, imehi tīhākārehi paññindriyaṃ visujjhati. Iti ime pañca puggale parivajjayato, pañca puggale sevato bhajato payirupāsato , pañca suttante paccavekkhato, imehi pannarasahi ākārehi imāni pañcindriyāni visujjhantī’’ti (paṭi. ma. 1.184).
ਅਪਰੇਪਿ ਪਨ੍ਨਰਸ ਧਮ੍ਮਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿਪਰਿਪਾਚਨਿਯਾ – ਸਦ੍ਧਾਪਞ੍ਚਮਾਨਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ, ਅਨਿਚ੍ਚੇ ਦੁਕ੍ਖਸਞ੍ਞਾ, ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ, ਪਹਾਨਸਞ੍ਞਾ, વਿਰਾਗਸਞ੍ਞਾਤਿ ਇਮਾ ਪਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਾ ਸਞ੍ਞਾ, ਮੇਘਿਯਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਥਿਤਾ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਤਾਦਯੋ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਤਿ (ਉਦਾ॰ ੩੧)। ਕਾਯ ਪਨ વੇਲਾਯ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸੀਤਿ? ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯੇ ਲੋਕਂ વੋਲੋਕੇਨ੍ਤਸ੍ਸ।
Aparepi pannarasa dhammā vimuttiparipācaniyā – saddhāpañcamāni indriyāni, aniccasaññā, anicce dukkhasaññā, dukkhe anattasaññā, pahānasaññā, virāgasaññāti imā pañca nibbedhabhāgiyā saññā, meghiyattherassa kathitā kalyāṇamittatādayo pañca dhammāti (udā. 31). Kāya pana velāya bhagavato etadahosīti? Paccūsasamaye lokaṃ volokentassa.
ਅਨੇਕਾਨਿ ਦੇવਤਾਸਹਸ੍ਸਾਨੀਤਿ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਰਾਹੁਲੇਨ ਪਦੁਮੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਪਾਦਮੂਲੇ ਪਾਲਿਤਨਾਗਰਾਜਕਾਲੇ ਪਤ੍ਥਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਤ੍ਥਨਂ ਪਟ੍ਠਪਿਤਦੇવਤਾਸੁ ਪਨ ਕਾਚਿ ਭੂਮਟ੍ਠਕਾ ਦੇવਤਾ, ਕਾਚਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਟ੍ਠਕਾ, ਕਾਚਿ ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਾ, ਕਾਚਿ ਦੇવਲੋਕੇ, ਕਾਚਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਦਿવਸੇ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਤਾ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਅਨ੍ਧવਨਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ, ਤਾ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ – ‘‘ਅਨੇਕਾਨਿ ਦੇવਤਾਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ। ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਮਗ੍ਗਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਕਾਚਿ ਦੇવਤਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਕਾਚਿ ਸਕਦਾਗਾਮੀ, ਅਨਾਗਾਮੀ, ਖੀਣਾਸવਾ। ਤਾਸਞ੍ਚ ਪਨ ਦੇવਤਾਨਂ ਏਤ੍ਤਕਾਤਿ ਗਣਨવਸੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
Anekāni devatāsahassānīti āyasmatā rāhulena padumuttarassa bhagavato pādamūle pālitanāgarājakāle patthanaṃ paṭṭhapentena saddhiṃ patthanaṃ paṭṭhapitadevatāsu pana kāci bhūmaṭṭhakā devatā, kāci antalikkhaṭṭhakā, kāci cātumahārājikā, kāci devaloke, kāci brahmaloke nibbattā. Imasmiṃ pana divase sabbāpi tā ekaṭṭhāne andhavanasmiṃyeva sannipatitā, tā sandhāyāha – ‘‘anekāni devatāsahassānī’’ti. Dhammacakkhunti imasmiṃ sutte cattāro ca maggā cattāri ca phalāni dhammacakkhunti veditabbāni. Tattha hi kāci devatā sotāpannā ahesuṃ, kāci sakadāgāmī, anāgāmī, khīṇāsavā. Tāsañca pana devatānaṃ ettakāti gaṇanavasena paricchedo natthi. Sesaṃ sabbattha uttānameva.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੮. ਰਾਹੁਲੋવਾਦਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Rāhulovādasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੮. ਰਾਹੁਲੋવਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Rāhulovādasuttavaṇṇanā