| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
२७. राजभटवत्थुकथा
27. Rājabhaṭavatthukathā
९०. उच्चिनथाति एत्थ चिधातुया वड्ढनत्थं दस्सेन्तो आह ‘‘वड्ढेथा’’ति। सोतापन्नत्ताति बिम्बिसाररञ्ञो =०८ सोतापन्नभावतो। घातेथाति जीविता वोरोपेथ। हनथाति पहरथ। ततोति उपज्झायतो। आचरियो सेट्ठोति सम्बन्धो। ततोति आचरियतो। इदन्ति वचनं, आगतन्ति सम्बन्धो। आहंसु वोहारिका महामत्ता मुसावादेनाति योजना। अमच्चोति सब्बराजकिच्चेसु अमा सह रञ्ञा भवतीति अमच्चो। अमासद्दो सहत्थे निपातो। ‘‘अमा’’ति निपाततो भवत्थे अच्चपच्चयो (मोग्गल्लाने ४.२३ सुत्ते)। महामत्तोति महन्तो मत्ता इस्सरिया एतस्साति महामत्तो। मत्तासद्दो हेत्थ इस्सरियवाचको। सेवकोति राजानं सेवति भजतीति सेवको। भत्तवेतनभटोति भत्तवेतनानमत्थाय भटो। तस्साति राजभटस्स। पुत्तनत्तभातुकादयोतिआदिसद्देन भागिनेय्यादयो सङ्गण्हाति। यो पनाति राजभटो पन। निय्यातेतीति अप्पेति। तं ठानन्ति तं राजभटट्ठानं। येन वाति कम्मकारेन वा। यंकम्मकारणाति यस्स कम्मस्स कारणा। यो वाति राजभटो वा। पब्बजस्सूति पब्बाजेहि।
90.Uccinathāti ettha cidhātuyā vaḍḍhanatthaṃ dassento āha ‘‘vaḍḍhethā’’ti. Sotāpannattāti bimbisārarañño =08 sotāpannabhāvato. Ghātethāti jīvitā voropetha. Hanathāti paharatha. Tatoti upajjhāyato. Ācariyo seṭṭhoti sambandho. Tatoti ācariyato. Idanti vacanaṃ, āgatanti sambandho. Āhaṃsu vohārikā mahāmattā musāvādenāti yojanā. Amaccoti sabbarājakiccesu amā saha raññā bhavatīti amacco. Amāsaddo sahatthe nipāto. ‘‘Amā’’ti nipātato bhavatthe accapaccayo (moggallāne 4.23 sutte). Mahāmattoti mahanto mattā issariyā etassāti mahāmatto. Mattāsaddo hettha issariyavācako. Sevakoti rājānaṃ sevati bhajatīti sevako. Bhattavetanabhaṭoti bhattavetanānamatthāya bhaṭo. Tassāti rājabhaṭassa. Puttanattabhātukādayotiādisaddena bhāgineyyādayo saṅgaṇhāti. Yo panāti rājabhaṭo pana. Niyyātetīti appeti. Taṃ ṭhānanti taṃ rājabhaṭaṭṭhānaṃ. Yena vāti kammakārena vā. Yaṃkammakāraṇāti yassa kammassa kāraṇā. Yo vāti rājabhaṭo vā. Pabbajassūti pabbājehi.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / २७. राजभटवत्थु • 27. Rājabhaṭavatthu
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / राजभटवत्थुकथा • Rājabhaṭavatthukathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / राजभटादिवत्थुकथावण्णना • Rājabhaṭādivatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / राजभटवत्थुकथावण्णना • Rājabhaṭavatthukathāvaṇṇanā
