| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಪುರಾಣ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
೧೦. ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
10. Rājasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘ಠಾನಂ ಭಞ್ಜತಿ, ಆಗತಕಾರಣಂ ವಿನಾಸೇತೀ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪುನ ಚೋದನಂ ನ ಲಭತೀತಿ ಏಕೇ। ಆಗಮನಸ್ಸ ಸಾತ್ಥಕಂ ನ ಹೋತಿ, ಚೀವರಂ ನ ಲಭಿಸ್ಸತಿ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಸ್ಸ ಕತತ್ತಾತಿ ಏಕೇ। ಚೋದನಾಲಕ್ಖಣಂ ನ ಹೋತೀತಿ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತನ್ತಿ ಏಕೇ। ‘‘ಧಮ್ಮದೇಸನಾಧಿಪ್ಪಾಯಾದಿನಾ ನ ಪಟಿಸನ್ಥಾರೋ ಕಾತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಉಪತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ ‘‘‘ಆಗತಕಾರಣಂ ವಿನಾಸೇತೀ’ತಿ ಚೋದನಾಠಾನಾನಿ ಭಞ್ಜತಿ, ಚೋದೇತುಕಾಮೋ ಅಕತ್ತಬ್ಬಮಕಾಸಿ, ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ವತ್ತಭೇದೇ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಚ ವದತಿ। ಧಮ್ಮಸಿರಿತ್ಥೇರೋ ಪನ ‘‘ಆಸನೇ ಚೇ ನಿಸೀದತಿ, ಏಕಾಯ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ದ್ವೇ ಠಾನಾನಿ ಭಞ್ಜತಿ। ಆಮಿಸಂ ಚೇ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಏಕೇನ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇನ ದ್ವೇ ಠಾನಾನಿ ಭಞ್ಜತಿ। ಧಮ್ಮಂ ಚೇ ಭಾಸತಿ, ಧಮ್ಮದೇಸನಾಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದಾಯ ಏಕಾಯ ವಾಚಾಯ ದ್ವೇ ಠಾನಾನಿ ಭಞ್ಜತಿ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘ಆಗತಕಾರಣಂ ವಿನಾಸೇತೀ’ತಿ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ವದತಿ। ‘‘ಏಸೋ ಖೋ’’ತಿ ವುತ್ತೇನ ಸಞ್ಞತ್ತೋ ಏಕೋ, ‘‘ಅಯಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋತಿ…ಪೇ॰… ಅವುತ್ತೇಪಿ ಚೋದೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವುತ್ತೋ ದುತಿಯೋ, ಸಚೇ ಪನ ದೂತೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋವ ‘‘ಅಹಂ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ವುತ್ತೋ ತತಿಯೋ, ‘‘ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಆರೋಚಾಪೇತೀ’’ತಿ ವುತ್ತೋ ಚತುತ್ಥೋತಿ ಯಥಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾ ಚತ್ತಾರೋ, ತಥೇವ ದೂತೇನ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾ ಚತ್ತಾರೋ। ಮುಖವೇವಟಿಕಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ, ಪರಮ್ಮುಖಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ಚೇತಿ ಏತೇಸು ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತೇಸು ವಿಯ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಲಿಖಿತಂ।
‘‘Ṭhānaṃ bhañjati, āgatakāraṇaṃ vināsetī’’ti vuttattā puna codanaṃ na labhatīti eke. Āgamanassa sātthakaṃ na hoti, cīvaraṃ na labhissati paṭisanthārassa katattāti eke. Codanālakkhaṇaṃ na hotīti katvā vuttanti eke. ‘‘Dhammadesanādhippāyādinā na paṭisanthāro kātabbo’’ti upatissatthero ‘‘‘āgatakāraṇaṃ vināsetī’ti codanāṭhānāni bhañjati, codetukāmo akattabbamakāsi, tappaccayā vattabhede dukkaṭa’’nti ca vadati. Dhammasiritthero pana ‘‘āsane ce nisīdati, ekāya nisajjāya dve ṭhānāni bhañjati. Āmisaṃ ce paṭiggaṇhāti, ekena paṭiggahaṇena dve ṭhānāni bhañjati. Dhammaṃ ce bhāsati, dhammadesanāsikkhāpade vuttaparicchedāya ekāya vācāya dve ṭhānāni bhañjati. Taṃ sandhāya ‘āgatakāraṇaṃ vināsetī’ti vutta’’nti vadati. ‘‘Eso kho’’ti vuttena saññatto eko, ‘‘ayaṃ veyyāvaccakaroti…pe… avuttepi codetuṃ vaṭṭatī’’ti vutto dutiyo, sace pana dūto gacchantova ‘‘ahaṃ tassa hatthe dassāmī’’tiādinā vutto tatiyo, ‘‘aññaṃ vā pesetvā ārocāpetī’’ti vutto catutthoti yathā bhikkhunā niddiṭṭhā cattāro, tatheva dūtena niddiṭṭhā cattāro. Mukhavevaṭikakappiyakārako, parammukhakappiyakārako ceti etesu aññātakaappavāritesu viya paṭipajjitabbanti likhitaṃ.
ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Rājasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಚೀವರವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ।
Cīvaravaggo paṭhamo.
